Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/478 Esas
KARAR NO : 2022/303
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26/06/2019
KARAR TARİHİ : 12/04/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ticari defter ve belgelerinin saklanması amacıyla … AŞ ile 01/09/2009 ve 05/11/2014 tarihli sözleşme imzalandığını, bu şirketin depolama tesislerinde 11/06/2019 tarihinde yangın meydana geldiğini ve yangının 15 Haziran’a kadar devam ettiğini 19/06/2019 tarihinde itfaiye raporunun düzenlendiğini, müvekkiline ait belgelerin yer aldığı 1932 adet kutunun yandığını ve belgelerinin zayi olduğunu beyan ederek; 2009-2014 yılları arası Vergi Usul Kanunu uyarınca muhafazası ve ibrazı zorunlu olan yevmiye, kebir, envanter, damga defterleri, satış faturaları, alım faturaları, ithalat dosyaları, ilaç ruhsat dosyalarının ve sair ticari defter ve belgelerin ve zayi olan tüm ticari defter ve belgelerle ilgili olarak TTK’nın 82.maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce, davacı vekilinin netice-i talep kısmını açıklaması için HMK 119/1-ğ maddesi uyarınca 1 haftalık kesin süre verilmiştir.
Davacı vekilince sunulan 31/12/2019 teslim tarihli dilekçede özetle; 2009-2014 yılları arası Vergi Usul Kanunu uyarınca muhafazası ve ibrazı zorunlu olan yevmiye, kebir, envanter, damga defterleri, 2012 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 41.487 adet alış faturası, 2013 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 46.263 adet alış faturası, 2014 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 44.113 adet alış faturası, 2015 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 31.326 adet alış faturası ve 2009-2014 yılları arasına ait satış faturalarına zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; ” davacı tarafça dosyaya hangi belgelerin, ticari defterlerinin zayi olduğuna ilişkin tam olarak eksiksiz ve açık bir şekilde beyanda bulunulmadığı, dava dışı arşivleme hizmeti veren şirket tarafından mahkememize gönderilen excell tablolarında hangi belgelerin zayi olduğuna ilişkin yeterli ve açık bilgilerin yer almadığı, mahkememizce alınan bilirkişi raporunda davacı tarafça dosyaya sunulan flash bellek ile celp edilen excell tablolarının birbiri ile uyuşmadığı hususunun ifade edilmiş olması ve mahkememizce davacı tarafça yangından hasar gördüğü beyan olunan 1932 kutunun içeriğine ulaşılamadığından ve davacı tarafça 1932 kutunun içeriğinde yer alan belgelerin ne olduğunun ispat edilemediği göz önünde bulundurularak” gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Verilen bu karar … Hukuk Dairesi’nin 2021/… Esas ve 2021/… Karar sayılı ilamında belirtilen; ” Oysa ki, davacı tarafın talebini somutlaştırdığı 31.12.2019 tarihli dilekçesinde, dökümü yapılan tacir tarafından saklanması zorunlu olan defterler ve belgeler kapsamında, yeni bir bilirkişiden rapor alınarak varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yanılgılı gerekçeyle karar verilmesi doğru değildir” ifadelerle kaldırılmıştır.
Mahkememizce talepte bulunanın, taleplerinin değerlendirilmesi ve İstanbul Adliye Mahkemesi 43. Hukuk dairesinin 2021/602 Esas ve 2021/710 Karar sayılı ilamı doğrultusunda, dosyanın bir mali müşavir, bir bilgisayar mühendisi bilirkişiye tevdi ile, davacı tarafın talebini somutlaştırdığı, 31/12/2019 tarihli dilekçesinde yer vermiş olduğu ve zayi belgesi verilmesini istediği belgelerden hangisinin tacirlerin saklamakla zorunlu olduğu defterler ve belgeler kapsamında yer aldığı, bu belgelerden hangilerinin meydana gelen yangında zayi olduğunun, dava dışı şirketin vermiş olduğu cevabi yazı da dikkate alınmak sureti ile, rapor tanzim edilmesinin istenilmesine, raporun ayrıntılı ve denetime elverişli olarak hazırlanması hususunda görevlendirilen bilirkişinin ihtar edilmesine karar verilmiştir.
Alınan bilirkişi raporunda özetle; davacının saklamakla yükümlü olduğu belge ve dokümanları dava dışı … A.Ş. ile yapmış olduğu sözleşme ile arşivlenmek üzere teslim ettiği, 11/06/2019 tarihinde dava dışı … A.Ş.’ nin … Mah. … sk. No: … /Kocaeli adresinde bulunan arşiv deposunda gerçekleşen ve11 Haziran 2019 tarihinde çıkan ve 15 Haziran 2019 tarihine kadar devam eden yangın sonucunda düzenlenen 19/06/2019 tarihli itfaiye raporunda dava dışı … A.Ş.’ nin ” … ” hesap kodlu müşterisi olan davacı …’ne ait toplamda 1932 adet kutunun yandığı, davacının zayi belgesi istediği, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait Yevmiye, Kebir, Envanter, Damga Defterleri, 2012 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 41.487 adet alış faturası, 2013 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 46.263 adet alış faturası, 2014 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 44.113 adet
alış faturası, 2015 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 31.326 adet alış faturası, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait satış faturaları, belgelerinin yer aldığı ifade edilmiştir.
Mahkememizce, tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda, davanın zayi belgesi verilmesi talebine ilişkin olduğu ve hak düşürücü süre içerisinde açıldığı görülmüştür.
TTK 82/7. Maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir,” hükmü düzenlenmiştir.
TTK’nın 82/7 maddesinde öngörülen ticari defter ve belgelerin zayi olması nedeniyle belge verilmesi talepli davalar hasımsız davalar ise de burada kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali davalarında olduğu gibi, yaklaşık ispat kuralı geçerli değildir. Madde de mahkemenin gerekli delilleri toplayabileceği belirtildiğinden talep edenin ticari defter ve belgelerinin zayi olduğunu ispatlaması veya mahkemede tam bir kanaat oluşturması gerekmektedir.
Mahkememizce davacının dava dilekçesi incelenmesi sonucunda; davacının 2015 yılında ait alış faturalarına yönelik zayi belgesi verilmesine ilişkin talebinin olmadığı, neticei talebin açıklanması gerekçesinde ise 2015 yılına ait alış faturaları içinde zayi belgesi verilmesi talep ettiği görülmüş ise de, davacının, dava dilekçesindeki taleplerinin neticei talep dilekçesinin açıklanması dilekçesi ile genişletemeyeceği dikkate alınarak ve davacının bu talebi yönünden usulüne uygun olarak açılmış bir davası olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Davacının diğer bir talebi olan ilaç ruhsat dosyalarına yönelik zayi belgesi verilmesi talebine istinaden tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda davacı vekilinin dava dilekçesi ile ayrıntısı daha sonra bildirilecek ilaç ruhsat dosyalarının zayi olduğuna ilişkin zayi belgesi verilmesini talep ettiği, mahkememizce davacı vekiline 24/12/2019 tarihli celsede neticei talebini açıklaması için 1 haftalık kesin süre verildiği ve aksi takdirde davanın açılmamış sayılacağına karar verileceği hususunun ihtar edildiği ve davacı vekili tarafından sunulan 31/12/2019 tarihli dilekçede ilaç ruhsatlarına ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadığı görülerek davacının bu talebi hakkında HMK 119/2 uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce 2009-2010-2011-2012-2013 ve 2014 yıllarına ait ithalat dosyaları yönünden ise bu belgelerin yanan belgeler arasında olduğuna dair davacı tarafça yaklaşıkta olsa bir ispatın yapılmadığı, nitekim kaldırma ilamı sonrasında da alınan bilirkişi raporunda davacı tarafından sunulan ve mahkememizce …’dan celp edilen belgeler arasında da bu dosyaların yer aldığına ilişkin herhangi bir tespit yapılamadığından bu dosyalar yönünden zayi belgesi verilmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporu doğrultusunda ve tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda; dava dışı … A.Ş.’ nin ” … ” hesap kodlu müşterisi olan davacı …’ne ait toplamda 1932 adet kutunun yandığı, davacının zayi belgesi istediği, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait Yevmiye, Kebir, Envanter, Damga Defterleri, 2012 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 41.487 adet alış faturası, 2013 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 46.263 adet alış faturası, 2014 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 44.113 adet
alış faturası, 2015 yılına ait KDV indirimlerinde kullanılan müşterilere ait toplam 31.326 adet alış faturası, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait satış faturaları belgelerinin yer aldığı görülerek ve TTK 82/7.maddesi de göz önünde bulundurularak bu belgeler yönünden davacının talebinin kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının Davasının KISMEN KABULÜ İLE
Davacının 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait yevmiye, kebir, envanter ve damga defterlerinin zayi olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesine
-Davacının 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait satış faturalarının zayi olduğunun tespiti ile, zayi belgesi verilmesine,
-Davacının 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait alım faturalarının zayi olduğunun tespiti ile, zayi belgesi verilmesine,
-Davacının ilaç ruhsat dosyaları yönünden davasının Açılmamış Sayılmasına,
-Davacının 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 yıllarına ait İthalat dosyaları yönünden davasının Reddine,
-Davacının 2015 yılına ait alış faturalarına yönelik zayi belgesi verilmesi talebine yönelik usulüne uygun açılmış bir dava olmadığından bu talep hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığına,
2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gereken 80,70TL karar ve ilam harcının peşin alınan 44,40TL den mahsubu ile eksik kalan 36,30TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize yada mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/04/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır