Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/78 Esas
KARAR NO : 2023/880
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 28/01/2023
KARAR TARİHİ : 28/11/2023
Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; davalının maliki olduğu … plaka sayılı aracın, 01.03.2021 tarihinde dava dışı … … mülkiyetindeki … plaka sayılı araç karıştığı kazada dava dışı araca çarparak hasar vermesi ve kaza anında araç sürücüsünün sürücü değişikliği yapması nedeniyle dava dışı … … mülkiyetindeki … plaka sayılı araca ödenen hasar tazminatının rücuen tahsili amacıyla davalı aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı tarafından icra takibine itiraz edilmiş olması nedeni ile bu defa yapılan itirazın iptali ile davalı aleyhine %20’sinden az olmamak üzere icra ve inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmış olup davalı tarafından süresi içerisinde dosyaya herhangi bir cevap dilekçesi verilmediği anlaşılmakla HMK M.128 hükmü uyarınca işbu davalının dava dilekçesinde ileri sürülen vakıaları inkar etmiş sayılmasına karar verilerek yargılama yapılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde; Dava, ZMMS kapsamında dava dışı 3. Kişiye ödenen tazminatın davalıdan rücuen tahsili amacıyla başlatılmış olan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Somut olayda davalının maliki olduğu … plaka sayılı araç davacı şirket nezdinde tanzim edilen … numaralı 21.01.2021 – 21.01.2022 başlangıç ve bitiş tarihli Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi ile sigortalanmış olduğu, davalının 01.03.2021 tarihinde dava dışı … … mülkiyetindeki … plaka sayılı araç ile karışmış olduğu kazada dava dışı araca çarparak hasar vermesi sebebiyle dava dışı … … mülkiyetindeki … plaka sayılı araca ödenen hasar tazminatının rücuen tahsili amacıyla davalı aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı dosyası üzerinden 8.236,40 TL sigorta rücu alacağı, 343,22 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 8.576,62 TL alacak istemi ile icra takibi başlatılmış olduğu, davalının itirazı üzerine takibin durması sebebi ile işbu itirazın iptali davasının açılmış olduğu görülmüştür.
6100 Sayılı HMK’nın “Dava şartlarının incelenmesi” başlığını taşıyan 115. Maddesinin 1. Fıkrası “(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.” uyarınca yargılamanın her aşamasında dava şartlarının bulunup bulunmadığının re’sen incelenmesi gerektiğinden aynı kanunun “Dava şartları” başlığını taşıyan 114. Maddesi uyarınca ” (1) Dava şartları şunlardır:
a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması.
b) Yargı yolunun caiz olması.
c) Mahkemenin görevli olması.
ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması.
d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması.
e) Dava takip yetkisine sahip olunması.
f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması.
g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması.
ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi.
h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması.
ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması.
i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması.
(2) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır.”
İşbu davada davacı sigorta şirketinin, zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi kapsamında zarar gören kişiye ödenen tazminatın Zorunlu Mali Sorumluluk Genel Şartlarının B-4 maddesi gereğince kendi sigortalısı olan davalıdan rücuen tahsil talebinde bulunmuş olduğu ve davalının asil olduğu görülmekle öncelikle mahkememizin görevli olup olmadığı hususu irdelenmiş olup davacı şirket nezdinde sigortalamış olan aracın “kamyonet” niteliğinde olduğu anlaşıldığından tüketici sıfatının bulunmaması sebebiyle mahkememizin görevli olduğu kanaatine varılarak yargılama yapılmıştır.
İtirazın iptali davalarında alacaklının, İİK m.67 uyarınca borçlunun süresi içerisinde icra dosyasına yapmış olduğu itirazının, kendisine tebliği tarihinden itibaren bir sene içerisinde genel mahkemelere yapacağı başvuru üzerine genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat etmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Bu süre hak düşürücü nitelikte olup sürenin başlaması için borçlunun itirazının alacaklıya tebliği zorunludur. İşbu dava dosyasının temelini teşkil eden icra dosyasında yapılan kontrolde borçlunun süresi içerisinde icra dosyasına yapmış olduğu itirazın alacaklıya tebliğ edilmediği görülmüştür. Bu nedenle davacının açmış olduğu davasının süresinde olduğu kabul edilmekle yargılama yapılmıştır.
Sigortacının rücu hakkı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 95/2 maddesinde düzenlenmiş olup, anılan maddede; “Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın ” B.4. Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması Ve Sigortanın Sigortalıya Rücu Hakkı” başlıklı maddesinde sigorta şirketinin sigortalısına karşı rücuen tahsilat istemi il başvurabileceği haller düzenlenmiş olup bu maddeye göre; “(2) Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasınısağlayabileceği oranda kazaya sebebiyet veren sigortalıya rücu edebilir.
Sigortalıya başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a) Tazminatı gerektiren olay, sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,
b) Tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekliel konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihlali sonucunda meydana gelmiş ise,
c) Aracın, uyuşturucu madde veya ilgili mevzuatta belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilen kişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
ç) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
d) Sigortalının rizikonun gerçekleşmesi halinde bu genel şartların B.1. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
e) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gasp edilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gasp edilme olayında sigortalının kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse,
f) Bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibizorunlu haller hariç olmak üzere, olay yerini terk etmesi veya kaza tutanağı, alkol raporu vb. kazanın oluş koşullarına ilişkin gereken belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranması halinde,” denilerek, sigortacının sigortalıya rücu edebileceği durumlar belirlenmiştir. İlgili maddede sayılan rücu sebepleri birbirinden bağımsız sebepler olup, rücu sebeplerinden birinin bulunması halinde sigorta şirketi yapılan hasar ödemesinin rücuen tazminini sigortalısından talep edebilir.
Yargılama esnasında celp edilmiş olan tüm deliller bir bütün olarak değerlendirilmek sureti ile kazaya karışan tarafların kusur oranlarının tespiti, dava dışı 3. Kişinin aracında meydana gelen hasar miktarının tespiti ve davacının söz konusu bedeli davalıdan zmms kapsamında talep edip edemeyeceğinin tespiti hususunda 1 otomotiv- trafik kazaları alanında uzman makine mühendisi bilirkişine tevdine karar verilmiş olup bilirkişi tarafından mahkememize ibraz edilmiş olan raporda özetle;
… plakalı aracın sürücüsü … ‘un %100 (yüzde yüz) oranında kusurlu,
… plakalı aracın sürücüsü Ahmet …’ın kusursuz olduğu,
Tutanak ve fotoğraflar incelenerek hasar kalemleri kaza ile uyumlu ve normal piyasa rayicinde bulunmuştur. Onarım hesabında arka dekoratif çıta, amblem, ön yazı şeridi ve arka panel bakaliti (kaplama sonl. sacı) dışında eşdeğer parça fiyatları esas alındığında Davacı rücu alacağının 8.236,40 TL olduğu,
Davacının ZMMS poliçesi kapsamında dava dışı üçüncü şahsa ödemiş olduğu bedeli davalıdan talep edip edemeyeceği hususu teknik bilirkişilik kapsamında olmayıp hukuki yorum gerektirdiğinden sayın mahkemenin takdirinde olduğu,
Kanaatine varıldığı mahkememize bildirilmiştir.
Sigorta hukukunda asıl olan, sigorta poliçesi kapsamında kalan rizikonun gerçekleşmesi halinde zararın sigortacı tarafından karşılanmasıdır. Ancak bazı durumlara ilişkin kanuna veya poliçe genel şartlarına hükümler konularak, zarar teminat dışına çıkarılabilmektedir. ZMMS genel şartlarının B.4 maddesinde de teminat harici olan hususlar düzenlenmiş olup, hasarın teminat dışı kaldığını ispat yükü, 6762 sayılı TTK’nun 1281. maddesi hükmü gereğince sigortacıya düşmektedir.
Somut olayda davacı sigorta şirketi tarafından davalının %100 kusurlu olması sebebiyle davalıdan rücuen tazminat şartlarının oluştuğu iddia edilmiş ise de genel şartların B.4. Başlıklı maddesinin 2. Fıkrasının b bendinde belirtilmiş olan ağır kusur kavramı özel bir kavram olup %100 kusurlu olunması bu kapsamda değerlendirilmemesi gerekmektedir. Zira mahkememizin işbu dosyası ile benzer mahiyette olan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 2021/997 Esas, 2023/1346 Karar Sayılı, 12/07/2023 Tarihli “… Dava, trafik sigortası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkindir. ZMMS’de sigortacının rücu hakkı, TTK’nın 1301/2. maddesi, 2918 sayılı KTK’nın 95/2. maddesi ile ZMSS poliçesi genel şartlarında düzenlemeye tabi tutulmuştur. ZMSS Poliçe Genel Şartlarının 4. maddesinde düzenlenen ağır kusur veya kasıt hali, oto yarışına katılma, ehliyetnamesiz motorlu araç kullanmak, uyuşturucu veya alkollü olarak araç kullanmak istiap haddinin aşılması, aracın çalınması veya gasp edilmesinde işletenin kusuru gibi haller sigortacının sigortalısına rücu sebeplerindendir.” şeklindeki gerekçeli ilamı da göz önünde bulundurulduğunda davalının ağır kusurundan bahsedilmeyeceği, davacının davalıdan rücu şartlarının oluştuğunu ispatlayamamış olduğu kanaatine varılarak davasının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklanmış olduğu üzere;
1- Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gerekli olan 269,85-TL karar ilam harcından başlangıçta dava açılırken peşin olarak alınan 179,90-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 89,95-TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına,
4-Davalı taraf yargılama esnasında kendisini vekil ile temsil ettirmediğinden bu hususta hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.560,00TL nin davacıdan alınarak hazineye irad kaydına.
6-Taraflarca yatırılan gider avansın arta kalan kısmı karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, HMK madde 341 hükmü uyarınca KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 28/11/2023
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır
* İş bu karar 5070 Sayılı Kanun hükümlerine göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.