Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/495 Esas
KARAR NO:2021/617

DAVA :Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:01/06/2018
KARAR TARİHİ:22/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davacı ile davalı arasında 01/01/2018 tarihinden 31/12/2018 tarihine kadar olan dönemde geçerli olmak üzere süt alım satım sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin Fiyat-Kalite Pirimi ve Cezası başlıklı 5.md 1.paragrafında “Soğutulmuş çiğ inek sütü litre fiyatı Ulusal Süt Konseyince tavsiye edilen referans fiyatı ile bölgede pazarlıklar sonucu oluşan fiyat” olduğu, 2.paragrafta 01/01/2018 tarihinden itibaren soğutulmuş çiğ inek sütü olarak 1,40 TL/LT fiyatı üzerinden satıcı tarafından alıcıya faturalandırılacağı, 3.Paragraf “müteakip aylar için, soğutulmuş çiğ inek sütü fiyatı değişmesi durumunda tarafların karşılıklı uzlaşması neticesin de ek bir protokolle kayıt altına alınıp, faturalandırılacağı ve 4. Paragrafında “satıcının çiğ inek sütü fiyatının içinden süt toplama ve soğutma masrafları olarak 0,090 TL/LT pirim bedelini toplam fiyattan düşüleceği, süt toplama ve soğutma masrafı mahsubu sonucunda müstahsile ödenecek üretici litre fiyatı- TL/LT belirlenmiş olacağının kararlaştırılmış olduğunu, sözleşmenin tanzimi akabinde çiğ inek sütü fiyatı değişince tarafların ocak ayında yeniden görüşerek ek bir protokol hazırladıklarını, buna göre 01/01/2018 tarihinden itibaren soğutulmuş çiğ inek sütü fiyatının 1,54 TL/LT fiyatı üzerinden satıcı tarafından alıcıya faturalandırılacağını belirlendiği (USK’nın belirlediği 1,40TL/LT üzerine %10 nispetinde süt toplama ve soğutma masrafı eklenerek 1,54TL olarak belirlendiği) müvekkili tarafından ek protokolün imzalı bir suretinin davalıya gönderildiği, ancak davalı tarafça imzalı suretinin vekil edenine iade edilmediğini, neticede ek protokole göre davacının hakkı olan 2018 yılı ocak ayında 0,14 TL/LT (% 10 luk) süt toplama ve soğutma masrafının toplam 67.402,44 TL davalı tarafça vekil edenine ödendiğini, ancak davalının bu ödeme için düzenlenecek faturada açıklamanın çiğ süt fiyat farkı olarak yazılmasını istediğinden davalının isteğine göre fatura tanzim edildiğini, 2018 yılı şubat ayında çiğ inek sütünün fiyatının yeniden değiştiğini, bu nedenle tarafların şubat ayında bir kez daha görüşerek yeni bir ek protokol daha hazırladıklarını son protokole göre 01/02/2018 tarihinden itibaren soğutulmuş çiğ inet sütü olarak 1,683TL/LT fiyatı üzerinden satıcı tarafından alıcıya faturalandırılıcağının belirlendiği, ilk protokolün davacı tarafından imzalanılarak davalıya gönderildiği, ancak yine davalı tarafça imzalı bir suretin davalıya iade edilmediği, davalının ek protokole göre davacıya ödemesi gereken toplam 69.724,40TL’yi davacıya ödemediği, davacının 2018 yılı mart ayında davalıya 507.896LT çiğ inek sütü teslim ettiği, ancak davalının 1.530TL/LT birim fiyatlı müstahsile verilecek ödemeyi ancak davacıya ödemesi gereken %10’luk toplama ve soğutma masrafı toplamı olan 83.924,74TL’yi ödemediğini , diğerleri gibi çiğ süt fiyat farkı olan faturayı haksız bir itirazla geri gönderdiğini ileri sürerek şimdilik Mart ayına ilişkin 507.896 LT çiğ inek sütü toplama ve soğutma masrafı karşılığı olan 31/03/2018 tarih … Nolu fatura bedeli 83.924,74 TL nın temerrüt tarihi olan 05/05/2018 tarihinden itibaren ticari faizi, yargılama gideri ve avukatlık ücreti ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili firma arasında imzalanmış olan ve 01.01.2018-31.12.2018 tarihleri arasında geçerli olan süt alım sözleşmesi kapsamında, davacı ile müvekkili arasında süt alım-satım ilişkisi devam etmekte olduğunu, davacı tarafın işbu davaya konu talebine dayanak olan faturası ve ileri sürdüğü alacak talebinin taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine aykırı, haksız ve dayanaksız olduğunu, bu itibarla, söz konusu faturanın müvekkili firmaya tebliğ edilmesini müteakip, müvekkili firma tarafından kabul edilmeyerek yasal süresi içerisinde noter marifetiyle iade edilmiş olduğunu, taraflar arasındaki sözleşme’nin 5. maddesinde “soğutulmuş çiğ inek sütü litre fiyatı …’nce tavsiye edilen referans fiyatı ile bölgede pazarlıklar sonucu oluşan fiyattır” denildigini ve yine aynı maddede “müteakip aylar için, soğutulmuş çiğ inek sütü fiyatı değişmesi durumunda tarafların karşılıklı uzlaşması neticesinde ek bir protokolle kayıt altına alınıp faturalandırılacağı hükmüne yer verildiğini, davacının ise işbu davada, sözleşme hükümlerine açıkça aykırı bir şekilde; taraflar arasında herhangi bir mutabakat olmaksızın, tek taraflı olarak düzenlediği 2018 yılı mart ayına ait 83.924,74 tl lık fatura bedelinin ödenmesini talep etttiğini, müvekkili firmanın bu faturaya rıza ve onayının olmadığını,taraflar arasında 2018 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin olarak ve sadece o aylara mahsus olarak yapılan uygulamanın davacı tarafça her hangi bir yazılı belge olmaksızın genele yayılmak ve sonraki aylara teşmil edilerek haksız kazanç elde etmek istemesinin kabulünün mümkün olmadığını, ilgili aya mahsus yapılan işlemin sonraki aylara da uygulanması yönünde tek taraflı bir uygulama içerisine girilmesi ve emrivaki mahiyetinde fatura tanzim edilmesi iyiniyetten uzak, haksız ve dayanaksız bir yaklaşım olup kabulünün mümkün olmadığını, davacı tarafça, tarafların karşılıklı mutabakatı haricinde, tek taraflı olarak farklı bir fiyat uygulaması yapılmak istendiğini, müvekkili firma tarafından farklı bir fiyat üzerinden ödeme yapılacağına dair herhangi bir protokol imzalanmadığını beyanla; haksız ve dayanaksız davanın reddi ile masraf ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE
Deliller; Süt Alım Satım Sözleşmesi, ihtarname, faturalar, bilirkişi incelemesi.
Davacının ticari defter ve kayıtları ile dosyaya sunulan belgeler değerlendirilerek alacak-borç kayıtları ile hesap bakiyeleri incelenerek sözleşme ve ek protokol uyarınca çiğ inek sütü litre fiyatının tespiti ile sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren mart ayına kadar çiğ inek sütü fiyatının değişip değişmediği, ocak ve şubat dönemine ait faturalardaki birim fiyatın nasıl hesaplandığı, davalının ödemeyi hangi fiyat üzerinden yaptığı; takdiri mahkemeye ait olmak üzere mart döneminde tespit edilen mallara karşılık düzenlenen faturalardaki birim fiyatı belirlenerek davacının ve davalının iddiasına göre ayrı ayrı değerlendirilerek davacının fatura alacağı bulunup bulunmadığının belirlenmesi noktasında mali müşavir bilirkişisinden rapor aldırılmak üzere … Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılmasına karar verilmiş olup, talimat mahkemesi vasıtasıyla alınan bilirkişi raporunda özetle; Ulusal süt birliği sitesinden alınan bilgilere göre 9 Kr. soğutma/hizmet bedeli ve 1.44 TL müstahsil fiyatı olmak kaydı ile 1,53 TL/LT olarak belirlendiği, kaynak olarak web sitesi kullanıldığı, başkaca bir resmi kaynak veya bölgesel fiyat listesi kaynağı bulunmadığını, Ocak şubat ayındaki birim fiyatının hesaplanmasında; süt fiyatının, müstahsil ve soğutma fiyatlarından oluştuğunu, müstahsilin ürettiği sütün doğrudan soğutma alanlarına aktarıldığını ve sözleşmede tespit edilen bedel üzerinden fiyatlandırıldığını, müstahsilin sütü ürettiği fiyatın Kooperatif maliyetlerinden bağımsız olup kişisel maliyetler olduğu, Kooperatif soğutma fiyatı ise sözleşme ile tespit edilen süt fiyatının %10 u olarak tespit edildiğini, ocak ayı fiyat tespitinde: 1.40+%10= 1,54 TL uygulandığı ve ödendiği, şubat ayı fiyat tespitinde Ulusal Birlik tavsiye fiyatlarının değiştiği, davacı tarafın 1.53+0.153 TL=1.545 TL birim fiyat ile fatura kesildiği, alacak hesap kayıtlarına girdiği, bu konuda bir uzlaşmazlık olmadığı; mart ayı süt fiyatlarında bir değişiklik olmadığı, şubat ayı ile aynı kaldığı, davacı tarafın 1.53+0.153 TL= 1.545 TL birim maliyet ile fatura kestiği, 1.53 TL kesilen fatura ile ilgili bir anlaşmazlık bulunmadığı, soğutma bedeli olarak kesilen 0.153 TL tutarlı kısma ilişkin kesilen fatura konusunda ise anlaşmazlık bulunduğu; 31/05/2018 tarihinde kesilen 83.924,74 TL tutarlı faturanın: Ay içinde kesilen 507.896 Litre soğutma bedeli (Fiyat Farkı ) olarak birim fiyat 0.153 TL olarak kesildiği, davalı taraf kayıtlarında bulunduğu, bu kayıtlara göre alacaklı bulunduğu, ancak taraflar arasında EK Sözleşme konusunda anlaşmazlık-karşılıklı olarak ihtarnameler bulunduğu, Anlaşmazlık konusu birim fiyat + soğutma bedeli nedeninden kaynaklandığı, Süt Fiyatının 1,44+0,09=1,53 TL olarak kabul edilmesi halinde, ay içerisinde kesilen faturalar 1,53 TL birim fiyat ile ile kesildiğinden mart ayı ile ilgili bir fark alacak bulunmayacağı, Ulusal veya bölgesel fiyatlarla ilgili resmi bir belge bulamadığı ,… Web Sitesinden sağlanılan ve soğutma bedeli dahil 1.53 TL olarak yorumlanan birim fiyat ile ilgili olarak resmi yazı olmaması nedeni ile çekince bulunduğundan mahkemenin takdıri doğrultusunda ek rapor düzenlenebileceği rapor edilmiştir.
Bilirkişi tarafından talimat dosyasına sunulan maddi hata düzeltme konulu ek raporda özetle; Asıl raporun 7 savfada yer alan 2. madde ki toplama hatası nedeni ile sehven 1,53+0,153=1,545 olarak hesaplandığı, ancak Şubat ve Mart dönemi için 1,53+0,153 — 1,683 TL düzeltmesi yapıldığını, maddi hatadan kaynaklanan içerik değişikliği bulunmadığını, ocak ayı fiyat tespitinde: 1.40+%10=1.54 TL uygulandığı ve ödendiği, şubat ayı fiyat tespitinde Ulusal Birlik tavsiye fiyatlarının değiştiği, davacının 1.53+ 0,153 TL=1.683 TL birim fiyat ile fatura kestiği, alacağın hesap kayıtlarına girdiği ve bu konuda bir uzlaşmazlık olmadığı, mart ayı süt fiyatlarında bir değişiklik olmadığı, şubat ayı ile aynı kaldığı, davacı tarafın 1.53+0.153 TL=1,683 TL birim maliyet ile fatura kestiği,1.53 TL kesilen fatura ile ilgili bir anlaşmazlık bulunmadığı, soğutma bedeli olarak kesilen 0,153 TL tutarlı kısma ilişkin kesilen fatura konusunda ise anlaşmazlık bulunduğu, 31/03/2018 tarihinde kesilen 83.924,74 TL tutarlı faturanın; ay içinde kesilen 507.896 Litre soğutma bedeli (Fiyat Farkı ) olarak birim fiyatı 0.153 TL olarak kesildiği, davalı taraf kayıtlarında bulunduğu, bu kayıtlara göre davacının alacaklı bulunduğu, ancak taraflar arasında EK Sözleşme konusunda anlaşmazlık-karşılıklı olarak ihtarnameler bulunduğu, analaşmazlık konusunun birim fiyat+soğutma bedeli nedeninden kaynaklandığı, süt fiyatının 1,44+0,09=1,53-TL olarak kabul edilmesi halinde ay içerisinde kesilen faturaların 1,53 TL birim fiyat ile kesildiğinden mart ayı ile ilgili bir fark alacak bulunmayacağı rapor edilmiştir.
Mahkememizce davalının ticari defter ve kayıtları ile dosyaya sunulan belgeler değerlendirilerek alacak-borç kayıtları ile hesap bakiyeleri incelenerek sözleşme ve ek protokol uyarınca çiğ inek sütü litre fiyatının tespiti ile sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren Mart ayına kadar çiğ inek fiyatının değişip değişmediği, Ocak ve Şubat dönemine ait faturalardaki birim fiyatın nasıl hesaplandığı, davalının ödemeyi hangi fiyat üzerinden yaptığı; takdiri mahkemeye ait olmak üzere Mart döneminde tespit edilen mallara karşılık düzenlenen faturalardaki birim fiyatı belirlenerek davacının ve davalının iddiasına göre ayrı ayrı değerlendirilerek davacının fatura alacağı bulunup bulunmadığının belirlenmesi noktasında mali müşavir bilirkişisinden rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, düzenlenen 23/07/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle: davalının 2018 yıllarına ait ticari defterlerinin (Yevmiye ve Defteri Kebir) beratlarının bulunduğu ve envanter defterinin noter açılış tasdikinin yasal süresi içerisinde yapıldığını, davalı ile davacı arasındaki sözleşmede soğutulmuş çiğ inek süt birim fiyatının 01.01.2018-31.12.2018 için, 1,40 TL/LT olarak belirlendiği (0,090 TL/LT süt toplama ve soğuma masrafları dahil) ve ocak 2018 dönemi faturalarının davacı tarafça sözleşmeye uygun olarak 1,40 TL/LT den fatura edildiğini, davalı ve davacı arasındaki sözleşme dahilinde fiyatın tespiti hususunda 5 madde kapsamında USK (…) fiyatlarının referans alınacağı belirtildiği, UKS tarafından tespit edilen şubat 2018-haziran 2018 dönemi soğutulmuş çiğ inek süt birim fiyatının 1,53 TL/LT olduğu ve şubat-mart dönemi faturalarının tamamının davacı tarafça 1,53 TL/LT den fatura den fatura edildiğini, dava konusu davacı 31.03.2019 tarihli faturanın, mart dönemi süt alımlarına istinaden oluşan fiyat farkına istinaden kesildiğinin görüldüğünü, mart dönemi süt alımları birim fiyatı davacı tarafça 1,53 TL/LT olarak tespit edilmiş olduğu ve UKS fiyatları ile uyumlu olduğu, davacı tarafça kesilen dava konusu 31.03.2019 tarihli 83.924,74 TL tutarlı “çiğ süt fiyat farkı” faturasının sözleşmeye ve/veya UKS tavsiye fiyatla uyumsuz olduğu görüş ve kanaatini bildirilmiştir.
Tarafların itirazlarının değerlendirilmesi noktasında ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, 23/07/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle: kök raporda detaylı açıklandığı üzere; taraflar arasında 01.01.2018-31.12.2018 dönemini kapsayan sözleşme olduğunu, sözleşmede birim fiyatın USK tavsiye fiyatı baz alınarak taraflar arasında tespit edileceğini (01.01.2018 itibariyle 1,40 TL/LT (minimum yağ 3.694 ve minimum protein 3,296) üzerinden sütün satış fiyatı belirlenmiştir), fiyat değişikliği durumunda ek protokolle fiyatın düzenleneceğini, çiğ süt fiyatları … tarafından 1 şubat ve 30 haziran tarihleri geçerli olmak üzere 1,53 TL/LT (1,44+0,09 =1,53TL/LT) olarak tespit edildiğini, taraflar arasında karşılıklı imzalanmış yeni fiyat konusu ile ilgili herhangi bir ek protokol/sözleşme sunulmadığının kök raporda ifade edildiğini, ancak yapılan incelemede Ocak (5 adet fatura 481.446 litre süt 1,40 TL/LT fiyattan) Şubat (4 adet fatura 44.715 litre süt 1,53 TL fiyattan ) ve mart (5 adet fatura 507.896 litre süt 1,53 TL fiyattan) dönemi faturalarının tamamında birim fiyat uks tavsiyeedilen fiyat üzerinden kesilmiş ve davalı tarafından kabul edilip ödenmiş olduğunu, sözleşmenin 5 maddesi kapsamında uks fiyatı baz alınarak kesilen ocak-şubat ve mart faturalarının tamamının ödenmiş olduğunu, ayrıca yine davacı tarafça Ocak ve Şubat aylarını kapsayan süt alımları kaynaklı kesilen “fiyat farkı açıklamalı” 2 adet fatura davalı tarafça kayıtlara alınmış ve bedelinin ödenmiş olduğunu, İlgili fiyat farkının kaynağı sorgulandığında davalı tarafça “Ocak ve Şubat aylarındaki süt fiyatlarında yaşanan dalgalanmadan kaynaklı, üreticiyi koruma amaçlı ve tek taraflı olarak, herhangi bir sözleşme/protokole dayanmayan ve süreklilik arz etmeyen iyiniyetli destekleme olduğu” beyan edildiği, kök raporda da ifade edildiği üzere taraflar arasındaki anlaşmazlığın esasını oluşturan Mart ayı “fiyat farkı faturası” açıklaması ile kesilen 31.03.2018 tarihli … numaralı 83.924,24 TL tutarlı fatura olduğunu, davalı tarafın Ocak ve Şubat ayında fiyat farkı açıklamalı faturaları kabul etmiş ve ödenmiş olduğunu,, ancak mart ayı faturasını kabul etmemiş, ticari defterlerine kaydetmemiş ve ödememiş olduğunu, davacı tarafça davalıya kesilen Mart ayı “fiyat farkı faturası” kaynaklı 83.924,24 TL faturanın dayanağını oluşturabilecek herhangi bir bilgi ve/veya belge sunulmamış olduğunu, 31.03.2018 tarihli olarak davacı tarafından kesilen “çiğ süt fiyat farkı” açıklamalı (mart 2018 dönemi alımlarına istinaden kesilen fiyat farkı faturası “507.896 litre * 0,153 TL/LT -83.924,74 TL”) 83.924,74 TL tutarlı fatura sözleşme ve Mart dönem UKS birim fiyatları ile uyumsuz olduğu görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Dava, taraflar arasındaki alım satım sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Taraflar arasında akdedilen süt alım satım sözleşmesi ile davacı çiğ inek sütünün üreticilerden toplanması, soğutulması ve alıcı davalıya satışını; davalı ise satış bedelinin ödenmesini üstlenmiştir.
Sözleşmenin 5. Maddesi ile çiğ inek sütü fiyatı 1,40-TL/LT olarak belirlenmiş, müteakip aylar için, soğutulmuş çiğ inek sütü fiyatı değişmesi durumunda tarafların karşılıklı uzlaşması neticesinde ek bir protokolle kayıt altına alınacağı, soğutulmuş çiğ inek sütü fiyatının içinden süt toplama ve soğutma masrafı olarak 0,090 TL/LT prim bedelinin düşülmesi ile “üretici litre fiyatının” belirlenmiş olacağı hüküm altına alınmıştır.
Tüm dosya kapsamından; Ulusal Süt Konseyince ocak ayı süt litre tavsiye fiyatının 1 ocak-31 ocak 2018 tarihleri arasındaki dönem için 1,4-TL; 01 Şubat-30/Haziran 2018 tarihleri arası dönem için 1,53TL (1,44+0,09) olarak belirlenmiş olduğu, davacı tarafından 1,40TL/lT, birim fiyatı üzerinden kesilen Ocak ayına ait soğutulmuş çiğ inek sütü fatura bedeli ve 1,53 Tl/LT, birim fiyatı üzerinden kesilen Şubat ve Mart ayına ait soğutulmuş çiğ inek sütü fatura bedelleri ile süt bedellerinin %10’u oranına denk gelen Ocak ayına ait 0,14 TL/LT birim fiyat ve Şubat ayına ait 0,153 Tl/LT birim fiyatı üzerinde belirlenen fiyat farkı faturalarının davalı defterlerini kaydedilerek ödenmiş olduğu, uyuşmazlığın Mart ayında satışı yapılan ve 1,53 TL/LT birim fiyatı üzerinden bedeli ödenen çiğ süte ilişkin olarak 0,153 TL/LT birim fiyatı üzerinden kesilen fiyat farkı faturasına ilişkin olduğu, tarafların birbirleri ile uyumlu olan Ocak ve Şubat ayları ticari defter ve kayıtlarından davalının çiğ süt litre fiyatının %10’u oranında davacıya soğutma bedeli olarak ödeme yapması yönünde taraflar arasında teamül oluştuğu, bu nedenle davacının Mart ayı çiğ süt bedelinin % 10’u olan 0,153TL/LT birim fiyatı üzerinden belirlenen soğutma bedelini talep edebileceği değerlendirilmiş olup, davanın kabulüne dair aşağıda belirtildiği şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR ( Gerekçesi Ekli Kararda Açıklanacağı Üzere
1-Davanın KABULÜ İle,
83.924,74TL’nin 07/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereke 5.732,90-TL Harçtan peşin alınan 1.433,23-TL harcın mahsubu ile bakiye 4.299,67-TL harcın davalıdan tahisili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 1.469,13-TL ilk gider, 384,00-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 1.200-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.285,13-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 11.710,22-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan masrafın kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize yada mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/09/2021

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)