Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/974 Esas
KARAR NO : 2018/852
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/09/2016
KARAR TARİHİ: 09/07/2018
Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacının ortağı olduğu ve çift imzayla temsil edilen … Mobilya Ltd. Şti. tarafından …. Mobilya A.Ş.’ den satın alınacak mobilya yan ürün mallarının karşılığı olarak farklı tarihlerde olmak üzere toplam 450.000,00 TL meblağlı çeklerin şirketin sigortalı elemanı olan …’a teslim edildiği ve teslim edilen çeklerin imzaya yetkili diğer ortak … …’ın iş amacıyla şehir dışında bulunması nedeniyle sadece şirket yetkililerinden davacı … tarafından imzalandığını, söz konusu çeklerde imza eksikliği giderilmeden 3.kişilere ciro edilemeyeceğinin taraflarca kararlaştırıldığını, bu nedenle dava konusu ç… mevcut haliyle geçersiz olduğunu, …. Mobilya A.Ş. tarafından mobilya yan ürün mallarının da davacının ortağı olduğu … Mobilya Ltd. Şti.’ne teslim edilmediğini, Bu çeklerden dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL meblağlı dava konusu ç… davalı şirket tarafından bankaya ibraz edildiğini, …. Mobilya A.Ş.’ nin …1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasıyla iflasın ertelenmesi davası açıldığını davalı şirket tarafından çeklerin nakde çevrilirken dikkate alınmadığını, Davacının ortağı olduğu ve çift imzayla temsil edilen … Mobilya Ltd. Şti. tarafından …. Mobilya A.Ş.’ ye karşı dava konusu çek ve diğer çeklerle ilgili olarak … 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasıyla menfi tespit davası açıldığını davanın halen derdest olduğunu, beyanla davacının hukukunun korunmasını teminen teminatsız veya Mahkemenizin uygun göreceği teminat miktarı kadar nakit veya süresiz ve kesin teminat mektubu karşılığında ihtiyati tedbir kararının verilmesini, davacının borçlu olmadığının tespiti ile dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL meblağlı ç… geçersizliğine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirketin, dava dışı …. Mobilya Aks. San. ve Tic. A.Ş.’ye uzun zamandır hammadde sattığını, dava dışı şirketin, davalı şirkete olan borcu nedeni ile davaya konu ç… davdı şirkete verildiğini, davalı şirketin de söz konusu çeki iş yaptığı … … San. ve Tic. A.Ş. borcuna karşılık verdiğini, ç… ödenmemesi nedeni ile davalı şirketin bu firmadan çeki geri iade aldığını, davalı şirketin dava dışı …. Mobilya Aks. San. ve Tic. A.Ş.’den olan alacağına istinaden davaya konu çeki teslim aldığını, bu durumun durum davalı şirketin kötü niyetli olmadığını açıkça gösterdiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Davacının ortağı olduğu ve çift imzayla temsil edilen … Mobilya Ltd. Şti. tarafından …. Mobilya A.Ş.’ den satın alınacak mobilya yan ürün mallarının karşılığı olarak farklı tarihlerde olmak üzere toplam 450.000,00 TL meblağlı çeklerin şirketin sigortalı elemanı olan …’a teslim edildiği ve teslim edilen çeklerin imzaya yetkili diğer ortak … …’ın iş amacıyla şehir dışında bulunması nedeniyle sadece şirket yetkililerinden davacı … tarafından imzalandığı, söz konusu çeklerde imza eksikliği giderilmeden 3.kişilere ciro edilemeyeceğinin taraflarca kararlaştırıldığı, bu nedenle dava konusu ç… mevcut haliyle geçersiz olduğu, …. Mobilya A.Ş. tarafından mobilya yan ürün mallarının da davacının ortağı olduğu … Mobilya Ltd. Şti.’ ne teslim edilmediği, Bu çeklerden dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL meblağlı dava konusu ç… davalı şirket tarafından bankaya ibraz edildiği, …. Mobilya A.Ş.’ nin … 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasıyla iflasın ertelenmesi davası açıldığı davalı şirket tarafından çeklerin nakde çevrilirken dikkate alınmadığı, Davacının ortağı olduğu ve çift imzayla temsil edilen … Mobilya Ltd. Şti. tarafından …. Mobilya A.Ş.’ ye karşı dava konusu çek ve diğer çeklerle ilgili olarak … 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasıyla menfi tespit davası açıldığı davanın halen derdest olduğu nedenle davacının borçlu olmadığının tespiti ile dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL meblağlı ç… iptali talepli davadır.
Deliller; Dosya Münderecatı, … 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası, ticari defter ve kayıtlar
Mahkememiz aracılığıyla … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinden talimat yolu ile 18/01/2018 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL tutarlı ç… keşidecisi dava dışı … Mobilya Ltd. Şti., tarafından dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ ye verildiği, ç… arkasındaki 1. cironun dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş., 2. cironun davacı şirket, 3. cironun ise dava dışı … … Tic. ve San. A.Ş. tarafından yapıldığı, dava konusu … Bankası … Şubesi’nin 30.07.2016 keşide tarihli, … çek numaralı ve 50.000,00 TL tutarlı çek Dava Dışı … Mobilya Ltd. Şti. defler kayıtlarında 2015 yılında cari hesap şeklinde çalışıldığı görülen dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ nin 320.10.00409 nolu cari hesabına 07/12/2015 tarih ve 83741 yevmiye, madde numaralı kayıtla borç kaydedildiği, dava konusu çek kaydından önce defter kayıtlarında dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ nin dava dışı … Mobilya Ltd. Şti.’ne 105.594,72 TL cari hesap borcunun göründüğü, dava konusu çek ve bu çekle beraber verilen iş bu davaya konu olmayan diğer 8 adet çek ile birlikte 07/12/2015 tarih, 83741 yevmiye nolu kayıtla cari hesabın borcuna kaydedildiği, bu kayıttan sonra dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ nin cari hesap borcunun (105.594,72 + 450.000,00=) 555.594,72 TL’ye ulaştığı, bu borç karşılığında dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ nin dava dışı … Mobilya Ltd. Şti.’ ne 10/12/2015-15/12/2015 kayıt tarih aralığında toplam 2.055,46 TL bedelli 5 adet fatura düzenlediği, bu tutarın cari hesap borcundan düşülmesi sonucu dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ nin dava dışı … Mobilya Ltd. Şti.’ ne 31/12/2015 tarihi ve 30/09/2016 dava tarihi itibariyle (555.594,72 – 2.055,46=) 553.539,26 TL borçlu göründüğü, söz konusu borç tutarının 450.000,00 TL’lik kısmının dava konusu çek ve birlikte verilen diğer 8 adet çek tutarından kaynaklandığı, diğer bir ifade ile dava dışı … Mobilya Ltd. Şti. defter kayıtlarında dava konusu çek karşılığında dava dışı …. Mobilya Aks. San. Tic. A.Ş.’ den mal alışının bulunmadığı görülmüştür.
Talimat dosyası geldikten sonra mahkememiz dosyasından 12/03/2018 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Davalı ile dava dışı şirketin ticari ilişkisi 2015 öncesi dönemden gelmektedir. Dava dışı şirketin önceki ünvannın Limited şirket iken 2015 yılında unvan değiştirmiş ve unvanını Anonim Şirket Yapmıştır. Davalı şirket dava dışı şirket Limited ünvanlı iken 2015 yılı içerisinde 6 adet fatura ile 624.651,88 TL satış yapmış olduğu ticari defterlerine kayıtlıdır.
Davalıya ait ticari defterlerde, dava dışı şirket ile ticari münasebetinden dolayı 10.12.2015 tarihi itibariyle 65.450,64 TL alacağına karşılık dava konusu … numaralı 50.000 ve yine aynı seri olup henüz icra aşamasında olmayan … seri numaralı 50.000,00 TL bedelli ve … seri numaralı 50.000,00 TL bedelli çekleri ciro yolu ile fatura karşılığı alındığı tespit edilmiştir.
Davalı ile dava dışı çeki ciro eden şirket arasında 2015 yılı içerisinde, davalının, dava dışı şirkete 975.102,52 TL tutarlı mal/hizmet sattığı, dava dışı şirketin ise satın almış olduğu bu mal/ve hizmet bedeli faturalarına karşılık davalıya içerisinde dava konusu 50.000 TL tutarlı ç…de ç… bulunduğu bir takım çek ile ödemelerini yaptığı görülmüştür.
Mahkememizce 05.10.2016 tarihli kararda İİK.nun 72/3 maddesi gereğince %20 oranında (10.000,00 TL) teminat karşılığında, paranın alacaklıya ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
TTK.nun 677-(l). maddesi “Bir Poliçe, poliçe ile borçlanmaya, ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını yahut imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez” hükmünü amirdir.
Bu hüküm gereğince, senetteki ciro silsilesinin düzgün olması ve senedi devralanın kötü niyeti veya iktisabında ağır kusuru bulunmaması halinde, senedi ciro ile devralan iyi niyetli ve yetkili hamil sayılır. Çek Keşidecisi dava dışı … Mobilya olan ve yine dava dışı …. Mobilya Aks. San. TİC.A.Ş. emrine düzenlenmiştir. Buradan davalı … Metal Ticaret Ve Sanayi Ltd. Şti’ne ciro yolu ile geçmiştir. Ciro silsilesi düzgündür. Davalı şirket ile dava dışı çeki ciro eden …. mobilya şirketi arasında eski yıllardan gelen ticari bir ilişki olduğunun tespit edildiği ve davalı şirketin, dava dışı şirkete 2015 yılı içerisinde 2014 yılından gelen 80.647,32 TL alacak ile birlikte 2015 yılında 894.455,20 TL mal/hizmet satışı yaptığının tespit edildiği gibi, çeki iktisap ederken fatura karşılığı iktisap etmiş olduğundan ç… meşru hamilidir.
TTK.nun 792. maddesi, emre yazılı çeklerle ilgili olarak, hamile yazılı senetlere ilişkin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 990. maddesine paralel bir koruma sağlamaktadır. Maddeye göre, “zilyet, iradesi dışında elinden çıkmış olsa bile, para ve hamile yazılı senetleri iyi niyetle edinmiş olan kimseye karşı taşınır davası açamaz.” Ancak, çeki kötü niyetle iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
Kötü niyetten maksat, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmaktır. Ağır kusur ise, -örneğin, hamilin hüviyetinin sorulmaması gibi- senedin iktisabında olağan özenin gösterilmemesini ifade eder. Yine, TTK.nun 686/2. maddesindeki “poliçe hamilin elinden herhangi bir surette çıkmış bulunursa…” ibaresi, poliçenin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkmış olmasını, yani çalınmasını, tehdit ya da hile ile alınmasını, kaybedilmesini veya rıza ile fakat devri sakatlayan hukuki olgularla elden çıkmasını ifade etmektedir. Ancak senedi çalan veya hile ile hamilinden alan ya da bulan kişinin sahte ciro ile devretmesi halinde, bunu bilmeyen ve bilebilecek durumda da olmayan; eş söyleyişle, kötüniyetli ve ağır kusurlu bulunmayan (yeni) hamil korunur. (Poroy-T…alp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15. baskı, s. 154 vd.).
Yargıtay, Çalıntı ç… istirdat davalarında talebinin haklı görülmesi için, vermiş olduğu kararlarında, Çek üzerindeki ciro silsilesi ve çeki kötü niyetle iktisap edildiği veya iktisabında ağır kusuru bulunduğu takdirde istirdadın olabileceğini yeterli görmektedir. Bu yeterli görülmedikçe kıymetli evrakın “kamu itimadına mazhar olma” özelliğini ortadan kaldıracağı gerekçesi ile istirdada karar veren bir çok yerel mahkeme kararını bozmaktadır. Yargıtay …. HD. … E-… K. Sayılı kararında; Çek üzerindeki ciro silsilesi tam olup, davalının yetkili hamil olduğu anlaşılmaktadır. Davacı vekili, müvekkiline ait işyerinde 02.02.2012 tarihinde gerçekleşen soygunda dava konusu 30.02.2012 tarih ve 70.000,00 TL bedelli …. Bankası … Şubesine ait, keşidecisi dava dışı A.. G. . olan … çek nolu ç… çalındığını, söz konusu hırsızlık olayı ile ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … hazırlık numarası ile tahkikat sonucunda iddianame düzenlenerek dava açıldığını, açılan davanın İstanbul ….Asliye Ceza Mahkemesi’nin … Esas numarasında derdest olduğunu, soygunda çalınan kıymetli evraklarla ilgili İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile çek zayi davası açıldığını ve çalınan çekler hakkında ödeme yasağı kararı verildiğini, Mahkemece tüm dosya kapsamına, toplanan delillere ve düzenlenen bilirkişi raporuna göre, davalının dava konusu çeki iktisabında haklı olmadığı ve haksız yere elinde bulundurduğu ç… davacıya iadesinin gerekeceği gerekçesiyle, davanın kabulü ile 70.000,00 TL meblağlı ç… iadesine karar vermiştir.
Davalının temyiz etmesi üzerine ; Davalının dava konusu çeki davacıya yönelik soygun eyleminden sonra iktisap etmiş olması ve defter kaydının bulunmaması davalının cirantası ile ticari ilişkisi bulunmadığını ve davalının çeki iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermemektedir. Bu nedenlerle ve davalının yürütülen ceza davasında sanık olmadığı gözetilerek davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, davalı vekilinin temyiz itirazının kabulüyle, kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir.” ifadelerine yer vererek bu hususu açıkça dile getirmiştir.
Benzer konuda başka bir kararda;
“…davacının işyerinde ….a gelen hırsızlık sonucu çalındığı, Y.K.’un N. . . İnş.Ltd.Şti. ile ticari ilişkisi bulunmadığı gibi davaya konu çeki de bu şirkete vermediği, icra takibi alacaklısı olan davalı şirketten önceki hamilin bulunup beyanının alınamadığı, davalının da geçerli bir şekilde ç… sahibi olduğunu ciro silsilesinde N. . . İnş. Ltd.Şti’nden dolayı kopukluk bulunduğu anlaşıldığından davalının geçerli hamil kabul edilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de TTK’nun 704. maddesinde, “Çek herhangi bir suretle hamilinin elinden çıkmış bulunursa ister hamiline yazılı birçek bahis mevzuu olsun, ister ciro suretiyle nakledilebilen bir çek bahis mevzuu olup da hamil hakkını 702. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusura bulunduğu takdirde, o çeki geri vermekle mükelleftir. ” düzenlemesi mevcuttur. Açıklanan kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamil olduğunu kanıtlaması yanında, yeni hamilin çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu da kanıtlaması gerekir. Somut olayda çeki elinde bulunduran davalı hamil, muntazam ciro silsilesine göre çeki iktisap etmiş olup, ç… meşru hamili durumundadır. Aksi halin kabulü kıymetli evrakın “kamu itimadına mazhar olma” özelliğini ortadan kaldırır. Bu itibarla, somut olayda mahkemece, ispat yükü tersine çevrilerek davalıya davaya konu ç… edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü getirilmiş olması ve davalının da bu hususu kanıtlayamaması gerekçesiyle ve davalı yetkili hamilin kötüniyet veya ağır kusurunu ispata yeterli olmayan aradaki cirantanın beyanına dayanılarak davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir,” T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2012/3668 K. 2013/3689T. 28.2.2013
TTK’nın 704. maddesinde “Çek herhangi bir suretle hamilinin elinden çıkmış bulunursa – ister hamiline yazılı bir çek bahis mevzuu olsun, ister ciro suretiyle nakledilebilen bir çek bahis mevzuu olup da hamil hakkını 702. maddeye göre ispat etsin çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle mükellef olduğu öngörüldüğü, Belirtilen kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekip, çeki elinde bulunduran davalı hamil, çeki edinme nedenini kanıtlamakla yükümlü olmadığı, Aksi halin kabulü kıymetli evrakın “mücerretlik” ilkesini ortadan kaldıracağı, Hukuk Genel Kurulu 2012/19-185 E. , 2012/386 Kararında da; Kötü niyetten maksadın, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmak olarak kabul edilmiştir.
Keşidecisi dava dışı … mobilya olan ve yine dava dışı …. mobilya AKS. San. Tic.A.Ş. emrine düzenlenen ve bu şirket tarafından ciro yolu ile davalı … metal Ticaret ve San. Ltd. Şti’ne geçen …bankası … Şubesi 30.07.2016 Keşide Tarihli, … Seri Numaralı 50.000,00 TL Bedelli Ç… davalı şirket ile dava dışı çeki ciro eden …. mobilya şirketi arasında eski yıllardan gelen ticari bir ilişki sonucu mal/hizmet satışı nedeniyle davalı tarafından düzgün ciro yolu ve fatura karşılığı iktisap edildiğinin tespit edildiği, davalının çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu davacının kanıtlayamaması nedenleri ile davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın reddine,
2-Alınması gerekli 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 853,88 TL’den mahsubu ile artan 817,98 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekille temsil olunmakla red üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 5.850,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafça yapılan 150,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 09/07/2018

Katip e-imzalıdır Hakim e-imzalıdır