Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARETMAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2021/470 Esas
KARAR NO : 2021/474
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/02/2020
KARAR TARİHİ : 09/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket tarafından … numaralı Nakliyat Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalanan sigortalı … A.Ş‘ye ait Çelik Yapı Yangın Koruma Kaplaması cinsi emtiaların, … gemisi ile … aktarmalı olarak denizyoluyla … No’lu konteyner içerisinde Suudi Arabistan’dan Senegal’e nakliye esnasında emtialar hasara uğradığını, nakliye işlemi davalılar tarafından gerçekleştirildiğini, davalı …-… A.Ş vekili tarafından müvekkilinin İzmir’de mukim bir şirket olması sebebiyle icra dairesinin yetkisi ile mahkememiz yetkisine itiraz edilmiş ise de, davalılardan … Ltd. Şirketinin adresinin İstanbul olmasından dolayı HMK’nun 7.maddesine göre icra takibinin yapıldığı İstanbul Anadolu İcra Dairesi ve TTK’nun 5.maddesine göre mahkememiz yetkili olduğundan, bu davalı vekilinin icra dairesinin yetkisi ile mahkememizin yetkisine yönelik itirazı yerinde görülmediğini, fatura ve yapılan tespitler gereğince sovtaj durumu da dikkate alınarak 82.965,35 Euro sigortalı zararının, müvekkili şirket tarafından tazmin edilmiş olup TTK ve poliçe hükümleri ile ibraname ve banka ödeme dekontu halefiyet kuralları ve sigortalının temlik talebi gereğince TBK ilgili hükümleri temlik esasına göre sigortalısının haklarını devralan müvekkilin TTK ve ilgili konvansiyon hükümleri ile davalıya rücu hakkı doğduğunu, davalılara müracaatta bulunulduğunu, akabinde arabuluculuk görüşmesi yapılmış ancak sonuç alınamadığını, davalı … Ltd. Şti’ye yer alan navlun faturasını düzenleyen taşıyan- forwarder sıfatıyla tüzel kişilik olarak dava açıldı davalılar …’a Konşimento belgelerini düzenleyen taşıyan sıfatıyla tüzel kişilik olarak dava açıldığını, davalı UASC’ye izafeten …’a … isimli gemiyle fiili taşıyan sıfatıyla tüzel kişilik olarak dava açıldığını, müvekkili sigortalısına emtiaların Suudi Arabistan’dan Senegal’e nakliyesi esnasında konteynerin Fas Tangier Port Limanında Aktarma İşlemleri yapılırken … No’lu konteyner düşürüldüğü ve ciddi fiziki darbe aldığını, sigortalı tarafından emtiaların hasara uğradığının tespitine müteakip eksper raporu düzenlendiğini, hasarın konteynerın aktarma limanında devrilmesine bağlı olarak emtianın tamamının zayi olması sebebiyle yani nakliye esnasında meydana geldiğinin eksperlerce tespit edildiğini, neticeten emtia tümüyle zayi olduğunu, oluşan hasarın tesptine müteakip davalılara rücu ihtarları gönderildiğini, dava konusu icra takibi … İcra Müdürlüğü 2019/… esas sayılı dosyası ile 04.01.2019 tarihinde başlatılmış olup davalı … Ltd. Şti’nin 11.01.2019 tarihinde borca itiraz ettiğini, davalılar …-… A.Ş, …-… Ltd’nin ise 18.01.2019 tarihinde borca ve yetkiye itiraz ettiğini ve itiraz dilekçesinin 23.01.2019 tarihinde … üzerinden gönderildiğini beyanla müvekkilinin davalılardan olan 86.035,07 EURO alacağına ilişkin … İcra Müdürlüğü 2019/… esas sayılı dosyasına vaki itirazın iptali ile takibin euro üzerinden devamına, dava dışı sigortalıya ödeme tarihinden itibaren işleyecek en yüksek kamu banka Euro faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, alacağımız likit ve belirlenebilir olduğundan % 20’den az olmayan oranda icra inkar tazminatı, yargılama giderlerinin davalılara yükletilmesine, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı taraf vekalet ücretinin lehe hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar …-… Şirketi ve … Ltd’ye izafeten …-… A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili …-… A.Ş’nin işyeri adresi, İzmir ili içerisinde olduğunu, müvekkili şirket yönünden yetkili icra dairelerinin İzmir İcra Daireleri olduğunu, takibe itiraz ederken itiraz olarak ileri sürdüklerini, huzurdaki dava yönünden yetkili mahkemenin İzmir Mahkemesi olduğunu, yetki itirazının kabulü ile davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini, müvekkilinin … … A.Ş, bahsi geçen taşımada taşıyan olarak hareket etmediği gibi taşımanın hiçbir bölümünde görev almadığını, borçlu olarak gösterilen … … ’nin acentesi olarak da hareket etmediğini, … … A.Ş’nin … … adına takibe konu taşımayla ilgili olarak yurtiçinde arızi olarak da işlem yapmadığını, borçlu … … ’ye izafeten müvekkili … … A.Ş’ye husumet yöneltilmesi mümkün olmayacağını, … … A.Ş’nin davalı olarak gösterilen … Ltd’nin acentesi olarak da hareket etmediğini, davalı … Ltd.’ye izafeten müvekkili … … A.Ş’ye husumet yöneltilmesi mümkün olmayacağını, müvekkiline karşı açılan haksız davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini talep ettiklerini, navlun faturasının davalı … Taş. Ltd. Şti tarafından düzenlenmiş olup. Konişmentonun ise, taşıyan … … , Hamburg adına acentesi sıfatıyla … Ltd tarafından düzenlendiğini, buna göre davalı … Ltd. Şti’nin akdi taşıyan, davalı … … fiili taşıyan, davalı … Ltd ise fiili taşıyanın acentesi sıfatını haiz olduğunu, müvekkili … … A.Ş’nin akdi taşıyan, fiili taşıyan ya da bunların acentesi sıfatı olmadığını, davaya konu nakliyatın davalı müvekkili tarafından gerçekleştirildiği iddia edilmişse de bu iddianın gerçek dışı olduğunu, davacının delil olarak sunduğu Sigorta Ekspertiz Raporu’nda söz konusu raporun evrak üzerinden hazırlandığı açıkça yazılı olup, raporu tanzim eden sigorta eksperi dava konusu eşyayı incelemeden rapor oluşturulduğunu, davacının iddia ettiği eşya hasarı davalı müvekkili veya adamlarının kastından veya ihmalinden doğmadığını, sigorta ekspertiz raporuna göre hasarın sebebi deniz tehlikesi olduğunu, davanın bu nedenle de reddedilmesini, davacının iddiası ve sunduğu Sigorta Ekspertiz Raporuna göre, dava konusu nakliyatta hasar gören eşya devrilen 1 adet konteyner içindeki 17.985,70 kg eşya olduğunu, Sigorta Ekspertiz Raporunda devrilen konteynerin numarasıın … olduğu belirtildiğini, konişmento incelendiğinde ise … numaralı konteynerin muhteviyatı eşyanın brüt ağırlığı 17.985,70 kg olduğunu, buna göre, sorumluluk sınırı 35.971,40 Özel Çekme Hakkı olduğunu, günümüzde 1 Özel Çekme Hakkı 9.4391 Özel Çekme Hakkı’na eşit olduğunu, buna göre sorumluluk sınırının 339.537,64 TL olduğunu, davacı ise takibini ve davasını 577.400 TL harca esas değer üzerinden ikame ettiğini, davalı müvekkili … … A.Ş’nin taşıyan, fiili taşıyan ya da bunların acentesi sıfatını haiz olmadığı yönündeki savunma saklı kalmak ve buna bir halel gelmemek kaydıyla bir an için aksi varsayıldığında bile sorumluluğun 35.971,40 Özel Çekme Hakkı ile sınırlı olduğunu ve fazlaya ilişkin talebin reddi gerektiğini beyanla davanın reddine, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, takip ve dava haksız ve kötü niyetli olduğu için davacının yüzde yirmiden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … – … ’a izafeten acentesi … – … A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı … – … gerek işbu dava ve gerekse işbu dava konusu taleple ilgili olarak ileride ortaya çıkabilecek takip, dava, tahkim ve arabuluculuk yollarında kendisini acente sıfatıyla temsil etmek üzere … – … A.Ş’yi yetkilendirdiğini, davacı sigorta şirketinin sigortalısı … A.Ş, davaya konu emtianın satıcısı ve yükleyicisi olduğunu, emtiayı temsil eden konişmentoda … A.Ş’nin yükleyici olduğu kayıtlı olduğunu, davacı ile davalı müvekkili arasındaki ilişki konişmento hükümlerine tabi olduğunu, davacının aktif husumet ehliyeti bulunduğu varsayımında huzurdaki dava Sayın Mahkemenin yetkisiz olması olduğunu, yetkili mahkemenin Almanya’da Hamburg Mahkemesi olduğunu, davaya konu taşımanın Türkiye ile hiçbir ilgisi olmadığını, taşımada yükleme limanı Suudi Arabistan’da ve tahliye limanı ise Senegal’de olduğunu, dava konusu emtianın hasarlandığı yer ise Fas’ta yerleşik olan … işletme adlı … S.A unvanlı yabancı liman işletmesi olduğunu, dava konusu uyuşmazlık yönünden Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi olmadığını, davacının delili olan ve … adlı firma tarafından düzenlene Sigorta Ekspertiz Raporu’nun 3 numaralı sayfasında dava konu emtianın teslim şeklinin CIF olduğunun açıklandığını, CIF teslim şeklinde emtianın yükleme limanında gemiye yüklenmesiyle birlikte emtia üzerindeki yarar ve zarar, yani sigortalanabilir menfaat alıcıya geçeceğini, davacının delili olan sigorta poliçesinde ve sigorta sertifikasında sigortalı olarak emtianın satıcısı … A.Ş gösterildiğini ve davacının iddiasına göre sigorta tazminatı da … A.Ş’ye ödendiğini, halbuki sigortanın alıcı lehine yapılması ve nakliyat sırasında gerçekleşmiş bir riziko varsa sigorta tazminatının alıcıya ödenmesi gerektiğini, bir an için emtiada meydana geldiği iddia edilen hasar nedeniyle satıcı … A.Ş’nin alıcıdan mal bedelini tahsil edemediği varsayımında ise bu durum adı geçen satıcıya emtia üzerinde nakliyat rizikolarına karşı sigortalanabilir menfaat vermeyeceğini, satıcının emtia bedelini alıcıdan tahsil edememiş olması nedeniyle ortaya çıkan menfaati ancak bir “alacak sigortası” ile sigortalanabileceği, davacı sigorta şirketinin düzenlediği poliçe ise bir alacak sigortası değil emtia nakliyat sigortası türünde olduğunu, CIF teslim şekliyle satılmış emtia yükleme limanında gemiye yüklendikten sonra artık satıcının emtia üzerinde sigortalanabilir menfaati olmadığını, davacının, sigortalısı … A.Ş’nin dava konusu emtiayı temsil eden konişmentonun meşru hamili olduğunu ispat etmesi gerektiğini, davacının, sigortalısı … A.Ş’nin dava konusu emtiayı temsil eden konişmentonun meşru hamili olduğunu ispat edemediğini, davanın bu nedenle de davacının aktif husumet yokluğu sebebiyle reddi gerektiğini, yasaya uygun inceleme ve bildirim olmadığını, dava konusu eşyada varolduğu iddia edilen hasarın davalı müvekkilinin sorumlu olmadığı bir sebepten ileri geldiğinin kabul edilmelisi gerektiğini, davacı taraf dava dilekçesinde, dava konusu emteadaki hasarın müvekkilinin veya adamlarının kusurundan ileri geldiğini iddia veya ispat etmediklerini, 8-9 kuvvetindeki rüzgar nedeniyle konteynerin devrilmesi sebebiyle oluşan zarardan taşıyanın sorumlu tutulması mümkün olmadığını, davalı müvekkilinin sorumluluğu olmadığını, bir an için aksi varsayıldığında bile sorumluluk sınırlı sorumluluk olduğunu beyanla davanın reddine, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, takip ve dava haksız ve kötü niyetli olduğu için davacının yüzde yirmiden aşağı olmamak üzere tazminata mahkûm edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; davacı nezdinde … nolu Nakliyat Emtia Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalı bulunan … A.Ş‘ye ait çelik yapı yangın koruma kaplaması cinsi emtiaların hasarlanması nedeniyle, sigortalıya ödenen hasar bedelinin rücu edilmesi için başlatılan icra takibine itirazın iptali davasıdır. İcra takibi ve itirazın iptali davası, davalılar … Ltd. Şti, …-… …, … Ltd. ve …-… karşı açılmış olup, esas dosyada yapılan tefrik işleminden sonra davalılar …-… …, … Ltd. ve …-… Nakliyat şirketi hakkındaki dava, eldeki dosyanın esasına kaydedilmiştir.
Dava dosyasında öncelikle incelenmesi gereken hukuki mesele, davalı …-… ile …-… A.Ş vekilinin yetki itirazının yerinde olup olmadığı, davalılar davalı … Ltd ile …-… A.Ş’ye doğrudan husumet yöneltilip yöneltilemeyeceğine ilişkindir.
Davalı …-… Nakliyat vekili tarafından, müvekkili şirketin faaliyet adresinin İzmir’de bulunması nedeniyle HMK’nın 6. Maddesine göre icra dairesinin yetkisi ile mahkememizin yetkisine itiraz edilmiş ise de, diğer takip borçlusu ve itirazın iptali davasının davalılarından olan … Taş. Ltd. Şti’nin adresi İstanbul Anadolu icra dairesi ile mahkememiz yetki sınırları içinde bulunduğundan, HMK’nın 7. Maddesine göre davalı …-… Nakliyat yetki itirazı yerinde görülmemiştir.
TTK’nun 105. maddesinin birinci bendi ile; “Acente, aracılıkta bulunduğu veya yaptığı sözleşmelerle ilgili her türlü ihtar, ihbar ve protesto gibi hakkı koruyan beyanları müvekkili adına yapmaya ve bunları kabule yetkilidir.” Aynı maddenin ikinci bendi ile de; “Bu sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı acente, müvekkili adına dava açabileceği gibi, kendisine karşı da aynı sıfatla dava açılabilir…” hükümleri öngörülmüştür.
Dosyaya sunulan konşimentoda dava konusu taşımanın, … gemisi ile … No’lu konteyner içerisinde Suudi Arabistan’dan Senegal’e taşındığı, konişmentonun taşıyıcı firma …-… adına Suudi Arabistan acentesi olan davalı … Ltd Şirketi tarafından imzaladığı, görülmüştür. Davalı …-… A.Ş’nin ise …-… …’nin Türkiye acentesi olduğu anlaşılmaktadır. TTK’nın 105/2. maddesine göre de davalı aleyhine ancak taşıyana izafeten dava açılabileceği, TTK m.105/3 hükmü de gözetilerek doğrudan acenteye yönelik bir kişisel kusur ileri sürülüp kanıtlanmadığından …-… Şirketinin Türkiye acentesi olan …-… A.Ş ile Suudi Arabistan acentesi olan … Ltd’ye karşı açılan davaların husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiği değerlendirilmiştir.
…-… … vekili tarafından cevap süresi içerisinde ileri sürülen yetki itirazında, taşımaya ilişkin konişmentoda yer alan yetki klozu nedeniyle Hamburg Mahkemelerinin yetkili olduğundan bahisle yetki itirazında bulunulmuştur.
MÖHUK 47.maddesinde yer itibari ile yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşma yapılması mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konulabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebilecektir. Anılan hükme göre yetki şartının geçerli olması için uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, Türk Mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması ile uyuşmazlığın borç ilişkisinden doğması gerekmektedir.
Eldeki dosyaya konu somut uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı, Türk mahkemelerinin münhasır yetkine giren bir konuya ilişkin olmadığı, taşımanın 23/12/2017 tarihli konişmento tahtında gerçekleştirilip konişmentonun taşıyıcı firma … … ‘nin Suudi Arabistan acentesi tarafından düzenlendiği, konişmentoda davacının sigortalısı olan … A.Ş’nin yükleten olarak gösterildiği, bu durumda konişmentonun … ile … arasında düzenlendiği, dosyaya tercümesi sunulan 23/12/2017 tarihli konişmentonun 25.maddesinde uyuşmazlıkların çözüm yeri olarak Hamburg Mahkemelerinin münhasıran yetkili kılındığı anlaşılmaktadır. Taşıma sözleşmesine … ‘nin Türkiye acentesinin aracılık ettiğine ilişkin bir iddia ve dosyada herhangi bir delil bulunmadığından acentenin aracılık ettiği sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı açılacak davalara ilişkin bir düzenleme olan TTK’nın 105. maddesinin eldeki davada uygulanma olanağı yoktur. (Yargıtay 11 Hukuk Dairesi’nin, 22/06/2020 tarihli, 2019/3799 Esas ve 2020/3051 Karar sayılı ilamı) Dolayısıyla konişmento da yer alan yetki şartı konişmentonun tarafı olan … Turizim Şirketi ve halefiyet hükümlerine göre de davacı sigorta şirketini bağlayacağından, konişmentodaki yetki şartına göre …-… yönünden Hamburg Mahkemesinin yetkili olduğu kanaatine varılmakla, bu davalı hakkındaki davanın mahkememizin yetkisizliği nedeniyle reddine, davalı …-… A.Ş ile davalı … Ltd hakkında açılan davanın ise yukarıda açıklanan nedenlerle pasif husumet yokluğundan reddine, karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davalı …-… A.Ş ile … Ltd hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine,
2-Davalı …-… davanın ise mahkememizin yetkisizliği nedeniyle reddine,
3-Davalı …-… A.Ş vekili için taktir edilen 5.100,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
4-Davalı …-… vekili için taktir edilen 5.100,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
5-Dosya tefrik edildiğinden tefrik aşamasında harç alınmadığından 59,30.-TL Başvurma harcı ile 59,30.-TL Peşin harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Dair, tarafların yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/12/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır