Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/208 E. 2022/267 K. 16.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARETMAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2022/208 Esas
KARAR NO : 2022/267
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 12/08/2020
KARAR TARİHİ : 16/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı … A.Ş’nin müvekkili tarafından 01/01/2019-01/01/2020 vadeli … nolu Nakliyat Emtia Blok Sigorta Poliçesi ile sigortalı olduğunu, söz konusu poliçe … nolu abonman poliçeye bağlı olarak düzenlendiğini, dava dışı müvekkili şirket sigortalısı … A.Ş’ye ait 720 sandık 1.945,732 kg cam emtiasının 27/03/2019’da … Limanından M/V … gemisine yüklendiğini, geminin 11/04/2019’da İspanya’nın La Coruna Limanına vardığını ve aynı gün tahliyeye başlandığını, tahliye esnasında emtiaların büyük bir kısmının hasarlandığının tespit edildiğini, ekspertiz incelemesinde 649.827,29 Euro zarar miktarı olarak belirlendiğini, davalılar ile dava öncesi uzlaşabilmek adına arabuluculuk müessesine başvurulduğunu ancak anlaşamama ile sonuçlandığını, 649.827,29 Euro müvekkili şirket tarafından sigortalısına 24.09.2019 tarihinde ödendiğini, bu ödeme ile müvekkili şirket sigortalısının haklarına TTK uyarınca kanuni, BK uyarınca akdi halef olduğunu beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 649.827,29 Euro maddi tazminat tutarının ve bu tutara ödeme tarihi olan 24.09.2019 tarihinden itibaren işleyecek yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi oranı uygulanmak suretiyle belirlenecek faiz, yargılama gideri ve vekalet üçreti ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Zorunlu arabuluculuk başvurusunun Bursa Arabuluculuk Bürosu olduğu ve anlaşmama ile neticelendiğini, yetki itirazlarının kabulü ile dosyanın görevli ve yetkili … Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesini talep ettiklerini, dava süresi içinde açılmadığını, TTK md.1188/3 uyarınca rücu süresi düşmüş olup; davacı ile bu sürenin uzatılmasına yönelik bir anlaşma da bulunmadığını, davanın hak düşürücü sürenin aşılması nedeni ile de reddini talep ettiklerini, müvekkili şirketin, … Serbest Bölgesinde yer almakta olan bir liman işletmesi olduğunu, dava dışı … A.Ş ile müvekkili şirket arasında 02/01/2019 tarihinde imzalanan sözleşme gereği ticari ilişki mevcut olduğunu, 28/03/2019 tarihinde müvekkili limandan tüm kontrolleri gerek müvekkil şirket yetkilileri, gerek gemi personeli gerekse dava dışı … A.Ş yetkilileri tarafından yapılarak ayrılan … isimli gemi, 05/04/2019 ila 08/04/2019 tarihleri arasında Doğu Atlantik Okyanusunda şiddetli fırtınaya maruz kaldığını ve kaptan tarafından Deniz Raporunda açıkça beyan edildiğini, yetkili mercilere de onaylatılarak durumdan taraflar haberdar edildiğini, dava konusu yük ve istifleme operasyonu, tamamen yük ilgililerince sunulan istif planına uygun olarak ve yük ilgililerince sağlanan ekipman kullanılarak gerçekleştirildiğini, bu nedenle dava konusu olayda müvekkiline atfedilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığını, tüm yükleme operasyonunda kullanılan lashing malzemeleri dava dışı … A.Ş tarafından temin edildiğini ve operasyon yükleyici firma ve gemi kaptanı gözetiminde gerçekleştirildiğini, yine yapılan operasyon sonrası, yükün sabitlenmesi için gemi ambar içinde yapılan kaynak işlerinin yeterli olduğu ve yüke uygun olarak düzgün yapıldığı gemi kaptanı tarafından tasdik edilerek kayıt altına alındığını, kabul anlamına gelmemek kaydı ile aksi kanaatte olunması halinde ise geminin 05/04/2019 ila 08/04/2019 tarihleri arasında … nda şiddetli fırtınaya maruz kalmış olması nedeni ile ortada somut olayı müvekkili ile ilişkilendirilebilecek illiyet bağının varlığından söz edilemeyeceğini, davacı tarafından talep edilen fahiş, tek taraflı, muğlak, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun tazminat talebinin reddi gerektiğini, dava dilekçesinde talep edilen faizi ve başlangıç tarihini kabul etmediklerini, mahkemece müvekkili aleyhine bir tazminata hükmedilecekse, davacı tarafca tespit edilen kurun tarihine ve kendisine itiraz ettiklerini beyanla davanın reddine, davanın … Sigorta A.Ş’ye ihbarına, masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … … vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili … … … …’ye “…” isimli geminin … Sigortacısı olduğu iddiası ile husumet yöneltildiğini, müvekkilinin … Almanya şehrinde mukim bir sigorta şirket olduğunu, dava konusu … Sözleşmesinin iki yabancı tüzel kişi arasında, yurtdışında, yabancı bayraklı bir gemiye ilişkin akdedildiğini, işbu … Sigorta Sözleşmesi bizzat müvekkili tarafından akdedilmiş olup, P&I Sigorta Sözleşmesinin akdedilmesi aşamasında herhangi bir acente aracılıkta bulunmadığını, bu bağlamda, müvekkili açısından yabancılık unsuru taşıdığından dava konusu uyuşmazlığa ilişkin mahkemenin milletlerarası yetkisi 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun hükümleri ile belirleneceğini, uyuşmazlığın çözümünde Hamburg, Almanya mahkemeleri yetkili olduğundan yetkisizlik nedeniyle davanın müvekkili yönünden usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, uyuşmazlığa konu taşımaya ilişkin 27.03.2019 tarihli konşimentoya göre yükleyici … A.Ş. ve alıcı … olduğunu, dava konusu taşımaya ilişkin Dökme Gemi Taşıma Sözleşmesi incelendiğinde ise taşıtan … San. A.Ş. ve … Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlendiği görüldüğünü, taşımaya ilişkin Liman Hizmet Sözleşmesi ise … A.Ş. ve … A.Ş. arasında düzenlendiğini, davacının sigortalısı … A.Ş. taşımaya ilişkin düzenlenen konşimentoya taraf olmadığı gibi taşıma sözleşmesine de taraf olmadığını, davacının sigortalısı taşımaya taraf olmadığından, sigortacı arasında ilişki bulunmadığından meydana gelen hasara ilişkin sigorta şirketi tarafından karşılanacak bir rizikonun mevcut olmadığını, davacı sigorta şirketince davalıya yapılan ödeme dava konusu taşımaya ilişkin olmadığı ve böylece bu taşımaya ilişkin meydana geldiği iddia edilen zarar ile ilgili bir hukuki yararı, menfaati bulunmamakta olup hak sahibi de olmadığını, davacının bu davayı açmakta aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, davacı ise iddia olunan hasarın nedenine ilişkin kesin bir açıklama getirmediğini, bu bağlamda davacının öncelikle ileri sürülen hasarın nedenine ilişkin iddiasına açıklama getirmesi ve bu iddiasını somut delillerle ispatlaması gerektiğini, davacı tarafından iddia edilen hasara ilişkin tarafların kusuru somut olarak ispat edilemediğini, hiçbir kabul anlamına gelmemek kaydı ile davacı tarafından müvekkilinin sigortalısının kusuru ispatlanamadığından sigortacı müvekkiline başvurulması mümkün olmadığını, kabul anlamına gelmemesi kaydıyla bir zararın olması ihtimalinde dahi, davacının ikrarına ilaveten bu iddia edilen zararın yetersiz lashing (bağlama) ve securing (sabitleme) nedeniyle olduğu bizzat davacı ve sigortalısı tarafından tanzim ettirilen sörvey raporlarında da açıkça tespit edildiğini, davaya konu taşımaya ilişkin taşıma sözleşmesinde lashing ve securing işlerinden doğabilecek zararların davacı sorumluluğunda olduğu düzenlenmiş ve yine davacının sigortalısı tarafından lashing ve securing de dahil olmak üzere tüm yükleme operasyonları diğer davalı … Limana bırakıldığını, bizzat davacı tarafından tüm gemi ilgililerinin securing ve lashing nedeniyle doğabilecek zararlardan sorumlu olmadığı halihazırda kabul edilmesine rağmen huzurdaki davanın ikame edilmesi sözleşmeye ve hukuka aykırılık teşkil ettiğini, … Tic. A.Ş. tarafından gümrüğe yazılan bildirim yazısına ilişkin yazışma ile de tüm yükleme operasyonunda kullanılan lashing malzemelerinin dava dışı … A.Ş. tarafından temin edilmiş olduğu ve ayrıca lashing işlemlerinin … Liman tarafından yapıldığını kanıtladığını, dava konusu olaya ilişkin alınan sörvey raporlarında da tereddütte yer bırakmayacak biçimde son derece açık olarak tespit edildiği üzere yükte meydana gelen hasar bağlama (lashing) ve sabitleme (securing) tertibatındaki yetersizlik ve hata sonucunda meydana geldiğini, müvekkilinin sigortalısının herhangi bir kusurundan söz edilmesi düşünülemeyeceğini, taşımanın gerçekleştiği gemi olan MV … sefere elverişli bir gemi olduğunu, emtiada meydana gelen olayın nedenine ilişkin gemiye ve gemi ilgililerine kusur atfedilemeyeceğini, emtianın taşındığı … gemisi seferi sırasında 05.04.2019 tarihinden 08.04.2019 tarihine kadar Doğu Atlantik Okyanusunda 3-4 metre yüksekliğinde dalgalar ile kuzeybatıdan esen 7/6 Boufort gücünde rüzgarla birlikte kötü hava şartlarına maruz kaldığını, dava konusu olaya ilişkin raporlarda da belirtildiği üzere bağlama ve sabitleme ekipmanının hatalı olması nedeniyle hasar meydana geldiğini, bağlama ve sabitleme ekipmanının hatalı olması, geminin kötü hava şartlarına maruz kalmasıyla yükün kaymasına neden olduğunu, hasarın meydana gelme nedeni ile ilgili mahkeme aksi kanaatte ise hasarın geminin doğu Atlantik okyanusunda kötü hava şartlarına maruz kalması nedeniyle meydana geldiğinin kabulü gerektiğini, her ne kadar davacı sigorta tarafından … isimli gemide meydana geldiği ileri sürülen yük hasarına istinaden ödeme yapıldığı ileri sürülmüşse de hasarlanan yük miktarını ve bu yüke ilişkin fatura bedellerini veya zararın varlığını ispatlayabilecek herhangi somut bir belge dosyaya sunulamadığını beyanla davanın reddine, yargılama masrafları ile vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; Nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı yükün gemi ile taşındığı sırada hasarlanmasından dolayı sigortacıya ödenen hasar bedelinin davalılara rücu edilmesi istemine ilişkin olup mahkememizin 2020/235 E. Sayılı dosyasından tefrik edilerek yeni esas numarası verilmiştir.
Dava şartları, HMK’nın 115. Maddesi gereğince yargılamanın her aşamasında mahkemece re’sen gözetilmelidir. 7155 sayılı kanunun 20.maddesi ile eklenen TTK’nın 5/A maddesi ile; TTK’nın 4.maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında, dava açılmadan önce Arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiştir. Elde ki dosyaya konu uyuşmazlık taşıma hasarının tahsiline ilişkin tazminat davası olduğundan, TTK’nın 5/A maddesine göre arabuluculuk dava şartına tabidir. Davacının dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak … Arabulucuk Bürosuna başvurduğu, tarafların anlaşamadıklarına dair 25.06.2020 tarihli Son Tutunağın … Arabulucuk Bürosu tarafından düzenlendiği sunulan tutanak örneğinden anlaşılmaktadır.
Dosyada mübrez … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/… E. ve 2020/… K sayılı kararı ile, davalı … Liman Depolama vekilinin yetki itirazı nedeniyle … Arabuluculuk Bürosunun yetkisizliğine, yetkili Arabuluculuk Bürosunun Bursa Arabuluculuk bürosu olduğuna kesin olarak karar verildiği görülmektedir.
Mahkememiz tarafından 02.02.2022 tarihli duruşma ara kararı ile; davalı … A.Ş yönünden yapılan arabuluculuk başvurusu ile ilgili … Sulh Hukuk Mahkemesinin 16/03/2020 tarihli ve 2020/… esas, 2020/… karar sayılı yetkisizlik kararından sonra yetkili arabuluculuk bürosunda zorunlu arabuluculuk faaliyetinin devam ettirilip ettirilmediği konusunda beyanda bulunulup düzenlenmiş ise son tutanak örneğinin dosyaya sunulmasına karar verilmiştir. Davacı vekili 09.02.2022 tarihli dilekçesinde bu konuya ilişkin olarak, arabulucunun Bursa Komisyonundan atandığını beyan etmiş ise de, … Sulh Hukuk Mahkemesinin kararı karşısında davalı … A.Ş yönünden arabuluculuk dava şartının yerine getirildiğini kabul etmek mümkün görülmemiştir.
Davalı … … … … vekili cevap dilekcesinde, müvekkilinin Almanya’da mukim olması ve sigorta poliçesinin de Hamburg’da düzenlemesinden dolayı mahkememizin yetkisiz olduğunu ileri sürerek milletlerarası yetki itirazında bulunmuştur.
5718 sayılı MÖHUK 46.maddesinde “Bir davada ileri sürülen alacak talebi sigorta sözleşmesinden kaynaklanıyor ise davaya bakmaya yetkili olan mahkemenin sigortacının esas iş yeri veya sigorta sözleşmesini yapan şubenin yada acentesinin Türkiye’de bulunduğu yer mahkemesi” olduğu kabul edilmiştir. Davacı taraf davalıya karşı ileri sürdüğü tazminat talebini davalı ile donatan arasındaki sorumluluk sigortasına dayandırmış olduğundan yetkili mahkeme MÖHUK 46.maddesine göre belirlenmelidir.
Eldeki dosyada, … gemisiyle ilgili sigorta poliçesini düzenleyen Davalı … … … …, Almanya’da mukim bir şirkettir. MÖHUK 46.maddesine göre, bu davalı ile ilgili uyuşmazlık bakımından mahkememizin yetkili hale gelmesi, sigorta poliçesinin sigortacının Türkiye’de bulunan bir şubesi ya da acentesi tarafından düzenlenmiş olması koşuluna bağlıdır.16.02.2022 tarihinde dosyaya sunulan sigorta poliçesi örneği ile tercümesinden, taşımada kullanılan sigortalı … gemisinin davalı … … … … tarafından sigortalandığı, sigorta poliçesininde 12.03.2019 tarihinde davalının şirket merkezinin olduğu Hamburg’da düzenlendiği görülmektedir. Bu itibarla, MÖHUK 46.maddesinde düzenlenen yetki kuralına göre davalı … … … … aleyhine açılan dava bakımından mahkememiz yetkili değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı … A.Ş hakkındaki davanın HMK ‘nun 114/son, 6102 sayılı TTK ‘nun 5/A maddesine göre dava şartı yokluğundan, davalı … … … … hakkında açılan davanın da MÖHUK 46.maddesi gereğince mahkememizin yetkisizliği nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davalı … A.Ş hakkında açılan davanın, dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,
2-Davalı … … … … vekilinin Milletlerarası yetki itirazının KABULÜ ile mahkememizin yetkisizliği nedeniyle davanın USULDEN REDDİNE,
3-Dosyanın tefrik edilmesi aşamasında harç alınmadığından 80,70.-TL başvurma, 80,70.-TL peşin harç olmak üzere toplam 161,40.-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4- 1 nolu davalı vekil ile temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak işbu davalıya verilmesine,
5- 2 nolu davalı vekil ile temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak işbu davalıya verilmesine,
Dair, tarafların yokluğunda kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/05/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır