Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/839 Esas
KARAR NO : 2023/394
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 03/12/2021
KARAR TARİHİ : 16/05/2023

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından İstanbul Tüketici Mahkemesine hitaben sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket tarafından işletilen otoyoldan davalıya ait … plaka sayılı ve … plaka sayılı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli geçiş nedeniyle ödenmeyen geçiş ücretleri ve para cezalarının tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibine davalı tarafından itiraz edildiğini beyan ederek davalının yapmış olduğu itirazın iptaline ve takibin devamına, %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ve harçlarla tespit edilecek avukatlık vekalet ücretinin davalı borçludan tahsili ile müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili tarafından … Tüketici Mahkemesine hitaben sunulmuş olan cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle müvekkilinin tacir olduğunu ve rent a car işini yaptığını, tarafların her ikisinin de tacir olduğunu ve müvekkilinin ikametgahının … ‘da bulunduğundan, davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin … Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, Müvekkilinin rent a car işiyle uğraşmakta olduğunu, ihlal yaptığı iddia edilen araçların sürekli kiraya verildiğini, araçların o dönemlerde kira sözleşmesi ile kiraya verilmiş olduğunu, kiracıların zilyetliğinde bulunduğunu, dolayısıyla müvekkilinin haksız geçiş yapıldığı iddia edilen dönemlerde işleten sıfatına haiz olmadığını, kiracıların aracı kiraladıkları dönemde her türlü trafik cezalarını ödemeyi kabul ve taahhüt ettiklerini kira sözleşmesi ile kabul ettiklerini, cezaların kiralayana yazılması gerektiğini, ayrıca müvekkilinin araçları sürekli kirada olduğundan olası ihlallere karşı düzenli olarak … yüklemesi yaptığını, ilgili tarihlerde HGS de bakiye bulunmasına rağmen kesinti yapılmadığını, müvekkiline ihtar ve bildirim yapılmadan icra takibi başlatılarak zor duruma bırakıldığını beyanla öncelikle davanın görevsizlik, yetkisizlik ve pasif husumet yokluğundan usulden reddini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan kontrolde işbu davanın davacı vekili tarafından 03/12/2021 tarihinde açılmakla … Tüketici Mahkemesinin 2021/… Esasına kaydının yapılmış olduğu, yapılan yargılama sonucunda “UYAP sistemi üzerinden GİB kayıtları incelendiğinde, davalının “Motorlu Hafif Kara Taşıtlarının ve Arabaların Sürücüsüz Olarak Kiralanması ve Leasingi” alanında vergi mükellefi olarak faaliyet gösterdiği; üzerinde çok sayıda aracın kayıtlı olduğu, araçlardan davaya konu olan … ve … plakalı araçların kullanım şeklinin “ticari” olarak tescil edilmiş olduğu, davalı vekilinin de cevap dilekçesinde açıkça davalının rent a car sahibi ve tacir olduğunu, ihlalli geçiş yapıldığı iddia edilen araçların sürekli kiraya verildiğini ve ihlal tarihlerinde de kirada olduğunu beyan ettiği görülmekle, davalının 6502 sayılı Kanun kapsamında tüketici vasfını taşımadığı ve taraflar arasındaki ilişkinin tüketici işlemi mahiyetinde olmadığı, icra takibine ve davaya konu araçların davalı tarafından ticari faaliyet kapsamında kiraya verildiği, dolayısıyla uyuşmazlığın 6102 sayılı TTK’nın 4. ve 5. maddesine göre asliye ticaret mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği kanaatine varılmakla, davanın mahkememizin görevsizliği nedeniyle usulden reddine” gerekçesi ile mahkememize yönelik olarak görevsizlik kararı verilmekle dosyanın mahkememizin işbu esasına kaydı yapılmakla yargılamaya devam olunmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde; Dava, davalının işleteni olduğu araçların davacının işlettiği otoyoldan geçiş ücretlerini ödemediği iddiasıyla davalı aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali ile icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Somut olayda davacı vekili tarafından mahkememize sunulmuş olan dava dilekçesinde özetle; davalıya ait … ve … plakalı araçların 20.04.2019 ile 25.04.2019 tarihleri aralığında ücret ödenmeksizin davacının işletmesini yapmış olduğu … ndan geçiş yaptığını, bu ücretlerin tahsili amacıyla davalı aleyhine toplam 636, 25 TL asıl alacak ( geçiş ücreti + para cezası), 55,33 TL yıllık ticari faiz, 9,96 TL KDV olmak üzere toplam 701,54 TL alacak istemi ile …. İcra Müdürlüğünün 2019/… Esas sayılı dosyası üzerinden takibe girişildiğini, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu beyanla davalının itirazın iptali istemi ile işbu davanın açılmış olduğu görülmüştür.
İtirazın iptali davalarında alacaklının, İİK m.67 uyarınca borçlunun süresi içerisinde icra dosyasına yapmış olduğu itirazının, kendisine tebliği tarihinden itibaren bir sene içerisinde genel mahkemelere yapacağı başvuru üzerine genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat etmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Bu süre hak düşürücü nitelikte olup sürenin başlaması için borçlunun itirazının alacaklıya tebliği zorunludur. İşbu dava dosyasının temelini teşkil eden icra dosyasında yapılan kontrolde borçlunun süresi içerisinde icra dosyasına yapmış olduğu itirazın alacaklıya tebliğ edilmediği görülmüştür. Bu nedenle davacının açmış olduğu davasının süresinde olduğu kabul edilmekle yargılama yapılmıştır.
Davalı vekili tarafından İstanbul Mahkemelerinin yetkisiz olduğu, … Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğu sebebiyle yetkisizlik itirazında bulunulmuş olması sebebiyle öncelikle yetki itirazı incelenmiş olup mahkememizin işbu dosyası ile benzer mahiyetteki ihlalli geçiş ücretlerinin tahsili amacıyla başlatılmış olan icra takiplerine yönelik açılan itirazın iptali davalarında yetkiye ilişkin uyuşmazlığa çözüm getiren Yargıtay … Hukuk Dairesinin 2021/… Esas, 2021/9283 Karar Sayılı, 29/11/2021 Tarihli BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİNİN KESİN NİTELİKTEKİ KARARLARI ARASINDAKİ UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ KARARI ‘nda “İlamsız icra takibi yalnız para alacakları için geçerli olacağından, uyuşmazlığın giderilmesi istemlerine konu davaların dayanağı icra takiplerinin de para alacağına ilişkin olduğunda kuşku bulunmamaktadır. İtirazın iptali davalarına konu alacak, işletmeci/hizmet sağlayıcı şirketler tarafından işletilen köprü, otoyol ve tünellerden geçiş yapan araç sahiplerinin yaptığı iddia edilen ihlalli geçişten kaynaklı para alacağıdır. Takip, davacı/alacaklının seçimine göre hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. Davanın dayanağı icra takibine konu para alacağı olup, talep edilen borç 6098 sayılı Kanun’un 89. maddesi uyarınca götürülecek borçlardandır. Alacaklı/işletici, yerleşim yeri olan icra dairesinde de takip yapabilecektir. (Dairenin 2021/18400 esas, 2021/5855 karar sayılı ve 30/09/2021 tarihli, 2021/18402 esas, 2021/5876 karar sayılı ve 30/09/2021 tarihli kararları da aynı yöndedir)” şeklindeki açıklama ile davacının yerleşim yerinde de icra takibine geçebileceği belirtilmiş olduğundan somut olayda davacı şirketin merkez adresinin yargı çevremiz içerisinde kaldığı görülmekle mahkememizin yetkili olduğu kanaatine varılmakla davalının yetki itirazının reddi ile dosyanın esasına girilerek yargılama yapılmıştır.
Davalı vekili tarafından dava dilekçesinde belirtilen araçların sürekli kiraya verilmesi sebebiyle davalının işleten sıfatının bulunmadığı, davalıya husumet yöneltilemeyeceğine yönelik itirazın değerlendirilmesi için … ne (KABİS) yazılan müzekkere cevapları incelendiğinde davaya konu araçların davalı adına kayıtlı olduğu, … plakalı aracın davacının yetkilisi olduğu … firması tarafından kısa süreli olarak birden fazla kişiye kiralanmış olduğu, … plakalı araca ilişkin olarak ise herhangi bir kiralama kaydının bulunmadığı görülmüştür.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” denilmek suretiyle işletenin tanımı yapılmıştır.
Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde, kullanımın uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır. Somut olay bakımından … plakalı aracın KABİS sisteminde bulunan kayıtlardaki kiralamalarının kısa süreli olduğu, … plakalı araca ilişkin olarak ise herhangi bir kiralama kaydının bulunmadığı anlaşılmakla davalının işleten sıfatının kalkmadığı, pasif husumetinin bulunduğu görülmekle yargılamaya devam olunmuştur.
Yargılama esnasında davacı vekili tarafından mahkememize sunulan ihlalli geçiş görüntüleri uyarınca ihlalli geçiş yaptığı iddia edilen aracın söz konusu geçiş tarihleri itibariyle tescil bilgileri, … bilgileri …’den ve Karayolları Genel Müdürlüğünden celp edilmiş, davacı tarafından sunulan ihlalli geçiş listesi ve buna ilişkin görüntüler karşılaştırılmak sureti ile mükerrer talep olup olmadığı her bir geçiş bakımından ayrı ayrı değerlendirilmek suretiyle rapor tanzimi için dosya karayolları geçiş ücretleri konusunda uzman bilirkişiye tevdii edilmekle bilirkişi tarafından hazırlanan rapor dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişi tarafından hazırlanılarak mahkememize sunulan 27.02..2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
Karayollarına ait tüm otoyollarda ve 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollarda 6001 sayılı Karayolları Genel Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve yönetmeliklerde belirtilen şekilde geçiş ücreti ve cezasının tahsil edildiği,
6001 sayılı kanunda geçiş yapan araçlara geçiş sırasında mesaj veya uyarı verme gibi bir mecburiyetin bulunmadığı,
Ücretli otoyolları kullanan sürücü veya firmaların geçiş sırasında geçiş ücretini ödeyecek mevcut – yöntemlerden birini – kullanmaları gerekmektedir. Davaya konu – otoyol işletmecisinin sorumlu olduğu yol güzergahında … sistemleri, geçiş sırasında nakit ödeme veya geçişlerini takip eden 15 gün içinde ödeme gibi alternatiflerin mevcut olduğu, geçiş sırasında … etiketiniz yok veya yeterli bakiyesi mevcut değil ise bariyerlerin genellikle açılmadığı, bariyerleri geçebilmeniz için ya nakit ödeme yöntemi ya da görevli personelin size vereceği ve 15 gün içinde belirtilen bankalara ödeme yapmanız ya da … bakiyenizi yeterli hale getirmeniz gerektiği bilgisinden sonra bariyerlerin görevli tarafından açıldığı bir sistem kullanıldığı, bu sebeple bu aşamaları geçmeden gişelerden geçilemeyeceği,
Davacı tarafından, dava dosyasına sunulmuş olan ihlâlli geçiş listesi ile dava dosyasına sunulmuş olan ihlâlli geçiş fotoğraflarını bire bir kıyaslanarak 7 adet geçişe ait tüm fotoğraflarının CD içerisinde dava dosyasına sunulduğunun tespit edildiği,
Davaya konu … ve … plaka sayılı araçların ücret ödenmeksizin geçişler yaptıkları iddia edilen 20.04.2019 tarihi ile 25.04.2019 tarihleri arasında davalı adına kayıtlı olduğu, (maddi hata yapılarak davalının ismi yanlış yazılmıştır!)
… ve … plaka sayılı araçlar için bildirilen 7 adet geçişin tamamının “ihlâlli geçiş” olduğu,
… Bankası AŞ.” nin 27.12.2022 tarihinde verdiği bilgiye göre; … adına kayıtlı davaya konu … ve … plaka sayılı araçlara tanımlı … ürünlerinde belirtilen hesap numarasında kayıtlı olmadıklarında olmadığı, davalı … adına kayıtlı farklı plaka sayılı üç adet araç olduğu,
… İl Emniyet Müdürlüğü’nden 13.12.2022 tarihinde KABİS verilerinden gelen bilgiye göre: … plaka sayılı aracın KABİS – bilgilerine göre 20.04.2019-24.04.2019 tarihleri arasında kiralık olarak görüldüğü, … plaka sayılı aracın 20.04.2019- 24.04.2019 tarihleri arasında kiralık olarak görülmediği,
6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunu 30.5 maddesinde; (…) işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından (…) hükmü gereği ihlalli geçiş ücretlerinin araç sahiplerinden tahsil edileceği hükmü bulunmakta olup taktir Sayın Mahkemeye aittir.
… ve … plaka sayılı araca ait 7 adetlik “ihlâlli” geçiş için: 636,25 TL geçiş ücreti + 51,53 TL İşlemiş Faiz + 9,28 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere Genel Toplam: 697.06 TL olduğu, mahkememize bildirilmiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30. Maddesinin “Geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlâli” başlığı altında yer alan ve takip tarihi itibari ile yürürlükte olan “(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 16/5/2018-7144/18 md.)
(6) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, İşletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.
(7) Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşi fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz. (Ek cümle: 16/5/2018-7144/18 md.) Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen yabancı plakalı araçlara uygulanan idari para cezaları için bu fıkrada belirlenen on beş günlük süre beklenmez.” şeklindeki düzenlemesi somut olaya uygulanması gereken mevzuattır.
Yargılama esnasında Karayolları Genel Müdürlüğüne, … A.Ş.’ye yazılan müzekkereler ile dava konusu aracın … kayıtlarına ilişkin celp edilen belgeler, davacı şirketi nezdinde tutulan listeler ve görüntüler karşılaştırılmak sureti ile hazırlanan denetime elverişli rapor göz önüne alındığında Karayolları Trafik Kanununu hükümleri uyarınca davalının araçların işleteni konumunda olduğu, davalının usulüne uygun olarak ücretli yollardan geçiş ücretini ödeyeceği … gibi kartlarını taşıtta bulundurmasına rağmen geçişten sonraki yasal süreç içerisinde ödemelerini gerçekleştirmemiş olduğu, bakiyelerini uygun hale getirmediği, işbu hali ile davacının icra takibinde 636, 25 TL asıl alacak ( geçiş ücreti + para cezası), 55,33 TL yıllık ticari faiz, 9,96 TL KDV olmak üzere toplam 701,54 TL alacak isteminde bulunulmuş olduğu; bilirkişi tarafından davacının talep edebileceği bedelin 636,25 TL geçiş ücreti + 51,53 TL İşlemiş Faiz + 9,28 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere toplam: 697.06 TL olduğu hesaplanılmış olmakla bilirkişi raporu doğrultusunda davacının davasının kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davacının dava dilekçesi ile borçlunun %20’den aşağıda olmamak üzere inkar tazminatı ödemesine hükmedilmesi yönündeki talebi değerlendirildiğinde İİK m. 67 hükmü uyarınca davacı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için borçlunun itirazında haksızlığına karar verilmiş olması ve alacağının likit olması gerekmekte, kural olarak davalı borçlunun kötü niyetli olması şartı aranmamaktadır. Somut olayda davacının davasında haklı olduğu, davalının haksız olarak takibe itiraz etmiş olduğu anlaşılmakla davacının icra inkar tazminatı talebinin kabulüne karar verilmekle icra dosyasında asıl alacak tutarı olan 636,25 TL’nin %20’si olan 127,25 TL’nin icra inkar tazminatı olarak davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Davalının kötüniyet tazminatı talebinin değerlendirilmesinde ise ; İİK m. 67/2 hükmü uyarınca kötüniyet tazminatı, itirazın iptali davası reddedilince alacaklının takibinde haksız ve kötüniyetli görülmesi durumunda borçlunun istemi üzerine alacaklı aleyhine hükmedilen tazminattır. Kötüniyeti ispat yükü borçludadır, zira TMK m.2 hükmü uyarınca iyiniyetin varlığı asıldır. Yapılan kontrolde davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmiş olmakla davalı tarafından davacının reddedilen talebi bakımından kötüniyetli olduğunun da ispatlanamamış olması sebebiyle davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklanmış olduğu üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ KISMEN REDDİ ile; davalının …. İcra Müdürlüğünün 2019/… Esas Sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın KISMEN İPTALİ ile; takibin 636,25 TL asıl alacak, takip öncesi 51,53 TL İşlemiş Faiz ve 9,28 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere toplam 697,06 TL üzerinden kaldığı yerden davamına, davacının fazlaya dair isteminin reddine,
2-Davalının haksız itirazları nedeniyle mahkememizce kabulüne karar verilen asıl alacak tutarı olan 636,25 TL’nin %20’si oranında olan 127,25 TL icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Davalının davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesi talebinin REDDİNE,
4-Alınması gerekli olan 179,90-TL karar ilam harcından peşin alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 120,6‬0-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 59,30-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından sarf edilen dava açılış gideri: 67,8‬0-TL (başvurma, vekalet harcı) davetiye, posta gideri: 118,30-TL, bilirkişi ücreti: 1.000,00TL olmak üzere toplam:1.186,10-TL yargılama giderinin %99 kabul-red oranı üzerinden hesaplanan 1.174,23-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalanının davacı üzerine bırakılmasına,
7-Davacı yargılama esnasında kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden kabul edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 697,06-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı yargılama esnasında kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden reddedilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 4,48‬-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin %99 kabul-red oranı üzerinden hesaplanan 1.306,8‬0-TL’nin davalıdan alınarak, 13,2‬0TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
10-Taraflarca yatırılan gider avansın arta kalan kısmı karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, HMK madde 341. Hükmü uyarınca KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/05/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

* İş bu karar 5070 Sayılı Kanun hükümlerine göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.