Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/… Esas Ve 2021/…
karar Sayılı Dosyası Mahkememiz Dosyası İle Birleştirilmiştir.
ESAS NO : … Esas
KARAR NO : 2021/920
DAVA : İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ : 11/01/2021
KARAR TARİHİ : 21/12/2021
DAVA TARİHİ : 15/04/2021
KARAR TARİHİ : 04/05/2021

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin yetkili hamil olduğu, keşideci … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, lehtarı, … San. ve Tic. A.Ş olan … … Şubesi, 31.08.2020 keşide tarihli … Seri Nolu 3.634,40 TL bedelli çek düzenlendiğini, çek, yetkili hamil konumunda olan müvekkili şirkete gönderilmek üzere kargo şirketine verildiğini, kargo firmasının bahse konu çekin de içinde bulunduğu zarf kargo aracında çalındığını, işbu çek ile başkaca çekler de kayıp durumuna düştüğünü, bu hususun … Kargo firmasının acente sahibi … tarafından … Amirliği nezdinde verdiği ifade tutanağı ile sabit olduğunu, bu nedenle tarafımızca çekin kötüniyetli 3. Kişiler tarafından ilgili bankalara ibrazında ödenmemesi için çekin ziyaı nedeniyle tarafımızca 22/07/2020 tarihi itibariyle … Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/… E. Sayılı dosya kapsamında çek iptal davası açıldığını, tedbir talebi doğrultusunda 28/07/2020 tarihi itibariyle anılı çek üzerine ödeme yasağı konulmasına karar verilmiş, ödeme yasağına ilişkin kararın ilan edildiğini, ilgili çekin, davalı şirket tarafından alacağına istinaden … İcra Müdürlüğü 2020/… E. sayılı dosyasına konu edilerek icra takibi başlattığını, ilgili çekin istirdatına ilişkin huzurdaki davanın açıldığını, farklı zamanlardan çalınan çeklerin aynı kişilerce ciro edilerek piyasaya sürüldüğünü, müvekkil şirketin kaşesi ve imzasının taklit edildiğini, bu hususla ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığı 2020/… soruşturma nolu hırsızlık ve dolandırıcılık suçundan şikâyette bulunulduğunu, davalı şirketin, müvekkile ait çalınan birden fazla çeki elinde bulunduran konumunda olup iktisabında kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğunu, bu nedenlerle davanın kabulü ile kötü niyetli ve ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının hırsızlık vb. iddialara dayandırdığı defileri 6361 sayılı yasanın 9/3 maddesi gereğince müvekkile karşı ileri sürülmesinin hukuken mümkün olmadığını, müvekkilinin dava konusu çeki iktisap tarihinin 17/07/2020 olduğunu, davacının çek zayi davasını açma tarihinin 22/07/2020 ve ödeme yasağı karar tarihinden 28/07/2020’den önce olduğunu, müvekkilinin iktisap tarihi itibariyle ne davacının iddia ettiği bildirimlerden ne de çekle ilgili hırsızlık olayından haberdar olmadığını, davacı çek üzerinde ciranta dahli olmadığından haberdar olmadığını, müvekkili şirketin söz konusu çeki iktisap ederken gerekli istihbarat çalışmasını da yaptığını, davacı çek üzerinde ciranta dahi olmayıp, müvekkilin çek üzerinde ciranta konumunda bulunmayan davacıya ulaşması da mümkün olamayacağını, açılan davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin yetkili hamili olduğu, keşideci … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, lehtarı … San. ve Tic. A.Ş olan … Şubesine ait 30.09.2020 keşide tarihli … çek nolu, 3.000,00 TL bedelli çek ve yine … Şubesine ait 30.09.2020 keşide tarihli … çek nolu, 2.500,00 TL bedelli çek düzenlendiğini, çekin yetkili hamil konumunda olan müvekkil şirkete gönderilmek üzere kargo şirketine verildiğini, 13.07.2020 tarihinde … Bölgesinde ilgili kargo firmasının bahse konu çekin de içinde bulunduğu zarf kargo aracından çalındığını, bu nedenle çekin kötü niyetli 3. kişiler tarafından ilgili bankalara ibrazında ödenmemesi için çekin ziyaı nedeniyle taraflarınca 22.07.2020 tarihi itibariyle … Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/… E. Sayılı dosya kapsamında çek iptal davası açıldığını, tedbir talepleri doğrultusunda 28.07.2020 tarihi itibariyle anılı çek üzerine ödeme yasağı konulmasına karar verildiğini, ödeme yasağına ilişkin karar ilan edildiğini, taraflarınca ikame edilen zayi nedeniyle çek iptal davası devam etmekte iken … Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/… E. sayılı dosyası üzerinden … Banka yazılan 28.01.2021 tarihli müzekkereye gelen cevabi yazıda çeklerin davalı şirket uhdesinde olduğunun anlaşıldığı, bu sebeple sayın mahkemece çekin istirdadına ilişkin dava açmak üzere taraflarına süre verilmiş olup yasal süresi dâhilinde işbu davayı ikame ettiklerini, davacı müvekkil şirketin, davalı şirket ile hiçbir ilgisi bulunmamakla beraber hamilinde bulunmakta iken kaybolan ve davalı şirketin eline geçen davaya konu olan çekin davalıya nasıl ulaştığı konusunda da hiçbir bilgisi ve görgüsü bulunmadığını, davacı müvekkili şirket ile davalı şirket arasında da hiçbir ticari ilişki söz konusu olmadığını, aralarında ticari ilişki olduğunu gösterir somut herhangi bir delil mevcut olmadığını, kaldı ki davaya konu çek üzerinde müvekkil şirkete ait bir ciro işlemi de bulunmadığını, kaybolan diğer çeklerle ilgili olarak, taraflarınca ikame edilen zayi nedeniyle çek iptal davası devam etmekte iken yine davalı … A.Ş. tarafından dava dosyasına sunulu 16.10.2020 tarihli müdahale dilekçesi ile keşideci … San. Tic. Ltd. Şti., lehtarı … San. ve Tic. A.Ş olan … … Şubesi, 31.08.2020 keşide tarihli … Seri Nolu 3.634,40 TL bedelli kaybolan çekin davalı şirketin alacağına istinaden … İcra Müdürlüğü 2020/… E. sayılı dosyasına konu edildiğini, çek aslının …. İcra Müdürlüğünün icra kasasında olduğu bildirildiğini, sayın mahkemece çekin istirdadına ilişkin dava açmak üzere taraflarına süre verilmiş olup …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosya kapsamında çekin istirdadına ilişkin dava ikame edilmiş, işbu yargılamanın devam ettiğini, …. Asliye Ticaret Mahkemesinde … E. numarası ile görülmekte olan çek istirdat davası işbu ikame edilen dava ile aynı mahiyette olup yakından ilgili olduğunu, tüm bu nedenlerle işbu dava ile …. Asliye Ticaret Mahkemesinde … E. numarası ile görülmekte olan çek istirdat davasının birleştirilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce ….ATM’nin 2020/… Esas sayılı dosyası, …. İcra Müdürlüğü’nün 2020/… Esas sayılı takip dosyası ve … Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/… Soruşturma numaralı dosyası UYAP sistemi üzerinden celp edilmiş incelenerek dosyasına konulmuştur.
Mahkememiz dosyasına konu çekin incelenmesi sonucunda çekin … … Ltd. Şti. Tarafından, … … AŞ lehine düzenlenen … seri nolu çek olduğu görülmüştür.
Mahkememiz dosyası ile birleşen … ATM’nin 2021/… Esas sayılı dosyasına konu çekin ise … şubesine ait … seri nolu ve … Şubesine ait … seri nolu çek olduğu, bu çeklerin … … Ltd. Şti. Tarafından, … … AŞ’ye düzenlendiği görülmüştür.
Mahkememizce … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak davalara konu çeklerin, davacının defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise çeki kimden aldığı ve kime ciroladığı hususlarında mali müşavir bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiştir.
Talimat yoluyla alınan bilirkişi raporunda özetle; davacının 2020 yılı ait ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, davaya konu çeklerin davacının defterlerinden kayıtlı olmadığı ifade edilmiştir.
Mahkememizce davalı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılmak suretiyle davalının davaya konu çekleri iktisap ederken 6361 sayılı Kanunun ve sair mevzuatta belirlenen usullere göre çekleri iktisap edip etmediği, davalının çekleri iktisapta ağır kusurlu veya kötü niyetli olup olmadığı hususunda mali müşavir bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiştir.
Alınan bilirkişi raporunda özetle; davalının 2020 yılına ait defterlerinin TTK’nın ilgili hükümleri gereğince usulüne uygun tutulduğu, davalının 17/07/2020 tarihinde davalara konu olan 3 adet çek için dava dışı temlik eden şirkete ödeme yapıldığı, davalı ile dava dışı temlik eden … Ltd. Şti. Arasında 11/05/2020 tarihli ve 500.000,00TL limitli faktoring sözleşmesi imzalandığı, çeklerin dayanağının temlik edenin … Ltd. Şti.’ye kestiği, 13/07/2020 tarihli 65.574,90TL tutarlı faturadan doğan 9.134,40TL alacağının alacak bildirim formu ile temlik ettiği, davalının temlik edene 8.634,00TL ödeme yaptığını, çeklerin ciro silsilesinin düzgün olduğu, davalının çekleri iktisapta TTK ve Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun davrandığı ifade edilmiştir.
Asıl dava ve birleşen dava; taraflar arasındaki faktoring sözleşmesinden kaynaklanan çek istirdat istemine ilişkindir.
Faktoring sözleşmeleri, temelinde alacağın temliki hükümlerini barındıran Borçlar Kanunundaki tip sözleşmeler arasında yer almayan ve birden fazla tip sözleşmeyi kapsamına alan atipik nitelikte karma sözleşmelerdir. Faktoring sözleşmeleri üç köşeli işlemlerdir. Faktoring işlemlerinin tarafları olarak, alacağı temlik alan faktoring şirketi, temlik eden önceki alacaklı (faktoring şirketinin müşterisi) ve önceki alacaklıyla arasında temel hukuki ilişki bulunan borçlu olarak gösterilebilir. Faktoring sözleşmesinin niteliği gereği kural olarak borçlu, önceki alacaklısına karşı ileri sürebileceği şahsi defileri, temlik alan durumundaki faktoring şirketine karşı da ileri sürebilir. (6098 Sayılı TBK. Md 188/1, 6361 Sayılı Yasanın 9/2.maddesi)
6361 Sayılı Yasanaın 9/3.mnaddesinde yer alan; ” Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanılan defileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki, faktoring şirketi kambiyo senedi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun,” hükmünün somut olay bakımından uygulanıp uygulanmayacağı değerlendirildiğinde, belirtilen yasa hükmü faktoring işleminin tarafları olan borçlu, önceki alacaklı ve temlik alan faktoring şirketi dışındaki kambiyo senedinde ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından getirilmiş bir hükümdür. Kanunun 9/3.maddesi hükmünün, faktoring işleminin tarafları arasında yer almayan kambiyo borçlularını ilgilendirdiği madde gerekçesinden de anlaşılabilmektedir. Zira gerekçenin son cümlesinde ”bu bağlamda 6102 Sayılı Türk Ticaret kanunun defiler başlıklı 687.maddesi ile paralellik sağlanması hedeflenmiştir.” denmiştir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 687/2.maddesinde, ”Alacağın temliki hükümleri saklıdır.” hükmü yer almaktadır. 6361 Sayılı Kanunun 9/2.maddesi hükmünden hareketle faktoring sözleşmelerinde de alacağın temliki hükümleri uygulanacağından gerek 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 687/2. Maddesi, gerekse 6361 Sayılı Kanunun 9/2.maddesi karşısında faktoring işleminin taraflarından olan kambiyo borçluları hakkında alacağın temliki hükümlerinin uygulanacağı, aynı kanunun 9/3.maddesi hükmünün ise, faktoring işleminin tarafı olmayan ve ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından uygulanabileceği anlaşılmaktadır.
Mahkememizce tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda; asıl ve birleşen davaya konu çeklerin ciro silsilesinin düzgün olduğu, ciro silsilesinin kopuk olmadığı görülmüştür. Her ne kadar davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarında davalara konu çeklerin yer almadığı görülmüş ise de, dava dilekçelerinde davacı tarafça çeklerin ellerine ulaşmadan kaybolduğu beyan edilmiş olduğundan, davacı tarafın davalı yönünden aktif husumet sahibi olduğuna karar verilerek yargılamanın esasına girilmiş ve somut olayın değerlendirilmesinde; faktoring şirketine ciro yoluyla devredilen çekte davalı faktoring şirketinin dava konusu çeki iktisap ederken yasa, sözleşme ve objektif iyi niyet kurallarına uygun hareket ettiği, davalı uhdesinde bulunan dava konusu çekin kaybolduğunun davacı tarafça davalı şirkete direk olarak bildirilmemiş olduğu, davalı faktoring şirketinin iktisapta iyi niyetli yetkili hamil olduğu, bu çekleri iktisap ederken bile bile borçlu zararına hareket ettiği, kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğu hususu kanıtlanamadığından açılan davanın ve birleşen davanın esastan reddine karar verilmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-ASIL DAVA YÖNÜNDEN;
Davacının Davasının REDDİNE
a-Dava nedeniyle 59,30 TL maktu karar ve ilam harcı alınması gerektiğinden peşin alınan 62,07 TL harçtan mahsubuyla fazla alınan 2,77 TL harcın davacı tarafa iadesine,
b-Yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına,
c-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden reddedilen miktar üzerinden AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 3.634,40TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-Taraflar tarafından yatırılan gider avansın arta kalan kısmı karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
2-Mahkememiz dosyası ile birleşen … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/… Esas sayılı dosyası yönünden Davacının Davasının REDDİNE,
a-Dava nedeniyle 59,30 TL maktu karar ve ilam harcı alınması gerektiğinden peşin alınan 93,93 TL harçtan mahsubuyla fazla alınan 34,63 TL harcın davacı tarafa iadesine,
b-Yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına,
c-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden reddedilen miktar üzerinden AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 5.100,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-Taraflar tarafından yatırılan gider avansın arta kalan kısmı karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair Asıl ve birleşen dosya yönünden davalı vekilinin yüzüne karşı kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır