Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/921 Esas
KARAR NO : 2018/434

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/09/2015
KARAR TARİHİ : 16/04/2018
Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket yetkilisi …’m 22.01,2015 tarihinde içerisinde çok sayıda şahıs ve Dava dışı şirketlere ait çek, nakit parası ile birlikte çalındığı, şüpheliler hakkında kamu davası açılması hususunda, … Cumhuriyet Savcılığının … soruşturma dosyası ile soruşturma açıldığı ve Savcılıkça tüm bankalara yazılan müzekkere ile “ bilgileri yazılı çekin ibrazı halinde ibraz eden kişinin açık kimlik ve adres bilgilerinin de tespiti ile en yakın emniyet birimine bilgi verilmesinin talep edildiğini, Ayrıca çek iptali ve ödeme yasağı konulması için 29.01.2015 tarihinde … 4. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas dosyası ile hasımsız çek iptali davası açarak, çalınan çekler hakkında ödeme yasağını ihtiva eden ihtiyati tedbir kararı aldığım, Müvekkilinin dava konusu çekte ciro, kaşe ve imzanın kendisine ait olmadığı, ayrıca ciro silsilesinde adı geçen firmaların müvekkili şirket ve keşideci şirket yetkililerince tanınmadığım, müvekkilinin keşideci dava dışı … Sanayi ve Dış Ticaret Ltd.Şti.’nin keşide ettiği çeklerden 8 adedinin çalınmış olduğu, dava konusu çekinde … şirketine ait olup, dava dışı şirket ile öteden gelen ticari ilişkilerinin defter kayıtlarında yer aldığını belirterek, Müvekkilinin, keşidecisi … şirketi olan … Bankası … Şubesinin 30.08.2015 keşide tarihli … seri numaralı, 50.000,00 TL bedelli çekin asıl hamili ve alacaklısı olduklarının tespitini, çeki elinde bulunduran davalının haklı hamil olmaması sebebiyle çeklerin istirdadına, bu tarihe kadar alacaklıya icra baskısı altında ödeme olması halinde ödenen paranın müvekkiline iadesine, … Cumhuriyet Savcılığının … soruşturma dosyasının bekletici mesele yapılmasına ve davalı aleyhine alacağın %20 sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davalılara tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin dava konusu çeke 26.06.2015 tarihinde faktoring işlemini yönetmelik ve BDDK tebliğleri gereği tam olarak yerine getirdiğini, Dava konusu çekte davacı taraf cirosundan sonra 3 adet ciro bulunduğu ve müvekkilinin factoring müşterisi … Kâğıt ile fatura borçlusu … plastik arasında var olan fatura ilişkisinin incelenerek alacak ilişkisinin alacaklı ile borçlu arasındaki mal’ satışından kaynaklandığının ispat edildiğinden davacının haksız davasının reddedilmesi gerektiğini, Dava konusu çekin müvekkili tarafından … 35. İcra müdürlüğünün … E sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığı ve davacı şirketin icra dosyasında borçlu gösterilmediğinden iş bu davayı açmasında hukuki yarar bulunmadığım ifade ederek, davanın reddini, yargılama giderleri ile birlikte kötü niyet tazminatı ile yargılama giderlerinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava;davacı şirket yetkilisi …’ın 22.01,2015 tarihinde içerisinde çok sayıda şahıs ve Dava dışı şirketlere ait çek, nakit parası ile birlikte çalındığı, şüpheliler hakkında kamu davası açılması hususunda, … Cumhuriyet Savcılığının … soruşturma dosyası ile soruşturma açıldığı ve Savcılıkça tüm bankalara yazılan müzekkere ile “ bilgileri yazılı çekin ibrazı halinde ibraz eden kişinin açık kimlik ve adres bilgilerinin de tespiti ile en yakın emniyet birimine bilgi verilmesinin talep edildiği, Ayrıca çek iptali ve ödeme yasağı konulması için 29.01.2015 tarihinde … 4. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas dosyası ile hasımsız çek iptali davası açarak, çalınan çekler hakkında ödeme yasağını ihtiva eden ihtiyati tedbir kararı aldığı, Müvekkilinin dava konusu çekte ciro, kaşe ve imzanın kendisine ait olmadığı, ayrıca ciro silsilesinde adı geçen firmaların müvekkili şirket ve keşideci şirket yetkililerince tanınmadığı, müvekkilinin keşideci dava dışı … Sanayi ve Dış Ticaret Ltd.Şti.’nin keşide ettiği çeklerden 8 adedinin çalınmış olduğu, dava konusu çekinde … şirketine ait olup, dava dışı şirket ile öteden gelen ticari ilişkilerinin defter kayıtlarında yer aldığından keşidecisi … şirketi olan … Bankası … Şubesinin 30.08.2015 keşide tarihli … seri numaralı, 50.000,00 TL bedelli çekin asıl hamili ve alacaklısı olduklarının tespiti, çeki elinde bulunduran davalının haklı hamil olmaması sebebiyle çeklerin istirdadı, bu tarihe kadar alacaklıya icra baskısı altında ödeme olması halinde ödenen paranın iadesi, davalı aleyhine alacağın %20 sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesi talepli davadır.
DELİLLER; … … Şubesi’ne ait 30.08.2015 tarihli … sayılı 50.000TL’lık çek aslı, Mukayese Belgeler; …ın huzurda alınan İmza örnekleri, …ın huzurda alınan imza örnekleri, …’ın huzurda alınan imza örnekleri, … 6.Noterliği’nin 29.09.2014 tarihli … sayılı imza sirküleri fotokopisi, 09.09.2015 tarihli Olağan Genel Kurul Hazirun Listesi fotokopisi, … 13.Noterliği‘nin 30.12.2010 tarihli … yevmiye sayılı tescil talepnamesi fotokopisi, … 1.Noter liginin 30.12.2010 tarihli … yevmiye sayılı imza beyannamesi fotokopisi, Ticari defterler,
Mahkememiz dosyası arasına alınan bilgi, belgeler üzerinden bilirkişi incelemesi yapılmış, 27/12/2016 tarihli bilirkişi raporunda; Tetkik konusu çek aslındaki birinci ciro … TEKSTİL SAN.TİC A.Ş.” ne atfen atılı imzanın …,… ve …’a ait olup olmadığı konusunda inceleme yapılmış, Laboratuar ortamında,büyüteç,stereomikroskop,UV ışık kaynağı,beyaz ışık,değişik açılardan verilen ışık ışınları altında ve yüksek çözünürlü scanner tarayıcı ve bilgisayar programları ile taranarak analitik incelemeye ve objektif denetime uygun hale getirildikten sonra grafofojik ve kaligrafik esaslar dahilinde tarafımdan yapılan incelemede: …’a ait mukayese imzalarm (R) Karfi ile başladığı ve el kaldırılmadan geniş (u) harf ine benzer grama yapılıp tekrar (R) harfi ile imzaların bitirildiği, …a ait mukayese imzaların alt çizgisi sağa doğru uzatılan (S) harfi ile başladığı ve çizginin üstünden sağa doğru gramalar yapılıp son gramamn alt ucundan yine (S) harfine benzer oluşum yapılarak imzaların bitirildiği, … ‘a ait mukayese imzaların alt çizgisi uzatılmış (L) harfine benzer hareketle başladığı ve çizginin üzerinden (f) harfine benzer oluşum yapılarak el kaldırılmadığından çizginin üstünden sağa doğru aynı tarz gramalar yapıldığı son gramanın alt ucundan bukle yapılıp imzların bitirildiği, Bu tespitler doğrultusunda tetkik konusu çek aslında birinci ciro *… TEKSTİL SAN.TTC. A.Ş.” ne atfen atılı imza ile … … ve …a ait mukayese imzalar arasında: Tetkik konusu imzanın bitirilişi … ve …’m mukayese imzalan ile kısmi benzerlik gösterdiği,grama yapılanması ise … ın mukayese imzaları ile benzerlik göstermekle birlikte imzaların başlangıcı, Çizgisel hareketlerin biçimlenmesi, Devinim noktaları, İşleklik derecesi, Ebat,meyil,istikamet,Seyir,sürat,istif, Kalem alışkanlıkları ve baskı derecesi bakımından uygunluk ve benzerlik bulunmadığı, Tetkik konusu çek aslındaki birinci ciro ‘… TEKSTİL SAN.TİC. A.Ş.” ne atfen atılı İmzanın … … ve …ım elleri ûrûnü olmadığı kanaatine varılmıştır.
01/03/2018 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı tarafın ticari defterler üzerinde inceleme yapılmış, davacı ile dava dışı şirket … Sanayi Dış Ticaret Limited Şirketi arasında sürekli bir ticari ilişki olduğu, davacı tarafından dava dışı şirkete mal/hizmet satış faturalarının kesildiği ve buna karşılık alınan çeklerin ticari defterlerde kayıt edildiği, dava konusu edilen … seri numara, 50.000,00 TL tutarlı çekin yevmiye defterinin 30. Sayfa, 178. Yevmiye numaralı maddesinde kayıtlı olduğu, davalı … A.Ş. ticari defter noter tasdik bilgileri; Davalı taraf e-defter tutamaktadır. E defler ile ilgili açılış beraatini mahkeme dosyasına ibraz etmiş ve dava dışı temlik eden şirket ile ticari ilişkisini oluşturan belgeleri sunduğu,
… Polis Merkezi Amirliği 22.01.2015 Tarihli Tutanakta; Davacı şirket yetkilisi olduğu belirtilen … T.C. Kimlik Numaralı … 22.01.2015 tarihinde … Polis Merkezine başvurarak içerisinde dava konu olan … Bankası … Şubesinin 30.08.2015 keşide tarihli … seri numaralı, 50.000,00 TL tutarlı çekinde bulunduğu İkitelli OSB … Bulvarı üzerindeki … Helvacısı ile … Bankası arasından aşağıya doğru Eski … Caddesine dönen sokağın başına park ederek, tapu dairesine gittiği ve işini bitirdikten sonra saat 15,00 sırasmda … Plakalı aracının torpido gözünden poşetin içerisinde bulunan 20.378 USD, 16.080,00 TL ve diğer boş koçan çekler ile birlikte çalındığını belirterek aracının camını kınp hırsızlık yapan faillerden şikayetçi olduğuna dair ifade verdiği, … Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma dosyası ile 09.02.2015 tarihinde … Bankası … Şubesine gönderilen yazıda “ Şikayetçi …’ın aracında 22.01.2015 tarihinde meydana gelen hırsızlık olayında aşağıda dökümü yapılan çekinde çalınmış olduğu… anlaşıldığından Keşidecisi … Sanayi Dış Ticaret Ltd. Şti. … hesap numaralı, 30.08.2015 tarihli, … seri numaralı, 50.000,00 TL bedelli çekin ibrazı halinde çeki ibraz eden kişinin açık kimlik adres bilgilerinin de tespiti ile en yakın emniyet birimine bilgi verilmesi…” müzekkere yazıldığı,
… 4 Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dosya ile … Bankası … Şubesinin 30.08.2015 keşide tarihli … seri numaralı, 50.000,00 TL tutarlı çek ile ilgili 29.01.2015 tarihinde ödeme yasağı kararı vermiş ve bu kararı üst yazı ile birlikte bankaya bildirildiği, Replik Dilekçesinde; 23.12.2015 havale tarihli dilekçede; dava konusu çekin üzerinde ödeme yasağının 29.01.2015 tarihinde konulduğu, davalının bu hususu sorgulatmadan işlem yapmasının mümkün olmayacağı ve çalıntı olduğunu bilerek kabul ettiğini beyan ettiği tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyasında ihtilafın davalı … AŞ’nin davaya konu çeki, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak elinde bulundurup bulundurmadığına ilişkin olup, TTK.nun 677-(l). maddesi “Bir Poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzalan, hayali kişilerin imzalarını yahut imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez” hükmünü amirdir.
Kambiyo senetleri ile ilgili hak sahipliğini ispat külfeti hakkındaki TTK.’mıı 686. ve 702. maddelerinde ”… Senedi elinde bulunduranın kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı …” 686. (2) de de “ poliçe herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa,…yeni hamil, ancak poliçeyi, kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya bunda ağır kusur bulunduğu takdirde o poliçeyi geri vermekle yükümlü” olacağı, Alacaklı ile borçlu arasındaki hukuki ilişkinin iyi niyetli 3.kişi durumundaki hamilleri etkilemeyeceği öngörülmüştür.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Şirketlerin Yapamayacakları İş Ve İşlemler” başlıklı 22. maddesine göre; “(1) Şirketler;
a)Ana faaliyet konuları dışında faaliyette bulunamazlar,
b)Teminat mektubu veremezler,
c)28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre menkul kıymet ihracı ile uluslararası piyasalardan ödünç para alınması dışında mevduat veya her ne ad altında olursa olsun bir ivaz karşılığı para toplayamazlar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hususlara ilave olarak faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler”.
Dolayısıyla faktoring şirketlerinin devir aldığı alacak, bir kambiyo senedinden kaynaklanıyor olsa bile, alacağı doğuran temel ilişkiye ait fatura veya benzeri belgelerle bunu tevsik etmeleri gerekmektedir. Bu hüküm, nitelikçe “düzenleyici amir bir hüküm” olarak kabul edilmektedir.
Faktoring şirketinin müşterisinden temliken aldığı bir alacağı takip edebilmesi için; alacak bir kambiyo senedinden kaynaklansa bile faktoring sözleşmesi ile beraber, alacağı doğuran temel satım ilişkisine ait fatura ve benzeri belgeleri de ibraz etmek zorundadır. Faktoring sözleşmelerine, uygulamada “Alacağın Temliki” hükümleri uygulandığından, Borçlar Kanunu’ nun “Akdin Şekli” başlıklı 184. maddesi uyarınca yazılı şekilde yapılması gerekir. Taraflar arasında 27.05.2015 tarihinde, 1.000.000 TL’ limitli faktoring sözleşmesi imzalandığı, Faktöring sözleşmesine istinaden faktöring şirketi ile dava dışı şirket arasında 26.06.2015 tarihinde 1 adet işlem gerçekleştirildiği, davalı faktöring şirketi, dava dışı şirket tarafından, yine dava dışı … Plastik Kimya San. Tic. Ltd. Şti.ne kestiği 25.06.2015 tarih, … seri numara ve 101.606,40 TL tutarlı faturadan doğan 50.000,00 TL tutarlı alacağını “ALACAK BİLDİRİM FORMU” ile temlik ettiği, davalı faktöring şirketi davacı dışı şirkete faktöring sözleşmesi gereği 47.564,00 TL nakit ödeme yaptığı, … A.Ş. ticari defterlerinde ödeme ve dava konusu 50.000,00 TL tutarlı çeki temlik girişinin kaydı ve dava dışı şirkete ödenen parayı/ havaleyi kaydettiği, davanın dayanağını oluşturan 50.000,00.- TL. Meblağlı çek, dava dışı … Sanayi Dış Ticaret Limıted Şirketi tarafından, davacı şirket emrine düzenlenmiştir. Davacı şirket tarafından ciro yolu ile Dava dışı …’e … tarafından, ciro yolu ile dava dışı …’ya, … tarafından ciro yolu ile diğer dava dışı faturayı alan … plastik kimya yapı malzemeleri Nakliye ve yedek parça… Ltd. şti.ne, buradan temlik eden son cirantacı … KÂĞITÇILIK TİCARET VE SANAYİ LTD.STİ.’ne ciro edilmiş ve bu şirket tarafından da faktoring şirketi olan davalı … Hiz. A.Ş.’ye fatura karşılığı temlik ciro edilmiş, davalı ile dava dışı şirket arasında 27.05.2015 tarihinde, 1.000.000 TL’ limitli “Factoring Sözleşmesi” bulunduğu da dikkate alındığında, Ciro silsilesinde yer alan cirantalardan, Davalı faktöring şirketi, dosyaya Diğer dava dışı şirket “… Plastik Kimya San. Tic. Ltd. Şti” ne düzenlenen 25.06.2015 tarih, … seri numara ve 101.606,40 TL tutarlı faturadan doğan 101.606,40 TL tutarlı bir adet fatura sunarak, davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak temliken aldığının ŞEKLEN görüldüğü, Bu sebeple davalı faktoring şirketinin çeki iktisap ederken kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya bunda ağır kusuru bulunduğu anlaşıldığı,
Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu Uygulama Daire Başkanlığının 08.07.2010 Tarihli Faktoring İşlemleri Konulu Genelgesi Yayınlandığı Faktoring müşterisini yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, yalnızca beyanı veya sözlü teyit alınmak suretiyle işlem yapılmaması, öncelikle 213 sayılı Vergi Usul Kanunda yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemelerde dikkate alınarak faturadaki bilgilerin uyumu doğruluğunun kontrol edilmesi,…gerektiğinde fatura borçlusu ve çek/senet keşidecisine de başvurularak borcun teyidinin yapılmasını sağlayacak yöntemler geliştirilmesi… bu çerçevede Maliye Bakanlığı Uygulama ve veri yönetimi daire başkanlığında oluşturulan “sahte ve muhteviyetı itibariyle yanıltıcı belge kullandıkları ve düzenledikleri vergi inceleme raporları ile tespit edilen mükellefler geçici listesi “ veri tabanı gibi ilgili yerlerden yararlanılması…” talimatının faktoring şirketlerine verildiği,
Genelge devamında ise; “faktoring işlemine konu ticari alacak ve faturanın veya benzeri belgelerin sahte olup olmadığının tespiti faktoring şirketinin sorumluluğunda bulunmaktadır…bu itibarla, faktoring şirketleri fatura ve benzeri belgelerin doğruluğuna ve gerçekliğine ilişkin yapmış oldukları inceleme ve soruşturma sonuçlarını gerektiğinde kurumumuz denetim elemanlarınca yapılacak denetimlerde tevsik edecek şekilde saklamak zorundadır., mal ve hizmet satışından kaynaklanmayan veya gerçek bir fatura veya benzeri belgeye dayanmayan faktoring işlemlerinin tespit edilmesi durumlarında öncelikle faktoring şirketlerinin sorumluluğuna gidilecek yönetmeliğin 22. Maddesinin 2 numaralı fıkrası çerçevesinde işlem yapılacağı… ” Düzenlenmesine yer verildiği, bu genelgeye karşı FAKTORİNG DERNEĞİ itiraz ederek; “Sayın Kurumunuzca da bilindiği üzere, T.C. Maliye Bakanlığı’nca faktoring şirketlerine söz konusu belge ve bilgilere erişim yetkisi halen verilmemiştir. Başka bir anlatımla, Genelge ile faktoring şirketlerine, faktoring şirketlerine erişim hakkı verilmeyen verilerin faktoring şirketleri tarafından ince- 1 lenmesi yükümlülüğü getirilmekte olup, söz konusu durum kurumlar arasında ve mevzuat içerisinde birbirine aykırı durumlara sebebiyet vermekte olup, yargılama aşamalarında da haklı olan üyelerimizi, fiziksel imkânsızlık nedeni ile iddialarını kamtlayamayacak konuma düşürerek mağdur olmalarına ve sektörün olumsuz bir şekilde etkilenmesine yol açmaktadır. Tüm bu nedenlerle, 25.08,2010 tarihli 2010/2-153 sayılı yazımızda da belirtmiş olduğumuz üzere Genelge’nin ilgili maddesinin kaldırılması- ” Talep edildiği,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Uygulama Daire Başkanlığı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğine ; Cevap yazısında; İlgi : 19/2/2015 tarihli ve 190 sayılı yazınız.
…Bilindiği üzere, 4/2/2015 tarihli ve 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 1/1/2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Yönetmelikte faktoring şirketleri ve bankalarca yapılacak faktoring işlemlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.
13/12/2012 tarihli ve 28496 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun Geçici 1. maddesinde, Kanuna göre çıkarılacak düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar kaldırılan hükümlere dayanılarak çıkarılan düzenlemelerin Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulamasına devam olunacağı hükmü yer almaktadır. Bu itibarla, Kanun ile yürürlükten kaldırılan 90 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak faktoring işlemlerinin usul ve esaslarına ilişkin olarak Kurumumuz tarafından çıkarılan 8/8/2010 tarihli Genelge de dâhil olmak üzere tüm genelgeler, Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren uygulamadan kalkmış olup, faktoring şirketleri ve bankalar tarafından yapılacak faktoring işlemlerinde Yönetmelik hükümlerinin esas alınması gerekmektedir. ” cevabı ile Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu Uygulama Daire Başkanlığının 08.07.2010 Tarihli Faktoring İşlemleri Konulu Genelgesi uygulamadan kaldırılmış ve 04.02.2015 tarihli 29257 sayılı resmi gazetede yayımlanan yönetmelik işleme konmuştur.
(1) Kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapamaması gerekir. İstihbarat çalışması;
a)Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi,
b)İç kontrol sisteminin devralınan faturalara ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın kullandırım yapılamayacak şekilde oluşturulması,
c)Müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları dâhil olmak üzere asgari olarak yukarıda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulur.” şeklindedir.
Uygulamaya konulan SON YÖNETMELİK GEREĞİ yapılan incelemede;
“Fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi..” haricinde mali inceleme olarak davaya konu olan 25.06.2015 tarih, .. seri no, 101.606,40 TL tutarlı temlik edilen irsaliyeli fatura incelendiğinde faturanın standart dışı olmadığı görülmüştür. Sahte/naylon olup olmadığı hakkında yorum yapılamamaktadır. Ancak 04.02.20 15tarihli 29257 sayılı resmi gazetede yayımlanan yönetmelik gereği davalıya verilen yetki çerçevesinde ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususunda davalının basit araştırma yapması ile dava dışı temlik eden şirket ile çeki ciro eden şirket araştırılsaydı vergi dairesi veri tabanından aşağıdaki bilgiler elde edilecek ve dava dışı temlik eden şirkete, çeki ciro yolu ile veren şirketin arasındaki ticari ilişkinin geçerli bir ilişki olmadığı ortaya çıkacaktı. Bu bağlamda Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu Uygulama Daire Başkanlığının 08.07.2010 Tarihli Faktoring İşlemleri Konulu Genelgesi e Maddesine göre ve 04.02.2015 TARİHLİ 29257 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik Gereği; tarafından fatura alan ve temlik eden şirketlere ait bilgiler Gelir idaresi başkanlığından sorulduğunda da; fatura temlik eden dava dışı … KÂĞITÇILIK TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ. için;
2004/13 Sayılı Genelge Gereğince Resen Terk Ettirilen Mükelleflere Ait Sorgulama
28.11.201718:27 sorgu zamanı itibari ile sorgulamış olduğunuz … Vergi Kimlik/T.C. Kimlik Numaralı mükellefin 08.02.2016 tarihi itibari ile 2004/13 sayılı iç genelge gereği resen kaydı bulunmaktadır.
Yukarıdaki İşlemin Anlamı: Temlik sözleşmesinin yapıldığı tarih itibariyle temlik eden … KAĞITÇILIK TİCARET VE SANAYİ LTD.ŞTİ faal bir mükellef olup Gelir idaresi başkanlığında halen bu tarih itibariyle mükellefiyeti devam etmektedir. Ancak Anılan şirket 08.02.2016 tarihinden itibaren vergi dairesi kod listesindedir. Bu tarihten sonra yapılacak işlemler sorgulanır. FAKTORİNG SÖZLEŞMESİNİN YAPILDIĞI TARİHTE DAVA DIŞI TEMLİK EDEN ŞİRKET, YASAL FAALİYETİNİ SÜRDÜREN ŞİRKETTİR ÇEKİ, TEMLİK EDENE CİRO EDEN DAVA DIŞI … PLASTİK KİMYA SANAYİ TİCARET LTD. ŞTİ. için.
2004/13 Sayılı Genelge Gereğince Resen Terk Ettirilen Mükelleflere Ait sorgulama 28.11.2017 18:03 sorgu zamanı itibari ile sorgulamış olduğunuz … Vergi Kimlik/T.C. Kimlik Numaralı mükellefin 28.02.2014 tarihi itibari ile 2004/13 sayılı iç genelge gereği resen kaydı bulunmaktadır.
İşlemin Anlamı. Ceki temlik edene fatura karşılığı ciro eden … PLASTİK KİMYA SANAYİ TİCARET LTD. STİ. 28.02.2014 tarihinden itibaren GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI KOD LİSTESİNDEDİR.
Size mükelleflerinize bu tarihten sonra … LTD.STİ, tarafından kesilmiş herhangi bir fatura gelirse, idaremiz tarafından naylon/sahte/muhtevivatı yanıltıcı belge olarak değerlendirilecektir.
Faktoring işleminin yapıldığı ve dava dışı fatura temlik eden şirkete 50.000,00 TL nin ödendiği 26.06.2015 tarihinde, davalı taraf 04.02.2015 Tarihli 29257 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmeliğin 5.1. maddesi olan ve istihbarat konusunu oluşturan maddeyi ihmal etmiş gerekli özeni göstermediği mütalaa edilmiştir.
Yönetmeliğin 5. Madde 1. Fıkra ve a,b,c, maddeleri tamamen faktoring şirketlerinin fatura ile ilgili özenin gösterilmesi, faktoring firmalarının yeterli istihbarat ile iç kontrol sistemlerini geliştirmeleri ve özellikle c-bendi Müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişileri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesidir.
Davacı taraf dava konusu çekin çalıntı olduğunu gerek Cumhuriyet Savcılığı soruşturma dosyası ile, gerekse de … 4 ATM kanalı ile ayrı ayrı Ocak ayında dökümler yaparak bildirmiştir. Davalı taraf 5 ay sonra yapabileceği en küçük istihbarat karşılığında, örneğin çekin ilgili olduğu bankayı arayarak çekin itilaflı bir çek olduğunu öğrenebilecek durumda iken bunu yapmadığı, Sonuçta 1)… AÇISINDAN; Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerinde de alacağın faktoring işlemine konu yapılması durumunda borçluya bildirim yapılmasının gerekli veya zorunlu olduğuna ilişkin bir hükmün bulunmadığı, Davaya konu çek ile ilgili İbraz edilen faturanın son ciranta tarafından bir önceki cirantaya düzenlenmiş olduğundan, Çeki son ciro eden davalı … ile davalı faktorig şirketi arasında geçerli bir temlik sözleşmesi bulunduğundan, Yapılan faktoring işleminde davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak ŞEKLEN UYGUN temliken almış olduğu değerlendirildiğini, ANCAK; Davalı tarafın, çekin temliki işlemlerin de yeterli istihbarat çalışması yapmadığı BDDK’mn Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar hakkmdaki 04.02.2015 Tarihli 29257 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan yönetmeliğin 5.1. a,b,c hükümlerine muhalefet ettiğinin heyetimizce mütalaa edildiği, Bu durumda davalı tarafın kötü niyetli olduğu hususunda takdirin ve çekin davacıya istirdadına ilişkin karar yetkisinin Sayın Mahkemeye ait olduğu hususlarında rapor tanzim olunmuştur.
TTK.nun 677-(l). Maddesi, TTK.’mıı 686. ve 702. Maddeleri, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Şirketlerin Yapamayacakları İş Ve İşlemler” başlıklı 22. Maddesi, Mülga Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu Uygulama Daire Başkanlığının 08.07.2010 Tarihli Faktoring İşlemleri Konulu Genelgesi ve 04.02.2015 tarihli 29257 sayılı resmi gazetede yayımlanan yönetmelik hükümleri değerlendirildiğinde; Kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapamaması gerekir. İstihbarat çalışması; Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi, İç kontrol sisteminin devralınan faturalara ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın kullandırım yapılamayacak şekilde oluşturulması, müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları dâhil olmak üzere asgari olarak yukarıda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulması gerekeceği, faktoring işleminde davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince müşterisinden yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak şeklen uygun temliken almış olsa da davalı tarafın, çekin temliki işlemlerin de yeterli istihbarat çalışması yapmadığı BDDK’mn Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar hakkındaki 04.02.2015 Tarihli 29257 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan yönetmeliğin 5.1. a,b,c hükümlerine muhalefet ettiğinden davalı tarafın kötü niyetli olduğu ve ağır kusuru bulunduğu anlaşıldığından mahkememizce alınan bilirkişi raporları da göz önüne alınarak davanın kabulü ile … Bankası … Şubesinin 30/08/2015 keşide tarihli … seri nolu, keşidecisi … san ve dış tic. Ltd. Şti olan 50.000,00 TL miktarlı çekin davalı tarafça davacıya istirdadına, 10.000,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın kabulü ile … Bankası … Şubesinin 30/08/2015 keşide tarihli … seri nolu, keşidecisi … san ve dış tic. Ltd. Şti olan 50.000,00 TL miktarlı çekin davalı tarafça davacıya istirdatına,
2-10.000,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gerekli 3.415,50 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 853,88 TL’nin düşümü ile eksik kalan 2.561,62 TL harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 5.850,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafça yapılan başvurma harcı 27,70 TL+ peşin harç 853,88 TL+ vekalet harcı 4,10 TL+ bilirkişi ücreti 1.800,00 TL+ posta masrafı 135,25 TL olmak üzere toplam 2.820,93 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 16/04/2018

Katip e-imzalıdır Hakim e-imzalıdır