Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO :2021/56 Esas
KARAR NO :2022/535
DAVA :Menfi Tespit (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :18/02/2021
KARAR TARİHİ :22/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Türkiye’de ve Dünya çapında Denizcilik Sektöründe iştigal eden, tanınan ve başarılı bir şirket olduğunu, müvekkilinin işbu davaya konu mahkemeye sundukları konşimentolar tahtında yapılan taşımalardan konşimentoyu düzenleyen … … … Co Ltd’nin acentesi olduğunu, müvekkil şirkete UETS üzerinden tebliğ edilen ödeme emrinin müvekkilinin elinde olmayan sebeplerle itiraz edilemediğini ve icra takibinin kesinleştiğini, müvekkil şirket yapılan anlaşmalar uyarınca acentesi olduğu şirketin yapmış olduğu taşımalar neticesinde taşımaya konu yüklere ilişkin terminal hizmetleri ve benzer bir takım hizmetler verdiğini ve davalıya faturalar düzenlediğini, faturaların davalı yanca ödenmediğini, davalının icra takibine dayanak yaptığı ödeme dekontundan görüleceği üzere takibin dayanağı ödemelerin … Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetler AŞ (… olarak anılacaktır) tarafından müvekkiline ödendiğini, davalı Şirket tarafından …. İcra Müdürlüğü’nün 2020/…Esas sayılı dosyası tahtında Müvekkil Şirket aleyhine takip başlatıldığını, işbu icra takibi Müvekkili Şirketin sürekli olarak uluslararası işler ile iştigal etmesi ve elinde olmayan sebeplerle itiraz edilmesine fırsat kalmadan kesinleştiğini, davalı yanca her ne kadar kendisi tarafından yapılan bir ödemeye ilişkin ödeme dekontu ve icra takip dosyasına dayanak yapılmamışsa da, işbu dilekçede yer alan beyanlarımıza halel gelmemek ve hiçbir kabul anlamına gelmemek üzere, davalının alacağı olduğunu iddia ettiği uyuşmazlığın özü hakkında Sayın Mahkemeye açıklama yapma gereği hasıl olduğunu, bir takım emtiaların konteynerler içerisinde müvekkilin acentesi olduğu … … … Co Ltd tarafından taşınması işleri gerçekleştirildiğini, konteynerlerin tahliye limanına varması akabinde müvekkilce faturalar muhteviyatı Liman içi hizmetler, ekipman kontrolü, liman güvenlik hizmeti ve benzeri hizmetler davalıya verilmiş ve ekte sunulaji-faturalar davalı adına düzenlendiğini, fakat davalarda görüleceği üzere davalı yan müvekkilince düzenlenen faturalar karşılığını Müvekkil ile hiçbir ticari bağı olmayan … firması aracılığı ile yaptığı, dekontlarda bu ödemelerin … tarafından davalının adına yer verdiği açıklama ile müvekkiline ödediğini, … firması müvekkile ödeme yaptıktan sonra davalı yanca eldeki davaya konu icra takibi başlattığı, müvekkilin verdiği hizmet karşılıklarını … aracılığı ile Müvekkile ödemekle akabinde ise müvekkil aleyhine haksız icra takibi başlattığını belirterek fazlaya ilişkin her türlü hak, alacak ve dava hakkı saklı kalması kaydıyla, alacağın tamamına (% 100) ilave olarak alacak miktarının % 15’i tutarındaki teminatın mahkeme veznesine depo edilmesi üzerine, mahkeme veznesine depo edilen paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir uygulanmasını, İhtiyati tedbir kararı ile birlikte alacağın tamamı ve %15 fazlası teminat altına alındığından, uygulanan haciz kararlarının kaldırılmasına ve icra takibinin durmasına, dava sonunda davacı müvekkilin haklı çıkması halinde, İİK m. 72/5 uyarınca takibin haksız ve kötü niyetli olarak açılması nedeniyle davalının alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Tarım sektöründe iştigal eden firma olup Türk ekonomisine bu alanda büyük katkılar sağlayan sektöründe öncü firmalardan biri olduğunu, İşbu-dava konusu olay müvekkil firmanın yurt dışından ithal ettiği ham madde taşımasından kaynaklı uluslararası taşıyıcı acentesi olan davacı firmanın düzenlemiş olduğunu, ancak taraflarına verilmemiş hizmetlerden kaynaklı 29.01,2018 tarih ve 495,70 USD tutarlı, 06.09.2018 tarih ve 423.60 USD tutarlı fatura bedellerinin, malı teslim almak zarureti kapsamında (ihtirazi kayıt ile) ödenmek zorunda kalınması ve akabinde ödenmiş olan bedellerin iadesine ilişkin başlatılmış olan icra takibi ile bağlantılı menfi tespit davası olduğunu, davacı, uluslararası taşımada taşıyan acentesi olduğunu, acentelik ilişkisi taşıyanla kendi arasında olup; elde edeceği kazanç, gelir veya komisyon gibi unsurlar müvekkili-taşıyan ile arasındaki anlaşmaya dayandığını, taşıyanın taşımak için teslim aldığı emtiayı, varma yerinde alıcısımı-müvekkile teslim edene kadarki sürecin tamamı taşıma sürecidir ve navlun karşılığı ifa edilmektedir. Bu süreçte taşıyanın acente kullanması, şube veya temsilcilerden yararlanması taşıyanın ticari kararı ye uygulaması olduğu, bu çerçevede davacı ile müvekkil arasında bir akdi ilişkisi olmadığını, Müvekkilin tek borcu vardır o da navlunun ödenmesinin olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 22/02/2021 tarihli ara kararı ile davacı tarafın ihtiyatı tedbir talebinin KISMEN KABULÜ ile İİK nun 72/3 maddesine göre ilerde muhtemel zarar veya ziyana karşılık olarak taktir edilen %15 tutarında teminat yatırılması halinde, icra veznesine yatan paranın alacaklı davalıya ödenmemesi yönündeki tedbir talebinin kabulüne, karar verilmiştir.
Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda özetle; İncelenen davacı şirkete ait 2018 yılı ticari elektronik defterlerine ait beratların yasal sürelerinde alındığı. Envanter defterinin açılış tasdikinin yasal süresinde yapıldığı, davacı yanın 2018 yılı defterlerinden envanter defterinin yıl sonu hesap bakiyelerinin takip edildiği olması hasebiyle VUK açısından önem taşıdığı, bu anlamda davacı şirketin ticari defterlerinin usulüne uygun tasdik edildiği ve kendi lehine delil vasfına haiz olduğu, incelenen davalı şirkete ait 2018 yılı Ticari defter ve belgelerinin Elektronik Defter Genel Tebliği usul ve esaslarına göre tutulduğu, Elektronik Defterler ile Envanter Defterinin yasal süresinde onaylandığı ve davalı şirketin 2018 yılı ticari defterlerinin TTK. ilgili Hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olmasından dolayı davalı şirketin 2018 yılı ticari defterlerinin lehine delil vasfına haiz olduğu, davacı şirketin dava ve icra takibine konu olan toplamı 919,30 USD tutarlı “Ekipman Kontrol Ücreti, İSPS Güvenlik Ücreti. Dokümantasyon Ücreti, Liman İçi Hizmetler, Geçici Kabul, …'” açıklamalı iki adet faturayı davalı … ünvanına düzenlemiş olduğu, davalı yanın tarafına düzenlenen faturaya karşılık olarak kendi hizmet aldığı … Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetleri aracılığıyla davacı yana fatura bedelini ödendiği, davacı yanın düzenlediği faturayı ve yaptığı tahsilatı ticari defterlerinde kayıt altına aldığı, davalı şirketin dava ve İcra takibine konu olan toplamı 919,30 USD tutarlı “Ekipman Kontrol Ücreti, İSPS Güvenlik Ücreti, Dokümantasyon Ücreti, Liman İçi Hizmetler, Geçici Kabul, … ” açıklamalı iki adet faturayı hizmet aldığı … Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetleri tarafından banka aracılığıyla “İhtirazı Kayıt” Açıklaması ile fatura bedellerini ödediği, davalı yanın yaptığı Ödemeleri ticari defterlerinde kayıt altına aldığı, dava ve icra takibine konu olan alacak ile İlgili olarak dava dışı TCDD tarafından 24.04.2018 tarihinde … seri nolu 208.634,24 TL bedelli, 11.06.2018 tarihinde … seri nolu 305.501,16 TL bedelli ve 21.06.2018 tarihinde … seri nolu 2016.789,51TL bedelli üç adet faturanın davacı şirket ünvanına düzenlenmiş olduğu, davacı şirketin tarafına düzenlenen toplu faturaları ticari defterlerinde kayıt altına aldığı ve Davacı şirketin tarafına düzenlenen fatura bedelini cari hesaba istinaden dava dışı TCDD’yc ödediği, TTKmad. 1203 tahtında, Davalının dava konusu bu konteyner içindeki yük için yapmış olduğu makul bir dokümantasyon ücreti, geçici kabul ücreti, liman içi ücreti talep edebileceği, İSPS Güvenlik hizmeti, THC ücret ve ekipman kontro ücretinin ödendiğini belgelemesi halinde talep edebileceği belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin rapora karşı beyan ve itirazları doğrultusunda bilirkişilerden ek rapor aldırılmasına karar verilmiş, aldırılan ek raporda özetle; Davacı tarafından 08.02.2022 tarihli bilirkişi raporuna yönelik beyan ve itirazları dilekçesi ekinde ibraz edilen iki adet faturanın dava dışı … Liman İşletmeleri ve … A.Ş. tarafından düzenlendiği,konişmento numaraları aynı olmakla birlikte gemi ön isminin farklı olduğu, faturların toplantı olarak düzenlenmiş olduğundan ilgili yüke ilişkin olarak verilen hizmetin belirlenemediği belirtilmiştir.
Dava, deniz taşımasına ilişkin olarak ihtirazi kayıtla ödenen dökümantasyon, ISPS güvenlik ücreti, ekipman kontrol ücreti , geçici kabul, THC, liman içi hizmetler açıklamalı fatura bedellerinin iadesi isteği ile başlatılan icra takibinde borçlu olmadığının tespiti isteğine ilişkindir.
Davalının satın almış olduğu emtianın … ve … numaralı konişmentolar tahtında … Limanından İzmir Limanına taşınmış olup, konişmentolara göre … … … fiili taşıyan, davalı gönderilen, davacı ise fiili taşıyanın acentesi konumundadır.
Davacı taraf taşıyan acentesi olduklarını, acente sıfatıyla verilen hizmetlere ilişkin ücret talep edilebileceğini ileri sürmüş, davalı taraf ise yükün teslimi için talep edilen masrafların eşyanın varma limanında yük ilgilisine teslim borcu kapsamında yapması gereken masraflardan olduğu, konişmentoda söz konusu masraflardan gönderilenin sorumlu olduğu yönünde bir kayıt bulunmadığını, bu nedenle gönderilenden talep edilemeyeceğini savunmuştur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık varma limanında dökümantasyon, ISPS güvenlik ücreti, ekipman kontrol ücreti , geçici kabul, THC, liman içi hizmetler açıklamalı fatura bedellerinden gönderilenin sorumlu olup olmadığı hususundadır.
Taşımalara konu mal faturasına göre satışın CİP teslim şekli ile yapıldığı görülmektedir. Buna göre varış yerindeki masraflardan alıcı sorumlu olacaktır. TTK 1203. maddesinde ” Eşya, taşıtandan başka bir kişiye teslim edilecekse, bu kişi, navlun sözleşmesi veya konişmento ya da diğer bir denizde taşıma senedi uyarınca eşyanın teslimini istediğinde, bu istemin dayandığı sözleşmenin veya konişmentonun yahut diğer bir denizde taşıma senedinin hükümlerine göre ödemeye yetkili kılındığı bütün alacakları ödemekle, kendi hesabına gümrük resmi ödenmiş ve başka giderler yapılmış ise bunları da vermekle ve üstüne düşen diğer bütün borçları yerine getirmekle yükümlü olur.” düzenlemesi bulunmaktadır. Anılan hükme göre gönderilenin sözleşme veya konişmentoya göre ödemesi gereken alacaklar ile kendisi adına yapılmış masrafları ödemesi gerekmektedir. Davacı ile satıcı arasında CIP teslim şeklinde yapılan sözleşme gereği varma limanı masrafları gönderilen üzerinde ise de TTK 1203. Maddesi hükmüne göre gönderilenin sorumlu olduğu bu bedellerin her bir taşıma için navlun sözleşmesi ve konişmento kayıtları doğrultusunda tespit edilmesi, navlun kapsamında kalıp kalmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Davacı taraf yükü teslim aldığından konişmento kayıtları ile bağlıdır. Dava konusu … ve … sayılı konişmentolarda CY-CY kaydı bulunmaktadır. CY-CY (container yard-container yard ) kaydı konişmentolarda, FCL- FCL (full container load) olarak belirtilen tam konteyner yüklerinde kullanılmakta olup yükün, konteyner yük istasyonunda teslim edileceği anlamına gelmektedir. Buna göre yük varma limanında konteyner sahasına kadar taşıyanın hakimiyetinde ve navlun kapsamında olup varsa bu alandan itibaren ortaya çıkacak masraflardan gönderilenin sorumlu olduğunun kabulü gerekmektedir. Davacı tarafın gönderilen konumundaki davalıdan talep ettiği masraf kalemlerinden ISPS güvenlik ücreti, ekipman kontrol ücreti , geçici kabul, THC, liman içi hizmetler liman sahası içerisinde CY sahasına kadar yapılan işlemlere ilişkin olup konişmentodaki kayıt gereğince bu masraflardan davalının sorumluluğu bulunmamaktadır. Dava konusu dökümantasyon ücreti ise niteliği itibariyle boşatma gideri olmayıp konişmentodaki CY kaydından bağımsız olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Dökümantasyon ücreti konişmentonun ibrazı üzerine gönderilenin haklı hamil olduğunun tespiti, taşımaya ilişkin belgelerin tasnif edilmesi ve saklanmasının karşılığı olarak talep edilen bir ücret olup bu hizmetlerin taşıyan adına verildiği, anılan bu hizmet bedellerinin gönderilenden talep edilemeyeceği değerlendirilmiştir.
Dosyaya sunulan taşıma uzmanı Prof.Dr. … , kaptan … ve Mali müşavir … tarafından düzenlenen raporda TTKmad. 1203 tahtında, Davalının dava konusu bu konteyner içindeki yük için yapmış olduğu makul bir dokümantasyon ücreti, geçici kabul ücreti, liman içi ücreti talep edebileceği, ISPS Güvenlik hizmeti, THC ücret ve ekipman kontrol ücretinin ödendiğini belgelemesi halinde talep edebileceği belirtilmiş, Mahkememizin 12/04/2022 tarihli ara kararı ile aldırılan ek raporda da benzer değerlendirme yapılmış ise de, raporda tanımı yapılmasına rağmen konişmentolardaki CY-CY kaydının değerlendirilmediği, Mahkememizde benzer nitelikteki alacaklara ilişkin yargılaması devam eden başkaca dosyaların bulunduğu, söz konusu dosyalarda eldeki dosya ile aynı veya farklı bilirkişi heyetlerinden raporlar alındığı, ancak gerek farklı bilirkişi heyetlerinden alınan raporlar gerekse de aynı bilirkişiler tarafından taşıma şartları ve konişmento kayıtları aynı olan dosyalarda farklı görüşler bildirildiği, Mahkememizin 2020/… Esas sayılı dosyasında taşıma uzmanı Prof.Dr. … ve kaptan … tarafından düzenlenen rapor, Mahkememizin 2020/… Esas sayılı dosyasında taşıma uzmanı Dr…. tarafından düzenlenen rapor, yine Mahkememizin 2020/6 Esas sayılı dosyasında taşıma uzmanı Dr.Aslıhan Sevinç Kuyucu tarafından düzenlenen raporlarda Mahkememizce varılan sonuca benzer nitelikte, CFS kaydı dikkate alınarak değerlendirme yapıldığı görülmüş, buna göre eldeki dosya ve yargılaması devam eden dosyalarda sunulan beyan ve itirazlar, gelen yazı cevapları ve sunulan bilirkişi raporlarının bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekmiştir. Eldeki dosyada konişmento kaydı CY-CY ise de CFS (container freight station) nin LCL-LCL (less than container load) olarak belirtilen parsiyal yüklerde kullanıldığı, CY kaydının ise FCL- FCL (full container load) tam konteyner yüklerde kullanıldığı, esasında her iki durumda da yük konteyner sahasına gelene kadar navlun kapsamında ve taşıyanın sorumluluğunda olduğu anlaşılmakla yukarıda açıklanan nedenlerle dökümantasyon ücretinin davalı gönderilenden talep edilemeyeceği, ISPS güvenlik ücreti, ekipman kontrol ücreti, geçici kabul, THC, liman içi hizmet bedellerinin ise dava konusu konişmentolardaki CY kaydı nedeniyle gönderilenden talep edilemeyeceği, iadesinin gerektiği kanaatine varılarak davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalının tazminat talebinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 125,51 TL den karar harcı olan 80,70 TL nin mahsubu ile fazla alınan 44,81 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı vekili için takdir edilen 7.341,72 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/09/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır