Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/628 E. 2022/468 K. 06.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/628 Esas
KARAR NO : 2022/468
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/11/2019
KARAR TARİHİ : 06/06/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “Müvekkiller yaklaşık 25 senedir davalının gıda ürünlerinin İstanbul il sınırları içerisinde distribütörlüğü üstlenmekte, distribütörlük sistemindeki meydana gelen tüm değişikliklerinin kendi üzerinden denendiği, davalıya ait sistemlerde distribütör kodunun “1” olduğu en eski distribütörlerden biridir. Müvekkillerin sahibi olduğu işbu dava dışı “…” İstanbul Anadolu yakasında 1993 ile 1998 yıllan arasında tek distribütör olarak faaliyet göstermiş, 1995 yılında davacı “…” İstanbul Avrupa yakasının tümünde distribütör olarak faaliyete başlamış onu 1996 yılında sırf davalıya daha iyi hizmet vermek sebebiyle …, …, … , … , gibi mevcut toptan ticaret faaliyetlerini fesheden davacı “…” izlemiştir. Ancak davalının, müvekkiller üzerinde kurduğu ticari baskı, yıldırma politikaları, müvekkillerin büyüttüğü portföylerini hiçbir gerekçe göstermeden elinden alınması, müvekkillerin elinde bulunan bölgeler ve portföyü daralttırıl irken ülke ekonomisinin geldiği fiili durumda gerçekçi olmayan hedefler talep edilmesi vb. fiiller sonucu davalı tarafından müvekkillerin karlılığının düştüğü gerekçesiyle … Noterliği 20.12.2018 tarihli … ve … yevmiye numaralı ihbarnameleri ile acentelik ilişkisinin 31.12.2018 tarihli itibarıyla tek taraflı, haksız bir şekilde sona erdirilmiştir. Bu itibarla, taraflar arasında sözleşme ilişkisi haksız bir şekilde davalı tarafından tek taraflı olarak sona erdirildiğinden ve Türk Ticaret Kanunu’nun 122. Maddesi uyarınca denkleştirme talebinin şartları oluştuğundan işbu davayı ikame etme zarureti hâsıl olmuştur. Müvekkiller Yaklaşık 25 Yıldır, Davalıya Ait Ürünleri İlk Olarak İstanbul’un Tamamında En Son İse Avrupa Yakasının Belirli Bölümlerinde Dağıtımını Yaparak, TEK SATICI OLARAK, Davalıya Portföy Oluşturmuştur. Müvekkilin Portföy Hacminin Büyüklüğüne İlişkin Fikir Oluşturması Açısından Bugün Zincir Marketler Haline Gelen İlk Zamanlar İse Ufak Dükkanlar Olan Başta … Toptan Gibi Marketler Davalının Portföyüne Müvekkil Tarafından Kazandırılmıştır. 1996 Yılındaki Sayılar İle 2018 Yılındaki Müşteri Sayıları Karşılaştırıldığında Bu Husus Ortaya Çıkacaktır. Davalı tarafından kendi sadakat yükümlülüğüne aykırı olacak şekilde belirlediği toptancılara müvekkillerin karından 10 puan indirim yapılması yönünde baskı yapılmakta bununla da yetinilmeyip davalı tarafından da 8 ile 20 puan arası indirim yapılarak toptancının 18-30 puan arası indirimli mal alması sağlamış dolayısıyla bu durum toptancının piyasaya müvekkillerden daha ucuza mal vermesine, davalı eliyle müvekkillerle haksız rekabet etmesine sebep olmuştur. Bu durum öyle bir hal almıştır ki, İzmir’den Ankara’dan ucuza mal alan toptancılar İstanbul’a gelip mal satmaya başlamışlardır. Davalının sadakat yükümlülüğüne aykırı davranarak oluşturduğu spot piyasa ile müvekkiller rekabet edememiş, cirosu son dönemlerde düşmeye başlamıştır. Dolayısıyla spot piyasa ile mücadele etmek gayreti ile karsız veya zararına ürün satmak zorunda bırakılmıştır. Davalı Sözleşme İlişkisi Bittikten Sonra Acentelerinin Elinde Yazılı Delil Bırakmamak Adına Taleplerini Satış Temsilcileriyle Sözlü Olarak Ve İşbu Dava Dışı Univera Şirketine Ait Satış Programlan Aracılığıyla Kayıtlar Tutulmaktadır. Bu nedenlerle Yargılama sırasına bilirkişi eliyle hesaplanacak gerçek zarar üzerinden fazlaya dair tüm talep ve dava haklarımız saklı kalmak kaydıyla 6100 sayılı HMK’ nın 127. Maddesi çerçevesinde belirsiz alacak davamız konusu şimdilik 150.000,00-TL Portföy tazminatının, sözleşmenin fesih tarihinden başlayacak avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, Yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, tarar verilmesini talep ederiz. ” Demişlerdir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; “Davacı tarafın adresleri yazılı olmadığından ve sonuç olarak talepleri açık yazılmadığından usul eksiklerinin tamamlatılması gerektiği, portföy tazminatı haksız fesihten kaynaklanan bir tazminat olup, işbu dava(!ar)da portföy tazminatının talep koşulları oluşmamış, Distribütörün denkleştirme talebinde bulunabilmesi için bazı şartların gerçekleşmesi aranmıştır. Söz konusu koşullardan olumlu nitelikte olanlarını; sözleşmenin sona ermesi, müvekkilin müşteri çevresinden olumlu menfaatler elde etmesi, distribütörün ücret kaybına uğraması ve denkleştirme isteminin hakkaniyete uygun olması olarak sıralayabiliriz. Olumsuz nitelikte olan koşul ise; distribütörün sözleşme ilişkisini haksız olarak feshetmemesi veya distribütörün kusuru nedeni ile müvekkil tarafından haklı sebebe dayalı olarak sözleşmenin feshedilmesidir. Ancak, distribütörlük sözleşmesinin son erdiği her durumda distribütörün denkleştirme talebi doğmaz. Bu nedenle distribütörün denkleştirme talep edebilmesi için, distribütörlük sözleşmesinin denkleştirme talebini ortadan kaldıracak şekilde sona ermemesi gerekmektedir. Distribütörün sözleşmeyi haklı bir sebep olmaksızın feshetmesi ya da müvekkil tarafından haklı sebeple sözleşmenin feshedilmesi halinde, distribütörün portföy tazminatı talebinde bulunamayacağı belirtilmiştir, davacıların, portföy tazminatının distribütörlük sözleşmesinin sona ermesine bağlı bir karşılık olup, distribütörlük sözleşmesinin sebeple sona ermesinin bir öneminin olmadığı yönündeki iddiası hukuki dayanaktan yoksundur. Davacı taraf, sözleşmenin haklı sebeple sona erdirildiği gerçeğinin göz ardı edilmesi amacıyla bu hususun portföy tazminatına hak kazanmasına engel olmayacağı beyanlarda bulunmaktadır. Müvekkil şirket ile davacılar arasındaki dağıtım sözleşmesi, tek satıcılık sözleşmesi niteliğinde olmadığından dolayı davacılar portföy tazminatı talep edemez. Dağıtıcının aktif faaliyet alanı … ilçesinin bir kısım Bölgesidir. Dağıtıcı …’nin müstahdemi olmadığı gibi üçüncü kişiler nezdinde …’ yi temsil yetkisine de sahip değildir. Davacılar ile akdedilen dağıtım sözleşmesi (perakende) müvekkil … tarafından haklı sebebe dayalı olarak feshedilmiştir. …’nın Banka nezdinde 3.100.000 TL tutarında DBS limiti mevcut olmasına rağmen, davacı …nın 05.06.2017 tarihi itibari ile bankadan kredi kullanımına başlaması ile birlikte DBS limiti 3.100.000 TL’nin altına düşmeye başlamıştır. 26.10.2018 tarihi itibari ile Banka nezdindeki kullanılabilir DBS limiti 1.584.983 TL’ye düşmüş, kredi kullanımı ise 1.515.017 TL’ye çıkmıştır. …’mn DBS limitinde yaşanan düşüş, müvekkil …’nin müeccel alacaklarını tehlikeye düşüreceği için, müvekkil tarafından …ya limitli sevkiyat yapılmasına sebep olmuştur. Bu durum da …’nin ürünlerinin nihai tüketiciye ulaşmasına engel olmuştıy^…’mn DBS limitinde yaşanan düşüşler ve DBS sisteminde sürekli kredi kullantrfası/uzerine, müvekkil … tarafından “Dağıtım Sözleşmesinin (Perakende)” 17/2. Maddesi uyarınca; 5 iş günü içerisinde 3.500.000 TL tutarında asgari kullanılabilir DBS sistem limiti oluşturması, aksi halde …’nm ödeme güçlüğü halinde olduğunun kabul edileceği, aralarındaki güven ilişkisinin zedelenecek olması ve …’nin alacaklarım riske atacağından ticari ilişkinin haklı sebeple feshedileceği ihtar edilmiştir. … tarafından çekilen ihtarnameye ve 5 iş günü süre verilmesine rağmen davacı …, 3.500.000 TL kullanılabilir asgari DBS limiti oluşturmamıştır. …’nın Banka nezdinde 6.500.000 TL tutarında DBS limiti mevcut olmasına rağmen, davacı …nın 10.11.2016 dan sonra bankadan kredi kullanımına başlaması ile birlikte DBS limiti 6.500.000 TL’nin altına düşmeye başlamış, 26.10.2018 tarihi itibari ile Banka nezdindeki DBS tutarı 3.620.000 TL’ye kadar düşmüş, kredi kullanımı ise 2.880.000 TL’ye çıkmış, …’nın DBS limitinde yaşanan düşüşler ve DBS sisteminde sürekli kredi kullanması üzerine, müvekkil … tarafından “Dağıtım Sözleşmesi’nin (Perakende)” 17/2. Maddesi uyarınca; 5 iş günü içerisinde 9.000.000 TL tutarında asgari kullanılabilir DBS sistem limiti oluşturması, aksi halde …’nın ödeme güçlüğü halinde olduğunun kabul edileceği, aralarındaki güven ilişkisinin zedelenecek olması ve …’nin alacaklarını riske atacağından ticari ilişkinin haklı sebeple feshedileceği ihtar edilmiş, … tarafından çekilen ihtarnameye ve 5 iş günü süre verilmesine rağmen davacı …, 9.000.000 TL kullanılabilir asgari DBS limiti oluşturmamıştır. Sayılan sebeplere dayanılarak ve Dağıtım Sözleşmesi’nin 17. maddesi uyarınca müvekkil … tarafından 31.12.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Dağıtım Sözleşmesi haklı sebeple feshedilmiştir. Müvekkil … açıklanan kurumsal politikasına rağmen, iyi niyetle, davacıların mali durumlarındaki sıkıntılarını gidermelerine destek olmak, distribütörü ayakta tutmak ve ticari ilişkiye devam etmek amacıyla elinden geleni yapmış ve bu genel kural davacılar lehine esnetilmiştir. Bu amaçla, standart uygulamaların dışında, yöneticilerin istisnai olarak aldığı ve mutad olmayan bireysel inisiyatiflerle, davacılara teminat tutarlarının üzerinde mal alma opsiyonu sağlanmış ve limit aşımına izin verilmiştir. Söz konusu alım miktarları da davacılar tarafından iddia edildiğinden çok daha düşük oranlarda gerçekleştirilmiştir. Davacıların istisnai olarak DBS sistemine kayıtlı teminat tutarının üstünde ürün alabilmesi tamamen müvekkil … bünyesinde çalışan ve davacılar ile ilgilenen yetkililerin kişisel inisiyatifleri ile gerçekleşmiş olduğundan dolayı, davacıların iddiasının aksine … tarafından (standart bir uygulamaymış gibi) kurumsal olarak, davacılara tanınmış bir hak söz konusu değildir. Bu nedenle davacıların söz konusu durumu kendilerine tanınmış bir hak ve yerleşik bir uygulama gibi göstererek mahkemeyi yanıltmaları hukuka aykırıdır. Söz konusu inisiyatifler, tek seferlik ve istisnai durumlar için geçerlidir. Bu nedenlerle davacılara dava dilekçesinde yer alan eksiklikleri gidermeleri için süre verilmesine, söz konusu eksikliklerin giderilmemesi durumunda davanın usulde, taraflar arasındaki Dağıtım Sözleşmesinin (Perakende) davacıların kusurlu davranışları nedeni ile … tarafından haklı sebebe dayalı olarak feshedildiğinden dolayı, şartlan oluşmayan portföy tazminatı taleplerinin esastan reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep ederiz”. Demişlerdir.
DELİLLER VE BİLİRKİŞİ RAPORLARI
Deliller; Dosya Mevcudu, Bilirkişi İncelemesi,
Mahkememiz dosyasından 20/01/2021 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda;
“Davacıların Defter ve kayıtları
Davacılar vekili tarafından UYAP üzerinden 05.11.2020 tarihli dilekçeyle mahkemeniz 02.11.2020 tarihli karar İle defter ve belgelerin incelemesine karar verildiği, müvekkile ait defterlerin kapsamlı olması nedeniyle HMK 218. Maddesi gereğince yerinde inceleme yetkisi verilmesi talep edilmiş, davacı vekili ofis telefonlanndan 22.12.2020 ve 08.01.2021 tarihinde aranmış ofis çalışanları salgın nedeniyle Homeofıs çalıştıklarını ve mesajı ileteceklerini söylemiş bu güne kadar geri dönüş olmadığından davacıların defter ve belgeleri incelenememiştir.
Davalı Defter ve kayıtları
Davalı şirkete ait defter ve kayıtlan davalı vekili tarafından flash olarak dosyaya sunulmuş olup tarafımızca incelemeye tabi tutulmuştur.
Davalı şirkete ait sunulan defter kayıtlarına göre : Ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK 64. MtL ve 213 sayılı VUK 221. Md. göre açılış tasdiklerinin süresinde usulüne uygun yapılmış öldüğü, g-defter beratlarının süresinde alındığı görülmüş ve defter beratları dosyaya eklenmiştir.
Davacılar … ve … ile davalı … … arasında Dağıtım sözleşmesi Perakende adıyla 25.06.2014 tarihinde 5 yıllık olarak (21 Md. lik) imzalanmıştır.
Sözleşmenin 1. Maddesi konu başlıklı olup: İşbu Dağıtım Sözleşmesinin konusu. … tarafından üretilen, ithal edilen veya ticareti yapılan ve ek te listelenmiş olan gıda maddelerinin (aşağıda kısaca ürünler olarak anılacaktır) (ulusal zincir mağazalar hariç) perakendecilere dağıtıcı aracılığı ile satılması ve/veya dağıtılmasıdır.
…, ürünler listesinde. dağıtıcı’ya önceden bilgi vermek kaydıyla dilediği zaman değişiklik yapmak, bunların ambalajlarını ya da spesifikasyonlarım değiştirmek ya da bunların herhangi birinin üretimini ya da ithalatını durdurmak, herhangi birini piyasadan çekmek hak ve yetkisine sahiptir
Dağıtıcı, perakende satış noktalan dışındaki satış noktalarına aktif satış ve/veya dağıtım yapmamakla yükümlüdür.
Sözleşmenin 2. Maddesinde bölge başlıklı olup, … Ltd. Şti’ ne … bölgesi olduğu,
Sözleşmenin 2. Maddesinde bölge başlıklı olup, … San.Tic. Ltd.Şti. ne … İlçesi bir kısmı bölgesi olduğu, görülmüştür.
Sözleşmenin 12. Maddesi Ödeme şartları :dağıtıcı ürünler’in bedellerini … tarafından faturalanacak fiyatlar üzerinden, (doğrudan borçlandırma sistemi de dahil ve fakat bununla sınırlı olmaksızın) … tarafından zaman zaman bildirilecek suretlerde ve sözleşme, düzenlenen fatura, emre muharrer senet (bono) veya çeklerde gösterilen vadelerinde ödeyecektir, ödememe veya eksik ya da geç ödeme hallerinde … bu sözleşmeyi feshedip etmemekte serbesttir, her üç halde de …, alacakları için kendi belirleyeceği oranda gecikme faizi talep etmeye, her türlü takipte bulunmaya ve dağıtıcı’ nın verdiği teminatları paraya çevirmeye yetkilidir, işbu sözleşmenin 17. maddesi saklıdır.
Sözleşmenin 17. Maddesi FESİH başlıklı olup: işbu sözleşme 25.06.2014 tarihinde imzalanmış olup aşağıdaki sebeplerden biriyle feshedilmediği sürece ancak her durumda, imza tarihinden itibaren en fazla 5 (beş) yıllık bir süre boyunca geçerli alacaktır:
Taraflardan herhangi biri, sözleşme süresi boyunca herhangi bir zannmda en az I (bir) ay Önceden yazılı olarak bildirimde bulunmak suretiyle sözleşmeyi tek taraflı olarak vc herhangi bir sebep göstermek zorunda olmaksızın feshetmek hakkına sahip olacaktır.
Dağıtıcı, bu sözleşmedeki yükümlülüklerinden herhangi birini ihlâl ettiği takdirde ve söz konusu ihlâl, giderilmesi mümkün bir ihlâl olup da …’nin ihlâli bildiren ve ihlâlin giderilmesi talebini içeren yazılı ihbarından itibaren 5(beş) gün içimle düzeltilmezse, … bu sözleşmeyi derhal ve tek taraflı olarak feshetmek hakkına sahip olacaktır.
Dağıtıcı’nın (yeniden yapılanmaya da birleşme amacıyla yapılanlar hariç) zorunluya da ihtiyari iflâsğıtıcı’nın (yeniden yapılanmaya da birleşme amacıyla yapılanlar hariç) zorunluya da ihtiyari iflâsı halinde ya da dağıtıcı’ mn aciz haline düşmesi, alacaklılarıyla konkordatoya girmesi, mallarının tamamıya da esaslı bir kısmının idaresinin resmi bir görevliye verilmesi durumlarında … işbu sözleşmeyi derhal tek taraflı olarak sona erdirmek hakkına sahip olacaktır.
Bu sözleşmenin 12. Maddesinde belirtilen fesih sebepleri saklıdır. Denilmektedir,
Davacılar tarafından davalı … lehine oluşturulan müşteri çevresinden faydalanmaya devam eden … sözleşmenin sona ermesi ile denkleştirme istenmektedir. (Portföy Tazminatı) Denkleştirme istemi davacının buna bağlı olarak elde edebileceği bir haktır. Sözleşme devam ettiği sürede hem davalı işletme hem de davacı bu müşteri çevresinden ekonomik menfaat sağlamaktadır. Ancak sözleşmenin bitmesi ile davacının oluşturduğu müşteri çevresi davalıya kalacaktır. Başka bir ifadeyle davalı işletme kazanç sağlamaya devam edecektir. Portföy tazminatı ile davacının sözleşmenin sona ermesi ile uğrayacağı kayıp ile davalı işletmenin müşteri çevresinden sağlayacağı kazancı dengelemek için işletmeye ödeyeceği bir tazminattır.
TTK gereği dava konusu ile ilgili 122. maddesine göre, “Denkleştirme istemi, acentenin son beş yılhk faaliyeti sonucunda aldığı yıllık komisyon veya diğer ödemelerin ortalamasını aşamaz. Sözleşme ilişkisi daha kısa bir süre devam etmişse, faaliyetin devamı sırasındaki ortalama esas alınır” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Davacılar defter ve kayıtları incelenemediğinden davacıların talep edebilecekleri azami portföy tazminat hesabı yapılamamıştır.
Dosyaya sunulan belge ve bilgiler ile davalı tarafın defter kayıtlarına göre: davalı … gıda davacıları noter ihbanyla bildirimde bulunduğu, tarafların aralarında imzalanan dbs sistemi sözleşmesi de olmasına rağmen davalı tarafın sözleşmeye uygun olarak talep ettiği bankalar ile Kredi vb çalışmalarını düzelterek DBS kredisi oluşturamamıştır.
Davacılar … ve … ile davalı … arasında Dağıtım sözleşmesi Perakende adıyla 25.06.2014 tarihinde 5 yıllık olarak (21 Md. lik) imzalandığı,
Davalı … … tarafından, davacılar … ile …dan … Noterliği 06.11.2018 tarih ve … ve … yevmiye nolu ihbarnameleri ile kullanılan DBS sisteminde yaşanan sorunların giderilmesi ve DBS sisteminde … için 3,5 Milyon TL, … için 9 milyon TL lik kullanılabilir limit oluşturulması istenilmiş ve davacılar tarafından verilen sürede sözleşme gereği DBS limiti oluşturularak cevap verilmediği görülmüş,
Davalı … Gıda tarafından davacılar … ile … ile aralarında imzalanan Dağıtım sözleşmesini tek taraflı olarak … Noterliği 20.12.2018 tarih ve … ve … yevmiye nolu ihbarnamesi ile 31.12.2018 tarihi itibariyle fesih ettiğini bildirdiği,
Davacılar tarafından TTK’ nun 122. Maddesine göre talep ettikleri portföy tazminatı davacılar defterleri incelenemediğinden hesaplama yapılmadığı tespit edilmiştir” değerlendirme ve tespitleri yapılmıştır.
12/10/2021 tarihinde mahkememiz dosyasından bilirkişi ek raporu alınmıştır.
Raporda;
“Davacıların Defter ve kayıtları
Davacılara ait defter ve kayıtları mahkemenizce verilen yerinde inceleme yetkisi gereği HMK 218. Maddesi gereğince defter ve belgeleri incelenmiştir.
Davacılar Defter tasdik bilgileri : Davacı şirketlere ait sunulan defter kayıtlarına göre : Ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK 64. Md. ve 213 sayılı VUK 221. Md. göre açılış tasdiklerinin süresinde usulüne uygun yapılmış olduğu, e-defter beratlarının süresinde alındığı görülmüş ve defter beratları dosyaya eklenmiştir.
Portföy Tazminatı Hesaplaması:
Sayın Mahkemenin takdirinde olmak üzere; davalı … tarafından davacı … Ltd. Şti. ile olan sözleşmenin haksız fesih olduğu ve … portföy tazminatı talebinin kabulü şartı ile;
Taraflar arasındaki sözleşme 31.12.2018 tarihi itibariyle fesih edilmiştir.
Denkleştirme istemi davacının buna bağlı olarak elde edebileceği bir haktır. Sözleşme devam ettiği sürede hem davalı işletme hem de davacı bu müşteri çevresinden ekonomik menfaat sağlamaktadır. Ancak sözleşmenin bitmesi ile davacının oluşturduğu müşteri çevresi davalıya kalacaktır. Başka bir ifadeyle davalı işletme kazanç sağlamaya devam edecektir. Portföy tazminatı ile davacının sözleşmenin sona ermesi ile uğrayacağı kayıp ile davalı işletmenin müşteri çevresinden sağlayacağı kazancı dengelemek için işletmeye ödeyeceği bir tazminattır.
Davacı tarafından yıllar itibariyle sunulmuş olan mali verilere göre açıklamalarımız aşağıdaki gibidir.
Davacının sözleşmesinin devam etmesi halinde davalıya 5 yıl kar sağlayacağı, ancak bu kar her yıl % 20 oranında bir müşteri kaybına uğrayacağı varsayılmaktadır (Böylece tıpkı amortisman uygulamasında olduğu gibi 5 yıl içinde bu kar rakamı sıfırlanacaktır). Bu müşteri kaybı oranı müşteri çevresiyle ilişkisinin devam edeceği 5 yıl boyunca davacı elde edeceği karı her yıl azalmaktadır. Ayrıca davacı yıllar itibariyle hesaplanan kaybı peşin ve toptan ödeyeceğinden hesaplanan denkleştirme tutarından faiz indirimi yapılmaktadır. Davacı kar kaybı iskonto edilirken kayıp tutarı ile faiz oranı çarpılmaktadır (Bu faiz oranı bizim hesaplamamızda Kanuni Faiz Oranı olarak alınmıştır). Bu aşamada davacı yıllar itibariyle kaybının bileşik faiz oranı formülü ile bugünkü değerinin (peşin değeri) bulunması doğru bir yaklaşım olacaktır. … için hesaplanan portföy tazminatı 69.983,00 TL olarak hesaplanmıştır. … için hesaplanan portföy tazminatı 179.920,42 TL olarak hesaplanmıştır” tespitleri yapılmıştır.
GEREKÇE :
Dava, temlik eden davacılar ile davalı arasında, davalının gıda ürünlerinin İstanbul İl sınırları içerisindeki distribitörlüğünün davacı tarafından yerine getirilmesi ve davalının 31/12/2018 tarihli noter ihtarı ile sözleşmeyi tek taraflı feshetmesi sonucu davacıların portföy tazminatının tazmini talebine ilişkindir.Temlik eden davacılar … ve … ile davalı … arasında Dağıtım sözleşmesi Perakende adıyla 25.06.2014 tarihinde 5 yıllık olarak (21 Md. lik) imzalanmıştır. Sözleşmenin 17. Maddesi ile taraflara 1 ay önce bildirim şartı ile sebep göstermeksizin fesih hakkı ve ihlal durumunda davalının ihlali bildiriminden itibaren 5 gün içerisinde giderilmemesi halinde davalı … firmasına fesih hakkı verilmiştir. Dosya incelendiğinde; davalı … tarafından, temlik eden davacılar … ile …dan … Noterliği 06.11.2018 tarih ve … ve … yevmiye nolu ihbarnameleri ile kullanılan DBS sisteminde yaşanan sorunların giderilmesi ve DBS sisteminde … için 3,5 Milyon TL, … için 9 milyon TL lik kullanılabilir limit oluşturulması istenilmiş ve davacılar tarafından verilen sürede sözleşme gereği DBS limiti oluşturularak cevap verilmediği akabinde, davalı tarafından temlik eden davacılar … ile … ile aralarında imzalanan Dağıtım sözleşmesini tek taraflı olarak … Noterliği 20.12.2018 tarih ve … ve … yevmiye nolu ihbarnamesi ile 31.12.2018 tarihi itibariyle fesih ettiğini bildirdiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan belge ve bilgiler ile davalı tarafın defter kayıtları ve düzenlenen gerekçeli denetime elverişli bilirkişi ek ve kök raporları gözetilerek; davalı … temlik eden davacılara Noter ihbarıyla bildirimde bulunduğu, tarafların aralarında imzalanan DBS sistemi sözleşmesi de olmasına rağmen davalı tarafın sözleşmeye uygun olarak talep ettiği bankalar ile Kredi vb çalışmalarını düzelterek DBS kredisi oluşturamadığı, ayrıca davacının sebep göstermeksizin sözleşmeyi fesih hakkının da olduğu, davalı tarafın temlik davacılar ile aralarında imzaladığı 25.06.2014 tarihli sözleşmeleri tek taraflı olarak sözleşmelerin 17. Maddesi 2. Fıkrasında verilen hak nedeniyle haklı olarak fesih ettiği anlaşıldığından, TTK. 122 maddesinde düzenlenen denkleştirme tazminatı talep koşulları oluşmadığından temlik eden davacıların/ temlik alan davacının davalarının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-a) Temlik eden … Ltd. Şti tarafından davalı aleyhine açılan ve temlik alan … tarafından davacı sıfatı ile takip olunan davanın reddine,
b) Davalı yararına hükmedilecek yargılama gideri ve vekalet ücretinin temlik eden ve temlik alan davacılardan müteselsilen tahsili ile davalıya ödenmesine,
2-a) Temlik eden … Ltd. Şti. tarafından davalı aleyhine açılan ve temlik alan … tarafından davacı sıfatı ile takip olunan davanın reddine,
b) Davalı yararına hükmedilecek yargılama gideri ve vekalet ücretinin temlik eden ve temlik alan davacılardan müteselsilen tahsili ile davalıya ödenmesine,
3-Alınması gerekli 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan ( peşinde 2.561,63 TL + ıslahta 1.707,00 TL ) toplam 4.268,63 TL’den mahsubu ile artan 4.187,93 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı vekille temsil olunmakla red üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 9.897,79 TL vekalet ücretinin temlik eden ve temlik alan davacılardan müteselsilen alınarak davalıya ödenmesine,
5-Davalı vekille temsil olunmakla red üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 11.202,21 TL vekalet ücretinin temlik eden ve temlik alan davacılardan müteselsilen alınarak davalıya ödenmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına.
7-Tarafların dava şartı olan arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, arabuluculuk son tutanağı aslından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’un 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00TL nin temlik eden ve temlik alan davacılardan müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına.
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 06/06/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır