Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/238 E. 2021/232 K. 03.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/238 Esas
KARAR NO : 2021/232

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/12/2018
KARAR TARİHİ : 03/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı şirketler arasında şoförlük araç tahsisi ve hizmet konulu ‘Ulaştırma Hizmetleri Sözleşmeleri’ akdedildiğini, sözleşmede davalıların Proje olarak, müvekkilinin Şirket olarak tanımlandığını, bu sözleşmelerin konusunun … bağlı şirketleri (yeni ünvanı …) veya iştirakleri konumunda bulunan ve sözleşmede belirtilen adreste faaliyet gösteren projenin işyerinde çalışan personeline veya Projenin konuklarına Şirket eliyle şoförlü araç tahsis edilmesi, işbu kişilerin ulaşımklarının sağlanması ile Şirket tarafından verilen hizmet karşılığında yapılan her km başına ücret alınması olarak belirlendiğini, sözleşmelerin 01/01/2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere imzalandığını ve sözleşmelerin bitiş tarihinin de 31/12/2020 olarak kararlaştırıldığını, ancak dava konusu sözleşmelerin hiçbir gerekçe göstermeksizin davalılar tarafından 30/09/2018 tarihi itibariyle tek taraflı olarak feshettiğini, müvekkili şirketin bu sözleşmelere duyduğu inanç ve güven sebebiyle projede sözleşme kapsamında ve sözleşme süresince çalıştırılmak üzere toplam 150 araç ve her bir araç için toplam 150 personel, projede masa amiri olarak çalıştırılmak üzere 15 personel, şirket merkezinde bu hizmetin koordinasyonunu yapmak üzere 10 personel, bu araçların servis ve bakım hizmetlerini yürütmek üzere 5 personeli araç servis bölümünde istihdam ettiğini, müvekkilinin şirket sözleşmelerin fesih tarihi olan 30/09/2018 tarihine kadar bu hizmeti tam ve eksiksiz yaptığını, müvekkilinin şirket hizmetinin ifa etmek için …’den almak zorunda olduğu olduğu izin ve belgeler için de fahiş miktarda masrafa katlandığını, müvekkilinin bu sözleşmeler dolayısıyla yükümlülüğünü yerine getirmek için yaklaşık 10.000.000,00 TL tutarında ticari yatırım yaptığını, ancak … Grubu yeni adıyla … Grubu şirketleri olan davalıların … 16. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihbarnamesi ile dava konusu Ulaştırma Hizmet Sözleşmeleri ile Ek Protokol’ü ve ek olarak imzalanan tüm protokolleri 30/09/2018 tarihinde itibariyle tek taraflı olarak feshedeceğini bildirerek, sözleşmeleri feshettiklerini, davalı tarafın sözleşmeleri feshettikten sonra o güne kadar tahakkuk etmiş hak edişlerini yani hizmet bedellerini ödemekten kaçındığını, sözleşmeye göre ödenmesi gereken hizmet bedelleri için faturaların her ayın 3’ünde kesilip ödeme vadesi 7 gün olduğu halde 2018 yılı Ağustos ayı hizmet bedellerinin süresinde ödenmediği için davalı şirketlere … 54. Noterliğinin ..tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiğini, yine 2018 yılı Eylül ayı hizmet bedellerinin de süresinde ödenmediği için davalıların bir çok kez yazılı ve şifahi olarak uyarıldığını ancak yinede ödenmediğini, davalı tarafın basiretli bir tacir gibi davranmayarak bitiş tarihi 31/12/2020 olan sözleşmeleri 27 ay önce feshederek müvekkili şirketi çok büyük zararlara uğrattığını, Ulaştırma Hizmetleri Sözleşmelerinin ‘Mali Hükümler başlıklı bölümünün 7.10/11 maddesine göre; ‘Şirket, … (yeni ünvanı …) şirketleri bünyesinde işlettiği araç sayısının iptal edilen adedi %10’u geçtiğinde araç başına sözleşme sonuna kadar 800,00 TL + KDV bedele hak kazanacaktır, 1-5 araçlık gruplar bu uygulamaya dahil değildir’ şeklinde düzenleme olduğunu beyanla; fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminat ve kazanç kaybının sözleşmenin fesih tarihinden itibaren bankaların mevduata uyguladığı en yüksek faizle birlikte davalı …Ş. (Eski Ünvan: …A.Ş.)’nden, 10.000,00 tazminat ve kazanç kaybının sözleşmenin feshi tarihininden itibaren bankaların mevduata uyguladığı en yüksek faizle birlikte davalı … A.Ş.’nden, 10.000,00 TL tazminat ve kazanç kaybınında sözleşmenin feshi tarihinden itibaren bankaların mevduata uyguladığı en yüksek faizle birlikte müşterek müteselsil sorumlu davalılar, … A.Ş. (Eski Ünvan … A.Ş.), …A.Ş., … A.Ş., … A.Ş. (Eski ünvan: … A.Ş.), … A.Ş., …., … TİC. A.Ş., … A.Ş. (Eski Ünvan: … A.Ş. Ve … A.Ş.’nden alınarak müvekkili şirkete ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; huzurdaki davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının hukuka aykırı olduğunu, fesihin süresinde yazılı bildirim yapılmak suretiyle sözleşmelerin müvekkili şirketlere tek taraflı ve tazminatsız olarak açık fesih hakkı veren hükümlerine ve hukuka uygun şekilde fesih edildiğini, fesih tarihinin davalı şirketin Genel Müdürü … ve Genel Müdür Yardımcısı … ile yapılan toplantı neticesinde davacının talebi dikkate alınarak karşılıklı mutabakatlı 30/09/2018 tarihi olarak belirlendiğini, Davanın 2013 yılından itibaren müvekkili şirkete ulaştırma hizmeti vermeye başladığını, yani müvekkili şirketlere 6 yıldır hizmet verdiğini, davacının yeni yatırım yapıldığını iddialarının yersiz olduğunu, müvekkili şirketlerin evvelce dava dışı … ait şirketler olduğunu, …tarafından … A.Ş. İle imzalanan Hedef şirketlerlerin Hisse Devri yoluyla Satışı Sözleşmesine istinaden 16/05/2018 tarihi itibariyle devralındığını, davaya konu sözleşmelerin işbu hisse devri öncesinde … ile davacı yan arasında imzalanan sözleşme olduğun, şirket devrinden sonra müvekkillerinin davaya konu sözleşmelerin tarafı haline geldiğini, davaya konu şirketlerin bizzat müvekkili şirketler tarafından müzakere edilmediğini, davacıdan alınan hizmetin daha iyisinin ve daha ucuzunun başka bir şirketten alınmak istenmesi nedeniyle sözleşmelerin feshedildiğini beyanla; davanın belirlenebilir niteliği sebebi ile işbu belirsiz alacak davasının hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine, aksi halde davacının haksız ve mesnetsiz olan davasının esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
09/08/2017, 10/08/2017 ve 01/10/2017 tarihli Ulaştırma Hizmetleri Sözleşmeleri örneği, … 16. Noterliğinin… tarih ve … yevmiye numaralı ihbarname örneği, … 54. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarname örneği, beyannameler, e-defter beratları, Davalılar tarafından dava dışı 3. Kişilerle yapılan 01/10/2018 tarihli Taşıt Kira Sözleşmesi örneği, davalı şirketlerin ünvan değişikliğine ilişkin ticaret sicil gazesi suretlerinin dosyamız arasında olduğu görüldü.
Mahkememizin 19/06/2020 tarihli celsesinin 1 nolu ara kararı gereğince dosya üzerinde bilirkişi heyeti marifetiyle inceleme yaptırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti 01/12/2020 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak;
Taraflar arasında ihtilaf konusu olan ve raporumuzda çözüme kavuşturulması gereken temel problemin; davalı tarafından yapılan fesih bildiriminin haksız olup olmadığı ve buna bağlı olarak davacının cezai şart tazminatı ve diğer zararların karşılanması talep etme şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplandığı,
Davalılar tarafından gönderilen 14.08.2018 tarihli ihtarnameyle sözleşmenin 30.09.2018 tarihinden itibaren feshedildiği belirtildiğinden, bu fesih bildirimi taraflar arasındaki sözleşmede yer alan “30 (otuz) gün öncesinden ihbar etmek kaydıyla” hükmüne uygun olduğundan haksız bir fesih durumunun sözkonusu olmadığı, bu bakımdan davacının cezaî şarta ilişkin tazminat talebinin ve uğradığı zararların ödenmesine ilişkin talebinin yerinde olamayacağı,
Sayın Hakîmliğinizce aksi kanaatte olunması halinde;
Davacı şirketin 2018-2019 bilanço verilerinde kar kaybı miktarı:
Davacı şirketin bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne verdiği yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesinde beyan ettiği zarar miktarları;
2017 Yılı karı 720.568,93 TL Dayanağı Ek: 1
2018 Yılı zararı 2.833.866,86 TL Dayanağı Ek: 2
2019 Yılı zararı 885.770,69 TL Dayanağı Ek: 3
Alacaklının mal varlığında sözleşmenin erken feshi nedeniyle aktifi azalmış bir başka deyişle pasifinin artması şeklinde değişiklikler olmuştur.
Sözleşmeden ve Kar kaybından kaynaklı zararlar şirket başına aşağıda olduğu gibi hesaplanmıştır.
… A.Ş.
… A.Ş cezai şart 45 araç 972.000.-TL
… A.Ş araç satış zararı 45 araç 2.707.750.-TL
… A.Ş işçi tazminatı 613.296.-TL
… A.Ş genel kar kaybı 3.461,940.-TL
Toplam 7.754.986.-TL
… A.Ş.-8 şirket
(… A.Ş.-…,A.Ş.-…-…A.Ş,-… TİC A.Ş.-… A.Ş.-… A.Ş.)
… A.Ş. +8 şirket cezai şart 47 araç 1.015.200.-TL
… A.Ş.+8 Şirket araç satış zararı 47 araç 2.856.850.-TL
… A.Ş. +8 Şirket işçi tazminatı 640,554.-TL
… A.Ş.+8 şirket kar kaybı
Toplam 8.128.408.-TL
… A.Ş.
… A.Ş. cezai şart 22 araç 475.200.-TL
… A.Ş. araç satış zaran 22 araç 1.331.050-TL
… A.Ş. işçi tazminatı 299.834.-TL
… A.Ş. kar kaybı 1.692.504.-TL
Toplam 3.795.888.-TL
Tutarlarında davacının tazminat talep edebileceği yönünde görüş ve kanaat bildirdikleri görüldü.
Bilirkişi raporunun taraf vekillerine usulüne uygun tebliğe çıkartıldığı görüldü.
Davacı vekilinin 18/12/2021 tarihli bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
Davalılar vekilinin 23/12/2021 tarihli bilirkişi raporuna beyan dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
GEREKÇE:
Dava; taraflar arasında imzalanan ulaştırma hizmetleri sözleşmesinin feshedilmesinden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında 01.01.2017 tarihinden geçerli olmak üzere ulaştırma hizmetleri sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin bitiş tarihinin 31.12.2020 olarak kararlaştırıldığı, öngörülen süreden önce davalıların sözleşmeyi feshettikleri hususlarında taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı görülmüştür.
İhtilaf; davalılar tarafından yapılan fesih bildiriminin haksız olup olmadığı ve buna bağlı olarak davacının cezai şart tazminatı ve uğranılan diğer zararları talep etme şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplandığı görülmüştür.
Taraflar arasındaki sözleşmenin,”Fesih Ve Tazminat” başlıklı maddesine göre: “PROJE (davalılar) 30 (otuz) gün öncesinden ihbar etmek kaydıyla dilediği zaman sözleşmeyi tek taraflı ve tazminatsız olarak fesih yetkisini de haizdir.İş bu halde Şirket söz konusu fesih tarihine kadar yerine getirdiği edimler hariç olmak üzere Proje’den hangi nam ve ad altında olursa olsun hiçbir hak alacak kar kaybı tazminat vb. Talepte bulunamaz” şeklinde düzenleme mevcuttur.
6102 sayılı TTK’nın 18/2. (mülga 6762 sayılı TTK’nın 20/II.) maddesine göre her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir. Bu ilke sözleşmenin imzası, ifası ve feshi aşamalarının hepsinde gözetilmesi gereken ilke olması nedeniyle davalılar tarafından , sözleşmenin davacı aleyhine hükümler içermesine rağmen bu durumu kabul eden tacir davacının sözleşme serbestisi ilkesi ile sözleşme hükmü nazara alındığında tazminat, bedel vb. herhangi bir talepte bulunamayacağı belirtilmiş ise de, imzalanmış sözleşmenin yürütümü sırasında da hukukun genel ilkelerinden olan TMK’nın 2. maddesi gereğince de, hak ve borçların kullanımı ve ifasında da iyiniyet kurallarına uyulması gerekmektedir. Bir hakkın sırf başkasını zarara sokacak şekilde kötüye kullanılmasını kanun himaye etmeyeceği uyuşmazlık konusu sözleşme hükmü bu açıdan değerlendirildiğinde bu sözleşme maddesinin davalılara keyfi olarak nitelendirilebilecek mutlak bir hak bahşetmediğinin kabulü gerektiği ( T.C. YARGITAY 11. Hukuk Dairesi ESAS NO:2017/755 KARAR NO : 2019/116 vb ilamlar) buna göre davalının savunmaları da nazara alınarak, sözleşmeyi fesihte haklı olup olmadığı yönünde MK’nın 2. maddesi kapsamında mahkememizce değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak; Tüm dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporu hep birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalı şirketler arasında şoförlük araç tahsisi ve hizmet konulu ‘Ulaştırma Hizmetleri Sözleşmeleri’ akdedildiği, işbu sözleşmenin davacı tarafından … ile imzalandığı, …… 16.05.2018 tarihinde devri ile davalı şirketlerin sözleşmenin tarafı olduğu, ve davalılar tarafından … 16.Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı keşide edilerek sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiği, feshin sözleşmeye uygun olarak 30 gün önceden ihbar edildiği anlaşılmış olup; somut olayda davalı tarafından sözleşmenin feshine yönelik savunmaları gözetildiğinde; … Grubunun … Grubunu devralması sonucunda … Grubu kapsamındaki şirketler bakımından ulaştırma hizmeti alacak şirket sayısının … Grubunda bulunan halihazırdaki şirketlere ilaveten … Grubundan devralınan şirketleride kapsar şekilde 21 sayısına ulaşması, … Grubunun dava dışı … A.Ş. Ve … A.Ş. Ve … gibi şirketleri de bünyesinde barındırmakta olduğundan ve anılan hisse devri sözleşmesi sonrası iş bu şirketlerin merkez adresleri ve faaliyet yerlerini davalı şirketler adresine taşıdıkları ve bu nedenle 2 farklı ulaştırma ve taşıma şirketinin aynı lokasyonda aynı hizmeti vermesinden ötürü meydana gelen garabetin söz konusu olduğu ile davalılar tarafından dava dışı üçüncü şirketler ile aynı konuda yapılan sözleşmenin hizmet bedelinin daha düşük olmasından ötürü tasarruf sağlandığı ve buna göre ticari ve ekonomik sebeplerle feshin gerçekleştiği iddialarının gerek dosyaya sunulan sözleşmelerin karşılaştırılması ve delillerin incelenmesi gerekse ileri sürülen iddiaların mahkememizce haklı fesih sebebi olarak kabulünün gerektiği kanaatine varıldığından; bu halde davacının iddialarını ispat edemediği, davacının talebinde haksız olduğu ve haklı fesih söz konusu olduğundan cezai şart ve diğer tazminat istemlerinin talep edilemeyeceği anlaşılmakla; davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Ayrıca … A.Ş. … A.Ş., … A.Ş. … A.Ş., …., …TİC. A.Ş., …, … Şirketlerine ait dosyamıza sunulan tüm vekaletlerin süreli olduğu ve süresinin dolmuş olduğu görüldüğünden bu şirketler lehine vekalet ücreti takdir edilmemiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL Karar ve İlam Harcının, peşin yatırılan 512,33 TL’den mahsup edilerek fazla yatırılan 453,03 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına.
4-Davalılar tarafından bu dava sebebiyle yapılan 47,00 TL tebligat ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Davalı …Ş. Ve … A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir olunan 4.080,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalı …Ş. Ve … A.Ş. ‘ne verilmesine,
6-Davalı … A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir olunan 4.080,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalı … A.Ş. verilmesine,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 03/03/2021

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza