Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/620 Esas
KARAR NO:2023/551

DAVA:Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:16/02/2015
KARAR TARİHİ:10/07/2023

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket vekili dava dilekçesinde özetle, davacı şirketin davalı şirketle arasında … 6. Noterliğinin 08.09.2011 tarihli … no.lu Finansal Kiralama Sözleşmesi imzaladığını, sözleşme gereğince davalı şirketin 1 adet 50 … yüksek basınçlı su jeti pompası … (50 … 4130Atm, full electronic control), 1 adet … 1630 3000×1600 mm dayanıklı çelik profil ve paslanmaz çelikten imal su jeti kesim tablası 3000×1600 mm net kesim alanı), 1 adet … cut head su jeti kesim kafası, 1 adet abr head abrasive kesme kafası, 1 adet … bleed bleed down valf, 1 adet abr. … 50 Kg. abrasive … + 200 Kg transfer tankı, 1 adet CNC kontrol ünitesini davacı şirkete teslim etmesi, davacı şirketin ise 60 taksit halinde 59 taksit 2.011 Euro, 60. Son taksit 2012 Euro olmak suretiyle kira bedellerini ödemesi hususunda anlaşmaya vardıklarını, davalının davacının borcunu ödeyemediği iddiasıyla …. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası tahtında 64.353,00 Euro asıl alacak, 24,79 Euro takip öncesi işlemiş faiz, 192,97 Euro komisyon olmak üzere toplam 64.570,76 Euro nun takip tarihinden itibaren TCMB efektif satış kuru karşılığı 2,9462 ‘den 190.238,37 TL’nin tahsili istemiyle takip başlattığını, davalının aynı zamanda … 2. İcra müdürlüğünün 2014/97-E sayılı dosyası ile davacı işyerinde haciz yaptığını, makineleri 20.02.2014 tarihinde geri aldığını, bu şekilde borcu doğuran nedenin ortadan kalktığını, davacı şirketin artık borcu olmadığının tespitinin gerektiğini, diğer yandan davalının takibe devam etmesinin kötü niyet göstergesi olduğunu, finansal kiralama konusu malların değerinin 15.08.2011 tarihli faturayla sabit olup KDV dahil 97.940,00 Euro olduğunu, 23 ay boyunca davacının taksitleri ödediğini, bu ödemelerin toplam değerinin 46.253,00 TL olduğunu, icra takibine konu edilen malların bedelin fahiş ve haksız olduğunu, malların tümünün iade alındığını, bu nedenle davacının alacağını fazlasıyla tahsil ettiğinden takibe konu bonoların iptaline karar verilmesi gerektiğini, FKK 33. Maddesine göre iade edilen malların satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararının toplamından yüksek olması durumunda aradaki farkın kiralayana iade edilmesi gerektiğini, davacının 23 taksit ödemesi ve malların tümünün iade edilmesi dikkate alındığında davacının borcunun tamamının sona erdiğini belirtmiş ve takibin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirket vekili davaya cevap dilekçesinde, özetle, davalı ile aralarında finansal kiralama sözleşmesi imzalandığını, davacının sözleşmedeki edimlerini yerine getirmediğini, üst üste ikisini ödemediğinden sözleşmenin feshedildiğini, yasalara uygun takip başlatıldığını, davacının iddialarının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, davacı şirketin kambiyo senetlerinin birinin ödenmemesi halinde tümünün muacceliyet kazanacağını taahhüt ettiğini, kiralama sözleşmesinin 46. Maddesinin kiralayanın alacaklarının veya haklarının kısmen veya tamamen muacceliyet kazanması halinde bunları tahsili için herhangi bir ihtara ihbara süre vermeye ikaz etmeye gerek olmaksızın tamamının tahsile konu edileceğini kabul ettiğini, bu nedenle tüm senetlerin takibe konulduğunu, davacının yasal süresinde itiraz etmediğini, bu nedenle davacının dava açmakta hukuki yararının olmadığını, davacının kiralama konusu makineleri kendisinin teslim etmediğini, …. Asliye Ticaret mahkemesinden 20.01.2014 tarihi ve …-D.İş. sayılı ihtiyati tedbir kararı alındığını, daha sonra …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile malın iadesi davası açıldığını, davacının bu davayı kaybettiğini ancak temyiz ettiğini, muaccel hale gelen bir borç olduğunu, davacının sözleşmede söz verdiğini ancak borcunu ödemediğini, davacının toplam makine değerinin 97.940,00 Euro olduğunu iddia ettiğini, makinelerin geri alındığı tarihin 20.02.2014 olduğunu, 3 yıl süre geçtiğini, bu sürede davacının makineleri kullanıp kazanç elde ettiğini, makinelerin bu sürede yıprandığını ve değer kaybettiğini, davacının makinelerin aynı değerde olduğu iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirtmiş ve davanın reddini istemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; davacı şirketin davalı şirketle arasında … 6.Noterliğinin 08.09.2011 tarihli … no.lu Finansal Kiralama Sözleşmesi imzaladığı, sözleşme gereğince davalı şirketin 1 adet 50 … yüksek basınçlı su jeti pompası … (50 … 4130Atm, full electronic control), 1 adet … 1630 3000×1600 mm dayanıklı çelik profil ve paslanmaz çelikten imal su jeti kesim tablası 3000×1600 mm net kesim alanı), 1 adet … cut head su jeti kesim kafası, 1 adet abr head abrasive kesme kafası, 1 adet … bleed bleed down valf, 1 adet abr. … 50 Kg. abrasive … + 200 Kg transfer tankı, 1 adet CNC kontrol ünitesini davacı şirkete teslim etmesi, davacı şirketin ise 60 taksit halinde 59 taksit 2.011 Euro, 60. Son taksit 2012 Euro olmak suretiyle kira bedellerini ödemesi hususunda anlaşmaya vardıkları, davalının davacının borcunu ödeyemediği iddiasıyla …. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası tahtında 64.353,00 Euro asıl alacak, 24,79 Euro takip öncesi işlemiş faiz, 192,97 Euro komisyon olmak üzere toplam 64.570,76 Euro nun takip tarihinden itibaren TCMB efektif satış kuru karşılığı 2,9462 ‘den 190.238,37 TL’nin tahsili istemiyle takip başlattığı, davalının aynı zamanda … 2. İcra müdürlüğünün 2014/97-E sayılı dosyası ile davacı işyerinde haciz yaptığı, makineleri 20.02.2014 tarihinde geri aldığı, bu şekilde borcu doğuran nedenin ortadan kalktığı, finansal kiralama konusu malların değerinin 15.08.2011 tarihli faturayla sabit olup KDV dahil 97.940,00 Euro olduğu, 23 ay boyunca davacının taksitleri ödediği, bu ödemelerin toplam değerinin 46.253,00 TL olduğu, icra takibine konu edilen malların bedelin fahiş ve haksız olduğu, malların tümünün iade alındığından fazlasıyla tahsil edilen borç nedeniyle takibe konu bonoların iptali, FKK 33. Maddesine göre iade edilen malların satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararının toplamından yüksek olması durumunda aradaki farkın kiralayana iade edilmesini davacının 23 taksit ödemesi ve malların tümünün iade edilmesi dikkate alındığında davacının borcunun tamamının sona erdiğinden takibin durdurulması talepli davadır.
Deliller;bilirkişi incelemesi, ticari defterler, …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, Finansal Kiralama Sözleşme ve ekleri,
Mahkememizden verilen 30/05/2018 tarih ve 2015/… Esas 2018/… sayılı kararı İstanbul BAM 44. Hukuk Dairesi’nin 07/06/2022 tarih ve 2020/1102 Esas 2022/935 Karar sayılı ilamıyla kaldırılmakla, dava mahkememizin 2022/620 Esasına kaydedilmiştir.
İlamda: “Finansal sözleşme hükümlerinin ihlal edilmesi (2013 yılı ocak ayı kira bedellerini zamanında ödemediği,
Bir yıl içinde sözleşmede yer alan kira bedellerinden üçünü veya üst üste ikisini zamanında ödemediğinden bahisle; 6361 sayılı yasanın m.31/1. ve 2. fıkra hükümleri uyarınca feshetmiştir. Dosya içerisinde bulunan banka dekontlarından davacının ait olduğu taksit numarası belirtilmek suretiyle 16/08/2013 tarihinde 20 ve 21. 02/12/2013 tarihinde 22 ve 23.taksitlerin ödendiği tespit edilmiştir. Mahkemece davacı ve davalı tarafın hesapları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmaksızın 2013 yılı aralık ayının taksitinin ödendiği, takipteki alacak miktarının 2.011,00 EURO eksik olması gerektiği tespiti yapıldığından, üst üste iki taksitin ödenmeme koşulu gerçekleşmediği gibi, kira bedellerinden üçünün ödenmemesi koşulunun da gerçekleşmediği anlaşıldığından, ortada tek fesih sebebi olan ihtar tebliğinden itibaren 60 gün içinde ödeme yapılmaması kalmakta olup, ihtarda ödenmeyen kira taksitinin ait olduğu ay gösterilmediğinden, 2013 yılı ocak ayı ise, ihtar tarihi itibariyle muaccel olduğu sabit ise de; şubat ayı kira taksiti ise, taraflar arasındaki ödeme takvimine göre 15/02/2013 tarihinde muaccel olacağından, ihtar tarihi itibariyle istenebilir durumda olmadığından gönderilen ihtara dayanılarak sözleşme feshedilmeyeceğinden, sözleşmenin feshi ve kiralananların iadesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti için tarafların defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılması, yada kiralananların iadesine ilişkin dosya getirtilerek, hesap bilirkişisinden bu yönde alınmış rapor mevcut ise doğruluğu denetlenerek, sözleşmenin feshi ve kiralananların iadesi koşulları gerçekleşmiş ise kiralananların tespit edilen rayiç bedelin mahsubu yoluna gidilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi usule uygun olmadığından, davalı vekilinin istinaf sebebinin kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
Bilirkişi raporunda; Dosyada bulunan ve … Mak. Müh. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından … A.Ş.’ye hitaben düzenlenen 08.09.2011 tarihli ve … no.lu ftura içeriğine göre dava konusu su jeti kesme makinesi ve aksesuarlarının toplam bedeli KDV dahil 97.940,00 Euro’dur. Dava konusu makinenin ortalama ekonomik ömrü, teknolojik gelişme hızı, makineye olan talep, makinenin teknolojisinin yeni olması ve kısa sürede eskimeyeceği hususları da dikkate alındığında 10 yıldır. Makinenin 2011 model olduğu ve 2014 yılında davalı şirketçe geri alındığı, bu tarihten sonra kullanılmadığı da dikkate alınmıştır.
Dosyada bulunan 08.09,2011 tarihli ve … no.lu fatura içeriği olan dava konusu finansal kiralama makinelerinin incelenmesinden ve piyasa rayiçleriyle karşılaştırılmasından, anılan makine ve aksesuarlarının 16.02.2015 dava açılış tarihi itibariyle, kullanımdan doğan eskime payı (amortisman) düşüldükten sonraki ikinci el rayiç satış değeri 58.750,00 Euro’dur tespiti yapılmıştır.
Bilirkişinin kiralananların değerinin tespitinde usule aykırılık bulunmadığından, davalı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf sebebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Dosyada takip tarihi itibariyle işlemiş faizleri, sigorta bedeli ve KDV’si ile birlikte borç miktarı tespit edilerek, ödenen miktarın ve kiralananların rayiç değerinin düşülmesi suretiyle davacının faktoring sözleşmesinden yapılan icra takibinden dolayı borcunun mevcut olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği halde, aracın sözleşmedeki değeri üzerinden düşülmek suretiyle borcun kalmadığının tespitine ilişkin rapora göre karar verilmesi yasal düzenlemelere aykırı olduğundan, davalı vekilinin istinaf sebebinin kabulüne karar verilmiştir.” denmiştir.
İlam sonrası mahkememiz dosyasından 02/05/2023 tarihinde bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda:
Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelerden, dava dışı … Mak. Müh. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından … A.Ş.’ye hitaben düzenlenen 08.09.2011 tarihli ve … no.lu fatura içeriğine göre dava konusu “1 adet 50 … yüksek basınçlı su jeti pompası … (50 … 4130Atm, full electronic control), 1 adet … 1630 3000×1600 mm dayanıklı çelik profil ve paslanmaz çelikten imal su jeti kesim tablası 3000×1600 mm net kesim alanı), 1 adet … cut head su jeti kesim kafası, 1 adet abr head abrasive kesme kafası, 1 adet … bleed bleed down valf, 1 adet abr. … 50 Kg. abrasive … + 200 Kg transfer tankı, 1 adet CNC kontrol ünitesini”nden oluşan su jeti kesme makinesi ve aksesuarlarının KDV dahil 97.940,00 Euro toplam bedel ile davacıya teslim edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu su jeti kesme makinesi ve aksesurlarının davalı tarafından geri alım tarihinin 20.02.2014 olduğu,
Dava konusu su jeti kesme makinesi ve aksesuarları 2011 model yılı olup, 2014 yılında davalı tarafından teslim alındıktan sonra kullanılmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Dava konusu su jeti kesme makinesi ve aksesuarlarının kullanım ömrü Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda 10 yıl olduğu,İşbu rapor tarihi itibariyle tarafımızca yapılan araştırma ve inceleme neticesinde, dava konusu su jeti kesme makinesinin ve aksesuarlarının muadillerinin ortalama serbest piyasa rayiç değerinin ortalama 56.000,00Euro ile 65.000,00 Euro aralığında olduğu, Örnek ilanlarda bulunan su jeti kesme makinelerinin kullanımdan doğan eskime payları düşülerek rayiç değerinin serbest piyasada belirlenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Ortalama 60.000,00Euro bedel olan muadil su jeti kesme makine fiyatlarının pazarlık payı ile serbest piyasa rayiç değerinin 58.750,00Euro olarak kabulünün yerinde olacağı,Ödeme tablosuna konu olan kira ödemelerinin incelenmesi neticesinde 16.08.2013 tarihinde 20 ve 21. Kira ödemelerinin yapıldığı, 02.12.2013 tarihinde de 22. ve 23. Kira ödemelerinin yapıldığı,
FKK. Md. 23/2 ‘ye göre, kiracının sözleşmeye aykırı harekette bulunması hallerinde, bu nedenle kendisinden sözleşmeye devam etmesi beklenemeyecek durumlarda sözleşmeyi feshedebilir Sözleşmenin kiralayan tarafından feshi halinde sözleşmede malın süre sonunda kiracıya geçeceği kararlaştırılmış olsa dahi- kiracı malı iade etme yükümlülüğü altında olduğunu,
Ayrıca kiralayan lehine çok özel bir düzenleme getirilmiş, malı iade eden kiracının kira süresi sonuna kadar henüz vadesi gelmemiş olan, tüm finansal kiralama bedellerini ödeme yükümlülüğü kabul edilmiştir. Kiracının malı iade etmesi; iadeden sonra, kullanmadığı malın kiralarını ödeme yükümlülüğünü etkilememektedir. Yargıtaya intikal eden bir olayda, kiracının iflas idaresi dava konusu alacağın büyük kısmının davacı kiralayana ödendiğini ileri sürmüştür. Yüksek Mahkeme (19.HD., 18.06.1998, 2034/11682, Nazlıoğlu, sh.220) “davacı kiralayan sözleşme konusu mal iade edilse dahi, kira alacağının masaya kaydını isteyebilir” dendiği,
Takip tarihi itibariyle işlemiş faizleri, sigorta bedeli ve KDV’si ile birlikte davalının borcunun tespiti, ödenen miktarın kiralananların rayiç değerinin düşülmesi suretiyle davacının faktoring sözleşmesi nedeniyle takip tarihi itibariyle borcunun bulunup bulunmadığı var ise miktarının tespiti hususunda;
Takip tarihi itibari ile (konu malların geri alınmadığı dönem) 190.238,37 TL Davalının, Davacıdan alacaklı olduğu,
FKK’ya göre iade edilen mal bedelinin rayiç piyasa değerinin mahsubu ile hesaplanan 6.309,29 EUR karşılığı 18.588,43 TL Davalının Davacıdan alacaklı olduğu,
Konu Dava hesaplamalarının FKK yerine Borçlar Kanuna göre, eşit taksitli kira ödemelerinin kalan anapara üzerinden yapılan hesaplamaya göre değerlendirilmesindeyse Davacının, Davalıdan 8.696,02 TL alacaklı olduğu,
Dava konusu su jeti kesme makinesi ve aksesuarlarının dava tarihi itibariyle rayiç değerinin, dosya kapsamında yer alan 12.03.2018 tarihli Bilirkişi Raporunda da belirtilmiş olduğu üzere ve serbest piyasada da Euro para birimi üzerinden pazarlandığı değerlendirildiğinde, iade edilen leasing sözleşmesine konu makinenin rayiç değeri bilirkişi tarafından 58.750,00 Euro olarak tespit edilmekle , aradan geçen uzun süreye rağmen makinenin bu bedelden az bedelli 3.şahıslara satıldığına ilişkin davalı tarafından bir beyan ve delil sunulmadığından makinenin satılması hususu zilyet ve mülkiyet hak sahibi davalının iradesi kapsamında bir husus olmakla, satışın tercih edilmemesi davacı aleyhine değerlendirilemeyeceği dikkate alınarak, bilirkişi raporunun denetime uygun, hüküm kurmaya elverişli olduğu göz önüne alınarak davanın kısmen kabulü ile iade edilen makine rayiç değeri tutarında davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın kısmen kabulüne, …. İcra Dairesi … Esas sayılı dosyasına konu, bonoların asıl alacağının 58.750,00 Euro tutarı yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Alınması gerekli 11.798,84 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 3.248,80 TL’nin düşümü ile eksik kalan 8.550,04 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 26.908,75 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davalı taraf vekille temsil olunmakla red üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan (31,80 TL ilk masrafı+ 332,55 TL posta masrafı+ 4.139,00 TL bilirkişi ücreti =)4.503,35 TL yargılama giderinin red ve kabul oranına ( %90,79 kabul ) nazaran 4.088,59 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 34,50 TL yargılama giderinin red ve kabul oranına ( %9,21 red ) nazaran 3,17 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan yatırılan artan delil-gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
8-Davacı tarafça yatırılan 3.248,80 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 10/07/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır