Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/210 E. 2022/178 K. 07.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2020/210 Esas
KARAR NO: 2022/178

DAVA:İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ:23/03/2020
KARAR TARİHİ:07/03/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin uluslararası nakliye işi yaptığı, davalının talimatları doğrultusunda davalıya uluslar arası nakliye hizmeti vererek karşılığında 06.08.2011 ve 28.07.2011 tarihli faturalar düzenlediğini davalının müvekkili ile olan ticari ilişki münasebetiyle müvekkilinden satın aldığı mal/hizmet bedellerinin ödememesi üzerine aleyhine … 3. İcra müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi yapıldığı, davalının süresinde faturaya itiraz ederek böyle bir borçlarının bulunmadığı gerekçesiyle itiraz ettiği ve takibin durduğu, Müvekkilinin alacağı için icra takibinin 5.550,00 Euro üzerinden açıldığını, ancak ticari defterlerde müvekkili alacağının 3.400,00 Euro olarak kayıtlı olduğundan somut davanın 3.400 Euro üzerinden ikame edildiğini ifade ederek, İtirazın iptali ile takibin 3.400,00 Euro yönünden iptali ve takibin devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasa 4/a maddesi uyarınca Euro üzerinden bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizinin uygulanmasına, Davalının, alacağın %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, Yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı vekili 19.06.2020 tarihli dilekçesi ile, gerek TTK, Gerek CMR konvansiyonu gerekse zamanaşımı hükümleri uyarınca davacının hukuki talepte bulunmasının mümkün olmadığını, taşımalardan kaynaklanan zararların navlun sözleşmelerinden, konşimentolardan veya onun düzenlenmesinden doğan bütün alacakların 1 yılda zaman aşımına uğrayacağını, Davacı şirketin davaya konu faturaları müvekkili şirkete kestiğini, buna karşılık müvekkili şirketinde davacıya aralarında süre gelen ticari ilişki nedeniyle faturalar kestiğini ve 30.09.2011 tarihi itibariyle taraflar arasındaki borç alacağın sıfırlandığını, Davacı tarafın dava dilekçesi ekinde sunmuş olduğu 3 nolu ekte 2011 yılının 9. Ayına ilişkin döküm sunmadığı, müvekkili kayıtlarında 9. Ayda davacı tarafa alacağına binaen fatura kesilerek borcun sıfırlandığı, Davacı şirketin davaya konu ettiği 629063 numaralı faturanın fatura tarihi kur baz alınarak 8.365,70 TL üzerinden kesildiğini, davacı tarafından sanki Euro kur üzerinden talepte bulundukları ve davanın 3.400,00 Euro olarak değil, fatura tutarı olan 8.365,70 TL olması gerektiğini ifade ederek, Öncelikle davanın zamanaşımı nedeniyle usulden reddine, aksi halde esastan reddine karar verilerek Yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava;Taraflar arasında uluslararası nakliye işi sebebi ile tanzim olunan fatura bedellerinin ödenmemesinden dolayı … 3. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibine davalının itirazı sonucu İİK 67. Madde gereği açılan itirazın iptali davası olduğu anlaşıldı.
Deliller; Dosya Mevcudu, Bilirkişi İncelemesi, … 3. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası.
Mahkememiz dosyasından 03/02/2021 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda; davacı ticari defterlerinin; İncelenen 2011 yılına ait Yevmiye, Kebir ve Envanter defterinin 6102 sayılı TTK. Mad. 64 hükmü uyarınca açılış tasdiklerinin süresinde yapıldığı, Yevmiye defterlerinin 6102 sayılı yeni TTK. Mad. 64/3 hükmüne göre bulunması gereken kapanış (görüldü) tasdikinin mevcut olduğu görüldüğünden, incelenen Ticari defterlerin 6102 sayılı TTK. İlgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu,
Taraflar arasında yazılı bir cari hesap sözleşmesine rastlanmamıştır. Taraflar arasında cari hesap benzeri ticari bir münasebet bulunmakta olup bu ticari münasebet açık hesap ilişkisidir. Açık hesap ilişkisi önceki borçlar tahsil edilmemesine rağmen taraflar arasındaki ticari ilişkinin devam etmesi durumudur. Açık hesap ilişkisinde taraflar tek taraflı ya da karşılıklı olarak alacaklarını hesaba kaydedip belirli hesap dönemlerine bağlı kalmaksızın hesaplaşma yaptıkları bir ticari münasebet türüdür.
Hesabı işletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet satımlarından kaynaklanan senetsiz alacakların izlendiği hesaptır.
Bu hesapta davacı, davalıya 3 adet 18.952,04 TL tutarlı fatura kesmiş ve karşılığında 13.431,58 TL tahsilat yapmış, bakiye 8.401,22 TL ise davalıdan alacaklı olduğunu yevmiye defterinin 31.12.2011 tarih, 1578 yevmiye numaralı kapanış fişinde kayıt ettiği tespit edilmiştir. Davacı taraf TL olarak alacak kaydettiği 8.385,70 TL alacağının, fatura tutarı, fatura kesim tarihi ile 3.400,00 Euro olarak kayıtlıdır.
Takip konusu faturalarda mal/hizmet bedeli TL olarak gösterilmesine rağmen, bunların Euro bazında kesildiği ve kesilme tarihindeki Euro/TL paritesi gösterilerek 3.400,00 Euro fiyatından belirtildiği faturanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Davacı ticari defterleri incelenmesi: incelenen ticari 2011 yıllarına ait Yevmiye, Kebir ve Envanter defterinin 6102 sayılı TTK. Mad. 64 hükmü uyarınca açılış tasdiklerinin süresinde yapıldığı, Yevmiye defterlerinin 6102 sayılı yeni TTK. Mad. 64/3 hükmüne göre bulunması gereken kapanış (görüldü) tasdikinin mevcut olduğu görüldüğünden, incelenen Ticari defterlerin 6102 sayılı TTK. İlgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu, Davalı kayıtları incelendiğinde davacıya herhangi bir borcunun olmadığı, 2011 yılı sonunda davacı ile borç bakiyesinin sıfır olduğu tespit edilmiştir. Davalı kayıtları incelendiğinde, davacının cari hesap bakiyesinde görülen bütün kayıtlar davalı kayıtlarında yer almaktadır.
Davacı kayıtlarında, davalının 13.09.2011 tarihinde … seri numaralı fatura ile 6.218,25 TL, … seri numaralı faturası 2.238,57 TL olmak üzere toplam 8.456,82 TL tutarlı faturası kayıtlı olmadığı tespit edilmiştir.
Faturalar davalı tarafından, davacıya 2011 Eylül ayında kesilmiştir. Davacının Eylül 2011 dönemi BA beyannamesi incelenmiş ilgili faturaların beyannamede bildiriminin yapılmadığı tespit edilmiştir.
Fatura içerikleri:
a…. seri numaralı fatura: 13.09.2011 tarihlidir. 2.500,00 Euro bedellidir. Fatura içeriğinde yazılı dorse plakaları, alıcısı, referans sebepleri okunamamaktadır.
b…. seri numaralı fatura: 13.09.2011 tarihlidir. 900,00 Euro bedellidir. Fatura içeriğinde yazılı dorse plakaları, alıcısı, referans sebepleri okunamamaktadır.
Fatura tutarları mevcut halleri ile davacının talep ettiği 3.400,00 Euro bedelle örtüşmektedir. Davacı, davalıdan faturalar cari alacağı nedeniyle 3.400,00 Euro talep etmekte, davalı ise 3.400 Euro’nun bu faturalarla ödendiğini savunmaktadır.
Davacıya ait 2011 Yılı BA formunda ilgili faturaların beyan edilmediği görüldüğünden, davalının bu faturaları davacıya tebliğ ettiğine, faturalar içeriği mal/hizmet satışını gerçekleştirdiğine dair MK. Madde 6 kapsamında ispat yükü altında olduğu mütalaa edilmiştir.
Davalı itirazları hakkında değerlendirmeler:
Davalı vekili kabul anlamına gelmemek kaydı ile davaya konu edilen 629063 numaralı faturanın fatura tarihi kur baz alınarak 8.365,70 TL üzerinden kesildiğini, davacı tarafından sanki Euro kur üzerinden talepte bulundukları ve davanın 3.400,00 Euro olarak değil, fatura tutarı olan 8.365,70 TL üzerinden talep edilmesi gerektiği hakkında itirazda bulunmaktadır.
Döviz usulü kesilen faturalar ile ilgili inceleme;
Davacı taraf davalıya kestiği faturaları Euro para birimi üzerinden kesmiştir. Türk vergi sisteminde dövizli fatura düzenleme usulü V.U.K. 2015/2 maddesinde düzenlenmiştir.
Vergi Usul Kanunu’nun 215/2-a maddesi şöyledir .”Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurtdışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz.”
Maddeye göre Türkiye’de mukim müşterilere hitaben düzenlenen dövizli faturalarda bu dövizin Türk parası karşılığının gösterilmesi yasa gereğidir. Gösterim işlemi dipnot konulması suretiyle olabilir. (Faturada KDV tutarı da döviz olarak gösterilmişse, KDV dahil fatura tutarının TL karşılığı gösterilmelidir.)
Bu karşılık gösterilirken kullanılacak kur TCMB döviz alış kurudur. Vergi matrahları da bu kura göre oluşur. Ancak faturanın esası dövizli olduğu için faturada gösterilen TL tutar fatura muhatabının ödemesi gereken tutar değildir. Fatura muhatabının fatura tutarını faturadaki para birimi üzerinden veya yine taraflarca belirlenen kur kullanılmak suretiyle başka bir para birimi ile ödemesi gerekir.
Davacı davalıya Euro para birimi üzerinden fatura keserken bu faturaların TL karşılıklarını yevmiye defterlerine Türkçe/Türk para birim fiyatından işlemek zorunda olduğundan Euro karşılıklarını fatura kesim tarihindeki Türk Lirası tutarlarını işlemiştir.
Bu bağlamda ticari defterlerde 8.401,22 TL karşılığı, 3.400 Euro alacağının işli olan davacı, davalıdan alacağını Euro para biriminden talep edebilecektir.
Zaman aşımı itirazı yönünden inceleme;
Davalı gerek TTK, gerek CMR konvansiyonu, gerekse de zaman aşımı hükümleri uyarınca davacının hukuki talepte bulunmasının mümkün olmadığını,
Zaman aşımı süresi TTK’da CMR hükümlerine uygun olarak düzenlendiğini, taşımalardan kaynaklanan zararlar, navlun sözleşmelerinden, konşimentodan veya onun düzenlenmesinden doğan bütün alacakların 1 yılda zaman aşımına uğrayacağından dava konusu faturaların zaman aşımına uğradığını beyan etmiştir.
a.Davalının CMR ve Yurt dışı kara taşımacılığı işinden dolayı zaman aşımı itirazını,
b.Davacıya kestiği ve davacının kayıtlarında bulunmayan Fatura içeriklerini,
(… seri numaralı fatura: 13.09.2011 tarihlidir. 2.500,00 Euro bedellidir. Fatura içeriğinde yazılı dorse plakaları, alıcısı, referans sebepleri okunamamaktadır.
… seri numaralı fatura: 13.09.2011 tarihlidir. 900,00 Euro bedellidir. Fatura içeriğinde yazılı dorse plakaları, alıcısı, referans sebepleri okunamamaktadır.)
Zaman aşımı ve kayıtlarda olmayan fatura içeriklerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında taraflar arasındaki yurt dışı kara taşımacılığı işinde davalının davacıya kestiği ancak davacı kayıtlarında olmayan 2 adet 3.400,00 Euro bedelli faturalarda hizmetin yapılıp yapılmadığını,
Davacı alacaklı, takip öncesi 77,52 Euro işlemiş faiz talep etmektedir.
Davacı açısından:
Taraflar arasında yazılı bir sözleşme bulunmamaktadır.
Davacı tarafın 2011 yılı ticari defterleri delil niteliğine haiz olup, ticari defterlerinde davalıdan 8.401,22 TL karşılığı, 3.400 Euro alacağı işlidir.
Davacı davalı aleyhine … 3. İcra Müdürlüğü … E Sayılı Dosyası başlattığı icra takibinde;
5.550.00 Euro asıl alacak,
77,52 Euro takip öncesi işlemiş faiz 5.627,52 Euro talep ettiği,
İtirazın iptali davasını ise asıl alacağını 3.400,00 Euro olarak düzeltmiştir. Yapılan incelemede, davacının ticari defterlerinden, davalıdan kayıtlı alacağının;
3.400.00 Euro ( 3.3089= 11.250,26 TL) alacağına,
Takip tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/A maddesi gereğince devlet bankalarının bir yıllık Euro mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranı üzerinden faiz uygulaması gerekeceği,
Davalı açısından;
Davacıya ait 2011 yılı ticari defterlerinin delil niteliğine haiz olduğu, davacıya 2011 Eylül ayında 2 adet 3.400,00 Euro bedelli fatura kestiği ve bu faturalar nedeniyle davacıya borcunun bulunmadığı,
Davalının, davacıya kestiği iki adet 3.400,00 Euro bedelli faturanın davacıya tebliğ edildiğine dair ve/veya fatura içerikleri yurt dışı taşımacılığı hizmetini yaptığına dair belge sunması gerektiği, sunmadığı takdirde davacıya 3.400,00 Euro borçlu olduğunun değerlendirilmesi gerekeceği,
Yurt dışı kara taşımacılığı konusunda uzman bilirkişisinin atanması açısından;
Taraflar arasındaki itilafın davalının, davacıya kestiği ve davacı kayıtlarında yer almayan 3.400 Euro bedelli iki adet yurt dışı taşıma işinden kaynaklandığı, bu iki adet fatura içeriğinde yapılan hizmetin yapılmış ve/veya yapılmamış olduğuna dair uzman görüşünün gerekli olduğu, Ayrıca CMR konvansiyonu gereğince dava konusu faturaların zaman aşımına uğrayıp uğramadığı hakkında değerlendirme yapacak Yurt Dışı Kara Taşımacılığı Konusunda Uzman Bilirkişisinin daha tayin olduğu takdirde hükme elverişli rapor hazırlanabileceği tespit edilmiştir.
29/11/2021 tarihli bilirkişi raporunda; CMR konvansiyonu gereğince dava konusu faturaların zaman aşımına uğrayıp uğramadığı yönüyle konunun incelenmesi: Karayolu ile uluslararası taşımacılığının zaman aşımı konusu CMR Konvansiyonu 32. Maddesinde ele alınmaktadır. Eşyaların karayolundan uluslararası nakliyatı için mukavele sözleşmesi (cmr) MADDE 32 1.Bu Sözleşme gereğince yapılan taşımalardan doğacak davaların bir yıl içinde açılması gerekir. Ancak, bilerek kötü hareket veya mahkeme tarafından bilerek kötü hareket olarak kabul edilen kusurlarda, bu süre üç yıldır ve şu tarihlerde başlar:
c) Bütün diğer durumlarda, taşıma mukavelesinin akdedildiği tarihten sonraki üç aylık dönemin sonunda,
Davaya konu faturalar 06/08/2011 ve 28/07/2011 tarihlidir. Yukarıda paylaşılan CMR md. 32 gereği bu faturalara ilişkin itirazların zaman aşımı fatura düzenlenen tarihten üç ay sonra başlamak koşulu ile bir yıldır.
Bu faturaların zaman aşımı tarihi; 13.12.2012’dir.
Davalı borçlu aleyhine 16/09/2011 tarihinde T.C. … 17. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı icra takip dosyasından ilamsız takip dikkate alındığında zaman aşım tarihi içinde işlem yapılmış olmaktadır.
Davalı borçlu aleyhine 03/08/2016 tarihinde T.C. … 3. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı icra takip dosyasından ilamsız takip dikkate alındığında zaman aşım tarihi içinde işlem yapılmamış ve zaman aşımına girmiş olacaktır.
13.09.2011 tarihli … ve … Seri numaralı faturaların içerikleri yönüyle konunun incelenmesi:
Davalı tarafından davacı tarafa düzenlenen 13/09/2011 Tarihli … nolu ve 13/09/2011 Tarihli … nolu faturalara ait taşıma hizmetlerini gösteren herhangi bir belge, evrak, yazışma vb bilginin dosya kapsamında sunulmadığı görülmüştür. Yalnızca bu iki fatura, taşıma hizmetinin gerçekleştirildiğini göstermeye yeterli bir kanıt oluşturmamaktadır.
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır

Bu faturaların karşılığında taşıma hizmetinin verilip verilmediğini CMR Konvansiyonu kurallarına göre ispatlayacak evraklar ve bilgiler bulunmamaktadır.
Davalı vekilinden alınan en son 22.11.2021 tarihli e-postadan sonra tekrar bir dönüş yapılmamış ve davaya konu fatura detaylarına ilişkin belge/bilgiler/evrak sunulmamıştır.
Davalı tarafından davacı tarafa düzenlenen 13/09/2011 Tarihli … nolu ve 13/09/2011 Tarihli … nolu faturalara ait taşıma hizmetlerini CMR Konvansiyonu kurallarına göre ispatlayacak bilgi/belge/yazışma/evraklar tarafıma ulaşmamıştır. Bu iki fatura karşılığında hizmetin verildiğine dair, herhangi bir bilgi mevcut değildir.
Davalı Dsv uluslararası kara taşıma işleri organizatörlüğünün, ilgili faturalara ait taşıma işinin gerçekleştiğini ispat etmesi gerekmektedir.
Davalı tarafça davalıya düzenlenen 13/09/2011 Tarihli … nolu ve 13/09/2011 Tarihli … nolu faturalara ait taşıma hizmetlerini CMR Konvansiyonu kurallarına göre ispatlayacak evrakların davalı tarafından dava dosyasına sunulmadığı, Ayrıca “yerinde inceleme” kapsamında talep edilen, incelemeye kanıt oluşturacak belge/evrak/yazışma/bilgi vb belgelerin sunulamadığı, CMR Konvansiyonu kurallarına göre davalı tarafça davacı tarafa düzenlenen 13/09/2011 Tarihli … nolu ve 13/09/2011 Tarihli … nolu faturalara ait taşıma hizmetlerinin gerçekleştirildiğinin belge ve bilgilerle kanıtlanması gerekirken bu husus davalı tarafından ispat edilemediğinden her iki tarafın ticari defterlerinde işlenmiş bulunan 3.400 Euro davacı alacağından davalı sorumludur. 2011 yılına ilişkin toplam 3.400 Euro alacak için davacı tarafından 14.09.2011 tarihinde zaman aşımı süresi dolmadan … 17.İcra Dairesi’nin … E. Sayılı dosyasından takip işlemi başlatılmış olup, davalının yetki ve borca itirazı sonucu takip işlemi durmuş ancak davacıya itiraz dilekçesi tebliğ edilmediğinden İİK.67 maddesi gereği 1 yılllık dava açma süresi işlemeye başlamadığından davalının zaman aşımı itirazına itibar edilmeden sabit görülen davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulüne … 3. İcra Dairesi … Esas sayılı takip dosyasına vakit davalı itirazının kısmen iptali ile takibin 3.400,00 EURO asıl alacak üzerinden devamına, 3.400,00 EURO asıl alacağa takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4a md gereği kamu bankalarınca euro cinsi mevduata ödenen en yüksek faizin uygulanmasına,
2-1.672,46 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gerekli 1.625,09 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 54,40 TL harcın düşümü ile eksik kalan 1.570,69 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafça yapılan ( 54,40 TL peşin harç + ilk masraf 62,20 TL + bilirkişi ücreti 1.800,00 TL + 96,00 TL posta masrafı ) toplam 2.012,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
8-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına.
Taraf vekillerinin karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 07/03/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır