Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/778 Esas
KARAR NO : 2022/490
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/11/2013
KARAR TARİHİ : 13/06/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında …nde bulunan … İstanbul ‘un elektrik ve mekanik işlerinin yapımı konusunda sözleşme aktedildiğini 30/12/2012 tarihinde sözleşme kapsamında olmayan havalandırma tesisat işlerinin de yapımının istendiğini çok kısa süre sonra sonra müvekkilinin şantiyeye alınmadığını, müvekkili şirket tarafından sözleşme harici yapılan şantiye kurulumu ve revizyon imalatlarına dair 96.410-TL nin ödenmediğini, müvekkili şirket tarafından …. sulh hukuk Mahkemesinin 2013/… dosyası ile delil tespiti istendiğini, mahkeme heyetinin inşaat alanına alınmaması nedeniyle inceleme yapılamadığını Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, Müvekkili şirketin yapımış olduğu imalatın tespiti ile şimdilik fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak üzere 10.000-TL nin faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
28/02/2022 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; İstinaf/temyiz yoluna başvuru hakları saklı kalmak üzere; yapılan imalatın bedeline ilişkin dosyada bir tespit yer almamasından dolayı mecburen, dosyadaki cari hesap üzerinden yapılan tespit gereği 10.000,00-TL olan dava değerini 119.530,78-TL arttırarak, belirleyebildikleri tek tutar olan 129.530,78-TL’ye yükselttiklerini 129.530,78-TL’ nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle davanın Bakırköy ATM de açılması gerektiğini, yetkisiz Mahkemede açıldığını, ikinci olarak belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, esasa ilişkin olarak ise davacının işini eksiksiz ve noksansız olarak 30/07/2012 tarihinde teslim edeceğini taahhüt ettiğini, sözleşmedeki işlerin anahtar teslim şeklinde olduğunu, fiyatın değiştirilmesinin söz konusu olmadığını, davacının yaptığı işler ile yeni gelen firmanın yaptığı işlerin …. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/… Esas sayılı dosyası ile tespit edildiğini, bu haliyle müvekkilinin davacıdan 298.257,37-TL alacağı bulunduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
DELİLLER VE BİLİRKİŞİ RAPORLARI
Deliller; Dosya İçeriği, Bilirkişi İncelemesi, Keşif
Mahkememiz dosyasından 25/09/2014 tarihinde bilirkişi raporu alınmıştır.
Raporda; Taraflar arasında imzalanan 25,08.2010 tarihli sözleşmeden konu ile ilgili olan maddelerinden özetle; Sözleşmenin Konusu (3. Mad); … İstanbul projesi kapsamında olan; elektrik işlerinin, anahtar teslimi yapımıdır.
İşin Bedeli (5 Mad.); “İşbu sözleşme kapsamında yüklenicinin yapacağı elektrik işlerinin anahtar teslimi toplam bedeli KDV dahil 700,000,-TLdır.
İşin Süresi (6, Mad); işin süresi İşverenin bu projeyle ilgili toprak sahibiyle Noterden yapmış olduğu kat karşılığı inşaat sözleşmesinde belirtilen süre sonuna kadardır,
İş Artışı ve Eksilmesi ( 7, Mad); Bu sözleşme ve eklerinde belirtilen fiyatlar, sözleşme süresince sabittir. Taraflar sözleşme harici bir İş artışı veya eksikliği olduğunda, birlikte anlaşarak bu artış veya eksikliği onaylayacaklardır.
Sözleşme ekinde bulunan mekanik projede değişiklik olduğunda ve bu değişiklik maliyetleri etkilediğinde, değişiklik olan kısımla ilgili yeni fiyat belirlenecektir. Bu şekilde yapılacak değişiklik taraflarca yazılı olarak tespit edilip fiyatlandırıl madiği sürece, taraflar hiçbir şekilde iş artışı veya eksilmesi olduğuna dair iddiada bulunup bununla ilgili bîr talepte bulunamazlar,
İşin kabulü (ll.mad.) …yüklenicinin isteği üzerine geçici kabul yapılacaktır…. ” devamında; … işlerin sözleşme ve eklerindeki hükümlere uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir, işveren yapacağı kontrolde tespit edeceği noksanlık ve kusurların giderilmesi için yükleniciye uygun bir süre verecektir.” şeklinde düzenlenmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 25.08,2010 tarihli sözleşmeden konu ile ilgili olan maddelerinden özetle;
Sözleşmenin Konusu (3. Mad); … İstanbul projesi kapsamında olan İnşaatın; sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, yangın tesisatı doğalgaz tesisatından oluşan tüm mekanik işlerinin anahtar teslimi yapımıdır.
İşin Bedeli (5. Mad) “Yüklenicinin İşbu sözleşme kapsamında yapacağı anahtar teslimi işler, sıhhi tesisat işleri, kalorifer tesisatı işleri, yangın tesisatı işleri ve doğalgaz tesisatı işlerinin tamamıdır. Yüklenici belirtilen mekanik işlerinin tamamım anahtar teslimi olarak toplam KDV dahil 1.200.000.-TL bedelle yapmayı kabul ve taahhüt eder.”
İşin Suresi (6, Mad); “İşin süresi işverenin bıı projeyle ilgili toprak sahibiyle Noterden yapmış olduğu kat karşılığı inşaat sözleşmesinde belirtilen süre sonuna kadardır.”
Elektrik işleri için düzenlenen sözleşmede hüküm altına alman;
İşin kabulü, sözleşmenin feshi, sözleşmenin tasfiyesi, hakkediş düzenlenmesi ve kesin hesap çıkarılması hususları, mekanik işlerin yapım sözleşmesinde de aynı düzende karar altına alındığı görülmektedir,
Davalı tarafın sözleşmeyi haksız surette feshettiği, asıl sözleşmeler ve tadil edilmiş halleri dışında kalan ek işler de söz konusu olduğu ve bu ek işler İçin yeterli süre verilmediği gibi, son süreden önce de haklı neden ispat edilmeden erken surette davalı tarafından sözleşmenin feshedildiği.
Teknik incelemeler başlığı altında yapılan değerlendirmeler neticesinde; her blokun bodrum katında olması gereken enerji odalarının tek merkezde toplanmasından sonra bloklar arasındaki mesafelerin artması, malzeme ve İşçilik maliyetlerinin artması, elektrik projelerinde sayaçlar trifaze iken sonradan monafaze (1 fazlı) yapılması, daire besleme kablolarının 4x6mmz trifaze iken, sonradan 2×6 mm2 olması, blokların çatı katlarına sonradan ilave edilen daireler ile ısıtma tesisatının kapasitesinin artması nedeniyle ısıtma, havalandırma gibi mekanik tesisatların sonradan sözleşmeye dahil edilmesi işin kapasitesini ve maliyetlerini artırdığı görülmüştür. Bu yüzden 30.07.2012 tarihinde bitirilmesi planlanan işlerin bitirilemediği, 12.12.2012 tarihli eksik işler tutanağında işveren tarafından yerine getirileceği vaad edilenlerin, 16.01.2013 ihtarname tarihine kadar aradan 35 gün geçmesine rağmen işveren tarafından verilen sözlerin yerine getirilmediği nedeniyle mağduriyetini artırdığından dolayı davalıya 16.01.2013 tarihli ihtarnamenin çekilmesi zorunda kalındığı görülmüştür.
İşverenin sözleşmeden doğan, işyerini zamanında sözleşmeye uygun koşullarda teslim edememesi karşısında, kusuru olmayan yüklenirinin, geciken teslim süresinden doğan bir sorumluluğunun bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Sözleşmenin Artısı ve Eksilmeler başlıklı 7. maddesinde:
“Bu sözleşme ve eklerinde belirtilen fiyatlar, sözleşme süresince sabit olup hiçbir sebeple arttırılmayacaktır. Söz konusu fiyatlar işin süresine göre verilmiş ve tüm bu durumlar değerlendirilerek taraflarca kabul edilmiştir. Taraflar sözleşme harici bir iş artışı veya eksikliği olduğunda, birlikte anlaşarak bu artış veya eksikliği onaylayıcı bir yazı ek sözleşme yapmadıkları sürece her iki taraf da yapılan tüm işlerin bu sözleşme kapsamında yapıldığını, ek sözleşmeye dayanmayan iş artışı veya eksilmesi sebebiyle karşılıklı olarak bir bedel artışı ve eksilmesi talep edemeyeceklerini peşinen bilmekte ve kabul etmektedir”. Hükmünü kendisine dayanak kabul edilerek,
12.12.2012 tarihli eksik işler tespit tutanağının 2. sayfası son paragrafında aynen [ Hakediş yeniden yapılacak, sözleşmedeki fiyatlar ve iskonto oranlan dikkate alınacak. Sözleşmede fiyatı olmayan kalemler için yeni birim fiyat oluşturulacak] şeklinde varılan mutabakatın da yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan bilgi ve belgeler doğrultusunda, yüklenicinin sözleşme hükümlerini yerine getirebilmek için gayret gösterdiği, yukarıda açıklandığı üzere ilave olarak yaptığı işlerden, eksik ve hatalı işler düşülerek, 117.510 TL anapara ve 21.152 TL KDV olmak üzere toplam 138.662,00TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
22/12/2015 tarihli ek raporda;
Davalı tarafın defter ve belgeleri incelenerek aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Davalı … Ltd. Şti. davacı … Ltd. Şti. nin hesaplarını 320.10.032 alıcılar hesabında takip ettiği, Hesapta 2011 yılı sonu itibari ile … San ve Tic. Ltd. Şti. ni 710.621.00 TL borçlu olarak 2012 yılına devrettiği,
2012 yılı sonu itibari ile davacı … Ltd. Şti. nin 101.136.84 TL borçlu olarak 2013 yılına devrettiği,
2013 yılında davalı … Ltd. Şti. nin davacı ya ait SGK ve diğer vergi borçları için 189.648,80 TL ödeme yaptığı (EK-3) ve 2013 yılı sonu itibari ile davacı … Ltd. Şti. nin davalı … Ltd. Şti. ne 297.840.38 TL borçlu olduğu, davalı tarafın defter ve belgeleri yerinde incelenerek tespit edilmiştir.
Davacı tarafın defter ve belgeleri incelenerek aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1-Davacı … Ltd Şti davalı …nın hesaplarını 120 01 015 alıcılar hesabında takip ettiği hesapta 2011 yılı sonunda davalı … Ltd Şti nin 710. 621. 00TL alacaklı olduğu, bu tutarın 2012 yılına devrettiği,
2012 yılı sonunda davalı … Ltd nin 281.196,84 TL alacaklı olduğu ve bu hesaptan 340 alınan sipariş hesapları hesabına devrettiği görülmüştür.
Mekanik tesisat isleri
Dosya kapsamı üzerinden yapılan incelemelerde.
Taraflar arasında imzalanan 25.08.2010 tarihli sözleşme ile mekanik tesisat işleri için KDV dahil 1.200,000.-TL ve 04.04.2010 tarihli ek sözleşme ile 560.000.-TL ilave ile birlikte toplam 1.760.000.-TL KDV dahil bedelle anahtar teslimi götürü bedel esasına göre anlaşma yapılmıştır.
12.12.2012 tarihinde … Projesinin inşaat sahasında tarafların yetkililerince yapılan tespitlerde .Elektrik işleri ile ilgili yüklenici tarafından eksik bırakılan 3 sayfadan ibaret olan tutanak tanzim edilmiş olup, bu eksik işler tutanağının 5 kişilik tespit ekibi tarafından imzalandığının görüldüğü, ilave işler için yeni fiyat hesaplamalarında Elektrikteki şartların aynen geçerli olacağı kabul ve taahhüt edilmiştir.
Ayrıca bu 12.12.2012 tarihinde ek tutanak ile mekanik işlerin tamamının da 01.02.2013 tarihinde teslim edilmesi konusunda anlaşılmıştır.
Sözleşmelerin tanziminden sonra, işverence projeler üzerinde ciddi değişiklikler yapıldığı veya ilave işler istendiği , sözleşme bedelinin 1.200.000.-TL’den ,560.000.-TL artışla (yani yaklaşık %46,7) 1,760.000 -TL’ye çıkmasından anlaşılmaktadır. Dolayısı ile bu kadar artış için uygun süre uzatımı da verilmesi gerekirdi, ilave edilen bu işlerin muhtevasının neler olduğuna dair açıklayıcı bilgiler dosyasında yoktur.
04.04.2012 tarihli ek sözleşme tanziminden sonrada elektrik ve mekanik işlerle ilgili değişikliklerin yapıldığı, yüklenici olan davacının maliyetlerinin de artmasına sebep olan bu değişikliklerden kaynaklanan farkın işveren tarafından karşılanacağı 12.12.2012 tarihli tutanakla aşağıdaki ifadelerden anlaşılmaktadır. Hakedişin yeniden düzenlenmesi fiyat ve ıskonto oranları dikkate alınarak, sözleşmede fiyatı olmayan kalemler için yeni birim fiyat oluşturulmasına karar verilmiştir.
Yapılan incelemelerden davacı şirketin 01.11.2011 ile 15.11.2012 tarihler arasında kestikleri 18 adet hakediş faturası ile 2.379,560.-TLTık iş yaptıkları anlaşılmaktadır. Bu da 2.620.000.-TL1ik toplam sözleşme bedelinin (%90:82) kısmının tamamlandığını göstermektedir.
12.12.2012 tarihinde yapılan ek sözleşme ile taşeron davacı şirkette 01.02.2013 tarihine kadar ek süre verilmiş olmasına rağmen aşağıda dökümü verilen muhtelif faturalardan anlaşıldığı üzere,
31.12.2012 … 40.938,10.-TL
20.01.2013 … 120,60.-TL
01.02.2013 7.792,90.-TLTık işler süre sonu beklenmeden başka firmalara, ek sözleşmeye uygun olmayarak, davacı taşeron şirketin sorumluluğunda ki işler yaptırılmıştır. Böylece işveren tarafından ek sözleşme tek taraflı fesh edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı taşeron firma faturalarının incelendiğinde, hakediş bedeli ile şantiye kurulumu ve revizyon imalatları bedeli olan 164.120-TLIİk faturalarının açıkça hakediş karşılığı olmadığı (DİĞER FATURALARDA .. nolu HAKEDİŞ ifadeleri var I ) anlaşılmaktadır. Bu faturaların tarih ve tutarları aşağıda sunulmuştur.
24.08.2011 tarih ve … no’lu 40.000.-TL
01.11.2011 tarih ve … no’lu 25.000.-TL
28.06.2012 tarih ve … no’lu 99.120.-TL
Toplam 164.120.-TL
Buradan da anlaşıldığı üzere şantiye ofisleri ve şantiye işleri için sözleşme harici ilave işler için kesilmiş faturalardır. Herhangi bir itiraz şerhi olmadığına göre yapıldığı kabul edilmiştir. Zira basiretli bir tacir yasal süre içinde bunlara itiraz ederdi.
Mekanik tesisat işleri ile ilgili daha önce ki bilirkişilerin raporlarında da herhangi bir açıklayıcı bilgi yoktur.(10.02.2013 tarihli bilirkişi raporu) İhale kapsamı içinde bulunan 2 sözleşme ile düzenlenen mekanik işler için eksiklikle kusur ifadesinin görülmediği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer alan tespitler ışığında;
Davalt … Ltd. Şti. nin 2011 yılı defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal süresinde yapıldığı, kapanışlarının yasal süresinde yapılmadığı,2Q12-2013 yılı açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yapılarak sahibi lehine delil teşkil etme özelliğine sahip olduğu,
Davacı … Ltd. Şti. 2011 yılına ait defterlerinin eksik açılış ve kapanış tasdiki olduğundan 2011 yılının sahibi lehine delil teşkil etmeyeceği, 2012-2013 yıllarının kebir defterlerinin açılışının yapılmadığı yevmiye defterlerinin süresinde açılış ve kapanışının yapıldığı 2012-ve 2013 yılı defterlerinin de açolış yönünden eksik olduğu,
31.12.2012 tarihi itibari ile Davacı … Ltd. Şti.nin davalı … Ltd. Şti, ne 297.840.38 TL borçlu olduğu
31.12.2012 itibari ile davacı … kayıtlarında davalı … Ltd Şti ye 281.196.84 TL borçlu olduğu tespit edilmiştir.
10/05/2017 tarihli ek raporda;
Elektrik Tesisatı:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Eser sözleşmelerinde kural olarak yüklenicinin iş bedelinin tamamına hak kazanabilmesi için eseri sözleşme ve iş sahibinin ondan beklediği amacına uygun kusursuz olarak yapıp teslim etmesi gerekir. Eserin eksik ve kusurlu yapılması nedeniyle i; sahibi eksik ve kusurlu işlerin başkasına yaptırılmasından dolayı alacak talebinde bulunabileceği, iş bedelinin eksik ve kusurlu işlere ilişkin kısmını yükleniciye ödemekten kaçınabileceği belirtilmiştir,
Yüklenici tarafından yapılan elektrik tesisatı ve diğer mekanik tesisatların sözleşmede belitilen vasıflara uygun olmaması, eksik ve kusurlu imal edilmiş olması halinde eser sözleşmesi ve iş sahibinin ondan beklediği amaca uygun olarak yapılmış sayılamayacağından yüklenicinin iş bedelinin tamamına hak kazandığını kabul etmek mümkün olmayacaktır.
12.12.2012 tarihinde … İstanbul projesinin inşaat sahasında 5 kişilik tespit ekibi tarafından yapılan tespitlerde, yüklenicinin eksik bıraktığı işler tespit edilerek 3 sayfadan ibaret olan tutanak tanzim edilmiş olup, bu eksik işler tutanağının 5 kişilik tespit ekibi tarafından İmzalandığı görülmüştür. Bu tespit tutanağı davalt tarafından göz ardı edilmiş ve dikkate alınmamıştır.
12.12.2012 tarihinde şantiyede taraflarca tespit edilerek düzenlenen eksik işler tutanağının 2,sayfasının son paragrafında; aynen şu ifade yer almaktadır.(Hakediş yeniden yapılacak, sözleşmedeki fiyatlar ve Iskonto oranlan dikkate alınacak. Sözleşmede fiyatı olmayan kalemler için yeni birim fiyat oluşturulacak) şeklinde karar altına alınmıştır Buradan anlaşılacağı üzere artan maJiyetlerln işveren tarafından karşılanacağının belirtildiği, sözleşmede olmayan fakat yapılması talep edilen İmalatlar için yeni birim fiyatların oluşturulacağı da bu tutanakta yer almıştır
Ancak: davalı işvereni tarafından karar altına alınmasına rağmen. alınan kararların verilen taahhütlerin 35 gün süresince yerine getirilmediöinden dolayı 16,01.2013 tarihinde davacı yüklenici vekili tarafından davalıya …. Noterliğinin 02114 yevmiye nolu ihtarname çekilmiştir.
…. Asliye Hukuk Mahkemesi’nln 2013/… D.İş sayılı dosyasında diğer Bilirkişilerin 280.952,38.-TL değerinde davacı tarafından yapılmayan iş tespit ettikleri dosya kapsamından tespit edilmiştir.
Bu tarihten itibaren yüklenicinin çalışan elemanlarının şantiyeye alınmadığı görülmüştür. Bu andan itibaren davalı İşyerinde eksik bırakılan işleri Noter kanalıyla tespit ettirmek yerine, ihtar edilmeksizin tek taraflı olarak sözleşmeyi fesetmiştir. Eksik bırakılan yapılmayan işlerin Noter kanalıyla kayıt altına alınması gerekirdi Yukarıda çerçeve İçinde belirtilen hususlar ve gerekse iş yerinde Tespit Yaptıramaması nedeniyle davalı tarafın kusurlu olduğu sonucuna varılmıştır.
23.06.2014 tarihli, kök raporumuzda da belirtildiği üzere yüklenicinin elektrik tesisatı ile ilgili eksik bırakılan işlerin tutarının 76.900 TL olup, ilave İşler alacağından düşüldüğünde, 117.510.TL + kdv, alacak bakiyesinin olduğu sonucunda herhangi bir değişiklik yapılmasını gerektirecek bir unsurun bulunmadığının sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mekanik Tesisat ( Yangın – Havalandırma )
Tarafların 12,12.2012 tarihli eksik işler tutanağından ve 10,02.2013 tarihli bilirkişi raporlarından da anlaşılacağı üzere mekanik tesisat işleri ile ilgijr herhangi bir eksiklik belirtilmemiştir.
Sadece 30.12.2012 tarihli tutanakta, sözleşmede olmayan HAVALANDIRMA TESİSATI işlerinin ek olarak yapılması İstenmektedir Sözleşmede olmayan bu işlerin yapılmaması sebebi ile yüklenici (…) sorumlu tutulamaz. Zira 16.01,2013 tarihli ihtarname ile taahhütler yerine getirilmediği İçin işler dondurulmuştur. Ancak işverenin (… YAPI) (Davalı vekilinin) 05.01.2016 tarihli itiraz dilekçesinde belirtiği
2012,2013 ve 2014 yıllarında yaptırdığı işlerle ilgili ibraz edilen faturalardan, Davacının işi bırakmasından sonraki zamanlarda 791.814 TL’lik iş yaptırdığı anlaşılmaktadır.
Bu harcamaların 461.842,41 TL’lik kısmı elektrik, kalan 329.971.59 TLlik kısmının mekanik tesisatlar olduğu anlaşılmaktadır.
Davacıya işin bıraktırmasından sonraki bu harcamaların eksik kalan işlerle ilgili mi yoksa ilave iyileştırci istekler mi olduğu bu aşamada tespit edilemez. Zira daha önceki hiçbir raporda mekanik tesisat işleri ile ilgili eksiklik belirtilmemiştir. Fakat işverence yaptırılan işler olduğu anlaşılmıştır.
İnşaat İsleri :
Davacı vekilinin yukarıda özetlenen dilekçesine karsı tespitler:
A- Uzun dilekçe; genellikle; kök ve ek rapordan alıntılar İçermektedir. Olumlu tespitlerin, mahkemeye vurgulanmak istendiği anlaşılmaktadır
Ek rapor talebi içeren;13.01,2016 havale tarihli dilekçesinin 4. Sayfa 3. maddesinin son cümlesinde:
“ sözleşmelerde daha az yer almakla birlikte fazla gerçekleştirilen imalatın ve sözleşmelerde birim fiyatı yer almayan imalatlann hesaplanması hususunda bilirkişilerden ek rapor alınması talep edilmiştir.
A.1- Sözleşme dışı iş yapıldığının bilirkişilerce tespiti; ancak; taraflar arasında düzenlenecek ve dosyaya Sunulacak; itibar edilebilir belgelere dayanarak yapılabilir. Taşeron, yapının elektrik ve makina tesisat işlerini yüklenmiştir. Yapacağı imalatlar projeye dayanmak zorundadfr. Projeler üzerinde; defalarca tadilat yapıldığı belirtilmiştir. Dava dışr başka firmalara da bu konularda İş yaptırıldığı iddiası vardır. Dosyada yer alan faturalardan da anlaşılmaktadır. Bu gerçekler karşısında; davacı vekilinin biz sözleşme dışı iş yaptık iddiasının, bilirkişi marifetiyle, keşif yapılarak belirlenebilmesi mümkün değildir.
A.2- Davacı vekilinin dilekçesinden aldığım cümlesi; içinde yer alan; sözleşme eki belgelerde yer almayan imalat fiyatlarının belirlenmesi hakkında,
Projede var olduğu halde, fiyatı bulunmayan imalat kalemleri için yeni fiyat analizi yapılması gerekir. Bunun İçin serbest piyasadan alınan malzemelerin faturalarının geçerliliğinin belirlenmesi ticaret odasının görevleri arasındadır. Faturalar ticaret odasına onaylatılır. Bayındırlık analizlerinde değerlendirilerek yeni fiyat yapılrr Yeni birim fiyatın İşverence kabulü gerekir Dosya içinde yeni fiyat yapılmasını mümkün kılacak bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Davalı vekilinin yukarıda Özetlenen dilekçesine karsı tespitler
B- Davalı vekilinin 05.01.2016 tarihli dilekçesinin 2. maddesi ikinci paragrafında; “. .. sahadaki işi müvekkil firma tamamlamıştır.” Müteakiben; 2. Sayfa birinci paragrafta; “….davacı tarafın imalatları yapamayacağını ve iflas ettiğini görünce, işi başka firmalara yaptırmak zorunda kalmıştır.
B.1- Davacı taraf ile yapılan iş sözleşmesi birden fazladır. Yapılacak olan iş bedeli de müteakip sözleşmede artırılmıştır. İşverenin bu kararı, taşeronun yaptığı imalatlardan ve iş anlayışından; ikinci sözleşme kararına kadar; memnuniyetini ifade eder. Sonradan oluşan mali sorunların oluşmasında; işverenin; hakkediş tutarlarını ödememesinin olasılığını araştırmak, görevlerimiz arasında bulunmamaktadır.
Bayındırlık genel şartnamesi sözleşmenin feshi sonucunda; uyulması gereken prosedürü belirlemiştir. İşin içine üçüncü bir taraf bulaştırılmadan, yeni bir yüklenici müdahalesi olmadan; yapılan imalatların tespiti gereklidir. Bu işlem taraflarca müştereken yapılır, belgelenir. Yapılan iş kalemleri için; ayrı ayrı, işin başından başlamak üzere; tüm imalatları kapsayacak şekilde; ölçerek, sayarak, tartarak, bulunan değerlerin metrajı oluşturulur. Tutanağa geçirilir, Hakedişe dönüştürülerek. Bedeli derhal ödenir.
B.2- Burada belirttiğimiz koşullar yerine getirilmemiştir. Davacı vekilinin savunmasının dikkate alınmasının mümkün olmadığı değerlendirişmiştir.
07/05/2018 tarihli ek raporda;
… Asliye Hukuk Mahkemesinin, 2013/… D.ış dosyasına sunulan 10.02.2013 tarihli, ön tespit ve 19.11.2013 kayıtlı, kök raporda; raporun, tespit isteyenin gösterdiği mahalde görülen, eksik olan elektrik ve mekanik noksanlıklara dair olduğu, raporda, noksan yapılan {mekanik + elektrik) işinin, toplam : 280.952,33 TL. olduğu,
Aynı konuda, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 2013/ … E. Sayılı, dosyasına sunulan, 25.09.2014 kayıtlı, Bilirkişi Heyet Raporunun sonuç kısmında ;
Davacı yüklenicinin, yaptığı ilave işlerden dolayı, 117.500,00 TL. ana para, 21.152,00 TL. (KDV dahil) olmak üzere, toplam : 138.662,00 TL. alacaklı, olduğu,
21.12.2015 kayıtlı, ek raporun, sonuç kısmının, 3. Maddesinde ; 31.12.2012 tarihi itibariyle, davacı … Ltd. Ştî.nin, davalı, … Ltd. Ştİ.ne, 297.840,38 TL. borçtu olduğu, ek raporun 4. Maddesinde ise, 31.12.2012 tarihi itibariyle, davacı … Ltd. Şti. kayıtlarında, davalı … Ltd. Şti.ne, 231.196,84 TL. borçlu olduğu,
10.05.2017 kayıtlı, İkinci ek raporda da;
Taraftar arasında yapılan sözleşmelerin, birden fazla olduğu, sonradan oluşan, mali sorunların, işverenin hak ediş tutarlarını ödememesi olasılığını araştırmanın, görevleri arasında olmadığını, yapılan imalatların, taraflarca, müştereken işin başından başlamak üzere, metrajlarının çıkarılarak, tutanağa geçirilmesi ile hak edişe dönüştürülmesi ve bedelinin ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Sonuç
Raporlar arasında çelişkiler olduğu, raporların denetlenebilir olması için, … İlçesi, … Mah, … pafta, … ada, 14 parselde, kayıtlı yapının, 4708 sayılı, Yasa kapsamında olduğu, yasa gereğince, bir Yapı Denetim Kuruluşunun denetiminde, … Belediyesi, İmar ve Şehircilik Müdürlüğü gözetimi ve ilgili Bakanlık bilgilerinde yapıldığı hususu dikkate alınarak, bu konuda yapılan işlemlerin, dava konusu yapı ile ilgili, uygulama ve varsa, tadilat projeleri, ruhsat, proje müelliflerince (elektrik,- mekanik) İşlerine dair yapılan metrajların, İnşaatın başlangıcından, bitimine kadar takip ve kontrolünü yapan kuruluşlardan temini durumunda, yapının ruhsat bilgilerine göre, yapı yaklaşık maliyetinin, yapım yılı itibariyle, tespitini müteakip, yapılan ve yapılmayan işlerin, malzeme fiyatları, kaliteleri, yapım yılı da, göz önüne alınarak, Heyete ilave, (l)’er, mimar ve İnşaat mühendisi ile birlikte yapılacak değerlendirme sonucu, davacı ve davalı iddialarının karşılanabileceği, tespit edilmiştir.
03/01/2020 tarihli ek raporda;
Dava dosyasında yapılan inceleme sonucunda;
Taraflar arasında 25.08.2010 ve 04.04.2012 tarihli anlaşmanın anahtar teslimi işler olduğunu, birinci anlaşma ile sözleşme konusu mekanik ve elektrik işleri toplam fiyatı 1.900.000.-TL olduğu, ikinci anlaşma ile bu işlerin toplam fiyatının 2.620.000.-TL olarak tespit edildiğini, sözleşme konusu iş süresinin 30.07.2012 son bulduğunu, 12.12.2012 günü yapılan tespitte 30 kalem işin eksik olarak belirlendiği, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2013/… D. İş sayılı dosyası ile tespit yapılarak “Muhtelif Elektrik ve Makine tesisatları ile ilgili istenen projeler verilemediğinden bazı tespitler tespit isteyenin şifahi beyanları doğrultusunda çıkartıldığı 17/11/2013 tarihli Bilirkişi Raporunda belirtilmiştir.
Dava konusu işlerin Elektrik ve Makine imalatlarını içermesi ve söz konusu projelerin … Asliye Ticaret Mahkemesince 22/04/2019 tarihli ve 2014/… Esas sayılı yazısı ile … Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünden talep edilmiş olup, söz konusu projelerin dava dosyasında olmadığı tespit edilmiştir.
Ayrıca, 12/12/2012 tarihinde tutanak altına alınan eksik imalat kalemlerinin Elektrik ve Makina imalat kalemlerinden oluştuğu, 12/12/2012 tarihli eksik işler tutanağında inşaat imalat kalemleri ile ilgili bir veri bulunmadığı, eksik inşaat imalat kalemlerinin net bir şekilde belirlenebilmesi için sözleşme kapsamında; yapılacak/yapılan/yapılmayan inşaat imalat kalemlerinin (İş Listesi) davalı/davacı tarafından delil teşkil edecek belgelerin sunulması halinde gerekli incelemelerin yapılabileceği belirtilmiştir.
02/10/2020 tarihli raporda özetle;
… Belediyesinin 652 Ada 14 parselde bulunan yapıya ilişkin; davacı … SAN. VE TÎC. LTD. ŞTİ. ile davalı, … arasında … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde görülmekte olan Alacak davası için sunduğu CD’de elektrik ve mekanik işlerine dair metrajlar yer almamaktadır. CD içinde taşınmazın inşaat ruhsatları ve mimari projesi yer almaktadır. Mimari proje üzerinde işlenmiş poz(imalat numaralarını) gösteren herhangi bir veri bulunmadığı görülmüştür.
Davacının sunduğu sözleşmede fiyatı olmayan işler ve davalının eksik işler için delil tespiti için başvurduğu … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/… D.İş sayılı dosyası ile bilirkişi raporunda eksik bırakılan işler için yapılan delil tespiti bilirkişi raporunda; Mekanik ve elektrik imalat eksikliklerin yer aldığı görülmüştür.
Söz konusu ilave işler ve eksik işler listesinin kalemlerinin; inşaat kalemleri ile ilgili veri bulunmadığından herhangi bir işlem yapılamamıştır
Dava konusu alacak kalemleri iş listesi elektrik ve mekanik işleri kapsamaktadır.
Dava konusu CD ve veriler incelendiğinde 12.12.2012 taraflarca imza altına alınan eksik işler tutanağında görüleceği üzere konunun makine ve elektrik mühendisi ile ilgili olduğu, alacak dosyasının inşaat mühendisi ve mimar ilgilendiren konu olmadığı konunun makine ve elektrik iş kalemleri yer aldığı dava dosyasının Makine ve Elektrik Mühendisi olan hakediş uzmanlarınca tetkik edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
10/12/2021 tarihli ek raporda;
“Taraflar arasında 25.08.2010 tarihinde yapılan sözleşmeler ile
Elektrik tesisatı işleri için : 700.000 TL
Mekanik tesisat işleri için : 1.200.000 TL
Toplam : 1.900.000 TL KDV DAHİL anlaşma yapılmıştır.
04.04.2012 tarihli ek anlaşmalar ile
Elektrik tesisatı işleri: 700.000 + 160,000 – 860.000 TL
Mekanik tesisat işleri : 1.200.000 + 560.000 = 1.760.000 TL
Toplam tutar: 2.620.000 TL ve işin teslim tarihi de 30.07.2012 olarak tespit edilmiştir.
Ödeme şekli olarak da 25.08.2010 tarihli sözleşmenin 5.3 maddesine göre , işin bedelinin %75′ i daire karşılığı barter %25′ inin de nakit ödeneceği belirtilmiştir.
Aynı sözleşmenin 5.4, nolu maddesine göre de yükleniciye ödenecek %25’lik nakit kısmının hakkedîşin ilk kısmına karşılık olarak 2009 model …araç 105.000 TL bedelle yükleniciye satılması konusunda anlaşmışlardır.
Bu ödeme şartlarına göre yüklenicinin bu işleri yürütebilmesi için çok güçlü bir öz sermayesi (finansman gücünün) olması gerekmektedir.
Zira bu tür taahhüt işlerinde en fazla % 20-25 kar elde edilmesi makul bir teamüldür. Dolayısı ile işin yapılabilmesi için gerekli olan sermaye işin en az %75’i kadardır. Bu şartlarda güçlü bir sermayesi yoksa bu işin sürdürülemeyeceği aşikardır.
Yüklenici tarafından iddia edilen ve işverenin talepleri doğrultusunda birçok proje değişikliği ve yeni talepler maliyet artışlarına sebep olmuştur ve dolayısı ile yüklenici ödeme güçlüğü yaşamış ve hatta haciz işlemlerine maruz kaldığı da işveren tarafından iddia edilmiştir.
Netice olarak ilişki zaten yanlış başlamıştır,
İşverenin böyle bir ödeme şekliyle bu işin tamamlanamayacağını düşünmesi gerekirdi. Basiretli bir esnaf, yüklenicinin bu ödeme şartlarıyla bu işi tamamlayıp , ta mam Uyamayacağının istihbaratını yapmalıydı. Ödeme sıkıntısına düşen yüklenicinin talebi ile 29.11.2011 tarihinde yapılan ek sözleşme ile BARTER şartı kaldırılmış ve hakkedişlerin tamamının nakit veya çekle ödenmesi hususunda anlaşmışlardır. Hakkediş faturalarının tarihlerine bakıldığında İşler de ancak bundan sonra yapılmaya başlanmıştır.
29.07.2011 ‘den 06.07.2012 ‘ye kadar hiç hakkediş yapılamamıştır.
Davalı şirketin sözleşme kapsamında bulunmayan yeni talepleri ve eksik kalan işlerin tamamlanabilmesi için
04.04.2012 tarihinde ek sözleşme tanzim edilmiştir.
Yükleniciye ek ödeme yapılması ve bu işlerin tamamlanabilmesi için 01.02.2013 tarihine kadar süre verilmesi hususunda anlaşılmıştır.
Eksik kalan işlerle ilgili 30 kalem iş tespit edilmiştir. Bu tutanakta daha Önceki sözleşmelerde olmayan yeni İşlerin de olduğu , böylece sözleşmelerin tekrar tadil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu sürecin dolması beklenmeden işveren tarafından başka firmalara yüklenicinin sorumluluğundaki işler yaptırılmıştır.
İşveren , yüklenicinin zor duruma düşmesi sonucunda ek anlaşmalara rağmen verilen süre dolmadan , yüklenici ve elemanlarını şantiyeye sokmayarak hata etmiştir. Hatta mahkeme kararına rağmen bilirkişi heyetlerini, kolluk kuvvetleriyle de gelmelerine rağmen şantiyeye sokmayarak sözleşmeyi tek taraflı olarak , usulüne uygun olmadan fesih etmiş, delilleri karartmıştır.
Bu durumda yüklenici …’ nın iddialarına itibar etmek gerekmektedir.
Yüklenici (taşeron ) şirket … 11.11.2013 tarihli dava dilekçesinde fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000 TL talepli belirsiz alacak davası açmıştır.
Aynı dava dilekçesinde , sözleşme harici olarak yapılan şantiye kurulumu ve revizyon imalatlarına dair ödenmeyen 96.410,00 TL alacaklarının ödenmesini talep etmişlerdir.
Sonraki dönemde şantiye ve ofis kurulumları için 3 adet fatura ile yapılan harcamaların ödenmesini talep etmektedirler.
Zira bu 3 faturada da hakkediş ifadesi bulunmamaktadır.
Oysa diğer 13 faturanın tamamında 1., 2., 3., 13. nolu hakkediş ifadesi yer almaktadır,
Hakkediş faturası olmayan aşağıda açıklanan
24.08.2011 tarih ve … nolu faturası ile 40.000 TL
01.11.2011 tarih ve … nolu fatura ile 25.000 TL
28.06.2012 tarih ve … nolu fatura ile 99.120 TL
Topiam : 164.120,00 TL
Tutarındaki faturalara herhangi bir itiraz edilmemiştir ve kabul edilmiş sayılmalıdır. Daha önce talep edilen bu konularla İlgili 96.410 TL’sinin herhangi bir belge veya fatura dayanağı yoktur.
Bu durumdaki çelişkinin yüklenici tarafından izah edilmesi gerekmektedir.
İşin toplam bedeli 2.620.000 TL’si 14 adet hakkediş faturası ile ( 11 nolu hakkediş 2 adet faturadır. ) yapılan
İşlerin tutarı :
1) 29.07.2011 1 nolu hakkediş faturası — 68.800TL
2) 06.07.2012 2 nolu hakkediş faturası — 94.400TL
3) 13.07.2012 3 nolu hakkediş faturası 112.100TL
4) 20.07.2012 4 nolu hakkediş faturası — 82.600TL
5) 27.07.2012 5 nolu hakkediş faturası 118.000TL
6) 27.07.2012 6Gnolu hakkediş faturası 114.460TL
7) 31.07.2012 7 nolu hakkediIiş faturası 206.500 TL
8) 31.07.2012 8 nolu hakkediş faturası 129.800TL
9) 02.10.2012 9 nolu hakkediş faturası -165.200TL
10) 15.10.2012 10 nolu hakkediş faturası 212.400TL
11) 23.10.2012 11 nolu hakkediş faturası – 206.500 TL
12) 30.10.2012 12 nolu hakkediş faturası — 198.240 1L
13) 10.11.2012 13 nolu hakkediş faturası 247.800TL
14) 15.11.2012 14 nolu hakkediş faturası 233.640TL
TOPLAM HAKEDİŞ TUTARI : 2.190.440 TL
Bu durumda işin % 83.60’lık kısmı tamamlanmış.
Eğer hakkediş yazmayan 3 adet fatura tutarı 164.120 TL’yi de eklersek toplam yapılan iş 2.354.560 TL, tamamlanan işin oranı da % 89.87 olur.
Bu tablodan da anlaşıldığına göre yüklenici işi yapmaktan aciz değildir.
İşin yaklaşık % 90’lık kısmını tamamlayabilmiştir.
Bu dosyayla ilgili gelişmeler daha önceki bilirkişi raporlarında çok detaylı olarak defaatle açıklanmıştır.
Bu bilirkişi raporlarından yapacağımız detaylı açıklamaları özetlersek ;
1)- 21.12.2015 tarihli ek bilirkişi raporunda 31.12.2012 tarihinde mali defterlerin incelenmesi neticesinde
… kayıtlarından …’ya 281.196,84 TL borçlu olduğu,
… kayıtlarından …’nın 298.840.38 TL borçlu olduğu anlaşılmaktadır.
18.10.2019 tarihli bilirkişi raporundan
Elektrik işleriyle ilgili otarak 166.291,50 TL eksik iş yapıldığı,
Mekanik imalatlar ile ilgili olarak 114.660,88 TL eksik iş yapıldığı,
Eksik işlerin tamamlanabilmesi için toplam 280.952,38 TL harcama gerekeceği belirtilmiştir.
Bu tespitlerin 17.11.2013 tarihli bilirkişi raporundan alındığı belirtilmiştir.
02.09.2014 tarihli bilirkişi raporunda özetle,
Enerji odası ek maliyet farkının 66.000 TI olduğu,
Sözleşmelerden sonra ilave edilen 20 daire için elektrik işleri – bedelinin 32.000 TL olduğu,
Şantiye ve ofis kurulum işleri için 3 adet fatura karşılığı yapılan işlerin 164.120TL olduğu,
Toplam ilave işler tutarının 262.120 TL olduğu.
04.04.2012 tarihli sözleşme tutarı : (Anahtar teslimi götürü bedel) 2.620.000 TL
Yapılan toplam hakkedişler tutarı : 2.190.440 TL
Eksik kalan tutar : (İş tamamlanmış olsaydı alması gereken miktar) 429.560 TL
Alacak tutarı
İş tamamlanmış olsaydı atması gereken miktar: 429.560 TL
02.09.2014 tarihli bilirkişi raporundan yapılan ilave İşler tutarı; 262.120 TL
Toplam : 691.680 TL
BORÇLAR VE EKSİK KALAN İŞLER TUTARI
31.12.2012 tarihli mali defterlerden …’nın borcu; 281.196,84 TL –
17,11.2019 tarihli bilirkişi raporundan elektrik mekanik eksikleri; 280.952,38 TL
TOPLAM: 562.149,22 TL
YÜKLENİCİNİN ALACAK BAKİYESİ : ( 691.680 TL – 562.149,22 TL = 129.530,78 TL ) 129.530.78 TL olduğu” belirtilmiştir.
GEREKÇE :
Dava; Davacı şirket ile davalı arasında tanzim edilen sözleşmeler gereği Davacı Şirket tarafından yapılan ve yapılmayan işlerin ve bu işlerin bedellerinin tespiti ve tespit edilen bedelden, davacı şirkete bugüne kadar ödenmeyen kısımdan fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL talepli belirsiz alacak davası olarak ikame edilmiş son bilirkişi raporundan sonra dava değeri 129.530,78 TL’ ye yükseltilmiştir. Uyuşmazlığın niteliği zararın ancak düzenlenen birden fazla raporla belirlenebilmiş olması raporlar arasında bile farklılıklar olması dikkate alınarak davalının davanın belirsiz alacak davası olarak görülmeyeceğine ve zaman aşımına yönelik itirazlarına itibar edilmemiştir.
Yargılama sürecinde muhtelif bilirkişi raporları alınmıştır. 10.12.2021 tarihli son rapor; önceki raporlar özetlenip, tespit ve hesaplamaları itibariyle gerekçeli, detaylı ve denetime elverişli görüldüğünden hükme esas alınmıştır. Yüklenici davacı ile iş sahibi davalı arasında 04.04.2012 tarihli 2.620.000,00 TL bedelli eser sözleşmesi imzalandığı yapılan toplam hak ediş ödemesinin 2.190,000,00 TL olduğu, sözleşme gereği 429.560,00 TL hak ediş bakiyesinin kaldığı, 02.09.2014 tarihli bilirkişi raporu ile tespit edilen ana sözleşme dışı davacı tarafından yapılan işlerin bedelinin 262.120,00 TL olduğu, bu nedenle davacının sözleşme ve sözleşme dışı işlerden kaynaklı bedeli ödenmemiş 691.680, TL alacağının oluştuğu, bu bedelden; davacının sözleşme gereği yapması gerekirken eksik bırakılan ve davalı tarafından 3.şahıslara yaptırılan elektrik mekanik işlerinin değerinin 280.952,38 TL ile tarafların ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişi tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen önceki raporlarda davacının davalıya borçlu olduğu tespiti yapılan 281.196,84 TL’nin toplamı olan 562.149,22 TL’ nin mahsubu sonucu bakiye kalan 129.530,78 TL davacı alacağının kaldığı anlaşıldığından bu bedelin dava tarihinden itibaren tarafların tacir olması gözetilerek işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın kabulü ile 129.530,78 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 8.848,25 TL karar ve ilam harcından peşin alınan ( peşinde 170,80 + tamamlamada 2.042,00 TL ) toplam 2.212,80 TL harcın düşümü ile eksik kalan 6.635,48 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile maliyeye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul üzerinden hesaplanan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 16.255,42 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan ( 170,80 TL peşin harç + 2.042,00 TL tamamlama harcı + 177,50 TL keşif harcı + ilk masraf 28,05 TL + bilirkişi ücreti 6.000,00 TL + 270,10 TL posta masrafı ) toplam 8.688,45 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına, avansından geriye kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 13/06/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır