Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1354 E. 2021/356 K. 12.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1392 Esas
KARAR NO : 2021/194 Karar
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/12/2018
KARAR TARİHİ : 23/02/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememizde açılan davada yapılan açık yargılamalar neticesinde ;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında 08.04.2014 tarihinde imzalanan acentelik sözleşmesi şartları gereği acentenin faaliyetleri esnasında satışını gerçekleştirdiği 25 adet sözleşmenin iptal edilmesinden kaynaklı peşinen acenteye ödenen komisyon tutarlarından (komisyon sistemi gereğince uygulanan komisyon geri alım kuralları sebebiyle) oluşan 38.429,10 TL’lik borç bakiyesinin geri ödemesini talep ettiği, her bir komisyon bedelinin ödendiği tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına yargılama masrafları ve ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafça da belirtiliği üzere müvekkil tarafından davalı firmaya acentelik hizmeti verildiğini, müvekkili acente ile davacı firma arasında 08.04.2014 ile 18.04.2014 tarihinde Acentelik Sözleşmeleri imzalandığını, ancak müvekkili ile davalı firma arasında imzalanmış olan Acenteli Sözleşmeleri 13.10.2016 tarihli … Noterliği … yevmiye nolu ihtarname ile davacı firma tarafından haksız olarak feshedildiğini, müvekkili ile davacı firma arasında imzalana, mutabık kalınan hiçbir sözleşmede komisyon bedel iadesi” … Uygulaması” şeklinde bir madde uygulama mevcut olmadığını, iş bu davaya konu alacağın, asıl sözleşmelerde mevcut olmayan müvekkilinin yazılı onayı alınmaksızın hazırlanmış olup hukuki temelden yoksun olduğunu, davacı firma tarafından kötü niyetli talep edilen komisyon iade bedeli, haksız kazanç niteliğinde olduğunu, müvekkili firmaya ödenmiş olan komisyon ödemelerinin geri alınabilmesi için davacı sigorta şirketi tarafından tasarlandığını, bu hususun iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu, açıklanan nedenlerle davanın reddine mahkeme masraflar ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlığın konusunun, Acentelik sözleşmesinin haklı nedenle fesh edlip edilmediği, katkı payı komisyonlarının geri alma haklarının bulunup bulunulmadığ var ise miktarının ne kadar olduğu hususlarında toplandığı görülmüştür.
Dosya kapsamındaki dava ve cevap dilekçesi ve ekleri, bilirkişi raporları ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen bilirkişi kök raporunda özetle; 08/04/2014 tarihinde davalı ve davacı arasında imzalana acentelik sözleşmesi kuralları gereği sözleşmenin tek taraflı fesih hakkının olduğu, sigorta şirketinin yine acentelik sözleşmesinin 14. Maddesi uyarınca komisyon oranlarında değişiklik yapma hakkında haiz olduğu, … uygulamaları ile ilgili tüm detaylar e-mail yoluyla davacı firma tarafından tüm dağıtım kanallarına 01.01.2015 tarihinde duyurulduğu, dolayısı ile davaya konu 25 adet sözleşmenin komisyon iadesi olan toplam 48.785,32 TL’lık tutardan kalmış 38.429,10 TL’nin iadesinin ihtarnamenin tebliğ tarihini izleyen 30 günden itibaren TCMB ticari işlerde avans faizi ile birlikte ödenmesinin talep edilebileceği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili, 06/12/2019 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını içeren dilekçesini dosyaya ibraz etmiştir. Davacı vekili ise, 30/12/2019 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporu hakkında beyanlarını dosyaya ibraz etmiştir.
Mahkememizden verilen itirazlar doğrultusunda dosyanın mevcut bilirkişiye ticari alanda nitelikli hesap uzmanı dahil edilerek ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından sunulan ek raporda; kök raporda ortaya konulan hususlar hakkında mevcut kapsam ve içeriği doğrultusunda bilirkişi heyetinin görüşlerinde bir değişiklik bulunmadığı, acentenin … uygulamalarına ilişkin toplu mailleri ile bilgilendirilmediği yönündeki itirazının teknik inceleme gerektirdiğinden bilirkişi heyetinin uzmanlık alanı dışında kaldığı, davacının feshedilen sözleşmeler hakkında davalıya herhangi bir bilgi vermediğini, bu sebeple de davalının bizzat sattığı bireysel emeklilik poliçelerindeki müşteri ile temasa geçerek onları sisteme geri döndürmek için çaba göstermesinin engellendiğini yönündeki iddianın varsayımsal bir husus olması gerekçesi ile sayın mahkeme takdirinde olduğu hususlarında olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili, 10/07/2020 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını içeren dilekçesini dosyaya ibraz etmiştir. Davacı vekili ise, 24/07/2020 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporu hakkında beyanlarını dosyaya ibraz etmiştir.
Mahkememizden verilen ara karar gereği mevcut bilirkişi heyetine bilişim alanında uzman bir bilirkişi dahil edilerek Acentenin … uygulanmasına ilişkin toplu maillerle bilgilendirilmelerinin yapılıp yapılmadığı hususununda incelemesi yapılarak itirazlar doğrultusunda bilirkişi heyetinden 2. ek raporu aldırılmasına karar verilmiş olmakla, dosya bilirkişilere tevdi edilmiş olup, davacı tarafından gönderildiği iddia edilen 01.01.2015 tarihli elektronik postanın metnine ulaşmanın mümkün olmadığını, davacı taraf heyetlerine istenen elektronik posta verilerinin eski tarihli veri olduğunu ve sistemde bu kadar eski bilgilerin tutulmadığını ifade ederek herhangi bir bilgi sunamadığını, taraflarınca tespiti istenen e-postanın gönderilip gönderilmediği durumunun davacı tarafın sistemin mevcut durumu şartlarında ve mevcut deliller ışığında ispatlanması mümkün olmadığı sonuç ve kanaati bildirilmiştir. Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili, 04/01/2021 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını içeren dilekçesini dosyaya ibraz etmiştir. Davacı vekili ise, 221/01/2021 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporu hakkında beyanlarını dosyaya ibraz etmiştir.
Mahkememizce yapılan tüm yargılamalar neticesinde, taraf iddia ve savunmaları, takip dosyası, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya içeriğine göre; taraflar arasında imzalanan acentelik sözleşmesi 14. Maddesi ve sözleşme ekindeki acente komisyon oranları ek 1 uyarınca uygulanacak komisyon oranları belirtilerek sözleşmenin eki niteliğindeki acente komisyon oranlarına ilişkin tabloda ödeme dönemi 3 aylık, 6 aylık ve yıllık olan sözleşmeler için komisyon geri alımı (…) bireysel emeklilik sözleşmeleri için ilk 3 yıl içerisindeki devamlılığına bakılacağı; ara verme, çıkış, katkı payı indirimi yapıldığı durumda ödenen komisyonların tamamının geri alınacağının kararlaştırıldığı, … acente kapsamında olan acenteler yönüyle komisyon ödemelerinin ne şekilde hesap edileceği ve komisyon geri alımlarının ne şekilde gerçekleştirileceği 01.01.2015 tarihli mail ile davacı sigorta şirketi tarafından tüm acentelerine bildirildiği, yeni uygulamayla beraber taahhütname alma işlemlerinin de sona erdirileceğinin bildirildiği, gene 01.01.2016 tarihinden sonraki sigorta poliçelerinde komisyon geri alımlarının ilk yılda ara verme, çıkış, katkı payı indirimi yapıldığı durumda ödenen komisyonun tamamının, ikinci yılda %75’inin, üçüncü yılda ise %50 sinin geri alınacağının kararlaştırıldığı, bu yönde sigorta komisyon gider belgelerinin düzenlendiği, davaya konu 25 adet bireysel emeklilik sözleşmesinin çıkış nedeniyle sonlandırıldığı, davalı tarafından 2015 yılında yıllık ödemeli 14 BES, 2016 yılında ise yıllık ödemeli 11 adet BES sözleşmesine aracılık edildiği ve hak edilen katkı payı komisyonlarının davacı sigorta şirketi tarafında davalı acenteye ödendiği, 31.12.2016 tarihi itibarıyla davaya konu sözleşmelerin 3 yıllık sürede devamlılığının sağlanamadığı tespit edilmiştir.
Sigorta Acenteleri Yönetmeliği MADDE 15 – (1) Aşağıda belirtilen hususlar sigorta şirketleriyle acenteler arasında yapılacak acentelik sözleşmelerinde düzenlenir.
a) Sözleşmenin tarafları.
b) Sözleşmenin süresi, yenileme ve fesih şartları.
c) Acenteye verilen yetkinin sigorta branşları itibarıyla kapsamı ve coğrafi sınırı.
ç) Levha kayıt numarası veya 13 üncü maddedeki kurum ve kuruluşlar için kayıt numarası.
d) (Değişik:RG-16/1/2016-29595)(1) (2) Branş bazında ödenecek komisyon ve sağlanacak diğer menfaatlere ilişkin usul ve esaslar.
e) (Ek:RG-16/1/2016-29595)(1) Tarafların hak ve yükümlülükleri.
f) Poliçe düzenlenmesine, primin tahsiline ve sigorta şirketine intikaline ilişkin hükümler.
g) Hesap mutabakatına ilişkin hükümler.
ğ) Tesis edilecek teminata ilişkin hükümler.
(2) Acentelik sözleşmelerinde, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, bu Yönetmelik ve diğer ilgili mevzuata aykırı olmamak kaydıyla birinci fıkradaki hükümlere ilave hükümler yer alabilir.
(3) (Ek:RG-16/1/2016-29595)(1) Belirsiz bir süre için yapılmış olan acentelik sözleşmesini, taraflardan her biri üç ay önceden ihbarda bulunmak şartıyla feshedebilir. Sözleşme belirli bir süre için yapılmış olsa bile haklı sebeplerden dolayı her zaman fesih olunabilir. Sözleşmenin feshine neden olan haklı sebepler acentelik sözleşmesinde açıklanır. Sigorta şirketi sözleşmede yer vermediği bir hususu haklı sebep olarak dayanak gösteremez. Fesih sonuçlarını doğuran uygulamalar da fesih ile aynı hükümlere tabidir.
(4) (Ek:RG-16/1/2016-29595)(1) Sözleşmenin feshinin tarafların hak ve yükümlülüklerine etkisine ilişkin usul ve esaslar sözleşmede açıklanır.
(5) (Ek:RG-16/1/2016-29595)(1) Sözleşme kapsamında yer alan hükümlerin acente aleyhine olacak şekilde değiştirilmesine ilişkin düzenlemeler, değişikliğin yapılmasından itibaren asgari 2 ay sonra yürürlüğe girer. Müsteşarlık bu süreyi yarısına kadar uzatabilir.” hükmü uyarınca acente sözleşmelerinde komisyon oranlarının mevzuata aykırı olmadıkça serbestçe belirlenebileceği, sigorta poliçelerinin sigorta şirketleri ile acenteler arasında performans ve verimlilik açısından belli süreler dahilinde yürürlükte kalmaması durumunda ücretin geri dönüşünün mümkün olduğu, tarafların bu yönde sözleşmede ne şekilde komisyon geri alımının uygulanacağını kararlaştırdıkları, sigorta şirketinin sigorta poliçesinin düzenlenmesi karşılığında acenteye ödediği komisyonu geri alma hakkının (…) bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davalıya …Noterliğinin 28.07.2017 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile iş bu ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde dava konusu alacağın iade edilmesi ihtar ve ihbar olunduğu, TBK 117-1 maddesi;” Muaccel bir borcun borçlusu alacaklanın ihtarı ile temerrüde düşer” hükmü olduğu, taraflar arasında 08/04/2014 tarihinde imzalanan acentelik sözleşmesi kuralları gereği sözleşmenin tek taraflı fesih hakkının olduğu, sigorta şirketinin yine acentelik sözleşmesinin 14. Maddesi uyarınca komisyon oranlarında değişiklik yapma hakkının haiz olduğu … uygulamaları ile ilgili tüm detayların e-mail yoluyla davacı firma tarafından tüm dağıtım kanallarına 01.01.2015 tarihinde duyurulduğu görülmüş olmakla, Bilirkişi raporu göz önüne alındığında davacının davalı şirketten 38.429,10-TL alacaklı olduğu Mahkememizce alınan bilirkişi raporu ile tespit edildiği yerinde görülmekle açılan davanın kabulüne karar verilerek aşağıda belirtildiği şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen gerekçeler uyarınca;
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; 38.429,10-TL nin 31/08/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile beraber davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 5.764,37 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Alınması gereken 2.625,09 TL harcın peşin alınan 656,28 TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 1.968,81 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 656,28 -TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı vekili tarafından yapılan posta-tebligat gideri toplamı 127,80 -TL ile 1 adet bilirkişi ücreti 700,00 -TL, 35,90.-TL başvuru harcı, 5,20.-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 868,90-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (… Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/02/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır