Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/769 Esas
KARAR NO : 2020/731
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 26/12/2018
KARAR TARİHİ : 25/11/2020
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında Alt Kira Sözleşmesi ile Acentelik Sözleşmesi imzalanarak 06/06/2016 tarihinde müvekkili şirkete Ankara-Cebeci Acentesinin devredildiğini, bununla birlikte 28/12/2016 tarihinde müvekkili ile davalı arasında ‘Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü’ imzalandığını, işbu protokolün 3. Maddesinde 3. Dilim hakediş kısmının açıklamasına ait ‘Örnek Tabloda; Devir Cirosunun 2 katından, hakedişe ait ayın cirosunun çıkartılarak, bulunan farkın %23 kısmının 3. Dilik Hakediş olarak Acenteye ödenmesi’ hükmü bulunduğunu, ancak davalının cari hesap sözleşmesi ek protokolün 3. Dilim hakediş hesabının yanlış yapılması nedeniyle sözleşme dönemi olan Ocak 2017 ve Kasım 2018 tarihleri arasındaki dönemde müvekkili aleyhine maddi zarar meydana geldiğini, davalının, müvekkili aleyhine eksik hesaplanan hakedişler nedeniyle oluşan maddi zararın her aylık hakediş için TTK 116/1 maddesi gereğince işleyecek ticari faizi ile birlikte ödenmesi gerektiğini beyanla; şimdilik 1.000,00 TL bedelin TTK 116/1 uyarınca her alacak için ayrı ayrı işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davanın kabulü ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkili şirketten hiçbir hak ve alacağının olmadığını, davacının hukuki yarar eksikliği bulunduğunu, davanın usul yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, taraflar arasında akdedilen Acentelik Sözleşmesi uyarınca davacıya sözleşmeye uygun ve eksiksiz olarak hakediş ödemelerinin yapıldığını, acentelik ilişkinin halen devam etmekte olduğunu, davacı iki yıla yakın bir süre maddi zarara uğradığını iddia etmişse de davacının işbu iddiasını dava öncesi müvekkiline bildirilmemiş olduğunu beyanla; davanın esasa girilmeksizin hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine, mahkeme aksi kanaatte ise haksız ve hukuka aykırı olarak ikame edilen davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER:
Hak ediş hesapları, Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü, hak edişlere ilişkin dekont örnekleri, Acentelik Sözleşmesi, Alt Kira Sözleşmesi, …centesi Yatırım Katkı Araç ve Demirbaş Bedeli Ödeme Planı, Acente Hakedişlerinin hesaplanmasına örneklerin dosyamız arasında olduğu görüldü.
Mahkememizin 29/05/2019 tarihli celsesinin 6 nolu ara kararı gereğince 05/07/2019 günü saat:15.30’da tarafların ticari defter ve kayıtlarının incelenmesine karar verilmiş olup, inceleme gün ve saatinin taraf vekillerine duruşma esnasında tefhim olunduğu görülmüş olup, bilirkişi 10/10/2019 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak;
Tarafların incelenen ticari defter kayıt belge ve dosya kapsamında ibraz olunan evrakların incelenmesi sonucu,
Davalı tarafın hakediş hesaplama yöntemi ve hakediş tutarlarının örnek 2 tabloya göre hesaplamalarının doğru yapıldığı, davacı tarafın faturalarının bu hesaplamaya göre düzenlendiği, faturalarının taraf ticari defterlerine işlendiği, davacı tarafın 3,dilim hakediş nedeniyle fark alacağının bulunmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirdiği görüldü.
Bilirkişi raporunun taraf vekillerine usulüne uygun olarak 14/10/2019 tarihinde e-tebligat yapıldığı görüldü.
Davalı vekilinin 25/10/2019 tarihli bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
Davacı vekilinin 30/10/2019 tarihi bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ile yeni bir bilirkişiden rapor aldırılmasını talep ettiği görüldü.
Mahkememizin 13/11/2019 tarihli celsesinin 1 nolu ara kararı gereğince davacının bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile tarafların iddia ve savunmaları dikkate alınarak dosyanın yeni bir bilirkişiye tevdi ile 10/01/2020 günü saat:14.30’da inceleme yapılmasına karar verilmiş olup, inceleme gün ve saatinin taraf vekillerine duruşma esnasında tefhim olduğu görüşmüş olup, bilirkişi 10/03/2020 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak;
28.12.2016 tarihli Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü 4. Madde şöyle tanımlanmıştır:
Üçüncü Dilim Hakediş: iş bu protokol sonrası (2016 Aralık ayı sonrası) devir cirosuna nazaran %100’e kadar arttırılacak cirodan ödenecek %23 oranındaki hakediştir. Acente 2016 Aralık ayı itibariyle devir cirosuna nazaran %100 ve üzerinde bir artış yapmış ise bu dilimden bir hakediş hesaplanmayacak ve almayacaktır. Arttırılan ciro tespitinde esas alınacak ciro devir cirosudur. (Bkz. İş bu protokol ekindeki örnek hesaplama tabloları)
Hesaplama ekinde beş adet örnek hesaplama tablosu bulunmakta olup, bu tabloların başlıkları (kullanılacağı durumlar) şöyledir:
Tablo 1:YENİ (OCAK 2017 VE SONRASI) VERİLECEK ACENTELERDE HAKEDİŞ HESABI
TABLO 2:MEVCUT ACENTELERDEN, DEVİR CİROSUNU 2 KATINDAN AZ ARTTIRMIŞ İSE VE 1 OCAK 2017 SONRASI HAKEDİŞ CİROSU, ARALIK 2016 CİROSUNDAN FAZLA İSE
TABLO 3: MEVCUT ACENTELERDEN, DEVİR CİROSUNU 2 KATINDAN AZ ARTTIRMIŞ İSE VE 1 OCAK 2017 SONRASI HAKEDİŞ CİROSU, ARALIK 2016 CİROSUNDAN AZ İSE
TABLO 4:MEVCUT ACENTELERDEN, DEVİR CİROSUNU 2 KATINDAN FAZLA ARTTIRMIŞ İSE VE 1 OCAK 2017 SONRASI HAKEDİŞ CİROSU, ARALIK 2016 CİROSUNDAN AZ İSE
TABLO 5:MEVCUT ACENTELERDEN, DEVİR CİROSUNU 2 KATINDAN FAZLA ARTTIRMIŞ İSE VE 1 OCAK 2017 SONRASI HAKEDİŞ CİROSU, ARALIK 2016 CİROSUNDAN FAZLA İSE
Yukarıdaki başlık açıklamalarından anlaşılacağı üzere, YENİ ve MEVCUT acentelere farklı hakkediş hesaplaması uygulanmakta olup, Dava dosyasındaki…Kargo acentelik sözleşmesini 04.06.2016 tarihinde imzalamış olduğu için MEVCUT ACENTE kapsamında değerlendirilmesi gerekmektir. (Hesaplama için kullanılacak tablo Tablo 2, 3,4 veya 5)
Tablonun belirlenmesi için kullanılan ikinci koşul mevcut acentenin DEVİR CİROSUNU iki katından az ya da fazla arttırdığı ile ilgilidir. Tablo başlıklarında yazan iki kat arttırma ciroyu 3 misline çıkarma gibi anlaşılabilir. Ancak sözleşme de yazılı madde açıklamasında “devir cirosuna nazaran %100’e kadar arttırılacak” denmektedir. Demek ki burada kast edilen bir kat arttırma ya da devir cirosunu iki katına çıkarmadır.
28.12.2016 tarihli Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü’nün Eki “Acente Hakediş Katsayı Tablosu”nda taraflarca belirlenmiş ve imza altına alınmış olan DEVİR CİROSU 52.539-TL’dir.
Örnek hesaplama tablolarına göre bu devir cirosunun iki katı eğer Aralık 2016 cirosundan fazla ise acente için hakkediş hesaplanmakta, Aralık 2016 cirosunun daha büyük olmasında ise acente için Üçüncü Dilim Hakediş hesaplanmamaktadır.
28.12.2016 tarihli Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü’nün Eki “Acente Hakediş Katsayı Tablosu”nda taraflarca belirlenmiş ve imza altına alınmış olan ARALIK 2016 CİROSU 56.995.-TL’dir.
Yukarıdaki bilgilere göre …Kargo için DEVİR CİROSUNUN iki katı (52.539- x 2 =) 105.078-TL, ARALIK 2016 cirosu 56.995 TL’den fazla olduğu için acente için hakkediş hesaplanmalıdır. Aynı zamanda acente, DEVİR CİROSUNU ARALIK 2016’da iki katı arttıramadığı için, Tablo 2 ya da Tablo 3 kullanılmalıdır. (56.995-/52.539 = 1,08 yani yalnızca %8 arttırmıştır, %100 arttıramamıştır. – 2 KATINDAN AZ ARTTIRMIŞTIR.)
Tablo seçiminde kullanılan üçüncü koşul ise 1 Ocak 2017 sonrası hakediş cirosunun ARALIK 2016 cirosundan AZ veya FAZLA olmasıdır. Eğer hakkediş cirosu o ay için ARALIK 2016 cirosu olan 56.995- TL’den fazla ise Tablo 2, az ise Tablo 3 kullanılmalıdır. …Kargo’nun belirlenmiş olan hakkediş cirolarında her iki durum da mevcut olduğu için hangi tablonun kullanılacağı aşağıdaki listede gösterilmiştir.
ARALIK 16
56.995,00
Karşılaştırılan Değer
Ocak 17
52.131,72
Tablo 3
Ocak 18
79.463,41
Tablo 2
Şubat 17
53.063,30
Tablo 3
Şubat 18
75.457,26
Tablo 2
Mart 17
68.548,20
Tablo 2
Mart 18
79.464,50
Tablo 2
Nisan17
63.811,24
Tablo 2
Nisan 18
71.380,26
Tablo 2
Mayıs 17
61.788,86
Tablo 2
Mayıs 18
76.674,57
Tablo 2
Haziran 17
51.960,58
Tablo 3
Haziran 18
62.089,93
Tablo 2
Temmuz 17
53.174,07
Tablo 3
Temmuz 18
57.956,94
Tablo 2
Ağustos 17
52.539,26
Tablo 3
Ağustos 18
50.949,53
Tablo 3
Eylül 17
60.085,56
Tablo 2
Eylül 18
66.276,79
Tablo 2
Ekim 17
65.830,39
Tablo 2
Ekim 18
77.257,35
Tablo 2
Kasım 17
69.317,03
Tablo 2
Kasım 18
95.553,30
Tablo 2
Aralık 17
74.349,59
Tablo 2
Aralık 18
75.665,51
Tablo 2
Yukarıdaki tabloda da gösterildiği üzere 2017 Ocak, Şubat, Haziran, Temmuz, Ağustos ile 2018 Ağustos aylarında hakkediş cirosu Aralık 2016 cirosu olan 56.995.- TL’nin altında kalmış ve bu aylar için Tablo 3’teki hesaplama örneği kullanılmalı, diğer aylar için ise Tablo 2’deki hesaplama örneği kullanılmalıdır.
Tablo 2’deki hesaplama örneği:
Devir Cirosu :32.000.-
Devir Cirosunun İki Katı :64.000.-
Aralık 2016 Cirosu :60.000.-
Hakedişe Esas Ciro :74.600.
3üncü dilim hakkedişi: {Devir cirosunun iki katından – Aralık 2016 cirosunu çıkarınca FARKIN %23’ü) +/-%2
64.000- 60.000 = 4.000. x %23 = 920.- TL
Dosyamızla ilgili Aralık 2016 ayı cirosunun aşılmış olduğu onsekiz ay için hesaplanacak Üçüncü Dilim Hakedişi aşağıda hesaplanmıştır:
Devir Cirosu :52.539.-
Devir Cirosunun İki Katı:105.078
Aralık 2016 Cirosu : 56.995
Hakedişe Esas Ciro : Cironun 56.995-TL’den fazla olduğu 18 ay
105.078 – 56.995 = 48.083 x %23 = 11059,09 TL
Ayrıca +/- %2 performans primi dikkate alınmalıdır.
Tablo 3’deki hesaplama örneği:
Devir Cirosu :32.000
Devir Cirosunun İki Katı :64.000
Aralık 2016 Cirosu :60.000
Hakedişe Esas Ciro :55.000
3üncü dilim hakkedişi: Devir cirosunun iki katından – Aralık 2016 cirosunu çıkarınca FARKIN %23’ü +/-%2
55.000 – 60.000.- = – 5.000.- x %23 =
Hakediş ayına ait ciro, Aralık 2016 ayı cirosundan küçük, bu dilimden hakediş alamaz.
Madde açıklamasında her ne kadar devir cirosunun iki katından aralık 2016 cirosu çıkarılınca bulunacak farkın %23’ü deniyorsa da, altında yapılan hesaplamada ve açıklamada hakkediş cirosu kullanılmıştır.
Bu sebeple sözleşmenin eki Tablo 3’de Üçüncü Dilim Hakediş açıklaması ile altındaki hesaplama yöntemi ve ilave açıklama arasında tutarsızlık bulunmaktadır. Bu tutarsızlığı dikkate alıp almamak Sayın Mahkeme’nin takdirindedir. Üçüncü dilim hakkediş hesaplaması için hakkediş cirosunun Aralık 2016 cirosundan düşük olduğu yukarıda belirtilen altı ay için hakkediş tutarı hesaplanmayacaktır.
Tablo 2’ye göre hesaplanan tutarlar performans yüzdelerine göre düzeltilmiş ve davacı lehine oluşan ek alacak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Ay/Yıl
Üçüncü Dilim Yüzdesi
Performans Primi
Toplam Yüzde
Hesaplanıp fatura edilen
Düşülen/Eklenen Performans Primi
Tabloya göre hesaplanması gereken
Davacı lehine fark
Oca.17
%23
0%
23,00%
₺
₺
₺
Şub.17
%23
0%
23,00%
₺
₺
₺
Mar.17
%23
-0,19%
22,81%
₺ 2.657,27
₺ 21,66
₺ 10.967,73
₺ 8.332,10
Nis.17
%23
-0,19%
22,81%
₺1.567,79
₺ 12,78
₺10.967,73
₺ 9.412,72
May.17
%23
0,06%
23,06%
₺1.102,64
₺ 3,00
₺11.087,94
₺9.982,30
Haz.17
%23
0%
23,00%
₺
₺
₺
Tem.17
%23
0%
23,00%
₺
₺
₺
Ağu.17
%23
0%
23,00%
₺
₺
₺
Eyl.17
%23
-0,88%
22,12%
₺710,89
₺27,04
₺10.635,96
₺ 9.952,11
Eki.17
%23
-0,88%
22,12%
₺2.032,20
₺77,31
₺10.635,96
₺8.681,07
Kas.17
%23
-0,31%
22,69%
₺2.834,12
₺ 38,51
₺10.910,03
₺8.114,42
Ara.17
%23
-0,31%
22,69%
₺3.991,61
₺54,23
₺10.910,03
₺ 6.972,65
Oca.18
%23
-0,31%
22,69%
₺5.167,79
₺70,21
₺10.910,03
₺ 5.812,45
Şub.18
%23
0%
23,00%
₺4.246,38
₺11.059,09
₺6.812,71
Mar.18
%23
-0,25%
22,75%
₺5.168,04
₺56,17
₺10.938,88
₺5.827,01
Nis.18
%23
-0,69%
22,31%
₺3.308,67
₺98,90
₺10.727,32
₺7.517,55
May.18
%23
-0,81%
22,19%
₺4.526,36
₺159,90
₺10.669,62
₺6.303,16
Haz.18
%23
-0,56%
22,44%
₺1.171,89
₺28,66
₺10.789,83
₺ 9.646,60
Tem.18
%23
-0,56%
22,44%
₺221,30
₺5,41
₺10.789,83
₺10.573,94
Ağu.18
%23
0,00%
23,00%
₺
₺
₺
Eyl.18
%23
-1,13%
21,87%
₺2.134,87
₺104,42
₺10.515,75
₺8.485,30
Eki.18
%23
0,00%
23,00%
₺4.660,40
₺11.059,09
₺6.398,69
Kas.18
%23
0,00%
23,00%
₺8.868,47
₺11.059,09
₺2.190,62
Ara.18
%23
0,00%
23,00%
₺4.291,97
₺11.059,09
₺6.767,12
Toplam
₺58.662,68
-₺752,20
₺195.693,00
₺137.782,52
… Ltd. Şti. İle…Kargo… A.Ş. Arasında hakediş hesaplamasından kaynaklanan alacak davasında;
28/12/2016 tarihli Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü 4. Madde ve eki örnek hesaplama tabloları 2 ve 3 göre Hakediş cirosunun Aralık 2016 ayı cirosu olan 56.995,00 TL’den büyük olduğu aylar için fatura etmediği Üçüncü Dilim Hakediş’ten kaynaklanan alacak tutarının 137.782,52 TL olduğu yönündün görüş ve kanaat bildirdiği görüldü.
Bilirkişi raporunun taraf vekillerine usulüne uygun olarak 12/03/2020 tarihinde e-tebligat yapıldığı görüldü.
Davalı vekili 08/04/2020 tarihli bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
Davacı vekilinin 27/09/2020 tarihli ıslah dilekçesi ile dava değerini 137.782,52 TL’ye ıslah ettiği ve ıslah harcını yatırdığı görüldü.
Davacı vekilinin 27/09/2020 tarihli ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliğ edildiği, davalı vekilinin 16/10/2020 tarihli ıslah dilekçesine karşı itiraz dilekçesinin dosyada olduğu, dilekçesi ile ıslah dilekçesine karşı zaman aşımı defi talebinde bulunduğu, mahkememizin 25/11/2020 tarihli celsesinde; davalı vekilinin ıslah dilekçesine karşı zaman aşımı defi istemi yerinde görülmediğinden reddine karar verildiği görüldü.
GEREKÇE:
Dava; taraflar arasında 28/12/2016 tarihinde imzalanan Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolündeki 3. Dilim hak ediş tutarının eksik hesaplanmasından ötürü eksik kalan 3.dilim hak ediş bedelinin tazmini talebine ilişkindir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller, ve tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında 04/06/2016 tarihinde Acentelik Sözleşmesi ve bu sözleşmeye ek olarak 28.12.2016 tarihinde Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolü imzalandığı ve davacıya davalı şirketin Cebeci-Ankara Acentesinin devredildiği, bu protokolün 4. Maddesinde; ‘Üçüncü Dilim Hakediş: İşbu protokol sonrası (2016 Aralık ayı sonrası) devir cirosuna nazaran %100’e kadar arttırılacak cirodan ödenecek %23 oranındaki hakediştir. Acente 2016 Aralık ayı itibariyle devir cirosuna nazaran %100 ve üzerinde bir artış yapmış ise bu dilimden bir hakediş hesaplanmayacak ve almayacaktır. Arttırılan ciro tespitinde esas alınacak ciro devir cirosudur’ şeklinde düzenleme olduğu, 28/12/2016 tarihli Cari Hesap Sözleşmesi Ek Protokolünün eki Acente Hakediş Katsayı Tablosu’nda taraflarca belirlenmiş ve imza altına alınmış olan devir cirosunun 52.539,00 TL olduğu, Aralık 2016 cirosunun ise 56.995,00 TL olduğu, 10.03.2020 tarihli düzenlenen bilirkişi raporunda, bilirkişi tarafından yapılan hesaplama neticesinde Üçüncü Dilim Hakediş’ten kaynaklanan alacak tutarının 137.782,52 TL olarak hesaplandığı anlaşılmış olup, alınan bu raporun sözleşme hükümleri ile uyumlu olarak düzenlendiği ve hesaplama tabloları 2 ve 3 uyarınca hak ediş bedelinin usulüne uygun ,bilimsel ve denetime elverişli şekilde bilirkişi tarafından yapılan hesaplama tablosunda düzenlendiği dikkate alınarak, mahkememizce aldırılan 10.03.2020 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda; davanın kabulü ile 137.782,52 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
DAVANIN KABULÜ ile,
1-137.782,52 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 9.411,92-TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 2.371,90 TL (Peşin harç+ıslah harcı)’nin mahsup edilerek eksik kalan 7.040,02 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından bu dava sebebi ile aşağıda dökümü yapılan 4.111,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından bu dava sebebiyle yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 17.039,34-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara İADESİNE.
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 25/11/2020
Katip …
¸e-imza
Hakim …
¸e-imza
YARGILAMA GİDERLERİ HARÇ BEYANI
35,90 TL BAŞVURMA HARCI 35,90 TL PEŞİN HARÇ
35,90 TL PEŞİN HARÇ 2.336,00 TL ISLAH HARCI
5,20 TL VEKALET HARCI + 7.040,02 TL EKSİR HARÇ
1.600,00 TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ 9.411,92 TL KARAR VE
98,00TL TEBLİGAT ÜCRETİ İLAM HARCI
+ 2.336,00 TL ISLAH HARCI
4.111,00 TL TOPLAM