Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/195 Esas
KARAR NO : 2023/510
DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtrazın İptali)
DAVA TARİHİ : 23/02/2023
KARAR TARİHİ : 16/06/2023

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; itiraza konu çekin, ödenmesi halinde dava dışı … Ltd. Şti.’nin müvekkili bankaya karşı doğmuş doğacak borçlarını ödenmesinin temini zımmında iktisap edildiğini, itiraza konu 28.02.2014 keşide tarihli 100.000 TL bedelli … seri no.lu … Bankası … Şb.’ne ait çekin davalı tarafından keşide edilerek dava dışı … Ltd. Şti.’ne teslim edildiğini, müvekkili bankaya büyük miktarda borçlu olan dava dışı … Ltd. Şti. İtiraza konu çeki ödenmesi halinde borçlarına mahsup edilmek üzere müvekkili bankaya ciro ve tevdi ettiğini, çekin bedelinin ödenmemesi üzerine bu çeke dayalı olarak … İcra Dairesinin 2014/… E. Sayılı dosyası ile davalı ve dava dışı … Tic. Ltd. Şti. Hakkında icra takibi başlatıldığını, davalı borçlunun yapılan takibe itiraz ettiğini, takibin durduğunu, itirazın iptali ile takibin devamına, % 20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davacı arasında herhangi bir ticari münasebet bulunmamasından ötürü görevsizlik kararı verlimesini, davacı tarafından başlatılan takip konusu çek ile ilgili olarak takip tarihinden önce … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/… E. Sayılı dosyası ile menfi tespit davası açıldığını, bu çekle ilgili olarak tedbir kararı alındığını, dava konusu çek dahil 7 adet çekin dava dışı … … Ltd. Şti.’ne mal almak amacı ile verildiğini, ancak dava dışı şirketin müvekkili şirkete ekonomik nedenlerden dolayı mal teslim edemeyeceğini açıkça bildirdiğini, ancak kötü niyetli olarak alınan çekleri müvekkiline teslim etmediğini davacı alacaklıya verdiğini, müvekkili hakkında başlatılan icra takibinde yetkili icra dairesinin Adana icra daireleri olduğunu … İcra Dairesinin 2014/… E. Sayılı dosyasının yetkisizliğine, haksız ve hukuka aykırı davanın reddine, borçlu müvekkili hakkında başlatılan takibin iptaline, yargılama ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; taraflar arasındaki 28/02/2014 keşide tarihli 100.000 TL bedelli … Bankası A.Ş. … Şubesine ait bir adet çekten dolayı …. İcra Müdürlüğünün 2014/… E. Sayılı dosyasından ilamsız takipte ödeme emrinin borçlulara tebliği davacının, icra takibinin itirazı sonucu İİK 67 madde gereği açılan itirazın iptali davasıdır.
Deliller: Dosya içeriği, Bilirkişi incelemesi, …. İcra Müdürlüğünün 2014/… E. Sayılı dosyası,
Mahkememizden verilen 29/05/2017 tarih ve 2015/… Esas 2017/… sayılı kararı Yargıtay, … Hukuk Dairesi’nin 06/10/2022 tarih ve 2022/… Esas 2022/… Karar sayılı ilamıyla bozulmakla, dava mahkememizin 2023/195 Esasına kaydedilmiştir.
İlamda:
” Dava ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Poliçeye ait olup çek hakkında da uygulanması mümkün bulunan 6102 sayılı TTK’nın 818. maddesinde rehin cirosu ile ilgili aynı Kanun’un 689. maddesine yapılmış bir atıf bulunmadığından çekte rehin cirosu caiz olmayıp, rehin veya bunun sonucunu elde etmeye yönelik olarak teminat amacıyla çekin ciro ile elde edilmesi halinde çeki devir alan kişi çeke dayalı hakları kullanamaz.
Dairemizin yerleşik uygulamalarına (11.04.2018 T. ve 2016/15070 E. – 2018/2588; 26.09.2017 T. ve 2016/7396 E. – 2017/4744 K. vb.) göre de çekte rehin cirosu mümkün değildir.
Ancak, çek metninde açıkça rehin cirosu yazılmasa da birtakım belge ya da evraklardan çekin teminat amacıyla verildiği anlaşılıyorsa çekte gizli veya açık rehin cirosu olamayacağından son hamilin çeki teminat amacıyla elinde bulundurduğunun kabulü gerekecektir.
Somut olayda, 28.02.2014 keşide tarihli … nolu 100.000,00 TL bedelli çekin dava dışı … Ticaret AŞ tarafından çek tevdi bordrosu ile davacıya verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, öncelikle, davacı bankanın ticari defter ve kayıtları ile çek tevdi bordrosu incelenerek tevdi bordro tarihi itibariyle dava dışı …Ticaret AŞ’nin davacı bankaya borçlu olup olmadığının belirlenmesi, çekin kredi borcuna teminat olarak verilip verilmediğinin değerlendirilmesi, çekin teminat amacıyla alındığının tespit edilmesi halinde ise çekte rehin cirosu geçerli olmadığından sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. ” denmiştir.
Yargıtay … Hukuk Dairesi 2022/… Esas, 2022/… Karar sayılı ilamında mahkememiz kararı bozulmuş ise de ;
Mahkememiz 2015/… Esas sayılı dosyasından 20/06/2017 tarihinde verilen kararda da belirtildiği üzere;
“davalı şirketin 2013/2014 yılı ticari defterleri üzerinde yapılan incelemelerde dava konusu çekle ilgili herhangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığı, davacı yanın ticari defterler üzerinde yapılan incelemede davacı yanın dava dışı … A.Ş. ‘den alacaklı olduğunun bildirildiği, kök rapordan sonra dosyaya sunulan dava konusu çekin arka yüzü ve tevdi bordrosu üzerindeki kayıtlardan çekin rehin cirosu ile devredildiğinin ispatlanamadığı, mali inceleme ile davalının borçlu olduğu tutarın dava konusu çek tutarından daha yüksek olduğu, davacının ilamsız takip konusu çeke dayalı alacak iddiasının TTK 732 kapsamında sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanmak suretiyle keşideci sıfatını taşıyan davalıdan talep hakkı olduğu, buna karşın davalının sebepsiz zenginleşmediğini ispat edemediği ve dava konusu icra dosyasına yaptığı itirazın haksız olduğu sonucuna ulaşıldığının belirtildiği görülmüştür. 6102 sayılı yasanın 780. Maddesinde düzenlenen çek kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi belirlemekte olup çek bir ödeme aracıdır. Mahkememiz dosyası arasına alınan, …. İcra Müdürlüğünün 2014/… E. Sayılı dosyasında davacı tarafından davalılara ilamsız icra takibinin yapıldığı, davalının takibe itiraz ettiği görülmüştür. 6102 sayılı TTK ‘da alınabilecek bir krediye karşılık gösterilebilecek teminatlardan birisi rehindir, cirantanın bir borcuna teminat teşkil etmek üzere, yapılan ciroya “rehin içindir”, “teminat içindir” gibi ibareler eklenerek yeni hamile kambiyo senedi devredilebilir, Mahkememiz dosyasında ek bilirkişi raporu göz önüne alındığında dosyaya sunulan dava konusu çekin arka yüzü ve tevdi bordrosu üzerindeki kayıtlardan çekin rehin cirosu ile devredildiğinin ispatlanamadığı anlaşıldığından, yapılan ciro tahsil cirosu kabul edilerek, davanın kabulüne karar verilmiş olup,
Yargıtay … Hukuk Dairesi 2022/… Esas, 2022/… Karar sayılı ilamında, daire başkanının muhalefet şerhinde yer alan;
” Bankalar kullandırdıkları kredileri geri dönüşünü garanti altına almak için ayni veyahut şahsi teminat alırlar. Ayni teminat kapsamında kalan ipotek verilmesi belirli aşamalarla gerçekleşir. Gayrımenkul değerleme raporları gibi bir hayli emek ve mesai gerektiren çabalar açılacak krediye önemli bir maliyet kalemi olarak yansır. Rehne konu gayrımenkulun aile konutu çıkma ihtimalinden kaynaklanan sorunlar ile kefalet sözleşmelerindeki eş rızasının bulunup bulunmaması gibi ilerde doğacak uyuşmazlıkların caydırıcılığı da cabası.
Bunun yerine ciro yoluyla bankaya devredilecek bir müşteri çeki kredi maliyetini azaltmanın yanı sıra amaca hızlı erişim açısından da her iki taraf açısından tam da bir kazan-kazan durumu oluşturmaktadır.
Ticari ilişkide taraflar tacirdir. Her biri sözleşmenin müzakere sürecinde kendi çıkarlarını maksimize etmeye çalışır en nihayetinde ortak bir ortak noktada buluşurlar. Bu uzlaşı, taraflar arasındaki menfaat dengesini açıkça ihlal etmiyorsa müdahaleden sarfınazar edilmelidir..
Çekte örtülü rehin cirosu gibi varsayımsal bir kabulün yol açacağı bir başka sorun ise halen bankaların teminat maksadıyla elinde tuttukları çeklerin bir anda hurdaya çıkmasıdır. Bundan hareketle mevcut krediler için ek teminat istenmesi, karşılanmaması halinde hesap kat işlemlerine muhatap kalmak gibi; ekonomik kriz nedeniyle zaten zar zor ayakta duran birçok işletmeye ilave zarar kalemi olarak yansıması kuvvetle muhtemeldir.
Bu bakımdan yargı mercileri karar sürecinde takdir yetkisini kullanırken, potansiyel yansımalarını ve doğuracağı ekonomik ve sosyal sonuçları da hesaba katmak zorundadırlar.
Diğer yandan yıllardır bu tür uyuşmazlıklara bakıp istikrarlı bir şekilde temyize konu karar doğrultusunda ilke belirleyen Yargıtay ( Kapatılan) 19 hukuk Dairesinin müktesebatının yok sayılması Yargıtay’ı bir bütün olarak algılayan piyasa paydaşları nezdinde hukuk güvenliği ilkesini da sorgulatacaktır. ….” şeklindeki görüşe iştirak ettiğimizden mahkememizin 2015/… Esas, 2017/… karar sayılı 29/05/2017 tarihli kararında direnilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hükmü kurulmuştur.
HÜKÜM :
1- Yargitay 11.HD 2022/5665 E. 2022/6746 K sayılı 06.10.2022 tarihli ilamı ile bozulmasına karar verilen mahkememizin 2015/… Esas, 2017/… karar sayılı 29/05/2017 tarihli kararında direnilmesine;
a-Davanın kabulü ile, davalının …. İcra müdürlüğünün 2014/… esas sayılı dosyasına karşı yapmış olduğu itirazın iptaline, icra takibinin 100.000 -TL üzerinden takip talebindeki koşullar dairesinde devamına,
b-Hükmolunan esas alacağın takdiren %20 si 20.000 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 6.831,00 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.207,75 TL harcın düşümü ile eksik kalan 5.623,25 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 16.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan ( 1.207,75 TL peşin harç + ilk masraf 31,80 TL + bilirkişi ücreti 1.350,00 TL + 418,50 TL posta masrafı ) toplam 3.008,05 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına, avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,
Davacı vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde YARGITAY TEMYİZ yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 16/06/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır