Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/105 Esas
KARAR NO : 2023/892
DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2015
KARAR TARİHİ : 04/12/2023

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılardan … … Bankası A.Ş. tarafından … İcra Müdürlüğünün 2015/… E. sayılı dosyası ile müvekkili aleyhine 03.09.2015 keşide tarihli 120.000,00 77, bedelli … Bankası … şubesine havaleli … no.lu çek ile 13.09.2015 keşide tarihli 125000,00 TL- bedelli … Bankası … Sitesi şubesine havaleli çeklere müstenit kambiyo senetlerine özgü takibe geçildiğini, bu çeklerin Müvekkili tarafından … Dış Ticaret Ltd.Şti’ne sipariş edilen mallar nedeniyle avans olarak verilen söz konusu çekler olduğunu, müvekkilinin sipariş ettiği mallan … Dış Ticaret Ltd.Şti’nden alamaması nedeniyle bedelsiz kaldığını, bu nedenle çeklerin iadesini şirket yetkililerinden talep ettiğinde bu şirketin çekleri ciro etmesi nedeniyle en son ciranta …- … … Sanayi ve Dış Tic.Ltd.Şti.ne ulaşılmış ve söz konusu çeklerin davalı bankaya bu şirketin kredilerinin teminatı olarak verildiğinin öğrenildiğini, dava konusu iki adet çek verilen temrin tarihlerine rağmen … Ltd. Şti. tarafından mallar gönderilmediği için bedelsiz kaldığını, çeklerin bankaya rehin teminat cirosu ile devredilmesinin yasaya aykırı olduğunu, rehin teminat cirosunun bir hükmü olmadığından çeki elinde bulunduran davalı bankanın meşru hamil olmadığını, davalı banka … … Ltd.Şii. ‘ne karşı kredi alacağı nedeniyle de takip yapabilecek durumda olduğunu, teminat olarak verilen çekleri de tahsil ettiği takdirde mükerrer tahsilat oluşacağını, bu nedenle bedelsiz kalan çeklerin teminat olarak bankaya verilmiş olması nedeniyle müvekkilinin 245.000,00 TL ‘ye borçlu bulunmadığının tespitine, dava konusu çeklerin iptaline, yatırılacak teminat mukabilinde icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir karan verilmesine, haksız takip nedeniyle davalı banka aleyhine % 20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesıne, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı … … Bankası A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu çeklerin borçlu … … San. Ve Dtş Tic Ltd.nin Müvekkili Banka’ya olan borçlarının ödenmesi için temlik hükmündeki beyaz ciro ile devredilmiş olduğunu, temlik cirosu ile devredilen çekler ile birlikte içerdiği hak da kayıtsız ve şartsız yeni hamil olan Müvekkili Bankaya geçtiğini ve söz konusu çekler özerinde gerek keşideci olan Davacının ve gerekse … ‘nin bir hakkı kalmadığını, işbu çeklerle ilgili olarak icra takibi yapmak müvekkili bankanın yasal hakkı olduğunu, haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, bir Müvekkil Banka’nın tamamen yabancısı olduğu temeI borç ilişkisinden kaynaklandığı iddia edilen bir kısım iddialarınn Müvekkil Banka’ya karşı ileri sürülmesinin hukuken mümkün olmadığını, esasen iyiniyetli üçüncü kişi konumundaki Müvekkili banka’ya karşı temel borç ilişkisinden kaynaklandığı iddia edilen bir kısım beyanların ileri sürülmesinin, kıymetli evrak hukukunun temel özelliklerinin yok sayılması anlamına gelmekte olduğunu, davaya konu çeklerin müvekkil bankaya temlik cirosu ve beyaz ciro ile devredildiği hususunun çek metninden ve cirolardan açıkça anlaşılabileceğinin, bu nedenlerle; Haksız ve hukuka aykırı davanın reddi ile Davacının % 20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama harç ve giderleri ile vekal ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; 03/09/2015 keşide tarihli 120.000,00 TL bedelli ve 13/09/2015 tarihli 125.000,00 TL bedelli iki adet çek nedeniyle menfi tespit noktalarında toplanmaktadır.
Mahkememizden verilen 11/12/2017 tarih ve 2015/… Esas 2017/… sayılı kararı … Mah. … Hukuk Dairesinin 07/02/2019 tarih ve 2018/… Esas 2019/… Karar sayılı ilamıyla BOZULMAKLA, 2019/… esasa kaydı yapılarak devam olunduğu görüldü.
İlamda;
“Davacının öncelikle bedelsizlik iddiasını ispatlaması gerekir. Davacının ticari defterlerinde avans iddiasını doğrulayan bir kayda rastlanılmamış ise de, delil olarak dayandığı davacı ve davalı … ..Ltd. Şti.’ne atfen imzalar içeren 20/10/2015 tarihli “protokol”başlıklı belgede, çeklerin davacı tarafından verilen siparişlere karşılık vadeli olarak düzenlenip verildiğinin, ancak siparişlerin teslim edilemediğinin ve çeklerin davalı … Ltd. Şti.’ne ciro edilmesi nedeniyle iade edilemediğinin belirtildiği görülmüştür.
O halde söz konusu belge yönünden davalı … Dış Tic. Ltd. Şti yetkilisi/yetkililerinin isticvabı ile sonucuna göre çeklerin bedelsiz olup olmadığının tespiti, ayrıca TTK 818/1-e maddesi yollamasıyla 687/1 maddesi hükmü uyarınca bedelsizlik definin diğer davalılara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği hususunda bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.Davacının rehin cirosu ile temlik iddiası yönünden alacağını temlik eden bankadan çek tevdi bordrosu celp edilerek çeklerin ne şekilde kaydedildiği incelenmeden, ayrıca yargılamada geçen uzun süre dikkate alınıp banka dışındaki davalı şirketlerin güncel ticaret sicil adresleri araştırılmadan bir karar verilmesi de doğru görülmemiş, hükme tesir edecek derece de delillerin toplanıp değerlendirilmediği anlaşılmakla,davacı vekilinin istinaf başvusunun kabulü ile, HMK 353(1)a-6 maddesi uyarınca hükmün kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmek üzere ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. ” denmiştir.
Mahkememiz dosyasının 12/04/2021 tarihli celsesinde davalı … Dış Ticaret Limited Şirketi yetkililerinin isticevabına karar verildiği anlaşılmış olmakla, 13/09/2021 tarihli celsede dinlenilen … Ticaret Şirketi Yetkilisi … … …’nin beyanında;
” Ben … Dış Tic. Ltd. Şti’nin kuruluşundan bu yana yetkilisiyim Eylül 2015 döneminde de şirketin yetkilisiydim, 03/09/2015 tarihli 120.000,00 TL ve 10.09.2015 tarihli, 125.000,00 TL meblağlı çekleri davacı firmadan avans olarak almıştık, bizde çekleri … firmasına avans olarak verdik, ancak bu firmadan malları alamadık, çekleri makbuz karşılığı mı yoksa elden mi teslim ettiğimizi hatırlamıyorum, bizde sipariş ettikleri malları …’a teslim edemedik, çekleri … firmasından istediğimizde bankaya verdik geri alamıyoruz şeklinde cevap verdiler, çeklerin tarihi olan Eylül 2015 öncesinde davacı firmadan herhangi bir alacağımız yoktu, sonrasında da onlardan herhangi bir alacağımız oluşmadı, çeklerin tarafımıza iadesi durumunda, bizde bedelsiz olarak …’a iade edecektik. protokolde … Dış Tic. Ünvanı üzerinde bulunan imza bana aittir, protokol içeriği doğrudur, …/… firmasına teslim etmiş olduğumuz çekler bu firma tarafından ibraz ediliği bankadan geri alınmadığından bizde …’a iade edemiyorduk, bundan dolayı bu protokolü üzerinde yazdığı tarihte imzalamıştık. 20/10/2015 tarihli … firması tarafından … Firmasına ithafen yazılı belge suretinin tarafımıza teslim edilip edilmediğini hatırlamıyorum, ancak belgenin içeriği doğrudur, kendilerine vermiş olduğumuz 2 adet çeki bankaya teminat olarak verdiklerini ancak geri alamadıklarını bize o tarihte söylüyorlardı.” dediği görüldü.
13/09/2021 tarihli celsede dinlenilen … Ticaret Şirketi Yetkilisi … …’nin beyanında;
” 2015 yılında ben … firmasının … … … ile birlikte münferit yetkilisiydim. 2015 yılının başlarında 3. Yada 4. Ay olabilir … firmasından sipariş aldık, sipariş alırkende 2 adet avans çeki aldık, sonra tedareikçimiz olan … firmasına bu çekleri ciro ederek, ürünleri sipariş ettik, … firması süresinde malları teslim edemeyince, … firması çekleri bizden geri istedik, bizde … firmasından istedik, kredi teminatında kullandıkları için bankadan çekleri alamadıklarını söylediler, bilgim ve gördüm bundan ibrarettir. 20/10/2015 tarihli … firması tarafından … Firmasına ithafen yazılı belge suretinin gösterilen bu belge … Firması tarafından bize ulaştırılmıştı, net tarihini hatırlamıyorum ancak siparişin gerçekleşmediği anlaşıldıktan sonra geldi, bilgim ve görgüm bundan ibarettir.” dediği görüldü.
Mahkememiz dosyasında, dosyanın bankacı bilirkişiye tevdii ile dava konusu çeklerin kredi alacağı nedeniyle davalı bankaya teslim edilip edilmediği dava tarihi itibariyle bu kredi ilişkisi nedeniyle davalı bankanın alacağının bulunup bulunmadığı varsa miktarı bu çekler nedeniyle davacının davalı bankaya sorumlu olup olmadığı noktasında rapor aldırılmasına karar verilmiştir.
Mahkememiz dosyasına 14/04/2023 tarihli bilirkişi raporu sunulmuştur.
Raporda özetle;
“Davacı … Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin davalılardan … Dış Ticaret Ltd. Şti.’ye sipariş ettiği mallara karşılık avans olarak … Bankası … şubesine havaleli … no.lu 03.09.2015 keşide tarihli 120.000,00 TL bedelli ve … no.lu 13.09.2015 keşide tarihli 125.000,00 TL.bedelli olmak üzere 2 adet çek vermiş olduğu, davacının sipariş ettiği malları … Dış Ticaret Ltd.Şti.’den alamaması nedeniyle söz konusu çeklerin bedelsiz kaldığı, çeklerin iadesini şirket yetkililerinden talep ettiğinde bu şirketin çekleri ciro etmesi ve en son ciranta …-… Sanayi ve Dış Tic.Ltd.Şti.’nin bu çekleri davalı … … Bankası A.Ş.’ye verdiği,
… … Bankası A.Ş. … Şubesi ve … … San ve Dış Tic.Ltd.Şti. Arasında imzalanan dava konusu çeklere ait 23.02.2015 tarihli tevdi bordrosunda ”İş bu bordroda / ekli evrakta ayrıntıları yazılı kambiyo senetlerini Bankanızla olan ilişkilerimize dayalı olarak Bankanıza teslim ediyoruz. Karşılıksız çekler için sorumluluk miktarını muhataplardan talep / tahsil etmeyiniz.Tahsil edilip edilmediğini telefonla bildiriniz.Her türlü masraf,ücret,komisyon,vergi,harç vs.’yi hesabımıza borç kaydediniz / hesabımızdan tahsil ediniz.” ifadesinin yer aldığı
… … Bankası A. Ş. vekilinin beyanında davaya konu çeklerin,dava dışı borçlu … … … San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin bankaya olan borçlarının ödenmesi için temlik hükmündeki beyaz ciro ile devredildiği, içerdiği hakkın da yeni hamil bankaya geçmiş olduğu ve söz konusu çekler üzerinde gerek keşideci davacının gerek … … firmasının herhangi bir hakkının kalmadığı,tahsil için veya rehin için verildiğine ilişkin hiçbir kayıt içermeyen söz konusu çeklerde yer alan cironun temlik hükmünde olduğu, sadece firma adı ve imzadan ibaret olması sebebiyle aynı zamanda beyaz ciro olduğu şeklinde açıklanmıştır.
Davacı vekilinin beyanında dava konusu çeklerin davalı bankaya kredi teminatı olarak verildiğini destekleyen protokollerin altı çizilmiş, Bankanın bir deri firmasıyla kredi ilişkisi dışında bir alacak verecek ilişkisi bulunamayacağı, çeklerin kredi borcunun teminatı olduğu ve bankanın diğer davalılara takip yapması ve borcu yapılandırması sebebiyle çekleri de tahsil ettiği taktirde mükerrer tahsilat oluşacağı beyan edilmiştir.
Davalının ticari defterlerini sunmadığı, 05/07/2015 günlü bilirkişi raporunda; davacı ile davalılardan çeklerin verildiği … Dış Tic. Ltd. Şti. Arasında 2015 yılı ticari işlemlerine göre davacı avans çeki olarak verdiğini beyan etmesine rağmen verilen çekler avans olarak verilmesi halinde … nolu hesapta takip edilmesi gerektiği halde 120 alıcılar hesabında takip edildiği, … hesabı mal satılan müşterilerin hesaplarının takip edildiği hesap olup, mal satanların takip edildiği hesap … satıcılar hesabında takip edilmesi gerektiği,davacı ile davalı … 2015 yılında karşılıklı çekler verildiği ve alınmış mal hareketinin olmadığı, davaya konu çeklerin 19/02/2015 tarihinde defterlere kayıt edildiği, davacı 03/02/2015 tarihinde aldığı çekleri 22/07/2015 tarihinde davalıya iade ettiği. 205.911,78 TL C/H alacaklı hale geldiği, 31/12/2015 tarihinde … alacağını …ye temlik ederek hesabın kapandığı görülmüştür
Yukarıda arz ve izah edildiği üzere;
Davacı … Ltd. Şti.’nin davalılardan … Ltd. Şti.’ye sipariş ettiği mallara karşılık avans olarak … Bankası … şubesine havaleli … no.lu 03.09.2015 keşide tarihli 120.000,00 TL bedelli ve … no.lu 13.09.2015 keşide tarihli 125.000,00 TL.bedelli olmak üzere 2 adet çek vermiş olduğu, davacının sipariş ettiği malları … Ticaret Ltd.Şti.’den alamaması nedeniyle söz konusu çeklerin bedelsiz kaldığı, çeklerin iadesini şirket yetkililerinden talep ettiğinde bu şirketin çekleri ciro etmesi ve en son ciranta …-… Ltd.Şti.’nin bu çekleri davalı … … Bankası A.Ş.’ye verdiği,
…-… .Ltd.Şti. Tarafından … Ltd.Şti.’ye hitaben yazılmış 20.10.2015 tarihli yazı ekinde; Keşidecisi … Ltd.Şti olan … Bankası … şubesine havaleli … no.lu 03.09.2015 keşide tarihli 120.000,00 TL bedelli ve … no.lu 13.09.2015 keşide tarihli 125.000,00 TL.bedelli 2 adet çekin … … Bankası’na ”Teminat” olarak verildiğinin beyan edildiği,
… Ltd.Şti. Ve … Dış Tic.Ltd.Şti. Arasında imzalanmış 20.10.2015 tarihli protokol ekinde; Keşidecisi … Ltd.Şti olan … Bankası … şubesine havaleli … no.lu 03.09.2015 keşide tarihli 120.000,00 TL.bedelli ve … no.lu 13.09.2015 keşide tarihli 125.000,00 TL.bedelli 2 adet çeklerin konusu olan siparişlerin süresi içinde … Dış Tic.Ltd.Şti’ye teslim edilemediği ve … … San ve Dış Tic.Ltd.Şti. tarafından … … Bankası’na ”Teminat” olarak verildiğinden iade alınamadığının beyan edildiği,
… … Bankası A.Ş. Ve … A.Ş. Arasında imzalanan 29.09.2017 tarihli ”Alacak Temlik Beyanı” ;… … San ve Dış Tic.Ltd.Şti.’ye ait tahsili gecikmiş Alacakların … … Bankası A.Ş. Tarafından … A.Ş.’ye devredilmiş olduğu ekinde … … San ve Dış Tic.Ltd.Şti.’nin … nolu ”Müşteri” olarak yer aldığı bir listenin bulunduğu,
… … Bankası A.Ş. Tarafından Sayın Mahkeme’ye gönderilen 01.06.2022 tarih ve … sayılı yazı;ekinde … … Bankası A.Ş. … Şubesi ve … … San ve Dış Tic.Ltd.Şti. Arasında imzalanan dava konusu çeklere ait 23.02.2015 tarihli tevdi bordrosu yer alırken, yazının ekinde ”İş bu bordroda / ekli evrakta ayrıntıları yazılı kambiyo senetlerini Bankanızla olan ilişkilerimize dayalı olarak Bankanıza teslim ediyoruz. Karşılıksız çekler için sorumluluk miktarını muhataplardan talep / tahsil etmeyiniz. Tahsil edilip edilmediğini telefonla bildiriniz. Her türlü masraf, ücret, komisyon, vergi, harç vs.’yi hesabımıza borç kaydediniz / hesabımızdan tahsil ediniz.” açıklamasının yer aldığı Sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bir bankanın (… … Bankası A.Ş.) bir deri firmasıyla ( … … San ve Dış Tic.Ltd.Şti.) kredi ilişkisi dışında bir nasıl bir alacak verecek ilişkisi olduğunun tespite muhtaç olduğu ve fakat … … Bankası A.Ş. ve … A.Ş.’den bu tespite yönelik evrakların temin edilemediği hususunu Sayın Mahkememizin bilgilerine arz ederim.” şeklinde görüş ve kanaatinde bulunmuştur. Davalı bankadan takip konusu alacağı temlik alan … şiketi vekiline 10.07.2023 tarihli celsede takip ve dava konusu çeklerin hangi kredi veya hukuki ilişkiden kaynaklı alacak nedeniyle kimden alındığına dair beyanda bulunulması için 1 ay süre verilmiş ise de verilen sürede beyanda bulunulmadığından bankanın yasal bir alacağı nedeniyle çekten kaynaklı bir alacağının bulunduğuna dair dosyada herhangi somut bir delil sunulmadığından; davacı, diğer davalılar ve isticvap davetiyesi ile dinlenen davalı şirket yetkililerinin bir biri ile ve dosya kapsamı ile uyumlu beyanlarına itibar edilerek temlik eden bankanın takip ve dava konusu çeklerden kaynaklı bir alacağının bulunmadığı kanaatine varılarak davanın kabulüne, davalı banka görevlilerinin kötü niyetle hareket ettiklerine dair somut delil bulunmadığından kötü niyet tazminatı talebinin reddine, davalı banka ve bu banka alacağını temlik alan … dışındaki davalıların davanın açılmasında bir kusurları ve dava konusu talebe bir itirazları bulunmadığından bu davalılara yargılama giderlerinin yükletilmemesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın KABULÜNE, …. İcra müdürlüğü 2015/… Esas sayılı takip dosyasına konu 13/09/2015 tarihli 125.000,00TL tutarlı … seri nolu ve 03/09/2015 tarihli 120.000,00TL tutarlı … seri nolu çekler ve icra takibi dosyası yönünden davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine,
2-Şartları sabit görülmediğinden davacının kötü niyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Alınması gerekli 16.735,95 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 4.183,99 TL TL harcın düşümü ile eksik kalan 12.551,96 TL eksik harcın davalılar temlik eden banka … … BANKASI ANONİM ŞİRKETİ ve temlik alan … ANONİM ŞİRKETİ’nden müştereken ve müteselsilen tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 38.750,00 TL vekalet ücretinin davalılar temlik eden banka … … BANKASI ANONİM ŞİRKETİ ve temlik alan … ANONİM ŞİRKETİ’nden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafça yapılan ( 4.183,99TL peşin harç + ilk masraf 27,70 TL + bilirkişi ücreti 2.850,00 TL + 1.236,9‬0TL posta masrafı ) toplam 8.298,59 TL yargılama giderinindavalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı … … BANKASI ANONİM ŞİRKETİ ve temlik alan … ANONİM ŞİRKETİtarafından yapılan 50,00TL yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalılardan temlik alan … AŞ vekilinin yüzüne karşı, diğer davalıların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile … Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 04/12/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır