Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/657 Esas
KARAR NO : 2021/789

DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/12/2019
KARAR TARİHİ : 15/11/2021

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ” Müvekkilim ile davalı yan arasında 08.05.2017 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmenin konusu, 1 adet … Grinder Öğütücü Makinesi-375 KW dizel motor ile tahrikli standart makine. Aksesuarları ile birlikte CE belgeli. Yeni ve kullanılmamış, 2015 model, seri no:375 numaralı makinenin davalı yana satışıdır. İş bu makinenin satış fiyatı 260.000,00 Euro + KDV olarak belirlenmiştir. Müvekkilim tarafından davalı yana makine teslim edilmiş, devri yapılmıştır. Taraflar arasındaki işbu sözleşmenin 4.maddesine göre, ‘ Ödeme TL bazında yapıldığı takdirde, ödeme tarihinde geçerli olan T.C. Merkez bankası Euro Efektif döviz satışı kuru esas alınarak hesaplanacak, kur artış veya azalışından doğacak farklar ayrıca tahsil edilecektir veya ödenecektir. Alıcı ödemelerdeki/tahsilatlardaki gecikmenin 7 günü aşması durumunda borçtan ve buna işleyecek ticari faizden bağımsız olarak TL bazında % 3 ve yabancı para bazında aylık % 1,5 oranında geç ödeme tazminatını peşinen ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt eder.’ şeklinde düzenlenmiştir. Taraflar arasındaki 08.05.2017 tarihli sözleşme uyarınca müvekkilim tarafından davalı yana 17.05.2017 tarihli 1.204.834,28 TL bedelli fatura tanzim edilmiştir. İşbu sözleşmeden ve faturadan doğan alacağımızın sözleşme kapsamında Euro karşılığının ödenmesi gerekirken ödenmesi gereken vadesinde ve/veya Euro karşılığının ödenmemiş olması nedeniyle dava konusu yapmış olduğumuz kur farkı alacağı doğmuştur. İşbu kur farkı alacağımızın tahsili amacıyla bir takım yazışmalar, görüşmeler yapılmış olmasına rağmen bir sonuç alınamamıştır. Gerçekten de cari hesap akışında görüleceği üzere müvekkilimin davalı yandan 36.461,04 Euro kur farkı alacağı vardır. Bu konuda müvekkil tarafından 23.11.2018 tarihli 216.471,12 TL tutarlı, 06.02.2019 tarihli 216.471,12 TL tutarlı ve 20.02.2019 tarihli faturalar düzenlenmiş ise de karşı yan tarafından iade edilmiştir. İade haksız ve hukuka aykırı olduğundan faiz başlangıç tarihi olarak ilk fatura tarihimiz olan 23.11.2018 tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekmektedir. İşbu kur farkı alacağımız karşı yan tarafından müvekkil şirkete gönderilen 18.10.2018 tarihli yazı ile 100.621,59 TL olarak kabul edilmiştir. Talep Sonucu: Talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla 36.461,04 Euro’ nun fiili ödeme tarihindeki T.C. Merkez Bankası Efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının ilk kur farkı fatura tarihi olan 23.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarınca Euro ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödenen en yüksek faizi ile birlikte davalı yandan tahsilini, Yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,’’ karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ” Davacı ile davalı şirket arasında 1 adet Doppstadt marka aracın satışı hususu ile bu aracın 08.05.2017 tarihli sözleşmeyle satışının yapıldığı hususu doğrudur. Ancak davacı tarafın dilekçesinde belirttiği Kur Farkı Alacağı Miktarı Doğru Değildir. Davacı taraf bu hususta yanlış hesap yapmak sureti ile vekil eden şirkete 23.11.2018 tarihli faturayı tanzim ederek göndermiş, vekil eden davalı şirkette faturada yapılan yanlışlığı fark ederek haklı olarak faturayı iade etmiştir. Şirketler arasında akdedilmiş olan sözleşme gereğince, ticari teklifin yasal ve teamüller hilafına yorumlanamayacağı, satış fiyatı döviz bazında anlaşılmış olduğu için yapılacak olan TL ödemeleri T.C. Merkez Bankası Efektif Döviz Satış Kuru Baz Alınarak Hesaplanacağı, diğer kur farkının işlem sonunda hesaplanarak alıcıya yansıtılacağı belirtilmiştir. 