Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/960 Esas
KARAR NO : 2022/794
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/08/2013
KARAR TARİHİ : 28/11/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yasal hamil olduğu … bankası … şubesi keşıdecinin … kaya ve ortakları olan 18,4.2013 keşide tarihli ve 3.135,00 TL bedelli çek ve diğer 67 adet çek ile birlikte 28.2.2013 01.03.2013 tarihleri arasında müvekkili şirket yetkilisine ait … plakalı aracın bagaj bölümünde bulunan evrak çantasının ile birlikte çalındığı, Meydana gelen hırsızlık olayından sonra çalınan müşteri çeklerinden keşidecisi … isimli şirketin kendilerini aradığını çekin kırdırılmak istendiği bilgisi geldikten sonra fark edilerek polise haber verildiği ve yapılan şikayet sonucunda … cumhuriyet başsavcılığının 2013/… numaralı dosyası ile soruşturma başlatıldığı, Daha sonra dava konusu çekinde yer aldığı 67 adet çekin … Atm 2013/… esas sayılı dosyası ile çek iptal davası açılarak bu çekler hakkında ödemeden men kararı aldırılarak ilgili banka şubelerine ihbarlarının yapıldığı. Davalılardan … faktöring şirketinin meşru hamil olduğu gerekçesi ile banka tarafından ödemesi yapılmayan çekteki ödeme yasağının kaldırılması amacıyla talepte bulunduğundan sayın mahkeme tarafından istirdat davası açmaları İçin taraflarına gün süre verildiğini ve davalının çek ile ilgili tahsil talebinde bulunmasının müvekkili nezdinde telafisi güç zararların meydana geleceğinden davanın süresince öncelikle ödemeden men yasağı ve devamı yönünde tedbir kararı verilmesi dosyadan tahsilat yapılaması halinde müvekkili davacıya ödenmesini ifade ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı İle, öncelikle davanın devamı süresince dava konusu çek ile ilgili olarak ödeme yasağının devamı ve ödeme yasağı yönünde tedbir karan verilmesine, Dava konusu çek ile ilgili ciranta … otomotivden sonra haklı hamil olarak müvekkilin olduğunun tespitine, davalılardan … faktöring şirketinin çekle İlgili tahsilat yapılması halinde alacaklıya ödenmemsi yönünde tedbir kararı verilmesini ve dava sonunda tahsilatın davacıya ödenmesini. Davalılardan … faktöring tarafından çek bedelinin tahsil edilmesi halinde bu çek bedelinin tüm yasa! ferileri ile birlikte 18.3.2013 tarihinden itibaren işlemiş ve işleyecek faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, tüm yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP :
Davalı … Faktoring vekilinin Mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin iyi niyetli 3. kişi konumunda olduğunu, … ın talebi üzerine sözleşme yapıldığını, çekle ilgili ödeme yasağınca çekle bilgisi olmadığını, sonrada ödeme yasağı kararının olduğunu öğrendiklerini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı …’nın cevap dilekçesinde özetle; davacının davasına bir itirazının olmadığını, davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, HMK nın 312 hükmü gereğince yargılama giderlerinin tarafına yüklenmemesini savunmuştur.
Bakır Ticaret Tekstil İmalat ve Toptan Satış-…’a usulüne uygun tebligat yapıldığı halde duruşmalara gelmediği gibi davaya cevap da vermemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Dava, … Şubesine ait … nolu 6.7.2013 keşide tarihli 18.000-TL tutarlı çekin çalındığı iddiası ile açılan istirdat istemine ilişkindir.
Deliller: Dosya içeriği, Bilirkişi raporu,
… Asliye Ticaret Mahkemesinin 26.05.2014 tarih ve 2013/… Esas 2014/… sayılı kararı, Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 02.05.2016 tarih ve 2016/… Esas ve 2016/… Karar sayılı ilamıyla bozulmakla, dava mahkememizin 2016/… Esasına kaydedilmiştir.
Yargıtay İlamında: 1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve dava konusu çekin davalı … A.Ş elinde bulunduğunun ve bedelin henüz tahsil edilmemiş olduğunun anlaşılmasına ve çek istirdatı davasında husumetin çek hamiline yöneltilmiş bulunmasına ve davacı vekilinin … ve … aleyhine açtığı davanın reddinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, çek istirdatı davası olup mahkemece, davacının çek hamili olduğunu kanıtlayamadığı ve hamilin ağır kusurlu olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, her ne kadar çek üzerinde davacının cirosu bulunmuyor ise de, davacı çeki …’ten beyaz ciro ile aldığını iddia etmiş ve buna dair … tarafından düzenlenen faturayı ibraz etmiş olup ayrıca ticari ilişkiyi ve çekin de bu ticari ilişki nedeniyle alındığını ispata yönelik kendi ticari defterlerine de delil olarak dayanmıştır. Bu durumda, bu deliller incelenmeden davacının yasal hamil olmadığının kabulü doğru olmadığı gibi, cirantalardan … ile … arasında gerçekleşen bir alım satım ilişkisi olmadığı, bu yönde düzenlenen faturanın sahte olduğu davacı tarafından iddia edildiği gibi ciranta …’da böyle bir alım satım ilişkisinin tarafı olmadığını ve çekteki ciro imzasının da kendisine ait olmadığını savunmuş olmasına rağmen bu konuda da herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın karar verilmesi de doğru olmamıştır. Ayrıca, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Finansal Kiralama ve Finansman Şirketleri’nin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesi hükmü de incelenip değerlendirilmeksizin davalı Faktoring Şirketi’nin kusurlu olmadığının kabulü de doğru olmayıp kararın açıklanan bu gerekçeler uyarınca bozulmasına” karar verilmiştir.
Mahkememiz dosyasından 30/03/2020 tarihinde bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda: Davacının, çek İktisabı l!e ilgili olarak dava dışı … İşletmesi ile ticari İlişkisi 2012 yıkı öncesi başlamış ve davacı tarafından 2012 yılında 42.776,38 TL tutarlı satış yapılmış ve karşılığında tamamı çek olmak üzere 47.571,20 TL tahsilat yapılmış ve bu ticari İlişkinin 2013 yılında da devam ettiği davacı tarafından sunulan ticari defterlerden tespit edilmiştir.
Dava konusu 18.04.2013 vadeli, … şb. 3.135,00 TL bedelli çek, dava dışı çek cirantası …’ ten 03,12.2012 tarihli çek giriş bordrosu ile alınmıştır. Çekin alındığı tarihte de davacı taraf bu çeki yevmiye defterinin 441. Sayfa …Yevmiye maddesinde … Oto dan alınan çek olarak kaydettiği tespit edilmiştir.
Böylece çekin ilk İktisabında hırsızlık olayından önce davacının çekin mali anlamda meşru hamili olduğu belirlenmiştir.
Davacı dava dilekçesinde 28.02.2013-01.03.2013 tarihleri arasında hırsızlık olayı sonucu çeklerin çalındığını dava dilekçesinde beyan etmektedir.
08.03.2013 tarihinde davacı tarafından … Asliye Ticaret Mahkemesi 2013/… esas dosyası İle çalınan çeklerin üzerine ödeme yasağı verilmesi davası İkame etmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesi 27.03.2013 tarihli müzekkeresi ile 18.04.2013 vadeli, 3.135,00 TL bedelli … numaralı çeke tedbir konulmuş olduğu ve çekin ibraz edilmesi durumunda ödeme yapılmaması hususunda müzekkere yazmıştır.
Davacının henüz emniyet veya yargı sürecine başvurmadan önce 01,03.2013 tarihinde dava konusu istirdadı talep edilen çek faktöring şirketi tarafından temlik edilmiş ve ödemesi yapılmıştır.
Dosyada mübrez belgelerin incelenmesi sonucu davacı şirketin İçerisinde dava konusu … şubesine ait keşidecisi … olan 13.4.2013 tarihli … nolu 3.135,00 TL tutarlı çekin de olduğu çekleri çaldırmış olduğu gerekçesi ile 08.03.2013 tarihinde dava açılmış, … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/… E Sayılı Dosyası İle 04.03,2014 tarihinde çatınan çeklerin İbrazı halinde “Ödememe Yasağı Karar»” şeklinde ihtiyati tedbir karan aldırmıştır.
Davalı faktöring şirketi ise davacının elinden hırsızlık sonucu çıkan bu çeklerden … numaralı 3.135,00 TL bedelli çeki Alacağın Temliki yolu ile yine davalı …’dan faktoring sözleşmesi ile aldığını ve çekin ya sal hamili olduğunu İfade ederek davanın reddini talep etmektedir.
Faktoring şirketlerinin devir aldığı alacak, bir kambiyo senedinden kaynaklanıyor olsa bile, alacağı doğuran temel ilişkiye ait fatura veya benzeri belgelerle bunu tevsik etmeleri gerekmektedir. Bu hüküm, nitelikçe “Düzenleyici Amir Bir Hüküm” olarak kabul edilmektedir.
Faktoring şirketinin müşterisinden temliken aldığı bir alacağı takip edebilmesi İçin; alacak bir kambiyo senedinden kaynaklansa bile faktoring sözleşmesi ile beraber, alacağı doğuran temel satım ilişkisine ait fatura ve benzeri belgeleri de ibraz etmek zorundadır. Faktoring sözleşmelerine, uygulamada “Alacağın Temliki” hükümleri uygulandığından. Borçlar Kanunu’nun “Akdin Şekli” başlıklı 184. maddesi uyarınca yazılı şekilde yapılması gerekir.
Dava konusu çeklerin iktisabında ağır kusur var ise davalının TTK. M. 792 gereği çeki geri vermekle yükümlü olduğunu ifade etmektedir.
Davalı vekili ise İktisap edilen çekin faktoring yönetmeliğine uygun olarak alındığını ifade etmektedir. Bu durumda da; TTK.nun 677-{l). maddesi “Bir Poliçe, poliçe İle borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin İmzalarını yahut imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzalan İçerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez” hükmünü amirdir.
Bu hüküm gereğince, senetteki ciro silsilesinin düzgün olması ve senedi devralanın kötü niyeti veya iktisabında ağır kusuru bulunmaması halinde, senedi ciro ile devralan iyi niyetli ve yetkili hamil sayılır.Hemen burada, davalı faktoring şirketinin dava konusu çeki usulüne uygun elde edip etmediği hususunun irdelenmesi gerekir, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Şirketlerin Yapamayacakları İş Ve İşlemler” başlıklı 22. maddesine göre;
“(1) şirketler;
a)Ana faaliyet konulan dışında faaliyette bulunamazlar,
b)Teminat mektubu veremezler,
c)28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre menkul kıymet ihracı İle uluslararası piyasalardan ödünç para alınması dışında mevduat veya her ne ad altında olursa olsun bir ivaz karşılığı para toplayamazlar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hususlara İlave olarak faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler”.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre somut olay değerlendirildiğinde;
Davalı … A.S. ile DİĞER davalı … arasındaki faktöring sözleşmesi. Taraflar arasında 01.03.2013 tarihinde; … numaralı, 20.000,00 TL limitli faktoring sözleşmesi imzalanarak hüküm altına alınmıştır.
Faktoring şirketleri müşterileri ile yapmış oldukları faktoring işlemlerini cari hesap bakiyesi adı altında takip etmemektedirler. İşlemlere faktoring şirketi tarafından bir işlem numarası verilmekte ve verilen işlem numarası kapanana kadar işlem-numara ilişkisi devam etmektedir. Faktoring şirketleri takip ettikleri müşterilerini ticari defterlerinde bu işlem numarası ile kayıt etmektedirler.
Bu bağlamda ;
Faktoring sözleşmesine istinaden faktoring şirketi İle davalı … arasında 1 adet işlem gerçekleştirilmiştir.
Istirdata konu edilen çek 01.03,2013 tarihinde … numaralı faktoring işlemi ile ilgili 1 adet 3.135.0011 tutarlı çek ile faktoring işlemleri gerçekleşmiştir.
Davalı faktoring şirketi, diğer davalı … tarafından … ya kestiği 28.02.2013 tarih, … seri numara ve 16.740,00 TL tutarlı faturadan doğan 3.135,00 TL tutarlı alacağını “ALACAK BİLDİRİM FORMU” ile temlik etmiştir.; bildirim formunda, davalı faktorink şirketine, ” …faturanın gerçek münderacatının gerçeği yansıttığını, fatura konusu mal veya hizmetin tam ve ayıpsız teslim edildiğini, t anilik olunan alacağm/alacaJclarm varlığını ve tamamen ödeneceğini, faturaların başka temlik işlemine konu yapılmadığını,-. ödenmemesi halinde temerrüt faizi ile birlikte ödemeyi, ” beyan ve taahhüt etmiştir.
Temlik işleminden sonra yine aynı tarihte davalı faktoring şirketi tarafından diğer davalıya 2.925,00 TL nakit ödeme yapılmıştır.
Somut olayda , davanın dayanağını oluşturan 3,135,00.- TL. mebiağlı çek, dava dışı keşideci … Ve Ort, tarafından ” dava dışı, … ” emrine düzenlenmiştir. … tarafından da dava dışı … ‘e ciro yolu ile geçmiş ve … tarafından YİNE dava dışı … ‘e ciro yolu İle geçmiş, … davalı … ‘ya ciro ile ve davalı …’dan diğer davalı …’a fatura karşılığı verilmiş son cirantacı davalı … tarafından da faktoring şirketi olan davalı … A.Ş’ye fatura karşılığı temlik ciro edilmiştir.
Davalı taraf faktoring şirketi işlem yaparken,
1.Faktoring Sözleşmesi Yapmış,
2.Sözleşmeye Konu Fatura Üzerinde Alacağı kadar Temlik Edilmiş Olduğuna Dair Şerh Düşmüş,
3.Davalıdan Vergi Levhası Fotokopisi Almış,
4.Çek giriş bordrosu, fatura giriş bordrosu, talimata ilişkin ödeme, temlik sözleşmelerini ticari defterlerine İşlemiştir,
Davalı … Faktoring ile diğer davalı … arasında 01.03,2013 tarihli “Factoring Sözleşmesi” bulunduğu da dikkate alındığında. Ciro silsilesinde yer alan cirantalardan, Davalı faktoring şirketi, dosyaya diğer davalı … tarafından ” … ” adına düzenlenmiş 28.02.2013 tarihli 16,740,00,- TL, lik bir adet fatura sunarak, bu faturadaki alacağın 3,135,00 TL’ Tutarını temlik etmiştir. Davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, yönetmeliğin 22/2, Maddesine şeklen uygun olarak temliken aldığı görülmüştür.
Davacı açısından; Dava konusu çekin davacı tarafından dava dışı … … ‘ten 2012 yılında yapılan ticari ilişki sonucu almış ve bu çek yevmiye defterinin 441, Sayfa …, Yevmiye maddesinde 3.135,00 TL olarak kaydının yapılmış olduğunun tespit edildiği, Davalı tam faktorîng açısından; Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerinde de alacağın faktoring işlemine konu yapılması durumunda borçluya bildirim yapılmasının gerekli veya zorunlu olduğuna ilişkin bir hükmün bulunmadığı, Davaya konu çek ile ilgili ibraz edilen faturanın son ciranta tarafından bir önceki cirantaya düzenlenmiş olduğundan, Çeki son ciro eden davalı … ile diğer davalı … Faktorig şirketi arasında geçerli bir temlik sözleşmesi bulunduğu, yapılan faktoring işleminde davalının, davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, yönetmeliğin 22/2, maddesine uygun olarak şeklen temliken almış olduğu tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyasından 18/05/2022 tarihinde Grafolog bilirkişiden rapor alınmıştır.
Raporda: … Bankası T.A.O. … Şubesi’ne ait, 18.04.2013 keşide tarihli, 3.135TL. meblağh, … seri nolu, keşidecisi “…” olan çek asltntn arka yüzündeki … ya izafe edilen “… T C. …” ibareli el yazılan altında atılı 4. Ciranta İmzasının, mevcut mukayese imzalarına kıyasla, davalı … eli mahsulü olmadığı tespit edilmiştir.
Davaya konu çek ile ilgili ibraz edilen faturanın son ciranta tarafından bir önceki cirantaya düzenlenmiş olduğundan, Çeki son ciro eden davalı … ile diğer davalı … Faktorig şirketi arasında geçerli temlik sözleşmesi bulunduğu, davalı … Faktoring A.Ş’ nin müşterisinden yönetmeliğin 22/2, maddesine uygun olarak şeklen temliken almış olduğu anlaşılmış ise de, faktoring şirketinin müşterisi olan …’ dan önceki ciranta olarak gösterilen … ‘ya ilişkin cironun anılan şahıs eli ürünü olmadığı, davalı …’ın çeki cirolamadığını ve tarafları tanımadığını beyan ettiği, davalı … ile davalı … arasında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığını dosya kapsamı ve bilirkişi raporu ile tespit edildiği bu nedenle çekin …’a devrine ilişkin cironun sahte olması nedeniyle …’a ait cironunu geçersiz olduğu, davalı faktoring şirketinin müşterisinin geçerli bir cirosu hakkı mevcut olmadığından müşterisinin kimden hangi hukuki sebebe ilişkin olarak çek iktisap ettiğini araştırmakla yükümlü olan davalı faktorig şirketinin cirosunun da haklı ve geçerli olmadığı, dava konusu çek bedelinin davalı faktorig vekili tarafından 21.07.2015 tarihinde tahsil edildiği anlaşıldığından, dava konusu çek ve işlemden bihaber davalı … yönünden pasif husumet yokluğundan davanın reddine, davalılar … İle … yönünden ise davacının davasının kabulü ile, dava konusu 18/04/2013 tarihli çekin meşru hamilinin davacı olduğunun tespitine, çek bedeli olan 3.135,00 TL’nin 21/07/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davalılardan … yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine,
2-Davalılar … İle … yönünden davacının davasının kabulü ile dava konusu 18/04/2013 tarihli çekin meşru hamilinin davacı olduğunun tespitine, çek bedeli olan 3.135,00 TL’nin davalılardan …tarafından tahsil edildiği bankaya yazılan müzekkere cevabında belirtilen 21/07/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Alınması gerekli 214,15 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 53,55 TL’nin düşümü ile eksik kalan 160,60 TL eksik harcın davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 3.135,00 TL vekalet ücretinin davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan (28,05 TL ilk masrafı+ 827,75 TL posta masrafı+ 1.400,00 TL bilirkişi ücreti =)2.255,80 TL yargılama giderinin davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı … Faktoring tarafından yapılan masrafın kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafça yatırılan 53,55 TL peşin harcın davalılar …ve …’dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı ve … Faktoring vekillerinin yüzlerine karşı, kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 28/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır