Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/867 Esas
KARAR NO : 2019/480
DAVA : Menfi Tespit (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/08/2016
KARAR TARİHİ : 20/05/2019

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı tarafın müvekkilleri hakkında … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasından ilamsız icra takibi başlattığını, müvekkilleri ile davalı arasında akdedilen franchise sözleşmesinin 14. maddesine istinaden sözleşme hükümlerine uyulmaması nedeniyle 20.000.-EURO cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalıya ait … markasının … şubesinin müvekkil şirketçe işletildiğini müvekkilinin beş yıl boyunca famchise sözleşmesinden kaynaklanan ödemeleri yapamadığım, bu arada müvekkillerin talebi üzerine sözleşmenin taraflar arasında yenilendiğini, sözleşme yenilenmeden önce ödemelerin değişik tarihlerde yapılabileceği konusunda davalıyla anlaştıklarını, müvekkilleri ile davalı arasında ödeme tarihlerinin değiştirilmesi konusunda anlaşma sağlandığını, ancak davalının sözleşmede belirtilen tarihten sonra ödeme yapılmasna dayanarak davalının müvekkil şirkete ihtar göndererek cezai şart bedelinin ödenmesi için noterlik marifetiyle ihtarname keşide ettiğini, esasen davalının ödemelerin gecikmesine neden olduğunu bildiğini, bunca zaman icra takibinden herhangi bir işlem yapmadığım, ancak müvekkillerini takibi canlandırmakla tehdit ettiğini, davalının basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırı davrandığım, davalının marka değeri konusunda yanlış müvekkillerine yanlış bilgi vererek müvekkillerinin yanıltıldığını, royalty bedeli ve diğer komisyonların sözleşmede belirtilen brüt satış karı üzerinden hesaplanmadığını, davalının keyfi olarak müvekkillerinin tek kazanç kaynağı olan …ni kapattığını, bu çerçevede davalının basiretsiz ve kötüniyetli davranışları neticesinde müvekkilinin her ayı zararla kapattığını, davalının müvekkiliyle olan sözleşmeyi feshederek cezai şarta dayanarak icra takibi başlattığını buna karşı müvekkil şirketin maddi tazminat davası açtığını buna sinirlenen davalının da icra takibini canlandırarak haksız kazanç sağlama peşine düştüğünü, bu nedenle işbu menfi tespit davasını açmak zorunda kaldıklarını ve takibin durdurulması hususunda ihtiyati tedbir talebinde bulunduklarını sonuç olarak müvekkilinin icra takibine konan senet nedeniyle 20.000,- EURO borçlu olmadığının tespitine, dava sonuçlanıncaya kadar icra takibinin teminatsız olarak durdurulmasını yönünde ihtiyati tedbir karan verilmesine, davalının kötüniyetli hareket ettiğine dayanarak % 20 icra inkâr tazminatı ile mahkûmiyetine karar verilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle dava dilekçesinde iddia edilenin aksine davalılar hakkında başlatılan … İcra dairesinin … esas sayılı icra takibinin feshedilen sözleşmeden kaynaklanan cezai şarta senede dayalı olarak başlatılmadığını, davalının franchıse sözleşmesi tahtında özellikle ödemeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğini, bu çerçevede davacılara noterlik marifetiyle ihtarnameler keşide edildiğini, davacıların sözleşmeye dayanan ödeme tarihlerinin zımnen değiştirildiği konusundaki iddialarının hilafı hakikat olduğunu, davalılara … Noterliği vasıtasıyla toplam beş adet ihtarname gönderildiğini, davacıların geç ödeme yapıldığı konusundaki iddialarının ikrar niteliğinde olduğunu, davacının ödemelerin gecikmesinde müvekkiline kusur atfetmesinin haksız ve dayanaksız olduğunu, huzurdaki davanın MK’nun iyiniyet hükümleri çerçevesinde de reddedilmesi gerektiğini, davacıların takibin durdurulması konusundaki ihtiyati tedbir talebini reddettiklerini, sonuç olarak davanın reddine müvekkil lehine tazminata mahkûmiyetine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacılara yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasından başlatılan icra takibine borçlu olmadıklarının tespiti davasıdır.
Deliller; Dosya münderecatı, … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası, … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası, bilirkişi incelemesi.
Mahkememiz dosyasından 24/05/2018 havale tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
… İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasında alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından borçlu … Ltd.Şti., … ve … aleyhine 28.11.2011 tarihli Franchise Sözleşmesinin 7.35 maddesi kapsamında cezai şart alacağı dayanak yapılarak 17.08.2015 tarihli takip talebinde; 20.000.00 Euro Cezai Şart (63.376.00 TL), (1 EURO=3,1688 TL) Asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarının Euro cinsinden döviz için uyguladığı en yüksek mevduat faizi ile birlikte fiili ödeme günündeki merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden tahsili ile icra harç ve giderleri, avukatlık ücretinin tahsili talep edilmiştir.
21.08.2015 tarihinde ödeme emri borçlu şirkete tebliğ edilmiştir.
Dosyaya itiraz olmadığından takip kesinleşmiştir.
… İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasında alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından borçlu … Ltd.Şti., … ve 3- … aleyhine 2015 yılına ait 7 adet faturalardan kaynaklı 9.662,43 TL bakiye alacak dayanak yapılarak 17.08.2015 tarihli takip talebinde; 9.662.43 TL Bakiye Fatura alacağı talep edilmiştir. Ödeme emri 21.08.2015 tarihinde borçlu şirkete ve diğer borçlulara 24.08.2015, 19.08.2015 tebliğ edilmiştir. Alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından icra dosyası alacağından feragat edilmesi sonucunda icra müdürlüğünce dosyanın kapanmasına karar verilmiştir.
İbraz edilen davalı … San. Ve Tic.Ltd.Şti.’nin 2011-2012-2013-2014-2015 ve 2016 yıllarına ilişkin ticari defterlerin TTK md. 64/4 sayılan ve VUK. uyarınca tutulması zorunlu ticari defterlerde;
TTK 64/3. maddesi uyarınca ibraz edilen 2011-2012-2013-2014-2015 ve 2016 yıllarının yevmiye defteri açılış tasdiki yapılmış, TTK 64/4. maddesi uyarınca 2011-2012-2013-2014-2015 ve 2016 yıllarının yevmiye defteri kapanış tasdiki yapılmamış, TTK 65. maddesi ve VUK kayıt nizamı hükümleri uyarınca defterler ve gerekli diğer kayıtlar TÜRKÇE tutulmuş olup, kazıntı ve silintiye rastlanmamış, ancak defterlerde kapanış fişlerinin kapanış tasdikleri bulunmadığından Yevmiye numaraları tespit edilememiş, davalının 2011-2012-2013-2014-2015 ve 2016 yıllarına defterlerinin lehine delil niteliği taşımadığı kanaatine varılmıştır.
… Noterliği’nin 28.11.2011 tarih ve … yevmiye sayılı sözleşmenin 18.4. bendi kapsamında davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarının sözleşmeden ve sözleşme ifasından kaynaklanan ihtilaflarda davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarının kesin ve münhasır delil teşkil edeceği kararlaştırılmıştır.
Taraflar arasındaki ihtilaf davalının davacıların aleyhlerine başlatılan … İcra Müdürlüğünün … sayılı ilamsız icra takibinde davalıların borcu olmadıklarının tespitine ilişkindir.
… İcra Dairesinin … Esas sayılı icra takip dosyasının tetkikinde; 28.11.2011 tarihli franchise sözleşmesinin 7.35 maddesi kapsamında cezai şart olarak deklare edildiği takip tutarının 20.000,-EURO karşılığı 63.376.-TL üzerindentakin başlatıldığı, icra dosyasındaki tebligat parçalarına göre ödeme emirleri takip borçlularından davacı şirket adına müdürü … ’na 24,08.2015 tarihinde, Takip borçlusu …’ın adreste bulunmaması sebebiyle muhtarlığa 20.08.2015 tarihinde, Takip borçlusu …’nun adreste bulunmaması nedeniyle yine mahalle muhtarlığına 21.08.2015 tarihinde tebliğ edildiği, Takip borçluları ile davacıların takibe yönelik bir itirazlarına icra dosyasında rastlanmadığı bu çerçevede takip dosyasının 31.08.2015 tarihinde kesinleştiği tespit edilmiştir. Alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından icra dosyası alacağından feragat edilmesi sonucunda icra müdürlüğünce dosyanın kapanmasına karar verilmiştir.
Franchise sözleşmesi; “franchise verenin franchise sistemine dahil olan fikri ve sinai unsurları franchise alana kullandırma, franchise sistemine dahil etme ve sürüm gerçekleştirebilmesi için ona destek olma borçlarını yüklendiği, buna karşılık franchise alanın ise, franchise sistemine dahil olarak, sistemin konusu olan ürün, ya da hizmetin sürümünü yine sistemin kuralları doğrultusunda sağlama ve franchise verene belirli bir ücret ödeme borcu altına girdiği bir sözleşmedir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 25.06.2001 tarih ve 819/4917 sayılı kararında; “Franchising, bir ürün veya hizmetin imtiyaz hakkına sahip tarafın belirli bir süre şartı ve sınırlamalar dahilinde isin yönetim ve organizasyonuna ilişkin bilgi ve destek sağlamak suretiyle imtiyaz hakkına konu ticari isleri yürütmek üzere ikinci tarafa verdisi imtiyazdan doğan uzun dönemli ve sürekli bir is ilişkileri bütünü olup. birbirinden bağımsız iki taraf arasında meydana getirilen sözleşmesel ilişkidir” şeklinde tanımlanmıştır.
Davalı taraf olan şirket (Franchise veren) ile davacı şirket (Franchise Veren) arasında … Noterliğinin … yevmiye sayısından 28.11.2011 tarihinde franchise sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmede Franchisee davacı şirket yani Franchise alan, Franchise veren de davalı şirkettir. Anılan sözleşme garantör sıfatıyla davacı gerçek kişiler olan … ve … tarafından imzalanmıştır. Sözleşmenin 5. maddesinde davacı şirket Franchise bedeli’ni ödemeyi yükümlenmiştir. Franchise bedeli royalty (isim hakkı) bedeli ve her ay satıştan kaynaklanan belli bir yüzdenin ödenmesini içermektedir. Anılan franchise bedeli her ayın ilk beş günü içinde davacı şirket tarafından davalıya ödenmek zorunda olup aksi durumda davacı şirket cezai şart bedelini ödemeyi yükümlenmiştir. Yine sözleşmenin Garantör başlıklı 17. maddesinde davacılar … ve … davacı şirketin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getireceği, aksi takdirde davalının zararlarını karşılamayı ve cezai şart ödenmesi hususunda garantördürler.
Davalı taraf davacıya aylık faturaların ödenmemesiyle ilgili olarak … Noterliğinden ihtarnameler ve davalı taraf davacılara … Noterliğinin 18.09.2012 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnameyi keşide ederek sözleşmeyi feshettiğini bildirerek faturalı alacakları yanında 20.000.-EURO cezai şartı 3 gün içinde kendilerine ödenmesini ihtaren bildirmiştir. Dosya içindeki mevcut delil durumundan davacıların ihtarnamelere yanıt vermedikleri fesih ihtammesine de yönelik olarak herhangi bir karşı beyanda bulunmadıkları anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 7.35 maddesindeki cezai şarttan dolayı … İcra Dairesinin … Esas dosyasından ilamsız icra takibine girişmiş bu icra takibi de davacılarca (borçlular) herhangi bir itiraza uğramaksızın kesinleşmiştir.
Mevcut sözleşmenin 14 . Maddesinde; Franchise’nin işbu sözleşme ile üzerine aldığı yükümlülüklerinden herhangi birini hiç, gereği gibi veya zamanında ifa etmemesi halinde Franchise veren uğrayacağı bilcümle zararlarının yanında ve bunlara ek olarak beheher aykırılık için 20.000.-Euro (Yirmibin Euro) cezai şart bedelini talep hakkına sahip olacaktır. Franchisee söz konusu cezai şart bedelini Franchise veren’İn ilk talep tarihinden itibaren üç gün içerisinde herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın ve itirazsız olarak nakten ve defaten Franchise verene ödeyecektir.
Davacı şirket sözleşme mucibince ödemesi gereken faturaya dayanan franchise bedellerini sözleşmede saptanan tarihlere ödemediğini ikrar etmiş ancak ödeme tarihlerinin davalı tarafından ertelendiğine dair delil niteliğinde bir belge ibraz etmemiş olup ödeme tarihlerinin değişikliğe uğradığına yönelik ispat yükümlülüğü davacıların uhdesindedir.
Diğer yandan dava dosyasına celbedilen feshedildikten sonra davalı franchise veren alacaklı sıfatıyla davacılar aleyhine faturalı alacaklarından dolayı … İcra Müdürlüğünün … Esaas sayılı ilamsız icra takibine ilişkin dosyada davalı tarafın da faturalı alacaklarını ödenmesinin talebine yönelik olarak davaların herhangi bir itirazda bulunmadıkları bu takibin de kesinleştiği, Alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından icra dosyası alacağından feragat edilmesi sonucunda icra müdürlüğünce dosyanın kapanmasına karar verildiği tespit edilmiştir.
İncelenen davalı taraf ticari defter kayıtlarında icra takibine konu edilen faturalar ticari defterlerine kayıt edilmiş ise de yevmiye numaraları bulunmamaktadır. Tespiti yapılamamıştır. Alınan muavin (yardımcı) defter dökümünde yine fış numaraları belirtilmemiştir. Ancak söz konusu muavin defter dökümünde takip tarihi olan 17.08.2015 tarihinde … Ltd.Şti. nin davacı …Şti. nden 20.925,65 TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Kesilen faturalara ilişkin cari hesap bir alt kodda tutulmamış toplam hesapta da bakiye toplam olarak görüldüğünden kesin tespit bilirkişi tarafından yapılamamıştır.
Davalı şirket ile davacı şirket arasında bir adet franchise sözleşmesinin noterlik nezdinde imzalandığı, diğer davacı gerçek kişilerin garantör sıfatıyla anılan sözleşmeyi imzaladığı, cezai şart ödemesinin de garanti kapsamında bulunduğu,
Davacıların sözleşmeden kaynaklanan franchise bedellerini davalıya ödemede temerrüde düştüğü, davalı tarafın bu bedellerin tahsili hususunda ilamsız icra takibine giriştiği davacıların bu takibe yönelik bir itirazda bulunmadıkları, Alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından icra dosyası alacağından feragat edilmesi sonucunda icra müdürlüğünce dosyanın kapanmasına karar verildiği görülmüştür.
Davalı tarafın davacı şirketle mevcut franchise sözleşmesini feshettiği, gerek davalı şirket gerek garantörlerden 20.000.-Euro tutarında cezai şart ödenmesini talep ettiği, davacıların bu ödemeyi gerçekleştirmedikleri, davalı şirket franchise verenin franchise alan davacı şirket ve sözleşmeyi garantör olarak imzalayanlar hakkında … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasından 20.000 EURO cezai şartın tahsili amacıyla ilamsız icra takibine giriştiği, mevcut takipte davacılara ödeme emri usulüne uygun olarak tebliğ edildikten sonra icra takibinin itiraza uğramaksızın incelenen ticari defter kayıtları, sözleşme hükümleri, davacıların ikrarı ve faturalı alacağa dayanan icra takip dosyasının davacılar yönünden kesinleşmesine dayanarak davalıların … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından davacıya borçlu bulunmadıkları iddiasının ispata muhtaç bulunduğu bilirkişi raporunda belirtilmiştir.
İncelenen davalı taraf ticari defter kayıtlarında icra takibine konu edilen faturalar ticari defterlerine kayıt edilmiş ise de yevmiye numaraları bulunmadığından tespitinin yapılamadığı, alınan muavin (yardımcı) defter dökümünde yine fış numaralarının belirtilmediği, ancak söz konusu muavin defter dökümünde takip tarihi olan 17.08.2015 tarihinde … Ltd.Şti. nin davacı …Şti. nden 20.925,65 TL alacaklı olduğunun raporda tespit edildiği, düzenlenen faturalara ilişkin cari hesap bir alt kodda tutulmadığı, toplam hesapta da bakiye toplam olarak görüldüğünden kesin tespiti bilirkişi tarafından yapılamamıştır.
Mahkememiz dosyasından … San. Tic. A.Ş ‘ne müzekkere yazılmasına, müzekkere cevabı geldiğinde tarafların beyan ve itirazları doğrultusunda ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, 21/02/2019 havale tarihli bilirkişi ek raporu alınmıştır.
Davacının talebi üzerine … uygulamasının kapatılma tarihleri 06.02.2015-09.02.2015 ve 10.08.2016 günü 30 dakika boyunca olduğu … San, ve Tic.Aş. Tarafından müzekkere cevabında bildirilmiştir.
…İcra Müdürlüğü’niirı … esas sayılı dosyada fatura alacaklarına ilişkin takip talebi 17.08.2015 tarihlidir. Takip talebine dayanak faturalar 07/2015 ve 08/2015 dönemlerine ait olduğu dolayısıyla 02/2015 döneminde 06.02.2015-09.02.2015 tarihleri arasındaki kapatma işleminin 07/2015 ve 08/2015 dönemi ödemelerine engel teşkil etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu bilirkişi raporunda tespit edilmiştir.
Sözleşmeye göre “franehise bedeli her ayın ilk beş günü içinde davacı şirket tarafından davalıya ödenmek zorunda olup aksi durumda davacı şirket cezai şart bedelini ödemeyi yükümlenmiştir.”,
Alacaklı … San.ve Tic.ltd.Şti. nin vekili tarafından icra dosyası alacağından feragat edilmesi sonucunda icra müdürlüğünce dosyanın kapanmasına karar verildiği, incelenen davalı taraf ticari defter kayıtlarında icra takibine konu edilen faturalar ticari defterlerine kayıt edilmiş ise de yevmiye numaraları bulunmadığından tespitinin yapılamadığı, alınan muavin (yardımcı) defter dökümünde yine fış numaralarının belirtilmediği, ancak söz konusu muavin defter dökümünde takip tarihi olan 17.08.2015 tarihinde … Ltd.Şti. nin davacı …Şti. nden 20.925,65 TL alacaklı olduğunun raporda tespit edildiği, düzenlenen faturalara ilişkin cari hesap bir alt kodda tutulmadığı, toplam hesapta da bakiye toplam olarak görüldüğünden kesin tespiti bilirkişi tarafından yapılamadığı, Yevmiye numaraları tespit edilememiş, davalının 2011-2012-2013-2014-2015 ve 2016 yıllarına defterlerinin lehine delil niteliği taşımadığı bilirkişi raporunda tespit edilmiş, davacıların sözleşmeden kaynaklanan franchise bedellerini davalıya ödemede temerrüde düştüğü, davalı tarafın bu bedellerin tahsili hususunda ilamsız icra takibine giriştiği davalının taraflar arasındaki Franchise sözleşmesinden kaynaklı 7 adet faturaya ilişkin davacı hakkında başlattığı … İcra müdürlüğünün … esas sayılı dosya alacağından feragat ettiği, bu feragatinin aynı Franchise sözleşmesindeki 20.000.-Euro tutarında cezai şart ödenmesine dair başlatılan … İcra Müdürlüğü ‘nün … esas sayılı dosya alacağını da talep etmesine engel teşkil edeceğinden davanın kabulü ile davacının … İcra Müdürlüğü ‘nün … esas sayılı dosyasından borçlu olmadığının tespitine, Davacının %20 kötü niyet tazminatının İİK 72/5. Madde şartları gerçekleşmediğinden reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulü ile davacının … İcra Müdürlüğü ‘nün … esas sayılı dosyasından borçlu olmadığının tespitine,
2-Davacının %20 kötü niyet tazminatının İİK 72/5. Madde şartları gerçekleşmediğinden reddine,
3-Alınması gerekli 4.535,78 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.133,95 TL harcın düşümü ile eksik kalan 3.401,83 TL harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 7.654,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafça yapılan ( 1.133,95 TL peşin harç + ilk masraf 33,50 TL + bilirkişi ücreti 1.350,00 TL + 123,50 TL posta masrafı ) toplam 2.640,95 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 20/05/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır