Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/551 Esas
KARAR NO : 2021/761

DAVA : Menfi Tespit (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/10/2020
KARAR TARİHİ : 08/11/2021

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Açıklamalar başlığı altında, davalının davacı Kooperatif üyesi İken üyelikten ayrıldığını, davalının kooperatife ödemiş olduğu aidatların iadesi için başlattığı Konya … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibine geçtiğini, yapılan bu icra takibinden sonra İstanbul … İcra Müdürlüğü…E. s ayılı dosyada aidat alacağı gerekçesiyle aynı sebebe dayalı olarak tekrar icra takibine girişikliğini, esasen borcun aynı sebebe dayalı olup, ikinci takibin mükerrer bir takip olduğunu, davacı tarafın Konya … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasında aidat alacağı için başlattığı takipten sonra aidat alacağı olduğundan bahisle mükerrer olarak ikinci bir icra takip yapmak suretiyle tahsil etmek istemesi hakkaniyete aykırı olup dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu. dava açılmadan evvel arabulucuya başvurulduğunu, anlaşma sağlanamadığını, açıkladıkları bu nedenlerle İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyada başlatılan takibin mükerrer takip olup, davacı kooperatifin borcu bulunmadığını, takibin haksız ve kötü niyetli olduğunu, davacı kooperatifin İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespit edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
17/02/2021 tarihli davacı vekili dilekçesinde özetle; Mahkemenize konu menfi (olumsuz) tespit davasında müvekkil borçlu olmadığı parayı cebri icra kanalıyla ödemiştir. İcra İflas Kanunu madde 72’de; “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir.” düzenlemesi gereği mevcut olan menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek yargılamaya devam olunmasını talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı ya da vekili tarafından dosyaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER VE BİLİRKİŞİ RAPORU
Deliller; Dosya Mevcudu, Bilirkişi İncelemesi, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası.
Mahkememiz dosyasından gönderilen talimat üzerinde Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tal sayılı dosyasından 02/06/2021 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda; … Ticaret Sicili Müdürlüğünün 13,11.2020 tarihli yazısında, davacı kooperatifin sicil kaydını gösterir Ticaret Sicil Gazetelerinin ve hazirun cetvellerinin suretlerinin ekte olduğunu bildirilmektedir.
19.05.2013 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı Hazirun cetvelinde davalı … 18. Sırada 19 nolu ortak olarak yer almakta olup, toplantıya asaleten katılımı mevcuttur. İzleyen yıllar genel kurul hazirun cetvellerinde davalı ver almamaktadır.
09.02.2014 tarihinde yapılan 2013 yılı olağan genel kurul toplantısında, gündemin 7. Maddesinde “İstifa eden üyelerin geri ödemelerinin 3 (üç) yılı geçmeyecek şekilde geri ödenmesine ve ödemelerin Kooperatif işleri ve inşaat durumu dikkate alınarak Yönetim Kurulunca belirlenecek tarihlerde yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir” denilmektedir. Tutanakta, Divan Başkanı …, Divan Katibi … ve Bakanlık Temsilcisi… isim ve imzaları bulunmaktadır.
12.10.2014 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul toplantısında, gündemin 9. Maddesinde, “Gündem gereği kooperatifimizden ayrılan üyelerimizin yatırdıkları aidatlarının geri ödenme hakkında görüşülüp karara bağlanması. Bu madde oy birliği görüşülmeden geçildi”’ denilmektedir.
01.03,2015 tarihinde yapılan 2014 yılı olağan genel kurul toplantısında gündemin 5. Maddesinde, “İstifa eden üyelerin geri ödemelerinin 3 (üç) yılı geçmeyecek şekilde geri ödenmesine ve ödemelerin Kooperatif işleri ve inşaat durumu dikkate alınarak Yönetim Kurulunca belirlenecek tarihlerde yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir” denilmektedir. Tutanakta, Divan Başkam …, Divan Katibi… ve Bakanlık Temsilcisi … isim ve imzalan bulunmakladır.
Davacı vekili 18.02.2021 havale tarihli dilekçesi İle menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi talep etmiştir. Davacı vekili, mevcut menfi tespit davasında davacının borçlu olmadığı parayı cebir icra kanalıyla ödediğini, İİK m.72‘de “Borçlu, menfi tespit davası zamanında tedbir kararı almamış ve borç da Ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir” düzenlemesi gereği mevcut olan menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek yargılamaya devam olunması talebinin taraflarınca zaruri olduğunu, açılmış olan menfi tespit davası devam ederken borçlu tarafından takip konusu mahsuben ödeme yapılmış olması halinde Mahkemece İİK m.72/VI uyarınca ödenen miktar yönünden islirdata (paranın geri alınmasına) karar verilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Davacı vekili 04.03.2021 havale tarihli dilekçesi ile davacı kooperatife ait ticari defterlerin bulunduğu adresi bildirmiştir,
Kooperatif üye kayıt defterinde davalı 47. Sayfada kayıtlı bulunmakta olup, üyelikten çıkış tarihi 20.06.2013 olarak yazılıdır. Üye Aidatı Tahsilatı çizelgesinde, 2006-2012 döneminde toplam 57.100 TL tahsilat kaydı bulunmaktadır.
Kooperatif yönelim kurulunun 23.05.2013 tarih ve 20 sıra nolu kararının konusu, Üye …’İn istilası hakkındadır. Kararda (Hk-1), “…. Üyemizin istifa dilekçesi yönetim kurulu tarafından incelenip istifasının kabulüne ve istilasını 2014 genel kurulda görüşülmesine yönetim kurulu ayrı ayrı oy birliği ile kabul etmiştir”. Kararın altında; Başkan … (İmza), Başkan Yar. … (imza). Üye …(imza) bulunmaktadır
Davacı kooperatifin 09.02.2014 tarihinde yapılan 2013 yılı olağan genel kurul toplantısında; 7. Maddede, “istifa eden üyelerin geri ödemelerinin 3 (iîç) yılı geçmeyecek şekilde geri ödenmesine ve ödemelerin Kooperatif işleri ve inşaat durumu dikkate alınarak Yönetim kurulunca belirlenecek tarihlerde yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir” denilmekledir.
Kooperatifler Kanunu ve Kooperatif Ana Sözleşmesinde ortaklıktan çıkan ya da çıkarılan ortaklarla hesaplaşmaya ilişkin hususlar şöyledir:
Kooperatifler Kanunu Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklarla hesaplaşma süresi ve yükümlülük: “Madde 17 – Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde haklan olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır. Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve haklan bunları İsteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar'” şeklindedir.
Kooperatif ana sözleşmesinin Ortaklığı Sona Erenlerle Hesaplaşma başlıklı 15, Maddesinde, “Madde 15: Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir. Ancak ortaklığı sona erenlerin yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın 21. Madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal geri verilir. Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler. Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyebilecekleri günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar” şeklindedir.
2013 YILI: Açılış kaydında, … kodlu Ortaklara Borçlar Hesabında 57.100 TL kayıt bulunmaktadır. Kapanış kaydında da aynı tutar yer almaktadır.
31.12.2013 tarihli kapanış kaydında. 170 Yıllara …Onarım Maliyetleri Hesabında, 170.002 Genel Yönelim Giderleri Kapanış Maddesinde 296.661,14 TL tutar bulunmaktadır. 2014 yılında yapılan 2013 yılı olağan genel kurul tutanağında ve hazİrun cetvelinde üye sayısı 36 kişi olarak (davacının adı yok) belirtilmiştir.
2014-2019 YILLARI: Açılış ve kapanış kayıtlarında …kodlu Ortaklara Borçlar hesabında 57.100 TL tutarında açılış ve kapanış kayıtları bulunmakladır.
2020 YILI: Açılış kaydında …kodlu Ortaklara Borçlar hesabında 57.100 TL tutar bulunmaktadır. 12.10.2020 tarihli yevmiye kaydında (113 nolu fış), “431 Ortaklara Borçlar 431.803 … Hesabı borçlu 104.400,00 TL ve Merkez Kasa (2774, … İcra Dosya …) 104.400 TL kayıt bulunmaktadır. Yani bu tarih itibariyle …’e 104.400 TL icra dosyasından ödeme kaydı bulunmaktadır
2020 yılı kapanış kaydında. 431.803 kodlu Ortaklara Borçlar … hesabı 47.300 TL borç kalanı vermektedir. Yani kooperatif …’den bu tutarda alacaklı görülmektedir,
Davacı kooperatifin tasdiksiz üye kayıt defterinde davalının üyelikten çıkış tarihi 20.06.2013 olarak yazılı olup, iiye aidatı çizelgesinde 2006-2012 dönemlerine ilişkin olarak toplam 57.100 TL tahsilat kaydı bulunmaktadır. Bu tutar Konya … İcra Müdürlüğünün… E. sayılı ve 11.05.2017 tarihli İlamsız Takiplerde Ödeme Emri ile de uyumludur. Zira mezkur ödeme emrinde de. alacak olarak yaklaşık 8 yıl ödenen aidatlar açıklamasıyla 57.100 TL gösterilmiştir.
Kooperatif yönetim kurulunun 23,05.2013 tarih ve 20 sıra nolu kararının konusu. Üye…’in istifası hakkındadır. Kararda (Ek-1). “…. Üyemizin istifa dilekçesi yönetim kurulu tarafından İncelenip İstifasının kabulüne ve istifasını 2014 genel kurulda görüşülmesine yönetim kurulu ayrı ayrı oy birliği ile kabul etmiştir”. Kararın altında; Başkan … (İmza), Başkan Yar. …(imza), Üye … (imza) bulunmaktadır
Davacı kooperatifin 09.02.2014 tarihinde yapılan 2013 yılı olağan genel kurul toplantısında; 7. Maddede, ‘’istifa eden üyelerin geri ödemelerinin 3 (üç) yılı geçmeyecek şekilde geri ödenmesine ve ödemelerin Kooperatif işleri ve inşaat durumu dikkate alınarak Yönetim kurulunca belirlenecek talihlerde yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir” denilmektedir.
Kooperatifler Kanunu ve Kooperatif Ana Sözleşmesinde ortaklıktan çıkan ya da çıkarılan ortaklarla hesaplaşmaya ilişkin olarak; kooperatiften ayrılan ortakların kooperatif üzerindeki haklarının yedek akçeler hariç olmak üzere ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacağı belirtilmektedir.
İcra dosyalarında davacı kooperatif borçlu, davalı ise alacaklı durumundadır. Kooperatif kayıtlarına göre davalı …’in kooperatif üyeliğinden kaynaklı olarak, davacı kooperatiften 57.100 TL aidat alacağı bulunmaktadır. Bu alacak ile ilgili Konya ve İstanbul’da icra işlemi başlatılmıştır. İcra işlemlerinin ilki 2017 yılında Konya … İcra Dairesinde, diğeri ise 2018 yılında ise İstanbul … İcra Dairesindedir. Konya … İcra Dairesinde …E. sayılı ve 11.05.2017 tarihli icra işlemi halen devam etmektedir. Yukarıda da belirtildiği gibi, davacı kooperatif kayıtlarına göre 20.12.2020 tarihinde … nolu icra dosyası kapsamında 104.400 TL davalıya ödeme yapılmıştır.
2013 yılı olağan genel kurulunun yapıldığı tarih olan 09,02.2014 tarihinden 1 ay sonra davalının alacağı muaccel hale gelmiş olacağı hususu Mahkemenin takdiridir. Bu durumda 09.03.2014 tarihinden itibaren faiz hesaplanması söz konusu olabilecektir. Alacak tutarının aidat tutarı 57.100 Tl. olarak ya da genel giderler düşüldükten sonra kalan 48.859,41 TL olmasına göre 2 ayrı hesaplama yapılacaktır.
İstanbul … İcra Dairesi … E. nolu dosyanın esas alınması halinde (Takip Tarihi: 18.05.2018) alacak tutarının 57.100 Tl, veya genel gider payı düşüldükten sonra kalan tutarın esas alınması halindeki faiz ve alacak tutarları alternatifli olarak şöyledir: a)Alacak tutarının 57.100 TL olarak alınması halinde:
Faiz = (57.100 x 9 x ] 531) / 36.500 = 21.555,64 TL
Faiz Dahil Alacak Tutarı = 57,100 + 21.555,64 = 78,655,64 TL
b)Alacak tutarının 48.859 TL olarak alınması halinde;
Faiz = (48.859 x 9 x 1 531)/ 36.500 = 18.444,61 TL
Faiz Dahil Alacak Tutarı = 48.859.41 + 18.441,61 = 67,301,02 TL olacaktır.
Bilgi açısından Konya … İcra Dairesi …nolu dosyanın esas alınması halinde (Takip Tarihi: 11.05.2017) alacak tutarının 57.100 TL ve genel gider payı düşüldükten sonra kalan tutarın esas alınması halindeki Faiz ve alacak tutarları alternatifli olarak şöylcdir:
a)Alacak tutarının 57.100 TL olarak alınması halinde;
Faiz (57.100 x 9 x 1159)/ 36.500= 16.318,08 TL
Faiz Dahil Alacak Tutarı = 57.100 + 16.318.08 = 73.418,08 TL
b)Alacak tutarının 48.859 TL olarak alınması halinde;
Faiz = (48.859 x 9 x 1159) / 36.500 = 13.962,97 TL
Faiz Dahil Alacak Tutarı = 48.859.41 + 13.962.97 = 62.822,38 TL
Her iki icra dosyası açısından takip tarihleri itibariyle faiz ve alacak tutarları yukarıda hesaplanmıştır.
GEREKÇE
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyadan başlatılan takibin mükerrer takip olduğu, davacı kooperatifin borcu bulunmadığı, takibin haksız ve kötü niyetli olduğu, davacı kooperatifin İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespitine dair menfi tespit davasıdır.
İcra dosyalarında davacı kooperatif borçlu, davalı ise alacaklı durumundadır. Kooperatif kayıtlarına göre davalı …’in kooperatif üyeliğinden kaynaklı olarak, davacı kooperatiften 57.100 TL aidat alacağı bulunmaktadır. Bu alacak ile ilgili Konya ve İstanbul’da icra işlemi başlatılmıştır. İcra işlemlerinin ilki 2017 yılında Konya … İcra Dairesinde, diğeri ise 2018 yılında ise İstanbul … İcra Dairesindedir. Konya … İcra Dairesinde …E. sayılı ve 11.05.2017 tarihli icra işlemi halen devam etmektedir. İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasında takip konusu “Fark 65000 TL” olarak gösterilmiştir. Dosya kapsamı ve düzenlenen bilirkişi raporu ile davalının Konya …İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasından takip konusu yaptığı alacağı dışında davacıdan herhangi bir alacağının bulunmadığı anlaşılmıştır. Anılan dosyaya yapılan kısmi itiraz üzerine davalı itirazın iptali davasını ikame etmek yerine İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … E. Dosyasından mükerrer ayrı bir takip işlemi başlatmıştır. Bu takip dosyasında alacak konusu olarak gösterilen “Fark 65000 TL” nin Konya …İcra Müdürlüğü’nün … E.sayılı dosyasında yapılan takip konusundan farklı olduğuna dair herhangi bir iddia ve delil mevcut olmadığından aynı alacağa ilişkin mükerrer takip olarak kabul edilmiştir. İİK’nda mükerrer takip (takipte derdestlik) hakkında hüküm mevcut olmadığından HMK hükümleri esas alınacaktır. HMK.114/1ı maddesi gereği derdestlik durumunda HMK.115/2 maddesi dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar vermek gerektiği ifade edilmiştir. Huzurdaki dava konusu İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosya takibi mükerrer takip işlemi HMK.114/1 ı maddesi gereği geçersiz takip niteliğinde olduğundan ve dosya kapsamında davacı takip alacaklısından yapılan tahsilat haksız olduğundan davanın kabulü ile davacının İst … İcra Dairesi … Esas sayılı dosyasından davalıya borçlu olmadığının tespitine, İst … İcra Dairesi … Esas sayılı dosyasından davacıdan tahsil edilen 103.861,39 TL’nin davacı takip alacaklısından tahsilatın yapıldığı 12/10/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilerek aşağıda şekilde hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulü ile davacı takip borçlusunun İst … İcra Dairesi … Esas sayılı dosyasından davalı takip alacaklısına borçlu olmadığının tespiti ile İst … İcra Dairesi … Esas sayılı dosyasından takip alacaklısı davacıdan tahsil edilen 103.861,39 TL’nin 12/10/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
2-Kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
3-Alınması gerekli 7.094,77 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.110,04 TL harcın düşümü ile eksik kalan 5.984,73 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 13.816,83 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafça yapılan ( 1.110,04 TL peşin harç + ilk masraf 62,20 TL + bilirkişi ücreti 1.500,00 TL + 162,30 TL posta masrafı ) toplam 2.834,54 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
7-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına.
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 08/11/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır