Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/408 Esas
KARAR NO : 2020/185

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/12/2018
KARAR TARİHİ : 26/02/2020

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat, birleşen davada Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkil şirket alacağına karşılık aldığı,Keşideeisi … olan …ORTAKLARI Şubesinin …hesap no’lu … çek numaralı 20.07.2018 tarihinde … Kargosunun aracına hırsız girmesi üzerine çalındığını akibetinde İSTANBUL …ASÜYE TİCARET MAHKEMESİ … Esas sayılı çek iptali davası açıldığını,müvekkilinin çekin yetkili hamili olduğunu, ticari alışveriş yapmış olduğu …Ltd.Şti.Müşterisi olduğunu,müvekkil şirketinin… satış ve pazarlaması yaptığını,Beyoğlu …/de şubesi olup,buradan müşterilerine ürün sattığını,müşterisi … Ltd.Şti. devamlı alışveriş yaptığı müşterisi olduğunu,müvekkil şirketinin söz konusu olan çeki 19.07.2018 tarihinde müşteriden çek tahsil bordrosu ile teslim almış Silivri …’daki şirket merkezine göndermek üzere 20.07.2018 günü teslim alarak …Kargoya 20.07.07.2018 tarih ve … irsaliye numarası ile teslim ettiğini,… kargoları teslim aldığı kargoları dağıtırken ve henüz müvekkil Şirkete gelmeden 20.07.2018 tarihinde …Kargo aracına hırsız girmiş ve müvekkil şirketin çekinin bulunduğu kargo torbası da çalınmış olduğunu,polis merkezince tutanaklarında da müvekkilin çeklerinin olduğunu,…Kargoya ait …irsaliye numara ile 20.07.2018 tarihli çalınmış olduğu,tutanaklarda belli olduğunu,şirketin müşterisi … firması söz konusu çeki şirkete çıkmış olduğu ve neticede müvekkil şirketten alınan çekin cari hesap ekstraların da açıkça belli olduğunu,çeki bankaya ibraz edip,icra takibine geçen davalı gerçek hamil olmadığı,kötü niyetli olduğu,haksız şekilde elde ettiği dava konusu çeki İSTANBUL …İCRA MÜDÜRLÜĞÜ nün … Esas sayılı dosyası ile kötü niyetli olarak icra takibine geçmiş olduğu.çeki çalan kişiler bu çekin arkasına üç adet ciro girerek bu çeki bankaya ibraz edip tahsil yoluna gitmekte oldukları, çek arkasındaki ciro müvekkilin müşterisi olan … firması olduğu belli olduğu,ancak …firmasından sonraki ciro sinsilende olan İstiiş… Tic.Ltd.Şti.firması ve diğer firmalarla herhangi bir ticareti ol madiği, irdelenip incelendiğinde belli olup açığa çıkacağı,sonuçta çeki bankaya ibraz eden davalı gerçek hamil olmadığı,davalı çek çalıntı olduğu için kendisinden önceki cirantalara karşı takip yapmamış olduğu,davalinin sadece müvekkilin müşterisi … ve öncesi ciranta ve keşideciye karşı takip yaptığını,bu dahi davalının kötü niyetli olduğunu ortaya koyduğunu,dava linin ağır kusurlu olduğu,ödeme yasağı yönünde İSTANBUL …ASLİYE TİCARET MAKHEMESİ… Esas sayılı dosyasında Mahkeme karar vermiş olduğu,ancak İstanbul …İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyası ile davalı tarafından takibe geçilmiş olması müvekkili yönünde telafisi imkansız zararlar vereceğinden dava sonuna kadar icra dosyasına tedbir konulmasını,fazlaya ilişkin talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydıyla,davanın kabulü ile dava konusu keşideci … olan …BANKASI …ŞUBESİ’nin …hesap no’lu… çek numaralı 24.11.2018 keşide tarihli 4.500,00 TL.miktarlı çekin davalıdan istirdadına ve müvekkil şirkete iadesi ne, müvekkil i ve müşterileri yönünden telafisi güç ve imkansız zararlar doğacağından İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı ödeme yasağı kararı da bulunduğundan,dava konusu çekin davalıya ödenmemesine ve İcra takibin dava sonuna kadar durdurulması yönünde İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyasına ihtiyati tedbir kararı verilmesini,yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili süresinde cevap dilekçesi sunmamış, ancak 02/10/2019 tarihli beyan dilekçesinde özetle; müvekkilin davaya konu çekte son hamil olduğunu, çekin veriliş koşullarını ve verilme sebebini araştırmak durumunda olmadığını, ayrıca bunu bilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin iyi niyetli ve meşru hamili olduğunu, kaybolan ve rızası dışında elden çıkan çekin istirdadının ancak çeki elinde bulunduran kişinin kötü niyetli veya ağır kusurlu olması halinde istenebileceğinin hüküm altına alındığı, davacının eğer aksi yönde bir iddiası var ise bu iddiasını ispatla yükümlü olduğunu, keşideci-lehtar-ciranta arasındaki şahsi def’ilerin hamile karşı ileri sürülemeyeceğin beyanla; davanın reddini, aynı zamanda davalının %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA:
Birleşen dosyada davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinden …’in keşidecisi olduğu …Bankası … Şubesi’nin…hesap nolu … çek numaralı 24/11/2018 keşide tarihli 4.500,00 TL miktarlı çeki müşterisi …’a borcu karşılığı verdiğini, … da borcu karşılığı diğer müvekkil …firmasına verdiğini, …firmasının da yine borcu karşılığında …A.Ş.’ye verdiğini, …A.Ş.’nin çeki … kargo firması ile şirket merkezine gönderdiğini,… kargo firması evrakları dağıtırken 20/07/2018 tarihinde aracına hırsız girerek 67 adet dosyasının çalındığını, çalınan evraklar içerisinde dava konusu çekinde bulunduğunu, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasından ödeme yasağı talepli çek iptal davası açıldığını ve çek hesabına ödeme yasağı konulduğunu, çek çalınan kişiler tarafından piyasaya sürüldüğünü, çekin … Ltd. Şti. Firmasının ilene geçtiğini, bu firmada çeki ciro ederek … A.Ş. Firmasına, bu firmanında …’a ciro ettiğini ve …’ın da çeki bankaya ibraz ettiğini, çeki bankaya ibraz edip icra takibine geçen davalı …’ın çekin gerçek hamili olmadığını, dava konusu çeki İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibine geçtiğini, çekin arkasındaki ciro silsilesi incelendiğinde …Ltd. Şti. Ve diğer firmalar arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığının görülebileceğini beyanla müvekkillerinin İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespiti ile davalının haksız takipten dolayı %20’den aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA CEVAP:
Birleşen dosyada davalı vekili süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmamış, ancak 11/02/2019 tarihli beyan dilekçesinde özetle; müvekkilin davaya konu çekte son hamil olduğunu, çekin veriliş koşullarını ve verilme sebebini araştırmak durumunda olmadığını, ayrıca bunu bilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin iyi niyetli ve meşru hamili olduğunu, davacının eğer aksi yönde bir iddiası var ise bu iddiasını ispatla yükümlü olduğunu beyan ederek davanın reddini, aynı zamanda davalının %20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına mahkum edilerek, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Asıl davada ; cari hareket dökümü, tahsilat makbuzu, çek örneği, … CBS …Soruşturma sayılı dosya örneğinin dosya arasında olduğu görüldü.
Birleşen dava dosyasında; …Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …soruşturma sayılı dosyası, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ve …Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası UYAP sisteminden gönderildiği görülmüştür.
Birleşen dava dosyasında mahkememizin 02/01/2019 tarihli ara kararı ile İstanbul … İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı takip dosyasında icra veznesine giren paranın alacaklıya ödenmesinin durdurulması yönünde İİK’nun 72/3. Maddesi gereğince tedbir kararı verildiği görülmüştür.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince; dosyamızda tarafların ticari defter ve kayıtlarının incelenmesine karar verilmiş olup, bilirkişi 20/11/2019 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak;
Dava dosyasına sunulan belgeler ile davacı şirkete ait 2018 Mali yılına ilişkin yevmiye defteri, kebir defteri,envanter defteri ve belgeler, yasal defter kayıtları üzerinde yapılan incelemede;
1-) Davacı-davalı şirketler tarafından sunulan 2018 Mali yıllara ilişkin yevmiye defterinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresi içerisinde usulüne uygun olarak e- beratlarının tescilleri yapılmış olması, dava konusu davacı tarafına ait müşteri çekinin davacı kayıtlarına cari hesap ödemesine karşı davacı çalışan personeline çek teslim belgesi ile imzalatılarak teslim edilmiş olduğu, davacı şirket merkezine gönderilmek üzere çekin… KARGI firmasına davacı personelin teslim ettiğine dair kargo teslim belgesinin mevcut olduğu, kargo firmasında yaşanan hırsızlık olayında yaşanan çalıntı listesinde ve teslim belgelerinde Sayın Savcılık Makamına şikayeti ile ve Polis Merkezi araştırma belgelerinde davacının müşterisine ait firma çirolu çekin olduğu tutanaklarda mevcut olduğu ve davacının yasal resmi defterlerinde faturalara bağlı muavin cari hesap kayıtlarında da dava konusu çekin davacı hesaplarına mahsuben çıkış yapılıp davacı tarafa teslim edilmiş olduğu,yasal resmi kayıtlar ile ört üşmesi ile de davacı şirket lehine kesin delil olma özelliğine haiz olduğu,
2-) Raporun (IV/a). ve V. bölümlerinde belirtilen tespit ve değerlendirmelere ilişkin açıklamalardan görüleceği üzere, davacı-davalı taraflar arasında çek sinsilesi sıralamasındaki davacı olan ….A.Ş.nin müşterisi olan … Ltd. Şti. ile …Ltd.Şti.ve ciro silsilesindeki öbür cironlar arasında herhangi dayanak olarak bir ticari ilişki ve illiyet bağı yasal defter ve belgelere göre rastlanılmadığı, taraflar arasında davacı yasal ticari defterler kayıtlarına göre davalı tarafın davacı taraftan herhangi bir alacağını gösteren bir belge ve dayanak ortada ve kayıtlarda olmadığı anlamına gelmediğinin tespit edildiği,
3-) Dava dosyasına davacı tarafın ticari defterlerini sunduğu, ancak davalı taraf hem davaya karşı savunma dilekçesi vermemiş olduğu vede incelenmek için yasal defterlerini dava dosyasına sunmadığı tespit edildiği,
Bu nedenle, dava …A.Ş. davacı ticari yasal resmi defter ve belgelere göre, dava konusu çekin davalı davacı arasında ticari ilişkisi olmadığı yasal defterlerde de çek bedeli faturalı alışveriş olmadığı ve söz konusu icra takibinde mevcut olan çalıntı çekin davacı cari hesap alacağına karşı davacı müşterisi bulunan …LTD.ŞTİ tarafından davacı cari hesap alacığına karşı davacı tarafa teslim edildiği, ve davacı defter kayıtlarında cari hesaba karşı çek bordrosu belgesi ile çıkış yapıldığı kayıtlı olduğu tespit edildiği,
Başka bir deyişle, davacı tarafına ait müşteri çeki olan …Ltd.Şti. cirolu çek davacı tarafın tüm yasal ticari defterleri tek tek irdelenip incelendiğinde davacı taraf kayıtlarına cari hesabına karşılık yasal defterlere müşterisinin cari hesabına karşı çek olarak işlenmiş ve cari hesabından ödeme olarak düşülmüş olduğu tespit edildiği,
Ancak dava konusu çek ciro sinsilesi incelendiğinde davacı müşterisi ciro sahibi olan …Ltd.Şti. ve davalı olan ve ondan sonraki ciro sahipleri ile ticari iltşkişi olmadığı ve illiyet bağlan olmadığı tespit edilmiş olmakla dava konusu çekinde dava dosyasındaki belge ve bilgilere göre de çalıntı bir çek olduğu, davalı ve ciro silsilensindeki cirontalar arasında kötü niyetle haksız zenginleşme yönünde tahsil yoluna gidilmiş olduğu belli olduğu ortada gözükmekle, davacı …A.Ş. ve davacı cironto sahibi …Ltd.Ştİ. arasında ticari alışverişten ötürü birbirleri ile cari hesap alacak verecekleri mevcut olduğu, ancak davalı taraf ile herhangi bir ticari illiyet bağı bulunmadığı,davacı yasal ticari resmi defter ve belgelerinde dava konusu çekin davacı kayıtlarına intikali mevcut olduğu, elektronik ortamda defterilerine giriş olarak işlenmiş olup, herhangi bir firmaya çeki ticari ilişkilerde kullanmamış oldukları kayitlarda mevcut olduğu,çekin dava dosyasındaki belgeler göre … KARGO Firmasında yaşanan hırsızlık olayında Savcılık Makamının ve Polis Merkezi tutanakları ile yapılan tüm tespitlerde çalınmış olduğu ve kötü niyetle piyasaya kullanıldığı belli ve şaibeli olduğu bu sebeplede dava konusu çekin davalı tarafa ödenmemesi yönünde davalı tarafa ödeme yapılmaması ve İSTANBUL …İCRA MÜDÜRLÜĞÜ’nün … Esas sayılı dosyasında yasal dayanakları defter belge kayıtlarında bulunmayan dava konusu dava dosyasında mevcut belgelerde de belli olan çalıntı davacının müşteri çekinden ötürü davacının telafisi mümkün olmayan zararlar karşısında mağduriyetlik yaşamaması bakımından takibin durdurulması gerekeceği, davacı ile davalı arasında cirantaların ticari ilişki yasal defter kayıtlarında da rastlanılmayan çalıntı çekin davacı tarafa teslim edilmesi gerekeceğinden yönünde takibin durdurularak iptal edilmesi gerekeceği yönünde görüş ve kanaat bildirdiği görülmüştür.
GEREKÇE:
Asıl dava T.T.K.’nun 792. Maddesi uyarınca açılan keşidecisi … olan …Şubesinin 24/11/2018 keşide tarihli çekin istirdatı ile davacıya iadesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı T.T.K.’nun 792. Maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü düzenlenmiştir. Buna göre ispat yükü davacıya ait olup, davacının bu hususların yanı sıra ayrıca davalının çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğu ileri sürüp kanıtlaması gerekmektedir. Hamilin kötü niyetli sayılabilmesi içinde bu çekin iktisabında çekin rıza dışı elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekmektedir. Cirantanın hukuken hak sahibi olmadığını veya kambiyo ehliyetine sahip bulunmadığını bilmesine karşın, bir çeki ciro ile alan hamil kötü niyetli sayılır. Ağır kusur ise hamilin çeki iktisap ederken ticari yaşamda kendisinden beklenen olağan özeni, ihtimamı göstermemesidir.
Davacı hamili bulunduğu çekin çalınması sebebiyle kaybettiğini bu nedenle İstanbul … ATM’nin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali dosyası açıldığını, çekin yasal hamilinin kendisi olduğunu, davalının hamil olmadığını iddia etmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve deliller hep birlikte değerlendirilmekle; T.T.K.’nun 792. Maddesine göre davalının çeki kötü niyetli iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğunun ispat edilemediği gibi , buna dair delilde bulunmadığı anlaşılmakla; asıl davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen dava ise, keşidecisi … olan …Şubesinin 24/11/2018 keşide tarihli … İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı icra takibine konu çekten dolayı, davacıların davalıya borçlu olmadıklarının tespiti istemine ilişkindir.
T.T.K.’nın 687. Maddesinde “Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” hükmünü içermektedir. Aynı yasanın 818/1-e maddesi uyarınca aynı hüküm çekler hakkında da geçerlidir. Buna göre davacıların davalının bu çeki iktisabında kötü niyetli olduğu hususunu ispat etmesi gerekir. Bununla birlikte davalının çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti bulunmamaktadır., aksi düşüncenin kabulü çekin ‘mücerretlik’ vasfını ortadan kaldırır.
Davacılar icra takibine konu dava konusu çekin dava dışı … elindeyken kargo firması ile şirket merkezine gönderdikleri esnada çalındığını İstanbul … ATM …Esas sayılı dosya ile çek iptali davası açtıklarını, çeklerin ciro yoluyla kötü niyetli davalının eline geçtiğini, yetkili hamil olmadığını ve haksız başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğünün…Esas sayılı icra takibinden ötürü borçlu olmadıklarının tespitini istemişlerdir.
Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; davaya konu çekteki imzalarla ilgili sahtelik iddiası olmadığı, buna göre çekteki ciro silsilesinin düzenli olduğu, davalının iktisabında kötü niyetli olduğunun da ispat edilemediği gibi buna dair delil de bulunmadığı, bu haliyle davacılar olan cirantaların imzalarından dolayı çekten sorumlulukları bulundukları, çekteki iyi niyet yetkili hamil olan davalıyı bahsi geçen iddiaların bağlamayacağı dikkate alınarak birleşen davanın reddine, ayrıca birleşen davada İİK 72/3 uyarınca tedbir kararı verildiği ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından infaz edildiği anlaşılmakla şartları oluştuğundan dava değerinin %20’si oranındaki 900,00 TL kötü niyet tazminatının davacılardan alınarak davalıya verilmesine dair karar vermek gerekmiş ve asıl dava ile birleşen dava yönünden aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-ASIL DAVANIN REDDİNE,
2-BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE,
3-Birleşen davada İİK 72/3 uyarınca tedbir kararı verildiği ve infaz edildiği anlaşılmakla; dava değerinin %20’si oranındaki 900,00 TL kötü niyet tazminatının davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
Asıl dava yönünden;
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 54,40 TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 35,90 TL’nin mahsubu ile eksik yatırılan 18,50 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
5-Davacı tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına.
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE.
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine.
Birleşen dava yönünden;
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 54,40 TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 76,85 TL’nin mahsubu ile fazla yatırılan 22,45 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
9-Davacılar tarafından sunulan 675,00 TL nakdi teminatın HMK’nın 392/2. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açılmadığı takdirde davacılara iadesine,
10-Davacılar tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına.
11-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
12-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya verilmesine.
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı asıl dava ve birleşen dava yönünden miktar itibariyle istinaf sınırı altında kaldığından kesin olarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 26/02/2020

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza