Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/961 Esas
KARAR NO:2023/355

DAVA:Eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak
DAVA TARİHİ:27/12/2018
KARAR TARİHİ:25/05/2023

BİRLEŞEN MAHKEMEMİZ … E. , … K. SAYILI DOSYASI

DAVA:Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan
DAVA TARİHİ:26/07/2019
KARAR TARİHİ:01/08/2019

Mahkememizde görülmekte olan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 13.07.2017 tarihli … Projesinin Dış Cephe Giydirme İşleri İçin İmalat ve Montaj Sözleşmesi’nin imzalandığını, imzalanan imalat ve montaj sözleşmesi gereği müvekkili şirketin edinimlerini yerine getirdiğini, müvekkili şirket tarafından sözleşmeye göre yapılan işlerin ; Keşif özetinde 3.64 poz numaralı Perfore Levha Uygulaması , Keşif özetinde 4.1 poz numaralı Camlı Korkuluk Keşif özetinde 3.2.5-3.14 (BVOl)poz numaralı Modüler Duvar, Keşif özetinde 2.6-3.65 poz numaralı Kapaklı Giydirme Cephe Sistemi, Keşif özetinde 3.2.7 poz numaralı Isı Yalıtımlı Alüminyum Pencere, Keşif özetinde 3.2.8 pozlu Isı Yalıtımlı Alüminyum Sürme Doğrama Keşif özetinde 3.2.10 pozlu Isı Yalıtımlı Alüminyum Kapı ( PEV) Cephe içi motorlu paralel açılır kanat uygulaması Sekürit cam kapı yapılması (2 adet) İlave cam cama fotoselli kayar kapı yapılması BVOl-Modüler duvar sistemi içi-1 adet) şeklinde olduğunu, taraflar arasında 13.07.2017 tarihli ilk Keşif Özeti hazırlanmış ve toplam imalat miktarı 430.015,00-USD + KDV olarak belirlendiğini, keşif özetindeki bazı imalatların (Döner Kapı, Balkon seperatör, ilave taş, kompozit levha, ilave skylight, vb) yapılmasından vazgeçildiğini, işin devamı sırasında 06.12.2017 tarihinde taraflar arasında yeni bir keşif özeti ve “Malzeme Kabul Formu” düzenlendiğini, formda imalatta kullanılacak malzemelerin tanımının ve markasının belirtildiğini ve müvekkili şirketin sözleşme ve 13.07.2017 tarihli sözleşme eki keşif özeti, 06.12.2017 tarihli keşif
özeti ve 06.12.2017 tarihli malzeme onay formu gereği üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirerek tüm işlerin imalat ve montajını tamamladığını ve geçici kabul başvurusunun davalı tarafça kabul edildiğini, ancak kabul başvurusunun davalı tarafça kabul edilmesine rağmen hakkedişlerin herhangi haklı bir sebep olmaksızın ve kötüniyetli olarak karşı taraf şirketçe yapılmadığını ve müvekkili şirketin aylarca ödeme yapılma vaadiyle oyalandığını, müvekkilinin yaşadığı mağduriyetler ve hakkediş ödemelerini alamaması üzerine sözleşme konusu projenin Cezayir’de bulunması ve tespit yaptırmanın imkansızlığı sebebi ile taraflarından işin bitirildiğine dair tüm şantiye resimleri, sözleşme, taraflar arasındaki e-posta ve resmi yazışmalar, keşif özeti, revize keşif özetleri, hakediş faturaları sunularak … İnşaat Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. …ve İç Mimar (Cephe Kaplama Uzmanı) …’dan işin tamamlanıp tamamlanmadığı yönünde teknik rapor alındığını, iş bu teknik rapordan da anlaşılacağı üzere; 02.04.2018 tarihli nihai keşif özeti ile düzenlenmiş, 14.12.2017, 21.02.2018 ve 13.03.2018 tarihli 3 adet fatura toplam tutarlarının nihai keşif özeti ile uyumlu olduğunun, söz konusu faturalara ilişkin teslim tutanaklarının … ilgilisi tarafından imzalandığının, ayrıca Sözleşmenin 6.1. maddesinde belirtildiği üzere ürünlerin eksiksiz olarak teslim edilmesi halinde iade edilecek 760.520,00-TL tutarlı avans çekinin …’ya iade edildiğinin, bu kapsamda sözleşme konusu malzemelerin tamamının dosyadaki belgelerden anlaşıldığı üzere eksiksiz olarak teslim edildiğinin anlaşıldığını, … tarafından taraflarına ibraz edilen sözleşme, mailler, malzeme onay formu, keşif özeti, geçici kabul başvurusu, şantiyede çekilen çok sayıda fotoğraflar dikkate alındığında kurullarında işin montajının tamamlandığı görüşünün oluştuğunun belirtildiğini, mahkemece uygun görüldüğü takdirde, alacak miktarınla sınırlı olmak üzere davalı şirketin menkul-gayrimenkulleri üzerine ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz konulmasına, yargılama sonuna kadar … … Ticari Merkez Şube’ye ait 30.000-USD tutarlı Dl-… seri numaralı çek için teminatsız veya uygun görülen teminat mukabilinde davalıya ödenmesinin ve 3.kişilere devir ve ciro edilmesinin önlenmesi için tedbir kararı verilmesine, işbu taleplerin Mahkemece uygun bulunmaması halinde, yargılama sonuna kadar … Ticari Merkez Şubesi’ nin 30.000-USD tutarlı teminat çekinin teminatsız veya uygun görülecek teminat mukabilinde sadece 3.kişilere devir ve ciro edilmemesi yönünden tedbir kararı verilmesine, davanın kabulü ile dava konusu 13.07.2017 tarihli sözleşmeye konu iş bakımından müvekkili şirket tarafından geçici kabule başvuru yapıldığı tarih olan 29.05.2018 tarihinde işin tamamlandığının tespitine ve söz konusu tarihin garanti süresi başlangıç tarihi olarak tespitine, fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla; KDV dahil 135.641,44 USD’ nin temerrüt tarihinden itibaren (İhtarnamenin tebliğ tarihi olan 13.10.2018 tarihinden itibaren) işleyecek devlet bankalarının yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli oranında en yüksek faiz oranı ile birlikte, müvekkili şirketten talep edilen ve müvekkili şirket tarafından yapılan ilave işler ve harcamalar için KDV dahil 58.641,44 USD’ nin (Taşyünü,pimli ve tırnaklı plastik dübel bedelleri, galvanizli kutu bedelleri, dilatasyon bölgesi malzeme bedelleri, paslanmaz ankraj bedelleri, paslanmaz ankrajların montajı için işçilik bedeller, işin uzamasından kaynaklı işçilik bedeli) dava tarihinden itibaren Devlet Bankalarının yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli oranında en yüksek faiz oranı ile birlikte davalı şirketten tahsilini, KDV dahil 20.594,81 TL’ nin (Paslanmaz civatalar, paslanmaz dübel, uçak biletleri) dava tarihinden itibaren işleyecek T.C. Merkez bankası ticari avans faiz ile birlikte davalı şirketten tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili vermiş olduğu cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin davaya konu iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davacının sözleşmede kararlaştırılanın tam aksine işverenin izni ve onayı alınmaksızın işlemler gerçekleştirdiğini ve bu sebeple de uğradığı zararlardan müvekkili şirketin sorumlu tutulamayacağını, davacının kusurlu ve eksik şekilde ifa ettiği montaj ve imalat işlemleri neticesinde müvekkili şirketin gerek maddi gerek manevi zarara uğratıldığını, davacının kusurlu ve eksik şekilde ifa ettiği montaj ve imalat işlemleri karşılığında müvekkili şirketin uğradığı zararların sözleşme kapsamında davacı tarafında ödenmediği göz önünde bulundurulacak olunduğunda haksız ve hukuki mesnetten yoksun işbu davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davacı ile müvekkili şirketin 13.07.2017 tarihinde müvekkili şirketin inşaat işini üstlendiği … Projesi için İmalat ve Montaj Sözleşmesi’nin (“Sözleşme’) akdedildiğini, projesi işveren tarafından onaylanan davacının, imalat ve montaj işlemlerini uygulamaya geldiğinde projeye aykırı şekilde ayıplı işlemler gerçekleştirdiğini ve müvekkili şirketi ciddi derecede hem maddi hem de manevi zarara uğradığını, söz konusu ayıplı ifalara ilişkin mahkemeden İşveren …ve …’ye müzekkere yazılarak davacının imalat ve montaj işlemlerine ilişkin projeye aykırı gerçekleştirdiği ayıplı ifalara yönelik müzekkere yazılarak sorulmasını ve bu süreçte hakedişlerin müvekkili şirkete ödenip ödenmediği hususunda müzekkere yazılmasını talep ettiklerini, sözleşmede davacının montaj ve imalat işlerini üstlendiği dübellerin ayıplı şekilde ifa edildiğini, işveren tarafından gerçekleştirilen ayıp ihbarı akabinde müvekkili şirketin derhal davacıya bildirimde bulunduğunu ve ayıplı ifa edilen işlemlerin düzeltilmesini talep ettiğini, yine sözleşmede davacının montaj ve imalat işlerini üstlendiği ankrajların da ayıplı şekilde ifa edildiğini, davacının diletasyon bölgesinde gerçekleştirdiği montajların da ayıplı olduğunu, davacının sözleşme kapsamında göndermesi gereken malzemeleri de eksik gönderdiğini, davacı tarafından dübellerin ayıplı şekilde ifa edildiğini ve bu sebeple de müvekkili şirketin 7.130.-USD teknik rapor alınması için harcadığını ve 500 adet ekstra dübel için1418,95.-Euro tutarında harcama yaptığını, davacının ankrajları eksik ifa etmiş olduğundan inşaat için geriye kalan ankrajların müvekkili şirket tarafından karşılandığını ve Paslanmaz Ankarjların imalatı için16.400.-TL tutarında harcama gerçekleştirildiğini, bu Ankrajların Montajı için 7.326 USD harcama yaptığını, müvekkili şiket tarafından giydirme cephedeki ankrajlar epoksi poliüretana boyanarak bu işlem için de 5.542 USD tutarında harcamalar yapıldığını, davacının kusurlu ifa ettiği diletasyon bölgesindeki aksın sökülerek yeni sistem oluşturulduğunu ve bu sistemin müvekkili şirket tarafından yapıldığını, diletasyon için 4.475.-USD tutarında harcama yaptığını, eksik demontaj ve montaj işleri için müvekkili şirketin 2.434 USD tutarındaharcama gerçekleştirdiğini, davacının, göndermesi gereken malzemeleri eksik gönderdiğinden unutulan malzemelerin müvekkili şirket tarafından gümrük işlemleri ile nakliyesinin gerçekleştirildiğini ve gümrük için 1.600.-USD nakliyesi için 1.400.-Euro ödendiğini, öncelikle davacının ihtiyati tedbir mahiyetinde müvekkili şirkete ait menkul ve gayrimenkullerinin üzerine ihtiyati haciz konulması talebinin reddine, davacının banka çeki için talep ettiği tüm tedbir taleplerinin reddine, davacının ilave işler başlığı altında talep ettiği tüm bedellerin reddine, herhalde haksız ve hukuka aykırı şekilde açılan davanın reddine, yukarıda ayrıntısı ile izah edildiği üzere müvekkili şirketin davacının ayıplı ifalarına istinaden ödemek zorunda kaldığı fazlaya dair hakları saklı tutarak şimdilik 28.507-USD’nın, 2.818,95.-EURO’nun ve 16.400.-TL’nin takas ve mahsubuna, bu uğurda sarf olunacak yargılama masrafı ile vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ile aynı zamanda dava etmiştir.
Birleşen mahkememiz … E. , … K. sayılı dosyasında davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı arasında Cezayir’de otel projesi inşaatının yapılması amacı ile imalat ve montaj sözleşmesi akdedildiğini , müvekkili şirketin yüklenici firma olduğu ve davalı firmanın da imalat ve montajını gerçekleştirdiği otelin inşaatı sırasında davalı yanın sözleşmeye ve sözleşmeye konu projeye aykırı şekilde hareket ettiğini, sözleşme ve projeyi gereği gibi yerine getirmediğini, söz konusu sözleşme gereği kendisine yüklenen edimi ayıplı ifa ettiğini, projenin aksamasına müvekkili şirketin yüklü miktarda zarara uğramasına sebebiyet verdiğini, müvekkili şirketin uğradığı zararların tazminine ilişkin 18/03/2019 tarihinde taraflarınca arabuluculuk başvurusunda bulunulduğunu, arabuluculuk görüşmelerinden olumlu bir sonuç elde edemediklerini ayrıca davalı yanın sözleşmede kararlaştırılan edimleri eksiksiz yerine getirdiği ancak karşılığında 135.641,44 Usd tutarındaki hak edişlerini alamadığını , sözleşme dışında müvekkili şirket için ilave işler gerçekleştirdiğini fakat bu ilave işlerin karşılığında yapılan harcamalarında ödenmediği iddiaları ile sözleşmenin 6.2. Maddesi gereği davalı tarafından garanti teminatı olarak verilen 30.000,00 USD tutarındaki çek için ihtiyati tedbir ve iddia edilen alacak miktarı ile sınırlı olmak üzere ihtiyati haciz talep etmiş olduğunu iddia ettiği alacaklarının USD kuru üzerinden bankalarca uygulanacak en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahlisi talepli olarak İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/961 E. Sayılı dosyası ile görülmekte olan davayı ikame ettiğini belirterek açıklanan nedenlerle, davalı şirket adına kayıtlı menkul ve gayrimenkullere, mahkemece tespit edilecek bankalardaki hesaplarına ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz konulmasına, İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/961 E. Sayılı dosyası ile iş bu davaları arasında bağlantı olması sebebiyle dosyanın işbu dosya ile birleştirilmesine her halükarda haklı davalarının kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen mahkememiz … E. , … K. sayılı dosyasında davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; dava konusu olayda davalı/karşı davacı işveren müvekkilimizce yapılan işi fiilen teslim aldığını, davalı/karşı davacı vekili dilekçesinde hem ayıp hem eksik iş kavramına dayandığını, davalı/karşı davacının basiretli bir iş sahibi gibi davranmayarak yasal süreler içinde ayıp ihbarında bulunmadığını, müvekkili şirket tarafından iş teslim edildiğini, 28.05.2018 tarihli geçici kabul talep yazısı davacı/karşı davalı müvekkili tarafından davalı/karşı davacı şirkete verildiğini ve davalı şirket proje müdürü …’in geçici kabul talebini onaylayan imzası ile davalı şirket Şantiye şefi …’in “hazır olan kısımlardan başlanabilir” onayını içeren imzası ile müvekkili şirketin geçici kabul başvurusunun davalı/karşı davacı tarafça kabul edildiğini, ancak bu aşamadan sonra davalı/karşı davacı taraf tüm taleplere rağmen ve ortada hiçbir haklı sebep yokken kötüniyetli olarak teslimden kaçındığını, davalı/karşı davacı tarafın ayıp iddiasının hukuki dayanağı bulunmamakta olup, işin ayıplı olduğunu kabul anlamına gelmemek kaydıyla tamamlanan işin tamamlanma tarihinden 1,5 yıl sonra ileri sürülen sözde ayıplardan dolayı müvekkilinden sorumlu tutulamayacağının açık olduğunu, öncelikle süresinde yapılmayan ayıp ihbarı sebebi ile zamanaşımı yönünden davanın reddi gerektiğini, müvekkili şirket tarafından yapılan işlere ilişkin eksik ifa bulunmadığını, sevkiyat sonrası yapılan kontrollerde müvekkiline hiçbir ihbarda bulunulmadığını, tüm ürünlerin ihtirazı kayıtsız teslim alındığının ortada olduğunu, eksik harcın tamamlattırılması gerektiğini, davalı/karşı davacı tarafın dava dilekçesinde eksik iş olarak ileri sürmüş olduğu iddia ve taleplerin tamamının taraflar arasında akdedilen sözleşme ve onaylı proje kapsamında olmayan ve müvekkili tarafından ifa edileceği taahhüt edilmeyen işler olduğunu, hatta bir kısmı sözleşme kapsamına olmayıp müvekkilinden ayrıca ek iş olarak yapılmasının talep edildiğini buna ilişkin fiyat teklifleri verildiğini, ikame edilen asıl davada da bu ek işlerin bedelinin talep edildiğini, müvekkilnin sözleşmeye uygun yaptığı tüm işler için e-posta yoluyla onaylar aldığını, teslim edilen ürünlere ilişkin ise … Yetkililerinin tutanaklarda imzalarının mevcut olduğunu, davacının müvekkilden talep ettiği zararlar ile ilgili ayıplı olduğunu veya eksik ifa olduğunu belirttiği işlerin de, ayıplar mevcut olmayıp tüm iş sözleşme, sözleşme eki projeler, revizyonlar doğrultusunda yerine getirildiğini, sözleşme konusu projedeki dübellerin ayıplı ifa edildiğinin gerçek dışı olduğunu, davalı-karşı davacı vekili projede kullanılan dübellerin markası konusunda da sıkıntı yaşandığını dile getirmiş olup iddialarının gerçek dışı olduğunu, ankrajların ayıplı imalatının söz konusu olmadığını, ankrajlar 13.07.2017 tarihli sözleşmede belirtildiği üzere çelik olarak kullanılmış olup bu çelik ankrajların korozyona karşı korunması için daldırma yöntemiyle galvaniz-çinko kaplama yapılarak kullanıldığını, taraflar arasında imzalanan sözleşme gereği tüm ankrajlar galvaniz kaplamalı çelik olarak davacı-karşı davalı müvekkili tarafından yapıldığını, davalının kendisinden sözleşmede bulunmayan ek işler talep ettiğini, diletasyon bölgesi montajları onaylı proje kapsamında yapıldığını, dava konusu projenin bir kısım işlerinin yaptırıldığı iddia edilen sarl vision firmasının fatura ve sözleşmelerinin çevirilerindeki hukuka aykırılık bulunduğunu, davalı-karşı davacı yanca yapılan çevirilerin mahkemece tekraren yaptırılması, çevirilirdeki hukuka aykırıkların tespiti, faturalardaki piyasa üstü rakamların kontrol ettirilmesi, sözleşme yapılan firmaların tüm kayıtlarının incelenmesi gerektiğini, müvekkili şirketin edimini sözleşmeye, sözleşme eki projelere, revizyonlara uygun olarak yerine getirdiğini ve işi teslim etttiğini, işin davalı karşı davacı yanca teslim alınmasına ve geçici kabul için başvurular yapılmasına rağmen kötüniyetli olarak teslim alınmadığını, davalı karşı davacı şirketin müvekkil şirket ile imzaladığı sözleşme dışında, dava dışı işverenine verdiği ve müvekkilinin bilgisi ve onayı dahilinde olmayan taahhütler için müvekkili şirketten hukuka aykırı bedeller talep ettiğini, bu bedelleri ise gerçekçi olmayan delil ve belgelerle ayıp ve eksik iş kavramına sokmaya çalıştığını, müvekkili şirket tarafından sözleşmeye uygun olarak yapılan işlerin hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla bir an için sökülmesi ve yeniden yaptırılması iddiasının doğru olduğu kabul edilse dahi müvekkilinin sorumluluğunda olmayıp, bu bedellerin talebinin mümkün olmadığını beyanlarla haksız ve hukuka aykırı bedel taleplerini içeren davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Mahkememizce 21/01/2019 tarihli ara karar ile; ” dava konusu alacak her ne kadar alacak kaynaklanmış olsa da haciz konacak miktarın net ve belirli olmaması, alacağın varlığının ve muaccel olduğunun yargılamaya muhtaç olması, yaklaşık ispat koşulunun oluşmaması, talebin yargılama sonunda verilebilecek olan tazminatın tahsilini garantiye almak amacıyla talep edilmesi sebebiyle İİK. nun 257 ve müteakip maddeleri gereğince şartları oluşmayan ihtiyati haciz talebinin reddi gerektiği, davacının tedbir konulmasını istediği 30.000 USD tutarlı teminat çekine yönelik olarak netice-i talepte menfi tespit talebinin bulunmadığı, davacının bu çek yönünden harç yatırmadığı, alacak istemi yönünden talebi ile sınırlı olmak üzere harç yatırdığı, tedbir konulması istenen çekin davamız konusu olmadığı ihtiyati tedbirin uyuşmazlık konusu üzerinde verilebileceği gerekçeleriyle davacı vekilinin ihtiyati haciz talebinin reddine, davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine” gerekçeleriyle karar verilmiştir.
… Vergi Dairesi’ne yazılan yazıya cevap verildiği, davalı şirketin BA ve BS formlarının mahkememize gönderildiği görülmüştür. … Ve … Vergi Dairesi tarafından ise davacı şirketin BA ve BS formlarının mahkememize gönderildiği görülmüştür.
13/02/2020 tarihli celsede dinlenen Tanık … beyanında; ben davacı şirketin Cezayirdeki terapi otel adı ile anılan zemin artı 3 katlı inşaatın aliminyum çerçeve cam montajı malzemeli olanda var malzemeli olmayanda bir sözleşme düzenledik. Ve işin sözleşmede hatırladığım kadarıyla 3-4 ay arası işi yapıp teslim edecektir uygulama şu şekildeydi biz Türkiyede malzelemeri üretip Türkiyede … firmasına teslim ediyorduk onlarda Cezayir gümrüğüne bu malları getiriyor inşaat mahaline teslim etmeleri gerekiyordu . Ben bu işin bizim firmanın % 90 ını yaptığını biliyorum geri kalanın yapılmamasının sebebi ise davalı firma kendilerine teslim edilen malzemleri Cezayir gümrüğünden çıkarıp bize teslim etmediler biz 3-4 ayda bitireceğimiz işi 8 ay bekledik. Ürünleri alamadıkları için bizim firma bizi geri çağırdı dediğim gibi kullandığımız ürünler ve işçilir davalı firmanın uzmanlarının denetimi sonrası ürün yapılıyor ve montajlanıyordu ürünler Cezayir gümrüğüne gelince bunları burdan … firması alıyor ve bizim inşaat mahalindeki depoya kadar getiriyor oradada biz teslim alıyorduk…”şeklinde,
Tanık … beyanında; “Ben davacı şirketin koordinatörlüğünü yapıyorum davalı firma ile Cezayirdeki kendilerine ait otel inşaatı ile ilgili aliminyum çerçeve ve cam montajı işini üstlendik . Davalı firmanın yetkilileri bize neler yapılacağı şeklinde verdikleri siparişleri biz gösterdikten sonra onaylıyorlardı. Daha sonra bunu üretiyoruz Türkiyedeki davalı firmaya teslim ediyorduk. Oda Cezayire bu malı getiriyor gümrükten geçirdikten sonra inşaat mahalinde bize teslim ediyordu. Bizde bunun montajını işçiliğini yapıyorduk aslında bu işin sözleşmeye göre 3-4 ay içerisinde bitirilmesi gerekir ise karşı taraf sözleşmedeki bazı bölümlerin yapılmamasını istediler gümrükten bazı mallar geç çekildi ancak biz belirttiğim süre içinde bitireceğimiz yerde 8 ay orada kaldık geçikme davalıdan kaynaklandı daha sonra işin % 100 ünü yapıp döndük biz sözleşmeye göre işi ayıpsız tam teslim ettik onların ileri sürdükleri sebepler bizim sözleşmemizde yoktur bu sözleşmeye göre işi yapıp teslim ettik davalı … ‘in Cezayirdeki işvereni vardır. O işveren Gentesten bazı isteklerde bulunmuştur. Ancak bu istekler bizim sözleşmemizde yoktur…”şeklinde,
Tanık … beyanında; ” Ben … firmasının mimarıyım bizim Cezayir Devletinin bir otel inşaatına anahtar teslimi yapmak üzere sözleşme yaptık. Bu işin aliminyum ve dış cam kaplama işlerini davacı … firması ile aramızda sözleşme düzenledik biz üretilecek ürünlerin ne olacağını kendilerine bildirdik. Onlarda sözleşmeye göre ürünleri üretiyorlardı. Üretilen ürünleri biz alıyoruz . Cezayirdeki gümrükten çıkararak inşaat sahasında Sarıcaya teslim ediyorduk. Ancak bu ürünlerin çok çeşitliliği nedeniyle her bir ürünün kalite kontrolünü yapma imkanımız yoktur. Listeye göre ürün varmı var ise bunu götürüyorduk. Davacı Sarıcanın yapmış olduğu ürünlerin karşı tarafçada kabul edilmesi gerekiyordu. Devlet işi olduğu için çok sıkı denetliyorlardı mesela deniz kenarı olduğu için çelik ürünün paslanmaz ürün olması gerekiyormuş bunu sözleşmeye yazmamışısz bunların düzeltilmesi için değişik tedbirler aldık. Bir kısmını … yaptı bir kısmını başkasına yaptırdık. Yine yapmış oldukları çerçeveler bir birine kaynatma yolu ile uzattılar buda taşıyıcıyı zayıflattı. Çok kötü bir imalattı Cezayir Devleti bunu çöp olarak gördü . Yine dübel olayında Hilti marka dübel kullanılacaktı ancak KMT marka montajı yapılmıştır. Biz Cezayirdeki işveren ile hiltiyi onaylattığımız için orasıda işi durdurdu yine projede otel 2 blok halinde olup arasında depreme dayanıklı bir dilatasyon boşluğu ve detayı bırakılması gerekiyordu. … bunu ön cephede yapmış ancak blokların arka cephesine düz yapmış hernekadar Cezayir Devleti kontorlorü olan mimar bunu onaylamış isede bunu kabul etmediler biz bunun tekrar Sarıcaya söyledik. Onlarda yeniden malzeme ürettiler ancak Cazayirdeki son yıllardaki siyasi çalkantı nedeniyle tutuklamalar oldu gümrükler çalışmadı malı çekemedik bu aradada … burdan ayrıldı. Bu işi başka bir firmaya yaptırarak ek maliyet çıktı yine dediğim gibi pencerelerin çöp olarak görülmesi olayında da bizim ek maliyetlerimiz de oldu. Çünkü bir … yaptı bir kısmını yapmadı bana göre bizim şirketinde Sarıcının sorumlu olduğu yapmadığı işler nedeniyle ek maliyetleri olmuştur bu nedenle durum ortadadır..” şeklinde,
Tanık … … beyanında; “Ben Gentesin mali müşaviri olarak 25 seneden beri çalışıyorum. Bizim firma Cezayir Devletindeki bir otelin yapımı için ihale kazandı bu ihalede biz … dış cephe giydirmesi aliminyum işçiliğini sözleşme ile teslim ettik. Sözleşmede verilen süre içerisinde Cezayirde meydana gelen siyasi çalkantılar gümrüklerden mal çekilmesi gecikme olayı yaşandı hala yaşanıyor. Bana göre … işi tam teslim etmemiştir. Bunlardan hatırlamayabildiğim bir tanesi dübeller ankrajlar ile ilgilidir. Takmakta taahhüt ettiği … markayı kullanmadı sorun yaşadık çekip gittikten sonra iki firmaya eksik işleri yaptırdık bunların sözleşme ve bedelleri bellidir. Bunları … yapması gerekiyordu ilave iş değildi. Cari hesaplarda onların alacağı görünüyor ama bizde zarar ziyan davası açtı buna göre sorun çözülecek ben Cezayire gidip ayıplı imalatı gördüm..” şeklinde beyanda bulunmuşlardır.
Yine aynı tarihli celsede dava dosyası üzerinde mahkememizce resen seçilecek, Mali Müşavir, İnşaat Mühendisi, Borçlar Hukuku Hesap Bilirkişisi ve Mimar bilirkişi kanalıyla rapor düzenlenmesine karar verildiği, düzenlenen 23/06/2020 tarihli kök rapor, 25/01/2021 tarihli ek rapor, 24/12/2021 tarihli rapor dosyaya ibraz edilmiştir.
Tüm eksik hususlar giderildikten sonra mahkememizce aldırılan bilirkişi raporlarının çelişkili olduğu görülmekle dosyanın yeni bilirkişi heyetine tevdi ile birinci ve ikinci bilirkişi raporları ile taraf vekillerinin bilirkişi raporlarına karşı itiraz ve beyanları değerlendirilmek üzere yeni rapor alınmasına karar verilmiş, düzenelenen bilirkişi heyet raporunda sonuç ve özetle;
Dava konusu ihtilaf, dosya kapsamında bulunan ve yukarıda yer verilen bilgi- belgelerin tek tek
incelenmesi sonucunda;
A- Teknik inceleme ve kesin hesap sonucunda;
1- Döviz cinsi olan bedeller dava tarihi itibarı ile kur üzerinden TL ye çevrilerek TL cinsinden toplamlar bulunmuş ve davalının 146.482,60 TL alacak miktarı davacının 1.047.266,11 TL olan alacağından takas /mahsup edilerek son bakiye davacı alacağı 900.783,51 TL hesap edilmiştir.
2-Kesin hesap sonuçları TL ve Dövize iki alternatifli olarak aşağıda yorumlanmıştır. Takdir yüce mahkemenindir.
Asıl dava yönünden TL ye göre değerlendirilirse ;
Davacının icra takibine göre temerrüde düşürdüğü miktar 135.436,31 USD olup x kur 3,79 TL/usd 13.10.2018 tarihli ) = 513.303,61 TL ye (13.10.2018) tarihinden itibaren faiz uygulanması, kalan miktar 900.783,51 TL – 513.303,61 = 387.479,90 TL için de dava tarihinden (27.12.2018) den itibaren faiz uygulanabileceği ve takdirin yüce mahkemede olduğu,
Karşı dava yönünden TL ye göre değerlendirilirse ; Davalı … YAPI nın karşı davadaki talepleri 146.482,60 TL olarak karşılık bulmuş ve bu rakam davacı alacağından takas/masup edilmiştir. Ancak bu rakam karşı dava harcına esas olarak değerlendirilebilir. Takdir yüce mahkemenindir.
Asıl dava yönünden DÖVİZ e göre değerlendirilirse ;
Davacının hak ve alacakları kesin hesap tablosunda ; 194.077,75 USD + 20.594,81 TL olarak hesaplanmış ve Davalı alacakları ile döviz cinsinden takas /mahsup yapılması sonucu 172.700,75 USD ve 4.194,81 TL alacaklı , 2.818,95 EURO borçlu çıkmıştı. Buna göre ; Davacının icra takibine göre temerrüde düşürdüğü miktar 135.436,31 USD olup bu miktara (13.10.2018) tarihinden itibaren faiz uygulanması, kalan miktar 172.700,75 USD – 135.436,31USD = 37.264,44 USD ve 4.194,81 TL için de dava tarihinden (27.12.2018) den itibaren faiz uygulanabileceği ve takdirin yüce mahkemede olduğu,
Karşı dava yönünden DÖVİZE göre değerlendirilirse ;
Davalı … YAPI nın karşı davadaki talepleri 21.377,00 USD + 16.400,00 TL + 2.818,95 EURO olarak karşılık bulmuş ve bu rakamlardan 21.377,00 USD ile 16.400,00 TL davacı alacağından takas/mahsup edilmiştir. Kalan 2.818,95 EURO davalı … YAPI alacağı olarak kalmıştır. Ancak bu rakamlar karşı dava harcına esas olarak değerlendirilebilir. Takdir yüce mahkemenindir.
B-Mali inceleme sonucunda; Cari hesap bakiyesi olan 135.436,31 USD yönünden ; Dosyada bulunan bilirkişi raporlarında mali yönden defterler incelenmiş ve davacı defterinden bu rakam 135.641,44 USD , davalı defterlerine göre ise 135.436,31 USD davalının borçlu olduğu tespit edilmiştir. Aradaki 205,13 USD lik farkından da ödemeleri defterlere kaydederken kullandıkları döviz kur farkından kaynakladığı görülmüş olup heyetimizce de 24.12.2021 tarihli bilirkişi heyet raporu ile uyumlu olarak davalı defterindeki 135.436,31 USD yi hesaplarında kaale alacaktır.. Bu cari hesap bakiyesi borcu/bedeli her iki tarafın da kabulündedir.
C-Sözleşme hukuku yönününde inceleme sonucunda; Eser sözleşmesi ile yüklenici eseri meydana getirmek ve teslim etmekle yükümlüdür. Teknik değerlendirmeler kısmında detaylı olarak ifade edildiği üzere, iş Cezayir’deki iç karışıklık döneminde gecikmeli de olsa tamamlanmıştır.Tüm bu alacak kalemleri yukarıda teknik değerlendirme kısmında detaylı olarak düzenlenmiş olup, tekrara kaçmamak adına bahsi geçen değerlendirmelere atıfta bulunulmaktadır… ” yönünde görüş ve kanaat bildirilerek hesaplama yapılmıştır.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.
15/12/2022 tarihli celsede taraf vekillerinin bilirkişi raporuna karşı itiraz ve beyanları değerlendirilmek üzere bilirkişilerden ek rapor aldırılmasına karar verilerek düzenlenen heyet ek raporunda neticeten ;
A-Teknik inceleme ve kesin hesap sonucunda;
1-Döviz cinsi olan bedeller dava tarihi itibarı ile kur üzerinden TL ye çevrilerek TL cinsinden toplamlar bulunmuş ve davalının 53.454,61 TL alacak miktarı davacının 1.047.266,11 TL olan alacağından takas /mahsup edilerek son bakiye davacı alacağı 993.811,50 TL hesap edilmiştir.
2-Kesin hesap sonuçları TL ve DÖVİZ e iki alternatifli olarak aşağıda yorumlanmıştır.
“Asıl dava yönünden TL ye göre değerlendirilirse; Davacının icra takibine göre temerrüde düşürdüğü miktar 135.436,31 USD olup x kur 3,79 TL/usd 13.10.2018 tarihli ) = 513.303,61 TL ye (13.10.2018) tarihinden itibaren faiz uygulanması, kalan miktar 993.811,50 TL – 513.303,61 = 480.507,89 TL için de dava tarihinden (27.12.2018) den itibaren faiz uygulanabileceği ve takdirin yüce mahkemede olduğu,
Karşı dava yönünden TL ye göre değerlendirilirse ; Davalı … YAPI nın karşı davadaki talepleri 53.454,61 TL olarak karşılık bulmuş ve bu rakam davacı alacağından takas/masup edilmiştir. Ancak bu rakam karşı dava harcına esas olarak değerlendirilebilir. Takdir yüce mahkemenindir.
Asıl dava yönünden DÖVİZ e göre değerlendirilirse ; Davacının hak ve alacakları kesin hesap tablosunda ; 194.077,75 USD + 20.594,81 TL olarak hesaplanmış ve Davalı alacakları ile döviz cinsinden takas /mahsup yapılması sonucu 185.568,75 USD USD ve 20.594,81 TL alacaklı , 1.400,00 EURO borçlu çıkmıştı. Buna göre;
Davacının icra takibine göre temerrüde düşürdüğü miktar 135.436,31 USD olup bu miktara (13.10.2018) tarihinden itibaren faiz uygulanması, kalan miktar 185.568,75 USD – 135.436,31USD = 50.132,44 USD ve 20.594,81 TL için de dava tarihinden (27.12.2018) den itibaren faiz uygulanabileceği ve takdirin yüce mahkemede olduğu,
Karşı dava yönünden DÖVİZE göre değerlendirilirse; Davalı … YAPI nın karşı davadaki talepleri 8.509,00 USD + 0,00 TL + 1.400,00 EURO olarak karşılık bulmuş ve bu rakamlardan 8.509,00 USD ile 0,00 TL davacı alacağından takas/masup edilmiştir. Kalan 1.400,00 EURO davalı … YAPI alacağı olarak kalmıştır. Ancak bu rakamlar karşı dava harcına esas olarak değerlendirilebilir.” şeklinde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf iddiaları, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya içeriğine göre; ana dosyadaki hukuki uyuşmazlığın; taraflar arasında 13.07.2017 tarihinde imzalanan imalat ve montaj sözteşmesi gereği davacı şirketin edimlerini gereği gibi ve süresinde yerine getirip getirmediği, davalı taraftan bakiye hak ediş alacağı bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise miktarı ile davacı tarafça yapıldığı/ödendiği iddia olunan ilave işler, malzemeler, montaj işçiliği, işin uzamasından kaynaklanan işçilik bedelleri ve işçiler için alınan uçak biletleri dahil davalı tarafça ödenmediği iddia olunan 58.641,44-USD’nin talep şartlarının ve davalının, davacının ayıplı ifalarına istinaden ödemek zorunda kaldıklarını iddia ettikleri 28.507 USD’nın, 2.818,95 EURO’nun ve 16.400 TL’nin takas ve mahsubu şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, birleşen dosyadaki hukuki uyuşmazlığın; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin davalı tarafından ayıplı ve eksik ifa edilip edilmediği, gereği gibi ifa edilmediği iddia olunan montaj ve imalat iş ve işlemleri sebebi ile davacının zararının doğup doğmadığı ile doğduysa miktarı noktalarında toplandığı anlaşıldı.
Dava konusu olayda, diğer bilirkişi raporlarının ve taraf vekillerinin raporlara karşı itirazlarının da değerlendirildiği 21.10.2022 tarihli bilirkişi kök ve ek rapor içeriklerine birlikte itibar olunduğu, buna göre mahkememizde oluşan kanaate göre de; taraflar arasında Cezayir’deki otel inşaatının dış cephe kaplamaları, alüminyum kapı pencere doğramaları yapımı için 13.07.2017 tarihinde imalat ve montaj – sözleşmesi imzalandığı, işlerin yapılıp bitirildiği, bunun yanında ek ilave işlerin de yapıldığı, yine sözleşme konusu işlerin bir kısmının yapımının çıkarıldığı ve başka firmalara yaptırıldığı, yine sözleşme ile kararlaştırılan işlerin bazılarının yapım aşamasında işveren talebi doğrultusunda değiştirildiği anlaşılmaktadır. Taraf yazışmaları, beyanları ve maillerden da anlaşıldığı üzere 3-4 ayda bitirilmesi gereken işin 8 ay fazladan zaman aldığı ve ana dosya davacısı yüklenicinin bu zaman zarfında çalışanlarının Cezayir’de kaldığının da anlaşıldığı, sözleşme gereği alınan 750.520,00 TL lik avans çekinin iş konusu malzemeler tam teslim edildiğinden ve montajı da yapıldığından yükleniciye iade edildiği ancak 30.000,00 USD lik teminat çekinin iade edilmediği ve davalı tarafta tutulduğu anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının yaptığı işler karşılık kestiği faturaların cari hesap bakiyesi olan 135.641,44 USD nin davalı işverence ödenmemesi ve 30.000,00 USD lik teminat çekinin iade edilmemesi ayrıca ek olarak yaptırılan işlerin KDV dahil bedeli olan 58.641.44-USD’ nin ve KDV dahil 20.594.81-TL’nin de ödenmemesi , diğer yandan davalı(birleşen dosya davacı) işverence verilen cevabi dilekçede de eksik ve kusurlu işler olduğu, bunların bedellerinin 28.507- USD’ nın, 2.818.95.- Euro’ nun ve 16.400.-TL’nin takas/mahsup edilmesi gerektiği, ayrıca da birleşen dosyada toplamda 99.371,61 USD tutarlı işi ana dosya davacısı namına Cezayir’de yaptırdığını iddia ederek bu miktar için takas/mahsup/ alacak talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konularının 21.10.2022 tarihli bilirkişi kök ve ek raporunda teknik bilirkişilerce incelenerek tarafların kesin hesap tablosunun oluşturulduğu, ilave işler bedeli olan 58.641,44 USD ve 20.594,81TL yönünden ; Cephede ısı yalıtımı için kullanılan taşyünü ve plastik dübellerinin temin edilerek14.04.2018 tarihli tutanak ile davalı şirket yetkilisine tutanak ile teslim edildiği görülmüş olup bu ilave iş ve malzemelerin bedelleri 6.819,44 USD KDV + 8.046,94 USD yi ana dosya davacısının talep edebileceğine kanaat edinildiği, bu bedellerin kesin hesap tablosunda davacı alacak hanesine yazıldığı,
– Galvanizli kutu hafif alt konstrüksiyon profillerinin temini ve nakliyelerinin yapılması ve tesliminin de 24.05.2018 tarihli tutanak ile davalı şirket yetkilisine teslim edildiği, bedellerinin 2.637,60USD+ KDV = 3.112,37USD’nin ana dosya davacısı tarafından talep edilebileceğine kanaat edilmiş olup, bu bedellerin kesin hesap tablosunda davacı alacak hanesine yazıldığı,
– Dilatasyon imalatlarında bazı kusurlar olduğu , bu durumun mail yolu ile ana dosya davacısına bildirildiği görüldüğünden davacının bu ayıpların giderilmesi maliyetini talep edemeyeceğine kanaat edilmiş olup davacının 5.556,07 USD lik dilatasyonda ek iş yapıldığına dair bu talebinin uygun görülmediği,
– Perfore ankraj levhalarının montajında kullanılan ankrajların sözleşmesinde galveniz kaplama çelik ankraj olduğu yazılı olup bunların paslanmaz çelik ankraj ile yapılması/değiştirilmesi işveren talebi olup davacı yüklenici yönünden ek iş sayılacağından bu iş kapsamında alınan malzeme ve işçilik bedelleri 6.859,81TL ve 20.686,06 USD’ yi yüklenicinin talep edilebileceğine kanaat edildiği, bu bedellerin kesin hesap tablosunda ana dosya davacısı alacak hanesine yazıldığı,
– Yüklenicinin çalışan işçilerinin uçak bileti bedellerinin sözleşmenin 3.14 maddesi gereği davalı tarafından karşılanacağı belirtildiğinden dosyada ibraz edilen bilet bedelleri 13.735 TL’ yi de talep edilebileceği kanaatine varılmış olup bu bedelin de kesin hesap tablosunda ana dosya davacısı alacak hanesine yazıldığı,
– İşin uzaması ile ilgili montaj yapılacak yer teslimi ve malzemelerinin zamanında sevkiyatın Cezayir’de ki iç siyasi kargaşadan dolayı zamanında yapılmadığı, yine aynı şekilde perfore levha ankraj değişimi için duvar yapımının ve seramik yapımının beklendiği , dosyadaki bilgi, beyan ve özellikle de davacı mailleri ve cevaplarından anlaşıldığı, bu konuda bir toplantı tutanağı tutulduğunun görüldüğü, teknik bilirkişi görüşüne göre de sunulan maillerden işin yapılacağı yerlerin geç teslim edildiği, malzeme sevkiyatlarının da geciktiği anlaşılmakla işçi giderleri ve harcırah bedeli olarak talep edilen 21.400 USD’nin yerinde olduğuna kanaat edilmiş olup bu bedellerin de kesin hesap tablosunda ana dosya davacısı alacak hanesine yazıldığı ve teknik bilirkişi tespitlerinin dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmıştır.
Davalı – birleşen dosya davalısı … Yapı talepleri yönünden ; taleplerin esasen davacı- birleşen dosya davalısı yüklenicinin işleri eksik ve kusurlu yaptığı, kusurlu imalatların sökülerek değiştirildiği ve bunlar için ödenen bedellerin talebi ile davacının alacağından takas/mahsup edilmesi, davacının ayıplı ifalarına istinaden ödemek zorunda kaldığı fazlaya dair hakların saklı tutularak şimdilik 28.507- USD ‘nın, 2.818.95 EURO’ nun ve 16.400 TL’ nin takas ve mahsubuna/ tahsiline ilişkin olduğu, mahkememizce içeriğine itibar olunan 20.10.2022 tarihli bilirkişi raporunda, dübellerin ayıplı şekilde ifa edildiği ve bu sebeple 7.326 USD teknik rapor alınması için harcandığı ve 500 adet ekstra dübel için 1.418,95.-Euro tutarında harcama yapıldığı hakkında; dosyadaki bilgilerden , teknik uzman görüşünden anlaşıldığı kadarı ile panellerde 4 delik açılmış olmasına rağmen 2 delik için dübelleme yapıldığı, iki deliğin dübelinin eksik yapıldığı iddiası için Cezayir’de teknik rapor alındığı, aslında yapılan tetkiklerde iki dübelin yeterli statik dayanımı sağladığı, sektörde panelde fazla delik açılmasının nedeninin dübel deliklerinin konstrüksüyonda uygun olmayan yerlere denk gelmesi halinde veya betonda demir donatıya denk gelmesi halinde diğer deliğin kullanılarak dübel yapılması şeklinde olduğu, boş bırakılmak için panellerde delik açılmadığı, alternatif oluşturmak için delik açıldığı, bunun için iki dübelün yeterli olup olmadığı hakkında birleşen dosya davalı tarafın teknik rapor aldırmasının kendi teknik bilgi deneyimi ve kendi tasarrufunda olduğu, bu bedelin istenmesinin uygun olmadığına kanaat getirildiği, yine de kendisi tarafından alınan 500 adet ekstra dübelin bedelini isteyebileceğinin bildirildiği, ekstra dübel için 1418,95 Euro tutarında harcamanın kesin hesap tablosunda davalı alacak hanesine yazıldığı yönünde görüş bildirildiği, ancak taraf vekillerinin rapora karşı itirazlarının birlikte değerlendirildiği için içeriğine itibar olunan 15.02.2023 tarihli ek rapor içeriğine göre, kök raporda davalının ankraj değişiminde kullandığı dübeller eksik olan dübeller olarak anlaşıldığı ve bunun için harcadığı bedeller 1.418,95 EURO davalı alacak hanesine yazılmış ise de; davacı itirazları doğrultusunda yapılan incelemede bu dübellerin eksik dübeller olmayıp galveniz kaplı ankrajların paslanmaz çelik ankrajlara çevrilmesi için kullanılan dübeller olduğunun anlaşıldığını ve ankraj değişiminin sözleşme harici ve davalı müşaviri … nin isteği doğrultusunda yapıldığından davalı uhdesinde kalması gerektiğini, kök rapordaki davalı alacak hanesine yazılan 1.418,95 EURO kaldırılarak kesin hesap tablosu bu yönde revize edilmesi gerektiğini bildiren ek rapora itibar edilmiştir.
Davacı ankrajların henüz yapılmayan ya da eksik kalan inşaat için geriye kalan ankrajların Davalı … Yapı tarafından karşılanarak paslanmaz çelik ankrajların imalatı için 16.400 TL tutarında harcama gerçekleştirildiği ve bu ankrajların montajı için 7.326 USD harcama yapıldığı görülmüş olup bu bedellerin de kesin hesap tablosunda davalı alacak hanesine yazıldığı, davalı- birleşen dosya davacısı … Yapı tarafından giydirme cephedeki ankrajlar epoksi + poliüretana boyandığı ve bu işlem için de 5.542 USD tutarında harcamalar yapıldığı anlaşıldığından bu bedeli de davalının talep edebileceğine kanaat getirilerek kesin hesap tablosunda alacak hanesine yazdığı, yine davacının kusurlu ifa ettiği dilatasyon bölgesindeki aks sökülerek yeni sistem oluşturulduğu ve bu malzemelerin montajının davalı -birleşen dosya davacısı tarafından gerçekleştirilerek dilatasyon için 4.475 USD tutarında harcama yapıldığı görülmüş olup dilatasyondaki kusurlu imalatların mail ile yükleniciye bildirildiğinden bu bedelin de davacıdan istenebileceğine kanaat getirildiği ve davalı alacak hanesine yazıldığı,
Sahadaki eksik demontaj ve montaj işleri bulunduğundan ve bunlar için de davalının 2.434 USD tutarında harcama gerçekleştirildiği görülmekle bu bedelinde istenebileceğine kanaat getirilerek hesap tablosunda davalının alacak hanesine yazıldığı, davacı- birleşen dosya davalısının, göndermesi gereken malzemeleri eksik gönderdiğinden unutulan malzemeler için … Yapı tarafından gümrük işlemleri ile nakliyesinin gerçekleştirildiği ve gümrük için 1.600 USD nakliyesi için 1.400 Euro ödendiğinin görüldüğü, bu işlemin ve bedelin tarafların da kabulünde olduğu, bedellerin davalı- birleşen dosya davacı alacağı sayılacağından hesap tablosunda alacak hanesine yazıldığı, bunların dışında karşı dava talepleri için sonradan tercüme edilerek dosyaya celp edilen ve Cezayir’deki firmalara yaptırıldığı iddia edilen eksik ve kusurlu işlerin aslında esas davadaki talepleri ile benzer nitelikte olduğu, taleplerin toplamının 99.371,61 USD olduğu, Türkçe’ ye tercüme edilen proforma fatura ve fatura bilgilerinin teknik bilirkişilerce incelendiğinde, bazı işlerin davacı yükleminde olmayan işler olduğunun, bir kısmının da davacı yüklenici tarafından yapılmış ve kabul edilmiş olan işlerin işverenin kendi insiyatifi ile kendi kontrolüne kabul ettirebilmek için sökülerek yeniden yaptırıldığının veya değiştirildiğinin, esasında davacının kendi yaptığı işler için sözleşmesi/teknik şartnamesi, malzeme cins ve markası ile montaj şekil ve formları ile sorumlu olup işverenin Cezayir’deki kendi sözleşmesi ve teknik şartnamesine göre kontrolünün … nin kabul şartları farklı olmasından dolayı bazı işleri kabul ettirebilmek için yeniden yaptırdığının veya malzemelerini değiştirdiğinin görüldüğünün, bununla ilgili olarak tercüme edilen 35.526,67 USD lik proforma faturada ; ( … tarafından galvaniz ankajlar yapılıp teslim edildikten sonra … o bölgedeki agua panelleri yaptırdı ve boyadı. Ancak kusurlu olarak imalat ve montaj yapılmış ankraj değişimşleri için bütün yaptırılan agua paneller kırıldı atıldı. işveren ve cte onaylı paslanmaz ankajları yerine monte ettirildikten sonra agua paneller yeniden yaptırıldı ve boyandı 2. defa malzeme ve işçilik ödemesi yapıldı ) yazdığının, yani davacı tarafından galvaniz kaplı çelik ankraj yapılıp teslim edildiğinin , sonradan bunların sökülerek paslanmaz çelik ankraj yapıldığının, bu esnada kırılanların olduğunun, … onaylı paslanmaz çelik ankrajlar yapıldığının , sonradan paneller de yapılmış boyandığının böylece kendi kontrol firması … nin talebi yerine getirilmiş olup iki defa malzeme ve işçilik yapıldığının belirtildiğinin, yüklenici davacının sözleşmesinde galvenizli çelik ankraj yapılacağı yazılı olup yüklenicinin de işlerini yapıp teslim ettiğinin, bu işlerin … nin talebi olan paslanmaz çelik ankraj için sökülüp ikinci defa yapılmasından davacı yüklenicinin sorumlu tutulamayacağının, yine bir başka tercüme edilen faturada görüldüğü üzere … onayı için yapılan deneylerin, teknik raporun, proje hesabının tamamen davalı işverenin kendi işleri olup davacı yüklenicinin sözleşmesinde yazılı olan böyle bir sorumluluğu olmadığının bildirildiği anlaşılmıştır. Mahkememizce alanında uzman teknik bilirkişi görüşüne itibar edilmiştir.
Neticeten mahkememizce içeriğine itibar edilen 21.10.2022 tarihli bilirkişi kök ve ek rapor içerikleri birlikte incelenip değerlendirildiğinde, teknik inceleme ve kesin hesap sonucunda; bilirkişi heyetinin seçenekli olarak hazırladığı rapora göre, asıl dava yönünden dövize göre değerlendirme yaparak ana dava açısından; davacının hak ve alacakları kesin hesap tablosunda ; 194.077,75 USD+ 20.594,81 TL olarak hesaplandığı ve davalı alacakları ile döviz cinsinden takas /mahsup yapılması sonucu 185.568,75 USD USD ve 20.594,81 TL alacaklı , 1.400,00 EURO borçlu çıktığı; karşı dava yönünden ise ; davacı … Yapı’ nın karşı davadaki taleplerinin 8.509,00 USD +1.400,00 Euro olarak karşılık bulduğu ve bu rakamlardan 8.509,00 USD’ nin davacı alacağından takas/masup edildiği, kalan 1.400,00 Euro’ nun davalı … yapı alacağı olarak kaldığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
Gerekçeli karar yazılırken ana dosya davacısının dava dilekçesinin 3 nolu bendinde bildirdiği ” dava konusu 13.07.2017 tarihli sözleşmeye konu iş bakımından müvekkil şirket tarafından geçici kabule başvuru yapıldığı tarih olan 29.05.2018 tarihinde işin tamamlandığının tespitine ve söz konusu tarihin garanti süresi başlangıç tarihi olarak tespitine” sehven yönelik talebi hakkında mahkememizce olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği, bu hususun gerekçeli karar yazılırken de giderilebilecek bir eksiklik olmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca ana dava değeri göz önüne alındığında davanın kısmen kabulü gerektiği açık olmakla kısa kararda “kısmen” kelimesi maddi hata olarak yazılmadığı anlaşılmakla “kısmen” kelimesi gerekçeli karar yazım aşamasında eklenilmiştir.
Birleşen mahkememiz … E. , … K. sayılı dosyasında HUAK 18/A-(13) ve (14). Fıkrası hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No:… sayılı dosyasından arabulucu olarak atanan … ekte sunulan 1.096,27.-TL tarife bedeli üzerinden kesilen Serbest Meslek Makbuzu doğrultusunda ödeme yapıldığı tespit edilerek, davanın kısmen kabulüne karar verildiği de dikkate alınarak taraflar aleyhine arabulucuk giderlerinin de yükletilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Ana dava açısından davacının davasının kısmen kabulü ile; 185.568,75 USD ‘nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun’un 4/a madde fıkrası gereğince işleyecek faizi ile 20.594,81.-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Birleşen dava açısından davacının davasının kısmen kabulü ile; 1.400 Euro alacağın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun’un 4/a madde ve fıkrası gereğince birleşen dosya davalısından alınarak birleşen dosya davacına verilmesine,
ANA DAVA AÇISINDAN;
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 68.717,46.-TL Karar ve İlam Harcından, peşin harç olan 17.969,57-TL’nin mahsup edilerek eksik kalan 50.747,88.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
-128.477,19.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Reddolunan miktar üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9,200,TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat gideri 499,50.-TL , bilirkişi ücreti 18.000,00.-TL, 35,90.-TL başvuru harcı,5,20.-TL vekalet harcı, 17.969,57.-TL peşin harç olmak üzere toplam 36.510,17.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine
-Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
BİRLEŞEN DAVA AÇISINDAN
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 608,23.-TL Karar ve İlam Harcından, peşin harç olan 976,48.-TL’nin mahsup edilerek fazla yatırılan 368,25.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
-9.200,00.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Reddolunan miktar üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9,200,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat gideri 75,30.-TL, bilirkişi ücreti 18,000,00.-TL 44,40.-TL başvuru harcı, 6,40.-TL vekalet harcı, 976,48,-TL peşin harç olmak üzere toplam 19,102,58.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanan 1.096,27.-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
-Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/05/2023

Başkan … Üye … Üye … Katip …
E-imzalıdır E-imzalıdır E-imzalıdır E-imzalıdır