06.10.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Tebliğin 24.maddesi gereğince ‘ Bu madde uyarınca sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğin Geçici 8.maddesi kapsamında Türk Parası olarak taraflarca yeniden belirlenirken mutabakata varılmazsa akdedilen sözleşmelerde döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller, söz konusu bedellerin 02/01/2018 tarihinde belirlenen gösterge niteliğindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk Parası cinsinden karşılığının 02/01/2018 tarihinden bedellerin yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği TÜFE aylık değişim oranları esas alınarak arttırılması suretiyle belirlenir.’ denilmektedir. Tebliğ uyarınca vekil eden şirketçe hesaplama yapılmış, 20.01.2018 tarihli çek dahil 20.09.2018 tarihli çeke kadar toplam 9 adet ve her biri 46.000 TL tutarında toplam 414.000 TL ödeme, 02.01.2018 tarihli Merkez Bankası efektif satış kuru EUR/TRY 4,5525 olarak hesaplandığında, kur farkı 22.102,49 Euro olup yine bu bedelin tebliğde belirtilen kur ile tespiti yapıldığında TL yönünden kur farkının 100.621,59 TL olduğu görülmektedir. Vekil eden davalı tarafça bu bedel ödemesi konusunda hazır olmasına rağmen davacı taraf bunu kabul etmemiş, tanzim edilen 23.11.2018 tarihli fatura içerisinde belirtilen alacağı talep etmiştir.
DELİLLER VE BİLİRKİŞİ RAPORU
Deliller; Dosya Mevcudu, Bilirkişi İncelemesi,
Mahkememiz dosyasından 13/01/2021 tarihinde Mali Müşavirden bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda; Davacı Ticari Defterleri: Davacıya ait 2017 hesap dönemine hesap dönemlerine ait defter ve belgeleri incelenmiş, incelenen davacı şirkete ait ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK 64. Md. ve 213 sayılı VUK 221. Md. göre açılış tasdiklerini usulüne uygun tasdik edilmiş olduğu, e-defter beratlarının alınmış olduğu görülmüştür.
Davacı şirkete ait yevmiye defteri kayıtlarında davalıya düzenlediği 17.05.2017 tarih ve…nolu KDV dahil 1.204.834,28 TL (1.021.046,00 TL tutar+183.788,28 TL KDV) satış faturasını gelir hesaplanna kayıt ettiği görülmüştür
Davacı şirket tarafından davalıya 23.11.2018 tarih ve …nolu 216.474,12 TL KDV dahil ( 183.452,64 TL +33.021,48 TL KDV ) kur farkı faturası düzenlediği tespit edilmiştir.
Davalı Ticari Defterleri: Davalı şirket vekili tarafından 09.11.2020 tarihli dilekçe ekinde flash bellek sunulmuş ve içeriğinde ait 2017, 2018 ve 2019 hesap dönemlerine ait e-defter bilgisi sunulmuştur.
Davacı … Tic. Ltd. Şti. ‘nin satıcı olarak, davalı …Tic. Ltd. Şti.’nin alıcı olarak imzaladıkları 08.05.2017 tarihli ve ticari teklifte; Satılan makinanın… Grinder 2015 model makinesi olduğu. Makine fiyatının 260.000 EURO+ KDV(%18) olduğu, Alıcı tarafından 2010 model …DH910 2. El makinenin 100.000,00 EURO +KDV(%18) bedel karşılığında satıcıya satılacağı, Bedelin ödenmesinin 16 adet 10.000 EURO+KDV (%18) = 11.800,00 Euro halinde sıralı çekler ile tahsil edileceği, Söz konusu teklifin 4. Maddesi aşağıdaki gibidir.
Ödeme TL bazından yapıldığı takdirde, ödeme tarihinde geçerli olan T.C. Merkez Bankası EURO Efektif Döviz Satış kuru dikkate alınarak hesaplanacak kur artış ve azalışından doğacak farklar ayrıca tahsil edilecektir veya ödenecektir. Alıcı ödemelerdeki/tahsilatlardaki gecikmenin yedi günü aşması durumunda, borçtan ve buna işleyecek ticari faizden bağımsız olarak TL bazında aylık %3 ve yabancı para bazında aylık %1,5 oranında geç ödeme tazminatını peşinen ödemeyi kabul beyan ve taahhüt eder. Denilmiştir.
32 sayılı Karar İlişkin Düzenlemeler:
Davalı tarafından davacı dilekçelerinde 06.10.2018 tarihli …yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Tebliğ döviz cinsinden yapılan sözleşmeleri düzenlemiş, Tebliğ uyarınca hesaplama yapılmış, 20.01.2018 tarihli çek dahil toplam 9 adet ve her biri 46.000 TL tutarında toplam 414.000 TL ödeme, 02.01.2018 tarihli Merkez Bankası efektif satış kuru 4,5525 EUR/TRY olarak hesaplandığında, kur farkı 22.102.49 Euro yine bu bedelin tebliğde belirtilen kur ile tespiti yapıldığında TL yönünden kur farkının 100.621.59 TL olduğu görüleceğini iddia etmiştir.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara ilişkin tebliğ (Tebliğ No: …)’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No:.. ve 52)’in 8. Maddesinin 9. Numaralı bendi hükmü aşağıdaki gibidir.
“Türkiye’deyerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmaları mümkündür.”
Davacı ile davalı arasından imzalanan makine satışı içerikli ticari teklifin 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Tebliğe göre tebliğ kapsamında döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenebileceği ve tebliğ uyarınca taraflarca TL olarak yeniden düzenlenmesine gerek olmadığı söz konusu düzenlemelerin taraflar arasında düzenlenen ticari teklifi kapsamadığı görülmüştür.
Davacı ile davalı arasında 17.05.2017 tarihli makine satış faturası kaynaklı ticari ilişkinin mevcut olduğu, Davacının defter kayıtları ve alacak hesaplama tablosuna göre davalıdan 36.461,04 Euro (216.414,12 TL ) alacaklı olduğunun görüldüğü,
Davalının İncelenen 2017, 2018 ve 2019 yılı defter ve belgelerine göre davacının davalıdan 2017 yılı sonu itibariyle 15.336,12 TL alacaklı olduğu 2018 ve 2019 yıl sonları itibariyle herhangi bir alacağının bulunmadığı, Davacı tarafından davalıya düzenlenen 23.11.2018 tarihli kur farkı açıklamalı 216.414,12 TL lik faturanın yasal defterlerine kaydedildiği ancak iade faturası kesilerek aynı tutarından cari hesap kayıtlarından mahsup edildiği, yine 2019 yılında davacı tarafından davalıya düzenlenen 21.01.2019 tarih ve 11.02.2019 tarihli ve 216.414,12 TL lik faturaların davalı tarafından yasal defterlerine kaydedildiği ancak iade faturası düzenlenerek yasal defter ve cari hesap kayıtlarından mahsup edildiği, Davacı tarafından davalıdan ticari teklifin 4. Maddesine göre kur farkı talep hakkı bulunduğu ve hesaplanan kur farkı alacağının 36.461,04 Euro (216.414,12 TL ) olduğu, Davacının davalıdan kur farkı alacağı için (23.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarınca Euro ile açılan 1 yıl vadeli mevduata ödenen en yüksek faiz) faiz talep ettiği tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyasından 06/04/2021 tarihinde Mali Müşavirden ek bilirkişi raporu alınmıştır.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin düzenlemeden istisna olduğu kabul edilirse davacı taraf davalıdan 36.461,04 Euro alacaklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Dosya mevcudu, Davacı ve davalı vekilinin beyanları üzerine yapılan inceleme sonucunda ve raporumuz içinde açıklanan nedenlerle; kök raporumuzdaki görüşlerimizi korur,
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin Hazine ve Maliye Bakanlığı düzenlemesinden (TEBLİĞ NO: …) istisna olduğu kabul edilirse davacı taraf davalıdan 36.461,04 Euro alacaklı olduğu sonucuna ulaşıldığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyasından 09/09/2021 tarihinde Mali Müşavirden bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda; 09/09/2021 tarihli Türk parası kıymetini koruma hakkında 32 sayılı karara ilişkin tebliğ (tebliğ no: …)’ in ilgili maddesine göre;
(9)Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.
Denilmiştir.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre İş Makinesi Tanımı:
İş makineleri : (Değişik: 17/10/1996-4199/1 md.) Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.
Dava konusu …marka … Grinder (Öğütücü) Makinesi kendi üzerinde bulunan dizel motor ile tahrik edilen odun kırma, cips, yongalama ve ağaç parçalama gibi işlerde kullanılan bir makinedir.
Bu makine taşıyıcı veya çekici başka bir araç vasıtasıyla yer değiştirebilmekte olup, makinenin altında tekerlekleri mevcuttur.
Dava konusu … marka … (Öğütücü) Makinesinin genellikle orman ve tarım işletmelerinde odun kırma, cips, yongalama ve ağaç parçalama gibi işlerde kullanıldığı tespit edilmiştir. ..Ltd. Şti.’ nin davacı şirketten 17.05.2017 tarihinde 1 adet …marka… (Öğütücü) Makinesi satın aldığı,
Davacı şirket ödemenin zamanında yapılmaması dolayısıyla oluşan kur farkını davalı firmadan talep ettiği,
Dava konusu makinenin genellikle tarım ve orman işletmelerinde odun kırma, cips, yongalama ve ağaç parçalama gibi işlerde kullanılan bir makine olduğu,
Yapılan değerlendirmeler sonucunda söz konusu makinenin iş makinesi olduğu tespit edilmiştir.
GEREKÇE
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; taraflar arasında akdedilen ” 08.05.2017 tarihli sözleşme uyarınca, sözleşmenin konusu, 1 adet … Öğütücü Makinesi-… dizel motor ile tahrikli standart makine. Aksesuarları ile birlikte … belgeli. Yeni ve kullanılmamış, 2015 model, seri no:… numaralı makinenin davalı yana satışıdır. İşbu sözleşmeden ve faturadan doğan alacak, sözleşme kapsamında Euro karşılığının ödenmesi gerekirken vadesinde ve/veya Euro karşılığının ödenmemiş olması nedeniyle 36.461,04 Euro’nun tahsili talebine ilişkindir. Taraflar arasında ihtilaf yabacı para Euro cinsinden satımı yapılan iş makinesinin satışına bedelin ve ödemelerin muhasebeleştirmesinde TL para biriminin mi Euro para biriminin esas alınacağı hususundadır. Dava konusu …marka … (Öğütücü) Makinesi kendi üzerinde bulunan dizel motor ile tahrik edilen odun kırma, cips, yongalama ve ağaç parçalama gibi işlerde kullanılan iş makinesi olduğu araç bilgileri ve bilirkişi raporu ile sabittir. Bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere davalının dayanak gösterdiği Türk Parasını Koruma Kanunu’na ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı düzenlemesinden (TEBLİĞ NO: …) iş makineleri istisna edildiğinden taraflar arasında Euro cinsinden yapılan alım satım geçerli olup ödemelerin de Euro ya da fiili ödeme tarihindeki Euro kur karşılığı olarak hesaplanıp mahsup edilmesi gerektiğinden bu şekilde yapılan hesaplama gereği davacının dava tarihi itibariyle sabit görülen 36.461,04 Euronun dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4a maddesi gereği kamu bankalarınca aynı tutarlı euro için uygulanan en yüksek 1 yıllık mevduat faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Kısa kararda birinci hüküm satırında “Euronun” ifadesinden önce yer alan “TL” ifadesi sehven yazılmış olup gerekçeli kararda bu maddi hata düzeltilmiştir.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulü ile 36.461,04 TL Euronun dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4 a maddesi gereği kamu bankalarınca aynı tutarlı euro için uygulanan en yüksek 1 yıllık mevduat faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 14.787,35 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 3.696,84 TL harcın düşümü ile eksik kalan 11.090,51 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 23.603,19 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan ( 3.696,84 TL peşin harç + ilk masraf 50,80 TL + bilirkişi ücreti 1.500,00 TL + 112,00 TL posta masrafı ) toplam 5.359,64 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
6-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına.
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı ( e-duruşma ), kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 15/11/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır