Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/165 Esas
KARAR NO : 2022/199
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 08/04/2019
KARAR TARİHİ : 07/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacı şirket ile davalılardan … ve Tic. AŞ. (“…”) ile …na gelen misafir ve izleyicilere sıcak ve soğuk içecek ile atıştırmalık ürünler hizmetlerinin sağlanması için 01/01/2013 tarihli İçecek Makineleri Ariyet Sözleşmesi imzalandığını, 2018 yılının Temmuz ayında … Müdürlüğü yetkililerinin müvekkilini arayarak otomatlarla ilgili görüşmek istediklerini beyan ettiklerini, bahsi geçen görüşmede, …ndaki hizmeti sona eren …’un bu durumu müvekkiline bildirmediği ve makineleri iade yükümlülüğünü yerine getirmediğinin öğrenildiğini, … Müdürlüğü ile yapılan görüşme neticesinde otomat hizmetinin … ile devamı hususunda anlaşmaya varılamadığını, bu nedenle davacının makinelerin kendisine iadesini talep ettiğini ancak … Müdürlüğü’nün, makinelerin tesliminden imtina etmiş olup, makineleri halen haksız ve hukuki dayanaktan yoksun bir şekilde bünyesinde muhafazaya devam ettiğini, tiyatrolardaki hizmeti sona ermesine rağmen durumu müvekkiline bildirmeyen ve makineleri iade etmeyen …’un ve müvekkili ile arasında herhangi bir anlaşma mevcut olmamasına rağmen makinelerin tesliminden kaçınan … Müdürlüğü’nün makinelerin hasarsız ve eksiksiz olarak müvekkiline tesliminden, makinelerin çalıştırılmasına izin verilmeyen süre zarfında müvekkilinin uğradığı kazanç kaybından, mahrum kaldığı kârdan ve makinelerin uğradığı değer-model kaybından birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını açıklanan nedenlerle davalıların yedinde bulundurdukları otomat makinelerinin tüm malzeme ve ekipmanları ile birlikte hasarsız ve eksiksiz olarak iadesine, söz konusu makinelerin taraflarına iade edilmemesi halinde, fazlaya ilişkin haklarıı saklı kalmak kaydıyla şimdilik, makinelerin rayiç ikinci el bedeli olan 121.163,00 TL’nin ihtarnamenin davalılara tebliğinden itibaren ticari temerrüt faiziyle birlikte davalılardan tahsiline, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Tic AŞ vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; makinelerin iadesi ile ilgili dava açmadan önce davacının ihtarname gönderdiğini, bu ihtara karşı cevap verildiğini, … A.Ş. ile davacı şirket arasında yapılan “İçecek Makineleri Ariyet Sözleşmesi” 01.01.2013 ile 30.06.2013 tarihleri arasını kapsayacak şekilde 6 aylık süre için yapıldığını yani sözleşme süresi ve bitim tarihinin kesin olduğunu, sözleşme gereğince hiçbir ihtara gerek olmaksızın süre bitiminde sözleşmenin de sona ereceğini, sözleşme süresinin kesin bir tarih içermesi sebebiyle, süre bitiminde sözleşmeye konu edilen makineleri davacının sökerek alması gerektiğini, makineleri kuran davacı şirketin, sözleşmenin bitimi ile bu makineleri söküp götürmesinin de kendi görevi ve münhasıran kendisine ait bir hak olduğunu, kaldı ki, bu makinelerin sökülmesinin ve taşınmasının özel ve teknik bilgigerektirdiği için, başka birisinin bu sökme ve taşıma işini yapmasının söz konusu olamayacağını, makineleri sökmek için teknik adam masrafı ve taşımak için de nakliye masrafı yapmak gerektiğini, sözleşmede iade edileceğinin yazıldığı ancak davalı tarafından sökülüp takılacağını ifade etmediğini beyanlarla davacının taleplerinin haksız olduğunu ve reddi gerektiğini, davacının talebinin tamamen veya kısmen haklı olduğu kanaati oluşsa dahi, bundan dolayı sorumlu olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı olduğunu, davalı müvekkilinin hiçbir şekilde sorumluluğunun bulunmadığını belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi … Müdürlüğü vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; idarelerine bağlı sahnelerde daha önceki yıllarda tiyatro seyircisinin ihtiyacını karşılamak üzere … AŞ.’nin bünyesinde yiyecek büfeleri faaliyet göstermekte iken …A.Ş. bu işletme şeklinden vazgeçerek sıcak-soğuk içecek ve yiyecek otomat makineleri konulması şartıyla, elde edeceği cironun %20 sini ödemek koşuluyla davacı şirkete kiraya verdiğini, 28.03.2014 tarihi itibariyle aralarındaki sözleşmenin sona erdiğini, davacının bu sözleşme bitimi tarihinden itibaren 15.10.2018 tarihine kadar sözleşmesinin bittiğihalde 17 otomat çalıştırmasına devam etmiş, buna karşılık … A.Ş.’ye veya idare gelirler hesabına hiçbir kira ödemeşi yapılmadığından 10 adet otomat ile ilgili Müdürlükleri bünyesinde bekletilmekte iken; davacı yanca otomat makinelerinin tam ve hasarsız bir şekilde iadesi talepli idareleri aleyhine dava açıldığını, hal böyle iken … A.Ş. ile … Tic. Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 28.03.2014 tarihi itibariyle sona erdiğini, 28.03.2014 tarihinden ilibaren ilgili firmanın … A.Ş. veya idare ile hiçbir sözleşmesi olmadan … , sahnelerinde 17 adet sıcak-soğuk içecek ve yiyecek otomat makineleri ile işletme faaliyetini 15.10.2018 tarihine kadar devam ettirdiği bu tarihte durumun fark edilmesi üzerine firma ile ilişiğin kesildiğini, 28.03.2014 tarihi ile 15.10.2018 tarihi arasındaki zaman diliminde kira bedeli, yaptığı cironun faturaları ve icmali istenerek idarenin alacağının talep edildiğini, ilgili firmanın 15.10.2018 tarihinden hemen önce 6 adet sıcak-soğuk içecek ve yiyecek otomat makinelerini sahnelerinden aldığını, geriye kaları 10 adet -soğuk içecek ve yiyecekotomat makinelerini ise idare ile mahsuplaşmadığı için alamadığını, idare bünyesinde boşta bekletilmekte olup, hiçbir ödeme yapmayan firmadan 110.107,21-TL tatarındaki alacaklarının tahsil edilmesini talep ettiklerini ve davacı oldukları … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmekte olan davanın neticesi, huzurdaki davayı da etkileyeceğinden, bu davanın bekletici mesele yapılmasını talep ettiklerini beyanlarla açılan davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacı ve davalı … A.Ş. arasında imzalanan İçecek Makineleri Ariyet Sözleşmesi ve ek hüküm şartlar kapsamında davalılar yedinde bulunan otomat makinelerinin tüm malzeme ve ekipmanları ile birlikte hasarsız ve eksiksiz olarak iadesine, bu mümkün olmaması halinde makinelerin ikinci el bedeli olan 121.163,00.-TL’nin davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki dava dilekçesi ve ekleri, Arabuluculuk Son Tutanağı, bilirkişi raporu ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası dosyamız arasına kazandırılmıştır.
Mahkememizce makine mühendisi ve borçlar hukuku hesap uzmanından oluşacak bilirkişiler
tarafından tüm dosya içeriğinin incelenmesi ve dava konusu otomatların yerinde incelemesi
ile ardından rayiç bedellerinin ne olduğu konusunda, davalı tarafların itirazları da dikkate
alınarak rapor alınmış, bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiştir. Taraf vekillerince bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarda bulunulmuştur.
Ticari davaların neden ibaret olduğunu düzenleyen aynı yasanın 4. Maddesi 1. Fıkrası ise” Her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın bu kanunda ve maddenin b,c,d,e,f, bentlerinde öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır düzenlemesini getirmiştir.
6100 Sayılı HMK’nın 1.maddesinde; görevin kamu düzenine ilişkin olduğu düzenlenmiş olup aynı yasanın 114/1-c maddesinde; görevin dava şartı olduğu belirtilerek, mahkemenin görevli olup olmadığını davanın her aşamasında mahkemenin kendiliğinden araştıracağı hükmüne yer verilmiştir.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK’nun 4/1-a maddesinde, Sulh Hukuk Mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanun’una göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları görürler, hükmüne yer verilmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanun’unun 299. maddesinde; “kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davalı … ve Tic. A.Ş. ile davacı
… ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında 01.01.2013 tarihli ‘İçecek
Makineleri Ariyet Sözleşmesi’ başlıklı sözleşme imzalandığı, bu sözleşmeye göre idareye bağlı sahnelerin tiyatro seyircisinin ihtiyacının karşılamak üzere
… A.Ş.’ nin sıcak-soğuk içecek ve yiyecek otomat makineleri konulması şartıyla, elde
edeceği cironun % 20’ sini ödeme koşuluyla davacı şirkete kiraya verildiği değerlendirildiğinde sözleşmenin bedeli karşılığında kullanımın davalıya bırakılması nedeniyle söz konusu sözleşmenin menkul kira sözleşmesi olarak kabulü gerekir. Davanın görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemelerine ait olduğu dikkate alınarak 6100 Sayılı H.M.K’nun 114/1-c ve 115/2 maddeleri gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddi ile mahkememizin görevsizliğine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklanacağı üzere,
-6100 Sayılı HMK. gereğince DAVA DİLEKÇESİNİN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
-Görevli Mahkemenin NÖBETÇİ İSTANBUL SULH HUKUK MAHKEMESİ olduğunun tespitine,
-6100 Sayılı HMK.’nun 20. Maddesi uyarınca görevsizlik kararının kesinleşmesinden itibaren 2 hafta içerisinde davacı tarafın müracaatı halinde dosyanın görevli NÖBETÇİ İSTANBUL SULH HUKUK MAHKEMESİ’NE gönderilmesine,
-6100 Sayılı HMK.’nun 20. Maddesi uyarınca görevsizlik kararının kesinleşmesinden itibaren 2 hafta içerisinde davacı tarafın müracaat etmemesi halinde davanın açılmamış sayılacağına,
-6100 Sayılı H.M.K.’ nun 331/2. Maddesi uyarınca yargılama giderlerinin (harç, mahkeme masrafları ve vekalet ücreti v.b.) görevli mahkemece hüküm altına alınmasına,
Davacı vekilinin ve Davalı … vekilinin yüzlerine karşı, davalı … vekilinin yokluğunda verilen kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 07/03/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır