Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/536 Esas
KARAR NO : 2022/674
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/09/2021
KARAR TARİHİ : 10/10/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı … AŞ. İle davalı (… … San ve Tic.Ltd. Şti arasında 25.03.2019 tarihinde 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme uyarınca …, davalı şirkete akaryakıt ürünleri ikmal edecek; davalı da sözleşme şartlarına göre münhasıran …’ten aldığı ürünleri belirli istasyonlarda satacaktır. Davalının istasyonu devretmesi sonucu tüzel kişilik değişmiş ve dolayısıyla Davalının kendi istemi ile bayilik lisansı EPDK tarafından 27.01.2020’de sona erdirilmiştir. EPDK nezdinde lisansı sona eren davalının bayilik yapması imkânsız hale gelmiş ve bayilik sözleşmesi sona ermiştir. Davacı iddiasına göre bir dağıtım şirketi olarak bayilik ilişkisinin başında bayilik süresince geçerli olmak kaydıyla, bayilerin pazara güçlü girebilmesi için nakdi yardımda bulunmakta olup davacı da bu nakdi desteği bayiye vermiştir. Normal şartlar altında beş yıl bayilik devam ettiği takdirde bu bedel geri istenmemekle birlikte sözleşme vaktinden önce sona erince bu bedelin geri verilmesi gerekmektedir. Nitekim taraflar arsındaki Bayilik Sözleşmesinin bir parçası olan 25.03.2019 tarihli protokole ek 26.03.2019 tarihli Ek Protokol’de “Yatırım Katılım Bedeli”nin ne olduğu, miktarı, neden ödendiği, iade şartları düzenlenmiştir. Bu bağlamda davacı taraf faiziyle birlikte şimdilik 10.000,00 TL’yi talep etmektedir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Bayilik sözleşmesinden kaynaklı 10.000,00 TL yatırım bedeli alacak iddiasına ilişkin dava olduğu görüldü.
Deliller; Dosya içeriği, Bilirkişi incelemesi,
Mahkememiz dosyasından 15/04/2022 tarihinde bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda: Akaryakıt ve LPG satış istasyonları, bayilik sistemi ile çalışan ve akaryakıt ve lpg satışı yapabilmesi için mevzuat gereği akaryakıt dağıtım firmaları ile sözleşme imzalayarak (EPDK) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan Lisans edinilmesi zorunluluğu olan ticari işletmelerdir. Dağıtım firmaları ve Bayiler arasında oluşturulan sözleşme süreleri taraflar arasında serbestçe belirlenebilirken, Rekabet Kurulu’nun 12/03/2009 tarihli duyurusuyla, sözleşme süreleri en fazla 5 yıl ile sınırlandırılmıştır. Akaryakıt ve Lpg Bayileri, 18/09/2010 tarihi itibariyle her beş senede bir sözleşme yenileyebilme ve dağıtım şirketi tercihlerini değiştirebilme olanağına sahip olmuşlardır. Dağıtım firmaları, pazar paylarını arttırmak gayesiyle bayii transfer edebilmek için satış potansiyellerine göre, intifa bedeli (yatırım katılım) ödemeleri, standart dışı kar marjı vermeleri veya kiralama uygulamaları gibi çeşitli şekillerde bayilik tesis edebilmektedirler. Akaryakıt dağıtım firmaları, bayilik tesis edecekleri akaryakıt istasyonlarının satabilecekleri hacmi önceden öngörerek, sözleşme süresi boyunca satılabilecek akaryakıt hacmine göre, toplam kar marjının kendilerine düşen kısmından bir miktarını sözleşme başlangıcında bayilerine peşin veya vadeli olarak ödeme yapmaları sektör uygulamalarındandır. Bu uygulamaların boyutları tamamen bayinin satış potansiyeli ile ilgili olup, dağıtım firmaları bu tip yatırımlarının geri dönüşünü garanti altına alabilmek için yıllık veya toplam sözleşme süresi boyunca satılabilecek miktar için taahhüt veya kota uygulamakta ve süresi içinde doldurulamayan taahhüt veya kota için kar mahrumiyeti ve/veya cezai şart koymaktadırlar. Akaryakıt ve Lpg ürünlerinin stoklanması ve lojistiği birçok argümana bağlı olması, dağıtım firmaları ile bayiler arasındaki sözleşme öncesi satış miktarı planlamaları ve sözleşme süreleri, bayilerle yapılan sözleşmelerin belli yaptırımlar ve garantiler içerisinde oluşturulmasını gerektirmektedir. Dağıtım firmaları bu tip yatırımları ve dolayısıyla sözleşmeleri, bayinin sözleşme süresi içerisinde satabileceği tonajı göz önünde bulundurarak yaparlar ve kendi stratejilerini oluşturarak dönemlik rafinerilerden çekeceği yakıtın bağlantısını oluştururlar. Rafinerilerden çekilen yakıt miktarlarının, bağlantısı planlanan yakıt miktarının altında veya üstünde olması dağıtım firmalarının daha yüksek fiyatlandırmaya maruz kalmasına, çekemediği mal için ceza ödenmesine veya depolama sorunu gibi durumlarla karşılaşabilirler. Dava dosyasında, taraflar arasında imzalanan sözleşme ve sözleşmeye bağlı protokoller ile hükümleri belirlenen anlaşma sonucu; Davacı taraf, Davalı taraf olan bayiye daha önceki sözleşmeden kaynaklanan yatırım iade borcu olan 46.703 TL’yi, 25.03.2019 tarihinde yenilenen sözleşmenin Yatırım Katılım Bedeli olarak belirlemişlerdir. Kısaca yenilenen sözleşmenin Davacı tarafça karşılanan ve kıstelyevm uygulanarak iadesi istenen davaya konu yatırım bedeli 46.703 TL olarak belirlenmiş ve taraflarca kabul edilmiştir. Taraflar arasında imza altına alınan 25.03.2019 tarihli Bayilik sözleşmesi ve Çerçeve Protokol ile 26.03.2019 tarihli Ek Protokol hükümlerinde, yatırım bedeli ve bu bedelin iadesine ilişkin düzenlemeler belirlenmiştir. İşbu sözleşmeye konu akaryakıt istasyonu ile ilgili … ile Bayi arasında işbu sözleşmeden önce 25/03/2019 tarihinde akdedilmiş olan Bayilik Sözleşmesi ve eki niteliğindeki Protokol çerçevesinde ticari faaliyetinin desteklenmesi amacıyla Bayiye nakden ödenen yatırım katılım bedeline ilişkin Bayinin yatırım katılım iade borcu bulunmaktadır. Bu sözleşme uyarınca bayi anılan borcunu tasfiye edeceğini … nezdinde muaccel hale gelmiş önceki bayilik sözleşmesinin işlememiş bayilik süresine tekabül eden miktarı iade yatırım borcu … ‘a ödemeyi taahhüt etmiştir. Çerçeve Protokol- Ek Protokol 1.1’e göre Bayi, Bayilik Sözleşmesi kapsamındaki taahhütlerini tamamen yerine getirmesi, mevzuata uygun davranması durumunda Bayi lehine yapılan yatırım destek bedeli geri istenemez. Ancak 1.2’e göre bayi, iade bedelini söz konusu Akaryakıt İstasyonu’nun … marka ve amblemi altında sözleşme süresi sonuna kadar ticari faaliyette bulunacağı esası çerçevesinde tasfiyesine karar verildiğini, bu sebeple … ile imzalayacağı standart bayilik sözleşmesi ve eki niteliğindeki işbu protokol Taahhütnamelerinin herhangi bir hükmünü ihlal ederek ve/veya ihmal veya kusuruyla vey a herhangi bir nedenle … markası altındaki faaliyetlerinin, anlaşmalarda öngörülen süresinden önce sona ermesine sebebiyet verdiği takdirde ve/veya işbu akaryakıt satış ve servis istasyonunda … ‘in esas gayesi olan akaryakıt satış faaliyetinin her ne sebeple olursa olsun kısmen veya tamamen durması halinde, işbu iade bedelinin işlememiş bayilik anlaşması süresine tekabül eden miktarını … ‘e ödemeyi taahhüt etmektedir. Bu hükmün değerlendirilmesi sonucu bayi faaliyetlerini herhangi bir sebeple sona erdirmesi durumunda aldığı yatırım katılma bedelinin işlememiş bayilik süresine tekabül eden kısmını ödemekle yükümlü olduğu, EPDK lisansı Davalı tarafından iptal edilmesi dolayısıyla Davalı taraf olan bayi, Çerçeve Protokol ve Ek Protokol hükümleri kapsamında yatırım katılım bedelini iade borcu doğduğu kanaati varılmıştır.
Bu kanaat doğrultusunda;
Davalı tarafın 25/03/2019 tarihinde imzalamış olduğu 5 yıl süreli (1.827 Gün) sözleşmede çalışılması kararlaştırılmış olmasına rağmen, Lisans iptali ile sözleşmenin erken feshi sonucu, çalıştığı gün sayısı olan 309 gün düşülerek kalan 1.518 gün karşılığı yatırım bedelinin, Davacı tarafa ödemesi gerekliliği doğmuştur. 5 yıl için ödenen 46.703 TL’nin gün başına düşen karşılığı 25,5627 TL (46.703 TL / 1827 gün) hesabıyla Davalının ödemesi gereken miktar 1.518 gün * 25,5627 TL = 38.804,13 TL olarak tespit edildiği raporda belirtilmiştir.
Dosya kapsamı ve bilirkişi raporunun denetime uygun, hüküm kurmaya elverişli olduğu göz önüne alınarak; davalı tarafın sözleşmeyi süresinden önce fesh etmesi sebebiyle, tarafına ödenen 46.703,00 TL tutarındaki Yatırım Katılım Bedelinin, çalışılmayan kısmına karşılık gelen 38.804,13 TL iade bedelinin, sözleşmenin ve buna bağlı protokollerin hükümlerinden kaynaklanan sebeplerle davalı şirket tarafından davacı şirkete ödenmesi gerektiği tespit edildiğinden, taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verilerek aşağıda şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulüne, yatırım bedelinden kaynaklı 10.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına,
2-Alınması gerekli 683,10 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 170,78 TL harcın düşümü ile eksik kalan 512,32 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan ( 170,80 TL peşin harç + ilk masraf 67,80 TL + bilirkişi ücreti 2.000,00 TL + 151,50 TL posta masrafı ) toplam 2.390,10 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
6-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına.
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 10/10/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır