Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/134 Esas
KARAR NO : 2020/472
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/02//2017
KARAR TARİHİ : 14/10/2020

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı taraf arasında “… Mahallesi, … Caddesi, No: … Sancaktepe/İSTANBUL” adresinde ve “İstanbul İli, Sancaktepe İlçesi, … Mahallesi … mevkiinde kain ve tapuda 1650 parsel sayıda kayıtlı” gayrimenkul üzerinde bulunan otogaz istasyonunun işleticiliği hususunda 15.05.2013 tarihli ve 5 yıl süreyle geçerli olmak üzere Bayilik Sözleşmesi akdedildiğini, davalı tarafın Bayilik Sözleşmesine ilave olarak düzenlemiş olduğu Ürün Alım Taahhütnamesi ile; sözleşme süresince toplam 5.120 ton otogaz ürününü müvekkili şirketten almayı, eksik kalan ton üzerinden 20-USD tutarınca kâr mahrumiyetini ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, müvekkili şirketin, gönderdiği ihbarname ile davalı tarafın bayilik lisansının yayınlanmamış olması sebebiyle istasyonu hiçbir zaman açmamış olduğunu ve faaliyete geçmediğini gerekçe göstererek sözleşmeyi tek taraflı ve haklı bir biçimde feshettiğini, davalı tarafın, müvekkilinden toplam 5.120 ton ürün almayı taahhüt etmiş olmasına rağmen, sözleşme süresince hiç ürün almadığını, dolayısıyla davalı yan taahhüdünü yerine getirmeyerek alması lazım gelen 5.120 ton ürünü almadığını, söz konusu taahhüt çerçevesinde kâr kaybının mevcut olduğunu, davalı taraf eksik ton başına 20-USD ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, bu durumda kâr kayıplarının 102.400,00-USD olduğunun sabit olduğunu belirterek, sonuç olarak; fazlaya dair tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla, Ürün Alım Taahhütnamesi uyarınca eksik kalan ürün miktarı için hesaplanan 102.400,00- USD kâr mahrumiyeti alacağının şimdilik 1.000,00- USD’sinin temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükienilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi ve duruşma günü tebliğine rağmen davaya cevap vermemiş, duruşmalara da katılmamıştır.
DELİLLER:
Bayilik Sözleşmesi, Ürün Alım Taahhütnamesi, … Noterllği’nin 07.02,2017 tarih ve … yevmiye nolu ihtarı, keşif, bilirkişi İncelemesi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Petrol Piyasası Daire Başkanlığı’nın 12.04/2019 tarihli cevabi yazısı,
… Daire Başkanlığı’nın 12.04/2019 tarihli cevabi yazısının incelenmesinde; davalının lisans başvurusunda bulunması neticesinde şirket adına 04/11/2010 tarihli bayilik lisansı verildiği, tesisin … A.Ş. Ünvanlı muhataba devri nedeni ile lisans sahibinin isteği üzerine 18/11/2013 tarihinde kararla sonlandırıldığı tespit edilmiştir.
GEREKÇE :
Uyuşmazlık; taraflar arasında düzenlenen bayilik sözleşmesinin fesih edilmesi nedeniyle cezai şart alacağının istemine ilişkin olup, sözleşmenin haklı olarak fesih edilip edilmediği, davacının cezai şart alacağının bulunup bulunmadığının tespitine ilişkindir.
Tarafların yasal ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak; defterlerde gözüken alacak ve borç kayıtları ile hesap bakiyeleri tespit edilip, iddia, savunma ve itirazlar ile dosyaya sunulan belgeler değerlendirilerek varsa davacının alacağının saptanmasına ilişkin bir mali müşavir, bir akaryakıt alanında uzman sektör bilirkişisinden oluşacak heyetten rapor alınmasına karar verilmiş olup, 06/11/2018 tarihli raporda özetle; taraflar arasında 15.05.2013 tarihinde imza edilen Standart Otogaz Bayilik sözleşmesine göre; davacının …, davalının bayi olarak tanımlandığı, sözleşmenin konusunun; … Mah. … Cd, No: … Sancaktepe/Ist. … Mah. … Mevkiinde Kain ve Tapuda … Parsel …/İstanbul adresinde kumlu otogaz satış ve servis istasyonunda sadece Lpg ile çalışan kara nakil vasıtalarına, münhasıran … Gaz’dan veya …’ın belirleyeceği, yerden satın alacağı LPG evsafinı değiştirmeden satmayı, bulundurmayı, teşhir etmeyi, ve başka şahıs ve şirketin LPG’ sini hiçbir şekilde satmamayı, bulundurmamayı, teşhir etmemeyi, reklamını yapmamayı kabul ve taahhüt ettiği, beş yıl süreli olduğu, sözleşmenin 15. Maddesi ile Bayinin feshe sebebiyet vermesinden dolayı maruz kaldığı zarar ve satış kaybından dolayı mahrum kaldığı kârın da Bayi …’ın ilk talebi üzerine, derhal ve herhangi bir mahkeme hükmü gerekmeksizin ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği şeklinde olduğu, davalı tarafın imza ettiği Ürün Alım Taahhütnamesine göre; taraflar arasında imza edilen Bayilik Anlaşması eki olduğu, birinci yıldan başlamak ve anılan anlaşmaların yürürlüğü süresince geçerli olmak üzere, yıllık asgari 1024 ton, anlaşma süresince 5.120.-Ton otogaz ürününü … A.Ş.’den veya … … A.Ş.’nin yazılı olarak göstereceği ikmal kaynaklarından almayı kabul ve taahhüt ettiği, anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 20-USD tutarının ödeme gününde uygulanmakta olan Merkez Bankası Döviz Satış Kuru üzerinden hesaplanarak Türk Lirası karşılığında kâr mahrumiyeti ödemeyi ….’nin anılan kar mahrumiyeti tutarını, mutabakat dahilinde anlaşma süresi sonunda toplam olarak talep etmesine muvafakat edildiğini, davacı tarafın, davacı tarafa gönderdiği … Noterliği … yevmiye numarası 07.02.2017 tarihli ihtarname ile, bayilik lisansının yayınlanmamış olması sebebiyle istasyonu hiçbir zaman açmamış ve faaliyete sokmamış olunması sebebiyle tek taraflı o arak haklı sebeple derhal fesh edildiğini, sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi neticesinde 250.000.-USD ve 102.400.-USD kâr mahrumiyetinin ihtarnamenin tebliğinden itibaren 1 gün içinde ödenmesi gerektiğinin ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya tebliğ bilgisinin bulunmadığı, davacı şirketin yasal defter ve belgelerinin incelenmesi sonucunda ticari defterlerin açılış kapanış onaylarının süresinde yapıldığı, sözleşme ve davalı ürün alma taahhütnamesine göre, davacı ticari defter kayıtlarına göre; davalıya ait cari hesap bakiyesinin 0.-TL olduğunu, davacı ticari defterlerine göre, 1. Sözleşme Yılı olan 15/07/2013-14/07/2014 dönemi için 1.792-USD; 2. Sözleşme yılı olan 15/07/2014-14/07/2015 dönemi için 468-USD; 3. Sözleşme yılı olan 15/07/2015-14/07/2016 dönemi için 20.480-USD; 4. Sözleşme yılı olan 15/07/2016-14/07/2017 dönemi için 20.480-USD; 5. Sözleşme yılı olan 15/07/2017-15/07/2018 dönemi için 20.480-USD olmak üzere 5 yıl için toplam 63.701-USD Kâr mahrumiyeti hesaplandığı, davacı yanın dilekçelerinde, davalı tarafı satış taahhüdüne uyması ve eksik kalan kısmın tamamlanması hususunda uyarmış olduğunun tespit edildiğini, cezai şartın talep edilmesine yönelik olarak atılması gereken adımları Yargıtay içtihatları ile belirlendiğini, bu kapsamda, davacı tarafından sözleşmenin ilk 2 senesi içerisinde takip eden yılda henüz bayiye mal vermeden önce ceza koşulu ile ilgili “çekince” (ihtirazı kayıt) bildirmediği ya da bu konuda bayiye noterden bir ihtarname göndermediğinin tespit edildiğini, bu sebeple sözleşmenin ilk iki senesi için bir cezai şart talep edemeyeceğini, sözleşmenin kalan süresinde ise davalı yanın zaten hiç ürün alımı gerçekleştirmediğinin tespit edildiğini, bu kapsamda davacı taleplerinin taktir mahkeme’ye ait olmak üzere makul olduğu, davacı şirketin defter ve belgelerinin incelenmesinden; 27.07.2013 İle 04.07.2015 tarihleri arasında cari hareketin bulunduğu bu dönem içinde, davacı şirketin davalı şirkete 1.934,97 Ton karşılığı 7.798.774,29-TL tutarında ürün satışı gerçekleştirdiğini, bununla ilgili davacının cari hesaba dayalı bir alacağının bulunmadığı, davacının sözleşmenin ilk iki senesi içinde Yargıtay içtihatlarına uygun bir işleyiş izlenmediği, sözleşmenin kalan süresinde ise davalının zaten hiç ürün alımı gerçekleştirmediği, bu kapsamda davacı taleplerinin makul olarak değerlendirilebileceği, sözleşme ve davalı Ürün Alma Taahhütnamesine göre; davalının yıllık l,024.-Ton alımı taahhüt ettiğinden, sözleşmenin 3. yılından itibaren bitiş tarihi itibari ile 3 yıl için toplam 61.440.-USD kâr mahrumiyeti hesaplandığını, diğer taleplerin takdirinin mahkemeye ait olduğu hususları rapor edilmiştir.
Davacı vekili, UYAP’ dan gönderdiği bila tarihli ıslah dilekçesi ile; bilirkişi raporuna karşı itirazları ve fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00- USD üzerinden ikame ettikleri davayı, bilirkişi raporundaki hesaplama doğultusunda 60.440,00- USD arttırarak 61.440,00- USD olarak ıslah ettiğini, belirtilen kâr mahrumiyeti alacağının temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği ve harcını yatırdığı anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı incelendiğinde; taraflar arasında Otogaz Bayilik Sözleşmesinin ve bu sözleşmenin eki niteliğinde ” Ürün Alım Taahhütnamesi ” sözleşmesi imzalandığı, sözleşmeye göre davalının yıllık asgari 1.024-ton otogaz ürünü almayı, her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 20.-USD tutarın ödeme gününde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığında kâr mahrumiyeti ödemeyi taahhüt ettiği, davacının sözleşmenin bitiş tarihi itibariyle 5 yıl için toplam 63.701-USD kâr mahrumiyeti hesaplandığı, ancak davacının sözleşmenin ilk iki senesi içerisinde takip eden yılda henüz bayiye mal vermeden önce ceza koşulu ile ilgili çekince bildirmediği ve bayiye bu konuda noterden ihtarname göndermediği anlaşıldığından; bu dönem için cezai şart talep edemeyceği, sözleşmenin kalan süresi için davalı yıllık 1.024-ton alım taahhüt ettiğinden, davacının sözleşmenin 3. Yılından itibaren bitiş tarihi itibariyle toplam 61.440-USD kâr mahrumiyeti talep edebileceği anlaşılmış olup, davalı dava tarihinden önce temerrüde düşürülmediğinden, 1.000-USD nin dava tarihinden, 60.440-USD nin ıslah tarihinden itibaren 1 yıl vadeli USD cinsinden açılmış mevduat hesabına devlet bankalarınca ödenen en yüksek faiz oranını uygulanması sureti ile toplam 61.440- USD nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kabulü ile ; 1.000-USD nin dava tarihinden , 60.440-USD nin 23/09/2020 tarihinden itibaren 1 yıl vadeli USD cinsinden açılmış mevduat hesabına devlet bankalarınca ödenen en yüksek faiz oranını uygulanması sureti ile toplam 61.440- USD nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli olan 15.474,21 -TL karar ilam harcının, peşin alınan 63,48-TL , ile 6.185,00-TL ıslah harcının mahsubu ile noksan kalan 9.225,73- TL bakiye ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3- Davacı tarafından yapılan dava açılış gideri: 99,48-TL, davetiye, müzekkere posta gideri: 123,25-TL, bilirkişi ücreti: 1.200,00-TL ıslah harcı: 6.185,00-TL olmak üzere toplam: 7.607,73 -TL yargılama giderinin davalıdan alıarak davacıya verilmesine,
4- Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 24.307,05 -TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar
kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 14/10/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır