Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/344 Esas
KARAR NO : 2018/1171
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/04/2017
KARAR TARİHİ : 05/11/2018

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı/borçlu şirket ile müvekkil şirket arasında 28.08.2006 tarihli Brokerlik Protokolü akdedilmiştir. Bu protokol ile davalı tarafa poliçe primlerini tahsil yetkisi de verilmiştir. Davalı taraf protokol kapsamında aracılık etmiş olduğu poliçeleri ilişkin olarak tahsil etmiş olduğu primi müvekkil şirkete aktarmakla yükümlü olduğunu, Davalı taraf tahsil etmiş olduğu sigorta poliçesi primlerini müvekkil şirkete aktarmamış bunun üzerine müvekkil şirket tarafından …. Noterliği’nin 25.11.2016 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesi keşide edilerek uhdesinde bulunan 8.571,03 TL’nin ödenmesi ihtar edildiğini, Davalı tarafın işbu ihtarnameye konu borcu ödememesi üzerine …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, Davalı borçlunun itirazı üzerine takip durmuş olup haksız itirazın iptali ile takibin devamını teminen işbu davanın açılması zorunlu olduğunu, Davalı tarafça …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, davalı tarafın %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; -Davacı şirket tarafından müvekkil şirkete karşı …. İcra Müdürlüğü nezdinde … E. numaralı dosya üzerinden icra takibi başlatılmış olup müvekkil şirket tarafından yasal süresi içinde borca itiraz edilmekle icra takibi durdurulmuştur. Takibin durması nedeniyle davacı tarafından huzurdaki itirazın iptali davası ikame edilmiştir ancak müvekkil şirketin, davacıya dava sebebi yapılan muaccel bir borcun bulunduğu iddiası yersiz ve mesnetsiz olup reddi gerektiğini, Müvekkili şirket Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliğinin 3. Maddesinde tanımlanan 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu2nun 2. Maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde tanımlanan gerçek veya tüzel kişi sigorta ve/veya reasürans brokeri olarak hizmet vermektedir. Hizmet tanımına uygun bir şekilde çok sayıda sigorta şirketine hizmet vermiş bundan müvekkil davalı ile davacı şirket arasında 28.08.2006 yılında tesis edilen Brokerlik protokolü ile ticari iş ilişkisini tesis etmiş ve sürdürdüğünü, Acentenin temsil yetkisi yetki belgesi ile sınırlanmıştır. Böyle bir belge yoksa, yukarıda da belirtildiği gibi Acentelik sözleşmesi ne bakılacaktır. Burada da bir kayda rastlanması müvekkil tarafından yazılmış mektup ve talimatlara bakılacak burada da yetki ile ilgili bir kural getirilmemişse ticari teamül ve yasaya bakmak gerekecektir.” Yazılı sözleşme ve yetki belgesi dışındaki belgelerin tamamlayıcı işlevi sözkonusudur. Mahkemenizce de takdir edileceği üzere Acentelik ve Brokerlik hukuki olarak ayrı niteliğe haizdir. İşbu sebeple müvekkil şirket ile davacı şirket arasında olan ticari taamülden sayılabilecek nitelikteki çalışma şekline ilişkin prim tahsilatının müvekkil şirketçe yapılabileceği açıkça görülecektir. -Sigorta ettiren tahsilatlarına ilişkin sorumluluk tamamen sigorta şirketine aittir. Bahsi geçen yönetmelik yürürlükten kalkmış ve 07.05.2015 tarihli resmi gazetede Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliği 16. maddesinin 3. fıkrasında °..brokerlere yapılan ödeme şirkete yapılmış sayılır’ ’ diyerek tahsil ile ilgili doğabilecek sorunların önüne geçilmiştir -İzah edilen ve Mahkemenizce de takdir edileceği üzere davacı şirket poliçeleri kendisi düzenlediği gibi poliçelerin iptali yada iade söz konusu olduğunda da işin niteliği gereği sigorta ettirene iade ve geri ödemelerini kendisi yapmalı ve takip etmeli ve işbu iptal ve iade süreçlerine ilişkin bilgileri müvekkil şirket ile de paylaşarak müvekkil şirketin hak kazandığı komisyon alacağının varlığı konusunda şüpheye mahal vermemesi gerekmektedir. Ancak somut ihtilafta davacı şirket aksi şekilde davranarak zaman zaman iade ve iptal süreçlerini kendisi yürütmüş fakat müvekkili bu hususta bilgilendirdiğini, Sigorta şirketi ile müvekkil şirket arasındaki hesap mutabakatının yapılması konusunda Brokerlik protokolünün 5. maddesi uyarınca hesap mutabakatını takip eden ayın son gününe kadar yapılması gerektiği düzenlenmiştir, ancak davacı tarafından işbu protokole de aykırı hareket edilerek’nesap mutabakatı da düzenli yapılmadığını, Keza aylık hesaplaşmada sigorta şirketi, tahsili yapılmayan ve/veya yapılamayan sigorta ettirenlerin borçlarına da müvvekil şirketten talep ederek ödemeleri tahsil ettiğini, Diğer yandan davacı şirket 25.11.2016 tarihinde …. Noterliği aracılığıyla … yevmiye numaralı ihtarnameyi keşide etmiş olup işbu ihtarnamede 24.11.2016 tarihi itibariyle müvekkilin sadece 8.571,03 TL borcunun bulunduğu bildirilmiş olmakla borcun hangi hukuki sebep veya işleme dayandığı bilgisi müvekkil ile paylaşılmadığını, bu sebepler ile işbu itirazın iptali davasının reddine, müvekkili şirket aleyhine … İcra Müdürlüğü … E. ile yapılan takip tutarının %20’sinden aşağı olmamak kaydıyla müvekkil şirket lehine kötü niyet tazminatını hükmedilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Davalı ile davacı arasındaki 28/08/2006 tarihli Brokerlik Protokolü akdedilmiş olup, protokolden doğan alacak nedeni ile … İcra Müdürlüğü ‘nün … Esas Sayılı dosyasından başlatılan icra takibine davalının yaptığı itiraz sonucu İİK 67. Madde gereği açılan itirazın iptali davasıdır.
Deliller; Dosya münderecatı, … İcra Müdürlüğü ‘nün … Esas Sayılı dosyası, bilirkişi incelemesi
Mahkememiz dosyasından 23/05/2018 havale tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
… A.Ş. ve … Ltd.Şti arasında 28.08.2006 tarihinde imzalanan protokolde;
İşbu protokol bir taraftan … A.Ş. (bundan böyle Sigorta Şirketi denilecektir) ile … LTD.ŞTİ. (bundan böyle Broker denilecektir) aşağıda belirtilen hususlarda mutabık kalınarak imzalanmıştır.
Broker, müşterisi olan sigortalı için belirlediği teminat şartlarını Sigorta Şirketine bildirecektir. Söz konusu fiyat ve şartların sigortalı tarafından kabul edilmesi halinde, Brokerin bildirimi doğrultusunda, Sigorta Şirketi teminatı başlatacak, ve en geç on gün içinde poliçeleri Brokere tevdi edecektir.
Poliçeler Sigorta Şirketi tarafından tanzim ve imza edilecektir. Ancak Sigorta Şirketi Broker’a her sigorta branşı itibariyle poliçe tanzim ve prim tahsiline yetkili acentelere verilen yürürlükteki istihsal komisyonları oranında komisyon tahakkuk ettirecektir. Broker tahakkuk eden komisyonu; primin tamamı veya ilk taksitin Sigorta Şirketi’nce tahsil edilmesini takiben, Sigorta Şirketi tarafından düzenlenecek Komisyon Gider Belgesi karşılığında alacaktır.
Poliçenin Broker’a teslimi, müşteriye teslimi demektir. Primler, sigorta ettireni temsilen Broker aracılığı ile yürürlükteki mevzuata uygun olarak Sigorta Şirketi’ne ödenecektir. Cari uygulamaya göre poliçenin tesliminden itibaren on beş gün içinde primin tamamı veya ilk taksidi ödenir.
Broker müşterisinden tahsil etmiş olduğu primler içinde yer alan ve Sigorta Şirketinin ödemesi gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi ile yangın söndürme vergisi tutarlarını, bu vergilerin kanunen ödenmesi gereken tarihten önce Sigorta Şirketine ödeyecektir.
Sigorta Şirketi her ay sonu itibariyle Broker’a o ay içinde yapılan poliçelerle ilgili detaylı bir hesap hülasası gönderecek ve aylık olarak hesap mutabakatı yapılacaktır.
Beş maddeden ibaret işbu protokol 28.08.2006 tarihinde İstanbul’da üç nüsha halinde tanzim edilmiş bir taraflarca imza ve teati edilmiştir.
Davacı … A.Ş. ile … Ltd. Şti. arasında 28-08.2006 tarihinde Brokerlik ve Reasürans Protokolü akdedilmiştir.
Mezkur protokolle, poliçe primlerinin (sigorta ettireni temsilen) Broker aracılığı ile yürürlükteki mevzuata uygun olarak Sigorta Şirketi’ne ödenmesi konusunda anlaşılmıştır. Broker’ın müşterisinden tahsil ettiği primlerin içinde yer alan (Sigorta Şirketinin ödemesi gereken) banka ve sigorta muameleleri vergisi ile yangın söndürme vergisi tutarlarını, bu vergilerin kanunen ödenmesi gereken tarihten önce Sigorta Şirketine ödemesi gerektiği konusu da protokolde yer alan ‘’Primin Ödenmesi” başlığında düzenlenmiştir.
Davacı … A.Ş. tarafından … Noterliği’nin 25.11.2016 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesi … Ltd. Şti.’ye gönderilmiş, 24.11.2016 tarihi itibariyle 8.571,03 TL olan borcun ödenmesi talep edilmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. 22.12.2016 tarihinde borcu kabul etmeyerek icra takibine itiraz etmiştir. Sayın Mahkemenizde açılmış olan 2017/344 Esas sayılı dosya kapsamında davalı … Ltd. Şti. ’nin cevap dilekçesinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sigortacılık alanındaki aracılık faaliyetlerini acente ve broker olmak üzere iki tür aracı gerçekleştirmektedir. Sigorta aracıları hakkında hukuki düzenleme Sigortacılık Kanunu madde 21’de brokerlar için düzenlenmiştir;(2) Brokerlik, Müsteşarlıktan alınan brokerlik ruhsatı ile yapılır. Müsteşarlık, ruhsat ile ilgili işlemlerin incelemeye ve onaya hazır hale getirilmesi hususunda ilgili sivil toplum ve meslek kuruluşlarına görev verebilir. Brokerlerin görev ve yetkilerine ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir. (4) Sigorta brokerliği yapması yasaklananlar, brokerlik ile ilgili faaliyetlerde çalıştırılamaz ve her ne şekilde olursa olsun bu kişilerle brokerlik mesleğinin icrası için işbirliği yapılamaz. (5) Sigorta brokerleri ve bunların yanlarında çalışanlar, işleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları ilgililerin izni olmaksızın açıklayamaz. Ancak, suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması zorunludur’
Brokerin faaliyetinin temelinde müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda sigorta sözleşmesinin kurulması amaçlanmaktadır. Buna ek olarak Broker’in sözleşme öncesinde müşterinin sübjektif risk durumunu tespit edebilmesi, sözleşme için gereken belgeleri kontrol etmesi ve risk meydana geldiğinde hasarın tazmini için gerekli işlemleri yürütmesi gibi görevleri de bulunmaktadır. Broker, temsilci sıfatıyla, gerekli araştırmaları yaparak müşterisinin adına ve hesabına sigorta şirketleriyle pazarlık yaparak uygun sözleşme şartları oluşturup bizzat sigorta sözleşmesini Broker olarak akdedebilmektedir (işbu dava kapsamında taraflar arasında düzenlenen protokol çerçevesinde …liğin tahsilat yapmasına olanak sağlanmıştır). Ayrıca Broker’in, tahsilat yetkisinin olup olmamasına bakılmaksızın, bünyesinde yer alan poliçelerin yürürlükte kalabilmesi için tahsilat takibini yapmak, gerektiğinde sigorta ettireni bilgilendirmek gibi sorumlulukları da bulunmaktadır.
Genel olarak Broker’lık tanım, görev ve yetkilerine bakıldığında, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 1. Maddesi ile Broker şöyle tanımlanmıştır; Sigorta veya reasürans sözleşmesi yaptırmak isteyenleri temsil ederek, bu sözleşmelerin yaptırılacağı şirketlerin Seçiminde tamamen tarafsız ve bağımsız davranarak ve teminat almak isteyen kişilerin hak ve menfaatlerini gözeterek sözleşmelerin akdinden önceki hazırlık çalışmalarını yürütmeyi gerektiğinde sözleşmelerin uygulanmasında veya tazminatın tahsilinde yardımcı olmayı meslek edinen kişiyi, ifade eder” şeklinde düzenlenmiştir.
Türk Ticaret Kanunu’na göre ise, Brokerler tacir sayılmaları sebebiyle Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan tacir olmanın hüküm ve sonuçlarına tabi olmaktadırlar. Bunlar arasında broker bakımından en önemli olanı TTK’nın 20/2 maddesinde düzenlenmiş olan basiretli iş adamı gibi davranma yükümlülüğüdür. Tacirlerin çalıştıkları ticaret alanmda objektif, orta zekalı, dikkatli birisi gibi dikkat ve özen göstermesi gerekir. Aynı şekilde brokerin müşterisinin risk analizini yapması, değişik sigortacıların ürünlerini tavsiye etmesi ve sigorta şirketlerinin özellikle ödeme kabiliyetlerini izlerken basiretli iş adamı gibi davranması zorunludur. Brokerin söz konusu faaliyetleri esnasında, beklenen dikkat ve özeni göstermemesi, ortaya çıkan zararlardan sorumlu olmasına yol açar.
Sigorta Brokerliği, Sigortacılık Kanunu ve 2015 yılında yenilenen ‘’Sigorta ve Reasürans Brokerliği Yönetmeliği”nde düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 16/1 maddesine göre, sigorta şirketleri tarafından brokerlere verilecek yetkinin kapsam ve sınırı ile çalışma esasları protokolle belirlenebilir.
Yönetmeliğin 16/2 maddesine göre, prim tahsilatının sigorta şirketi tarafından doğrudan sigorta ettirenden yapılması esastır, Prim transferi konusunda brokerin şirket tarafından yetkilendirilmesine ilişkin Müsteşarlıkça usul ve esas belirlenebilir şeklinde düzenlenmiştir.
Yönetmeliğin 16/4 maddesine göre, şirket tarafından prim transferi konusunda yetkilendirilen brokerler, sigorta ettiren/sigortalı tarafından ödenen primlerin transferini sadece kesin olarak ayrılmış müşteri hesapları yoluyla yapabilir. Bu hesaplar broker’in malvarlığından sayılmaz.
Yönetmeliğe aykırı olmamakla birlikte, 28.08.2016 tarihli protokolle … Ltd. Şti’nin prim tahsilatı yapabilmesine olanak sağlandığı protokolün ‘’Primin Ödenmesi” başlığında düzenlenmiştir.
Sigortacılık alanındaki aracılık faaliyetlerini iki tür aracı gerçekleştirmektedir, bunlardan birisi Broker’lardır. Sigorta ve Reasürans Brokerliği Yönetmeliğinin 16/2 maddesine göre, prim tahsilatının sigorta şirketi tarafından doğrudan sigorta ettirenden yapılması esas denilse de, Yönetmeliğin 16/1 maddesine göre, sigorta şirketleri tarafından brokerlere verilecek yetkinin kapsam ve sınırı ile çalışma esasları protokolle belirlenebilir Şeklinde belirtildiğinden, Sigorta Şirketi ve Broker tüzel kişisi arasında prim tahsilatı konusunda protokolle özel anlaşmalar yapılabildiği anlaşılmaktadır. 28.08.2006 tarihli … A.Ş. ve … Ltd. Şti. arasında akdedilmiş olan PROTOKOL parınca …liğin prim tahsilatı yapabileceği konusunda anlaşma sağlandığı Şaşılmaktadır.
Davacı … A.Ş. tarafından talep edilen prim borcundan doğan alacak tutarı prim 8.571,03 TL için …liğe 25.11.2016 tarihinde icra takibi başlatılmış ancak … 7 günlük itiraz süresi içinde borca itiraz ederek takibi durdurmuş, buna rağmen 10.04.2017 tarihinde açılan … Esas sayılı dava dosyası kapsamında cevap dilekçesini sunmamıştır.
Bu sebeple söz konusu 8.571,03 TL prim borcunun hangi poliçe borçlarından doğduğu; ilgili poliçe(veya poliçelerin) prim borcunun sigorta ettirenden tahsil edilip edilmediği veya sigorta ettirenden tahsil edil(e)mediyse poliçenin neden iptal prosedürüne girmediği konusunda tarafımdan herhangi bir kanaate varılamamıştır. … tarafından sigorta ettirenden prim borcu tahsil edildi ise, tahsilatın … Şirketi’ne … tarafından ödenmesi gerektiği açıktır. Bununla beraber sigorta ettirenden tahsilat vapıKakmadı ise de, ilgili poliçelerin … tarafından iptal edilmesi gerektiği sigortacılık uygulamaları açısından nettir.
Her iki şekilde de (sigorta ettirenden poliçe priminin tahsil edilmiş veya edilememiş olması durumlarında) …’in … A.Ş.’ye ödemesi gereken 8.571,03 TL prim borcundan sorumlu olduğu tespit edilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları doğrultusunda mahkememiz tarafından 17/07/2018 havale tarihli ek rapor alınmıştır.
Davacı … A.Ş. ile … Ltd. Şti. arasında 28.08.2006 tarihinde Brokerlik ve Reasürans Protokolü akdedildiği; mezkur protokolle poliçe primlerinin (sigorta ettireni temsilen) Broker aracılığı ile yürürlükteki mevzuata uygun olarak Sigorta Şirketi’ne ödenmesi konusunda anlaşma sağlandığı,
Davacı … A.Ş. tarafından talep edilen prim borcundan doğan alacak tutarı olan 8.571,03 TL için …liğe 25.11.2016 tarihinde icra takibi başlatıldığı ancak …liğin 7 günlük itiraz süresi içinde borca itiraz ederek takibi durdurduğu,
Uygulamada, açıktaki poliçelerin ve tahsilatlarının belli periyodlarla Sigorta Acentesi veya Brokerlik Şirketleri tarafından ilgili ekran ve adımlardan (tahsilat, tahsilatı yapılmayan poliçe listesi, iptale alınacak poliçe listesi, acente hesap ekstresi… gibi) takip edilip, ödenmeyen veya iptal edilmesi gereken poliçelerin kendi borç listelerinden düşüp düşmediğinin kontrolünün sağlanması gerektiği; eğer ilgili sigorta şirketi nezdinde sistemsel (teknik) hatalar yapıldığı düşünülüyorsa, bu takibin daha sıkı hale getirilmesi gerektiği; teknik hatalar düzeltilmediğinde iptal edilmesi gereken poliçelerin tahsilatlarının AÇIK olacağı dolayısıyla bu poliçe tutarlarının Acente veya Brokerlik borç hesabından düşülmemiş olacağı,
Davalı … tarafından dosya muhteviyatına eklenen ekran görüntülerinden Tablo-2’de yer alan açıktaki poliçelerin ödenip ödenmediği anlaşılamadığından, e-posta yoluyla detaylı bilgi talep edilmiş; gönderilen ekran görüntüleri, mail yazışmaları, kredi kartı formları incelendiğinde özetle Tablo-l’deki poliçe ve ödeme bilgilerine ulaşıldığı,
Davacı … tarafından gönderilen açık poliçeler listesi Tablo-2’de gösterilmiş olup, Davalı … sigorta tarafından gönderilen poliçelerden farklı poliçelerin açıkta olduğu ve ödenmediği,
Davacı … tarafından gönderilen açık poliçeler listesinde bulunan poliçelerin ödendiğine dair, dosya muhteviyatında veya gönderilen e-postalar içerisinde herhangi bir bilgiye ulaşılamadığından, … Sigorta’nın Brokerlik Protokolü gereği partajından üretilen, açıktaki poliçe borçlarından (8.571,03 TL) sorumlu olduğu anlaşılmış olup, Davanın kısmen kabulü ile davalının …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına yaptığı takibin kısmen iptali ile 8.571,03 TL asıl alacak üzerinden takibin aynen devamına, %20 icra inkar tazminatı talebinin alacak likit olmadığından reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-Davanın kısmen kabulü ile davalının …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına yaptığı takibin kısmen iptali ile 8.571,03 TL asıl alacak üzerinden takibin aynen devamına,
2-%20 icra inkar tazminatı talebinin alacak likit olmadığından reddine,
3-Alınması gerekli 585,49 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 104,51 TL harcın düşümü ile eksik kalan 480,98 TL harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden red üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 94,68 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
6-Davacı tarafça yapılan ( ilk masraf 36,00 TL + bilirkişi ücreti 600,00 TL + 89,75 TL posta masrafı ) toplam 725,75 TL yargılama giderinin red ve kabul oranına ( %98,90 kabul ) nazaran 717,76 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafından yatırılan 104,51 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
8-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 05/11/2018

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır