Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/376 Esas
KARAR NO : 2023/791
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/02/2022
KARAR TARİHİ : 07/11/2023

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; davacı kooperatif, … ilçesi, … mevkiinde kain … ada, 3 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, söz konusu taşınmaza 10 bloktan 896 daire inşası işinin yüklenici … Kooperatifine ihale edildiğini, ihale edilen işin %65 seviyesinde kaldığından … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/… Esas, 2005/… Karar sayılı 24/05/2005 tarihli kararı ie sözleşme geriye dönük feshine karar verildiğini, yüklenici tarafından yarım bırakılan inşaatın tamamlanması için … Konutları İş Ortaklığı unvanlı adi ortaklık kurulduğunu, ortaklarının davacılardan oluştuğunu, adi ortaklık şirketleri arasında uyum ve iş birliği sağlanamadığından … AŞ ve … Ltd. Şti. 20/07/2010 tarihinde ortaklıktan çekilme kararı aldığını, 20/07/2010 tarihinde adi ortaklığın sona erdiğini, arsa sahibi kooperatifin taşınmazdaki … ve … blokların tamamlanarak teslimini … Ltd. Şti.’ye verdiğini ve … … Ltd. Şti. Ve alt yüklenici … … Ltd. Şti. Arasında inşaat işlerinin 31/12/2009 tarihinde tesliminin kararlaştırıldığını, ancak sözleşmede belirlenen tarihte işlerin tamamlanamadığını, taraflar arasında sözleşmeden doğan alt yüklenici imalatlarının gerçekleşme miktarının tespiti, buna göre borç-alacak durumunun belirlenmesi ve … tarafından … Ltt. Şti.’ne faturalar düzenlendiğini, yüklenici … Ltd. Şti ile alt yüklenici … arasında oluşan sorunların çözümlenemediğini, tarafların birbirlerinden alacak iddiaları ile dava-icra yoluna başvurduklarını, … İcra Dairesinin 2013/… Esas, … İcra Dairesinin 2014/… Esas sayılı dosyaları ile …. İcra Dairesinin 2017/… Esas, 2017/… Esas sayılı dosyalarından takip borçlusu … Ltd. Şti.olduğunu, bu takipler uyarınca … Ltd. Şti’nin davacı kooperatif ve şirketler ile 2010 yılında feshedilen … İş Ortaklığından alacaklı olduğu borçlu oldukları iddiası ile 3.şahıslara haciz ihbarnamesi gönderdiklerini, 2013 ve 2014 yıllarında yapılan takipler ile 2017 yılında yapılan takiplerin mükerrer olduğunu, itiraz edilen İİK 89/1.maddesi tebligatlarının konusu ve tarafları aynı takipte tekrarlanamayacağını, davacıların davalılara hiçbir borcunun bulunmadığını, …. İcra Dairesinin 2017/… ve 2017/… Esas sayılı dosyalarında davacılar aleyhine yapılmış tüm işlemlerin yasaya aykırılığının ve mükerrer icra takipleri olduğunun, ilk takiplere itiraz edildiğinin tespitini ve iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekilinin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Her ne kadar menfi tespit talebi ile dava ikame edilmiş ise de, davacılardan … Tic. A.Ş.’nin huzurdaki davanın davalıları olan müvekkil şirket ve … Ltd. Şti.’ye karşı görülmekte olan derdest bir menfi tespit davası bulunduğunu, icra müdürlüğünce gönderilen haciz ihbarnamelerinin usulsüz tebliği nedeni ile iptali ve menfi tespit istemine ilişkin açmış olduğu davada; … İcra Hukuk Mahkemesinin 29.04.2021 tarih, 2020/… E., 2021/… K. sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiğini, karar, … A.Ş. tarafından istinaf edildiğini, istinaf başvurusu … Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesinin 12.01.2023 tarih, 2021/2216 E., 2023/66 K. sayılı ilamı ile esastan reddedildiğini, davalı müvekkili … İnşaat Ltd. Şti.’nin diğer davalı … Gıda Turizm İnşaat Ltd. Şti.’den olan alacaklarının tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğünün 2017/…E., 2017/…E. sayılı icra takipleri başlatıldığını, takiplerin kesinleşmesinin ardından davacı şirketlere 89/1 haciz ihbarnamesi gönderilmesi talep edildiğini, davacı şirketlere gönderilen haciz ihbarnameleri usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olup davacılardan … ve … Ltd. Şti. tarafından 89/1 haciz ihbarnamesine itiraz edildiğini, diğer davacı … Sanayi ve Tic. A.Ş. ise kendisine tebliğ edilen 89/1-2-3 haciz ihbarnamelerine yasal süresi içerisinde herhangi bir itirazda bulunmadığını, bunun üzerine Davacı … A.Ş. ilgili yasal düzenleme uyarınca icra dosyaya borçlu olarak eklendiğini, dava dilekçesinde ileri sürülen tüm iddialar, daha önce farklı mahkemeler huzurunda açılan davalarda ileri sürülmüş ve reddedildiğini, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın derdestlik nedeniyle reddini, davanın husumet nedeniyle reddini, davanın kesin hüküm nedeniyle reddini, davanın zamanaşımı ve hak düşürücü süreler geçtikten sonra açılması nedeniyle reddini talep emiştir.
Davalı … Tic. Ltd. Şti. usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmış olup davalı tarafından süresi içerisinde dosyaya herhangi bir cevap dilekçesi verilmediği anlaşılmakla HMK M.128 hükmü uyarınca işbu davalının dava dilekçesinde ileri sürülen vakıaları inkar etmiş sayılmasına karar verilerek yargılama yapılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde; Dava, İİK m.89/3 hükmüne dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
Somut olayda dava dilekçesi ve davacı vekili tarafından mahkememize ibraz edilmiş olan 11.04.2023 tarihli “Huzurdaki menfi tespit davası, üçüncü şahıs davacıların alacaklı … Ltd.Ş. ile İlâmsız İcra takip dosyalarında borçlu gösterilen ve takibe itiraz etmeyerek kesinleşmesini sağlayan … Ltd.Ş.’nin davacılardan hiçbir alacağının bulunmadığının tespitine yöneliktir, harca esas olmak üzere gösterilen 100.000 TL. harçlar yasası gereği bildirilmiştir, dava harç matrahı mevcut olmadığı gibi davacıların icra dosyaları borçları ile bir ilgileri de bulunmamaktadır.” şeklindeki beyan dilekçesi uyarınca davalı alacaklı … … Ltd. Şti. Tarafından diğer davalı borçlu … … Ltd. Şti. Aleyhine …. İcra Müdürlüğünün 2017/… Esas ve 2017/… Esas sayılı icra takip dosyasından girişmiş olduğu takipte 3. Kişi konumunda olan davacıların İİK m.89/3 hükmü uyarınca eldeki menfi tespit davasını açmış oldukları görülmüştür.
6100 Sayılı HMK’nın “Dava şartlarının incelenmesi” başlığını taşıyan 115. Maddesinin 1. Fıkrası “(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.” uyarınca yargılamanın her aşamasında dava şartlarının bulunup bulunmadığının re’sen incelenmesi gerektiğinden aynı kanunun “Dava şartları” başlığını taşıyan 114. Maddesi uyarınca ” (1) Dava şartları şunlardır:
a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması.
b) Yargı yolunun caiz olması.
c) Mahkemenin görevli olması.
ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması.
d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması.
e) Dava takip yetkisine sahip olunması.
f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması.
g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması.
ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi.
h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması.
ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması.
i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması.
(2) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır.”
Asliye Ticaret Mahkemeleri ile diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndan ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 6335 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki halinden farklı olarak iş bölümü ilişkisi değil, görev ilişkisidir. Göreve ilişkin düzenlemeler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca kamu düzenine ilişkindir.
Mahkememizce her ne kadar davalının derdestlik, kesin hüküm ve husumete yönelik itirazlarının bulunması, davanın basit yargılama usulüne tabi olması sebebiyle ön inceleme duruşmasının birden fazla kez ertelenemeyeceğinden ön inceleme duruşması yapılarak usuli itirazların değerlendirilebilmesi amacıyla eksik evraklar celp edilerek inceleme yapılmış ise de mahkememizin işbu dosyası ile benzer mahiyette olan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesinin 2022/1569 Esas, 2022/1571 Karar Sayılı, 10/11/2022 Tarihli “… Dava; 2004 Sayılı İİK’nın 89/3. maddesi gereğince davalı tarafa borçlu olunmadığının (menfi) tespiti istemine ilişkindir.
… Dava; İcra ve İflas Kanunun 89/3. maddesi hükmüne dayalı olarak açılmış olup; menfi tespit istemine ilişkindir. İş bu eldeki dava ticari dava değildir. Davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmamaktadır. Uyuşmazlık takip hukukundan kaynaklanmakta olup görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yukarıda izah olunan ticari davalardan hiç bir kategoriye de girmediği, davanın ticari dava olmadığı da değerlendirilmiştir.
Saptanan ve hukuksal durum bu olunca TTK’nın 4. ve 5. maddeleri kapsamında “ticari dava” olarak nitelendirilemeyeceği ve davaya bakmanın Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevi kapsamında olduğu anlaşılmıştır. HMK’nın 1. maddesi hükmüne göre; göreve ilişkin kurallar kamu düzeninden olup, aynı yasanın 114/1-c. bendi gereğince dava şartı olan bu husus, HMK’nın 115/1. maddesi gereğince mahkemece davanın her aşamasında kendiliğinde araştırılır, göreve ilişkin dava şartı noksanlığının sonradan giderilmesi mümkün değildir. Dava konusu talebin temelinin İİK m.89/3’e dayanan menfi tespit istemine dayandırıldığı anlaşılmakla ilk derece Mahkemesinin görevsizliği sebebi ile 6100 Sayılı HMK’nın 114/1-c. ve 115/1-2. maddeleri gereğince davanın usulden reddine kanunen karar verilmesi gerektiği tespit edilerek davacının istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının re’sen gözetilen sebeple 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/3. maddesi gereğince kaldırılarak, görevsizlik kararı verilmesi yönünde dosyanın yeniden görülmesi için kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur. ” şeklindeki gerekçeli ilamı ve benzer mahiyette olan … Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin 2023/181 Esas, 2023/276 Karar Sayılı, 16/02/2023 Tarihli ilamı bir bütün olarak incelendiğinde somut olayda 3. Kişi konumundaki davacılar tarafından İİK m.89/3 hükmü uyarınca açılmış olan işbu davanın ticari dava olarak değerlendirilemeyeceği, davaya bakma görevinin İİK’nın 89/3. Maddesinde açıkça belirtilmediği gibi yerleşik içtihatlar uyarınca görevli mahkemenin genel görevli Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu kabulü gerekeceğinden davaya bakma görevinin Asliye Hukuk Mahkemelerine ait olduğu kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde görevsizlik kararı vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklanmış olduğu üzere;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın, davaya mahkememizin görevli olmaması nedeniyle dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,
2-Davaya bakmaya İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olması nedeniyle mahkememizin GÖREVSİZLİĞİNE,
3-HMK. Madde 20 uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren iki haftalık yasal süre içinde mahkememize başvurulması halinde dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine,
4-Dosyanın gönderilmesi için süresi içerisinde başvurulmaz ise HMK. Madde 20 uyarınca davanın AÇILMAMIŞ SAYILMASINA karar verileceğinin ihtarına
5-HMK 20.maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden itibaren 2 haftalık kesin süre içerisinde dosyanın görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesi için taraflarca başvurulması halinde HMK 331/2.maddesi gereğince yargılama giderlerinin ve HMK 323/1-ğ maddesi gereğince yargılama giderlerinden sayılan vekalet ücretinin yetkili ve görevli mahkeme tarafından hüküm altına alınmasına, belirtilen sürede başvuru yapılmaması halinde talep üzerine yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin mahkememizce hüküm altına alınmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile … Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 07/11/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

* İş bu karar 5070 Sayılı Kanun hükümlerine göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.