Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/521 Esas
KARAR NO : 2021/227 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/12/2018
KARAR TARİHİ : 02/03/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememizde açılan davada yapılan açık yargılamalar neticesinde ;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu … …/Ankara Şubesi … seri numaralı 30.09.2018 keşide tarihli 40.000,00 TL bedelli, keşidescisinin … Sanayi ve Tic. Ltd.Şti. olduğu çek hakkında 24.09.2018 tarihinde … Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/… E. numaralı dosyada ödeme yasağı kararı verildiğini, … …/Ankara şubesi … seri numaralı 30.09.2018 keşide tarihli 40.000,00 TL bedelli keşidecisinin … İnş.San ve Tic.Ltd.Şti. olduğu çek olup çalan veya çalan şahıslar tarafından …( … Ve Nakiliye) aslı şahsa cirolandığını, yetkili hamil olduğunu iddia eden … A.Ş. tarafından ….İcra Müdürlüğü 2018/… E. sayılı başlatılan kambiyo takibi sonucunda öğrenildiğini, müvekkilinin elinden rızası dışında çıkan çalıntı esasen müvekkilinin borçlanma iradesinin dahi olmadığı, ciro silsilesinin kopuk olduğu gerekçeleri ile … İcra Hukuk Mahkemesi 2018/… E. Sayılı numarası ile itiraz ettiklerini, davalı …Ş.’nin ödeme yasağı kararı olmasına rağmen, ….İcra Müdürlüğü 2018/… E. Numaralı dosyası ile yetkili hamil olduğunu iddia edip ihtiyati haciz kararı da alarak icra takibi başlattığını, müvekkilinin daha fazla zarara uğramasını önlemek amacıyla öncelikle teminatsız bir şekilde durdurulması şayet mahkeme aksi kanaatte ise, İİK 72/3 maddesi uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesini, açıklanan nedenlerle iş bu davaya konu müvekkilinin yetkili hamil olduğu, … …/Ankara şubesi … seri numaralı, 30/09/2018 keşide tarihli 40.000,00 TL bedelli keşidecisi … San ve Tic Ltd.Şti. olan çeki çalan şahıslar tarafından … isimli şahsa cirolanmış olup bu şahsa müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin 6361 sayılı yasanın belirtmiş olduğu tüm yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle dava konusu çeki iktisap ettiğini, dolayısıyla müvekkiline herhangi bir kusur isnadı mümkün olmadığını, müvekkili şirketin kendisine finansman sağlanması talebi ile başvuran müşterinin taleplerini gerekli yasal prosedürleri ile yükümlülüklerini yerine getirerek karşıladığını, müvekkilinin şirket ciro silsilesinde kopukluk olmayan söz konusu çeki faktoring sözleşmesi çerçevesinde iktisap ettiğini, bankaca ödeme yasağı olması nedeniyle çek belinin ödenmemiş olmasının alacaklarına ilişkin takip başlatmalarına engel olmadığını, çeke ilişkin ….İcra Müdürlüğünün 2018/… E. Sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, işbu dava kötü niyetli olup şikayet haklarını saklı tuttuklarını, davacı her ne kadar kendisine ait çekin elinden çıktığını iddia etmişse de çekin çalındığına ilişkin kesin bir hüküm bulunmadığını, davacının takibin durdurulmasına ilişkin talebinin hukuka aykırı olduğunu, dava sonunda davanın reddi halinde müvekkili şirket aleyhine ağıt ve geri dönülmez sonuçlara sebebiyet vermemesi için talebin reddine, aksi durumda ise %50’den aşağı olmamak üzere teminata hükmedilmesine karar verilmesini, davanın reddini yargılama masrafları ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan … ve … İnş. San. Tic.Ltd.Şti.’ne gönderilen tebligatların iade edildiği TK 35. Ve TK 21/2 maddeleri sonucu tebligatların usulüne göre yapıldığı ancak davaya karşı cevap dilekçesi sunmadıkları görülmüştür.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlığın; davaya konu çekin elden rıza dışı çıkıp çıkmadığı ciro silsilelerinin kopup kopmadığı, davalı … şirketinin en son hamil olarak iyi niyetli kişi konumunda değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, çek borcunun doğup doğmadığı hususlarında toplandığı görülmüştür.
Dava dilekçesi, … icra Müdürlüğünün 2018/… E. sayılı dosya sureti , bilirkişi raporları … Vergi Dairesi Müdürlüğü yazı cevabı, … Vergi Dairesi Müdürlüğü ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
Dosyamıza getirtilen … .İcra Müdürlüğünün 2018/… E. sayılı dosyasının suretinin incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine 44.440,55 -TL toplam alacak, üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen bilirkişi kök raporunda özetle; Davacının 2018 yılı yasal defterlerinin kayıt ve noter tasdiklerinin usulünce ve zamanında yapılmaması nedeniyle her ne kadar HMK 222 md. Ve 6102 sayılı TTK 64/3 md. Gereğince kendi lehine delil niteliği taşımadığı, davalılardan … A.Ş. ile … Ltd.Şti. arasında düzenlenen sözleşmede azami faktoring hacmi 500.000,00 TL olarak belirlenmiş olmasına rağmen çek karşılığı ödenen tutarın yazılmadığı, … Faktoring A.Ş.’nin … İnş. San. Ve Tic.Ltd.Şti.’den icra dosyasından anlaşıldığı kadarıyla 40.000,00 LTL çek karşılığı alacaklı olduğu, 213 sayılı VUK’un 160. Maddesi gereği … İnş.San.Tic.Ltd.Şti. Mükellefiyeti re’sen terk edilmiş ise de; sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı veya düzenlediği konusunda rapor bilgisi bulunmadığından sahte fatura karşılığı, çalınma ihtimali bulunan çeki ciro ettiği kabul edilen davacı … açısından … A.Ş.’ne karşı ciranta sıfatıyla borçlu kabul edilip edilmeyeceği ciro zincirinin bozulup bozulmadığı konusunda takdirin mahkemede olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi kök raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davacı vekili 16/12/2019 tarihinde rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.Davalı … vekili 11/12/2019 tarihinde rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereği ilgili vergi dairesine müzekkere yazılarak, davalılardan … ve … Tic. Ltd.Şti. ‘nin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme kullanmak yönünden tespit yapılıp yapılmadığı ve rapor düzenlenip düzenlenmediği sorulmuş olup, … Vergi Dairesi Müdürlüğü ve … Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 03/03/2020 tarihli yazı cevapları dosya kapsamına alınmıştır.
21/01/2020 tarihli celsede mevcut bilirkişiden ek rapor aldırılmasına karar verilmiş, inceleme günü takdir edilmiş inceleme gün ve saatinde dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir. 16/07/2020 tarihli ek raporda; sahte ve muhteviyatı itibariyle faturalar karşılığı Faktoring kredisi verildiği, sahte belge kullanımı sırasında çek keşide edildiği, düzenlenen çek ve faturaların gerçekliğini araştırmayan davacı … ve … Faktoring A.Ş.’nin kusurlu oldukları sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davacı vekili 07/08/2020 tarihinde rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir. Davalı … vekili 28/07/2020 tarihinde rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.
… Cumhuriyet Başsavcılığı Sahtecilik ve Dolandırıcılık Bürosuna yazılan müzekkereye cevap verildiği, 2019/… CBS Soruşturma dosyası hakkında bilgi verildiği görülmüştür.
Mahkememizce verilen ara karar gereği Tarafların itirazları doğrultusunda Bankacılık konusunda uzman bilirkişi …’ nun seçilmesine karar verilmiş olup bilirkişi tarafından sunulan raporda; dava konusu … …/Ankara Şb. … seri no.lu 30.09.2018 tarihli 40.000.00 TL bedelli çekin … San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti. adına keşide edilmiş olduğu, çekin arka yüzündeki ciro silsilesine göre dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti. davacı …, davalı … davalı … İnş. San. Tic. Ltd. Şti. cirosu ile davalı …Ş. ne verilmiş olduğu, Davalı …Ş. ile diğer davalı … San. Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen Faktoring Sözleşmesi kapsamında; davalı şirkete temlik edilen 01.06.2018 tarih … no.lu 60.604,80 TL tutarındaki fatura borçlusunun davalı … olduğu, faturanın 40.000,00 TL kısmının temlik edilmiş olduğu, fatura karşılığında davalı şirkete teslim edilen dava konusu çekin arka yüzünde fatura borçlusu şirket cirosu ile … San. Tic. Ltd. Şti. ne verildiği ve bu şirket tarafından davalı …Ş. ne teslim edildiği, buna göre dava konusu çekin faktoring işlemine konu edildiği, böylece faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çekin düzgün ciro silsilesi ile davalı … şirketine ulaştığı, Faktoring sözleşmesine konu edilen 01.06.2018 tarihli 60.604,80 TL tutarlı faturanın, fatura alacaklısı ve fatura borçlusu davalı şirkeder tarafından BA-BS Formları ile Vergi Dairesine beyan edilmemiş olduğunun tespit edildiği, Davalı şirketin ticari defter kayıtlarında; dava konusu 30.09.2018 tarih 40.000.- TL miktarlı çekin 18.06.2018 tarihinde faktoring işlemine istinaden kayıtlara alınmış olduğu. 25.06.2018 tarihinde portföye giriş kaydının yapılmış olduğu ve çekin keşide tarihinde tahsil edilmesi amacıyla bankaya takasa verilmiş olduğu, çek üzerinde ödeme yasağı kararının bulunması sebebiyle 02.10.2018 tarihinde karşılıksız olarak kayıtlara işlenmiş olduğu, Faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çeke ait faktoring işlemine istinaden, davalı … tarafından diğer davalı … San. Tic. Ltd. Şti. firmasına 18.06.2018 tarihinde 35.498.30 TL ödeme yapılmış olduğu, Davacının, dava konusu çek bedeline ilişkin borcu bulunmadığının tespit edilmesi talebi hususunda, davalı … şirketinin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket edip etmediğine ilişkin dosyadaki delillerin nihai takdirin Sayın Mahkemenize ait olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, alınan rapor ve tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde;davalı …Ş. ile diğer davalı … San. Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen Faktoring Sözleşmesi kapsamında; davalı şirkete temlik edilen 01.06.2018 tarih 025009 no.lu 60.604,80 TL tutarındaki faturada teslim eden ve teslim alan kısımlarının imzasız olduğu, davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’nin 08.05.2018 tarihinde faaliyete başlayıp VUK 160. Maddesi kapsamında 31.08.2018 tarihinde … Vergi Dairesince re’sen terk edilerek şirketin kapandığı davaya konu çekin tevsik edildiği fatura ile ilgili BS-BA formlarının düzenlenmediği gelen vergi daireleri cevabi yazılarından anlaşılmıştır. Ayrıca vergi dairesince davalı … firması ile davalı … haklarında sahte belge düzenlemek ve ticari defter kayıtlarını mazeretsiz sunmamaları nedeniyle Vergi Suçu raporu düzenlendiği tespit edilmiştir.
Davalı …Ş. ile diğer davalı … San. Tic. Ltd. Şti. arasında gerçekleştirilen faktoring işlemine yönelik ilgili yönetmelik gereği devralınan faturanın; Faturayı devralan kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmasına yönelik detaylı bilgi ve belge ile birlikte, mali durumunun değerlendirildiğini gösteren belge sunulmadığı, Fatura borçlusuna başvurularak borcun teyit edildiğine dair belge bulunmadığı, Merkezi Fatura Kaydının belgelenmediği, Fatura bilgilerinin Merkezi Fatura Kaydı Sistemine kaydedilmesi suretiyle faturanın mükerrer olmadığının kontrolünün yapıldığına dair belge sunulmadığı, tespit edilmiştir.
T.C. YARGITAY 11. Hukuk Dairesi ESAS NO : 2019/4107 KARAR NO : 2020/1903 24/02/2020 tarihli içtihadı uyarınca; “(…) 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2. maddesine göre, faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz. Aynı Kanun’un 9/2. maddesinin yollamasıyla somut olaya uygulanması gereken 29257 sayılı Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5/1. maddesi ise; “Kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapılmaması gerekir. İstihbarat çalışması;a) Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi,b) İç kontrol sisteminin devralınan faturalara ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın kullandırım yapılamayacak şekilde oluşturulması,c) Müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veritabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları dâhil olmak üzere asgari olarak yukarıda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulur.” hükmünü haizdir. Bu itibarla, ilk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde somut olayın ele alınması, bu doğrultuda, davalı … şirketinin dava konusu çeki alırken gerekli istihbarat çalışmasını yapıp yapmadığı, şirketin mali durumlarına ilişkin değerlendirme yapıp yapmadığı ve diğer yükümlülükleri yerine getirip getirmediği hususlarında araştırma yapılarak, faktöring şirketinin çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, anılan mevzuat hükümlerine dayalı olarak hiçbir araştırma yapılmaksızın salt TTK’nın kambiyo senetlerine ilişkin genel hükümlerine dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiş, karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararının bozularak kaldırılması gerekmiştir.” yönünde olup belirtilen esaslarda bilirkişi raporu ile incelemeler yapılmıştır. 6102 sayılı TTK’nın 790. maddesinde; ‘Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.’ hükmü ile TTK’nın 792. maddesindeki; ‘ Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.’ hükmü gözetildiğinde davalı … davaya konu çeki kabul ederken çek alacağının tevsik edileceği fatura ile ilgili gerekli araştırmaları mevzuat çerçevesinde yeterince yapmadığı dosya kapsamında anlaşılmış olup davalı … şirketinin davaya konu çeki iktisapta ağır bir kusuru olduğu böylelikle değerlendirilmiştir. Bu haliyle davacının davasını ispatladığı anlaşılmakla davanın kabulü ile davaya konu … … Şubesine ait … seri numaralı 30/09/2018 keşide tarihli 40.000 TL bedelli keşidecisinin … SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ olan çek ile ilgili …. İcra müdürlüğünün 2018/… esas sayılı takip dosyasından davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen gerekçeler uyarınca;
Davacı tarafından davalılar aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; davaya konu … … Şubesine ait … seri numaralı 30/09/2018 keşide tarihli 40.000 TL bedelli keşidecisinin … TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ olan çek ile ilgili …. İcra müdürlüğünün 2018/… esas sayılı takip dosyasından davacının borçlu olmadığının TESPİTİNE,
Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 6.000,00 TL vekalet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Alınması gereken 2.732,40 -TL harcın peşin alınan 683,10 -TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 2.049,30 -TL harcın müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 683,10 TL harcın müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı vekili tarafından yapılan posta-tebligat gideri toplamı 407,10 TL ile 1 adet bilirkişi ücreti 800,000 -TL, 35,90.-TL başvuru harcı, 5,20.-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 1.248,20.-TL yargılama giderinin müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı … tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, davacı ve davalı … vekillerinin yüzlerine karşı, davalı … ile ……. Ltd şti yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/03/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır