Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2019/89 Esas
KARAR NO:2021/102

DAVA:İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:23/03/2018
KARAR TARİHİ:02/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin sahip olduğu “…” isimli teknesine ilişkin olarak davalı şirket ile 02/08/2016 tarihinde “…” adı altında 300.000 USD sigorta bedelli poliçe akdedildiğini, teknenin 16/06/2017 tarihinde hasara uğradığını, bu durumun sigorta şirketine bildirildiğini, yapılan ekspertiz incelemesinde 20.799,82 USD ödeneceğinin müvekkiline bildirildiğini, sigorta tarafından gönderilen bilgilendirmede ” 2008 model olan kuyruğun 2017 model ile değiştirilmesi nedeni ile uygulanması makul olarak belirlenen kuyruk bedeli üzerinden %15 kıymet kazandırma tenzili” uyguladığını belirterek 45.191,48 TL x %15 = 6.778,72 TL (1.923,59 USD) kesinti yapıldığı bilgisinin yer alması üzerine müvekkilim söz konusu kesintiye itiraz etmesine müteakip 20.799,82 USD davacının banka hesabına yatırıldığını, bunun üzerine davacının teknesine ati motorun hasarı için ödenecek tutardan kıymet kazandırma tenzili adı altında yapılan kesintinin haksız olması nedeniyle …. İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyası ile icra takibine başlanıldığı, davalı … şirketinin, haksız ve hukuka aykırı bir şekilde icra takibine itiraz ettiği, davacı ile davalı … arasında akdedilen sigorta poliçesinin incelenmesi halinde görüleceği üzere bu uygulamaya ilişkin ne özel bir hüküm ne de poliçede uygulanacak klozlar ve genel şartlarda kıymet kazandırma tenzili uygulamasını gerektirecek bir hüküm bulunmadığını, poliçede yer almayan bir tenzilatın hasar bedeline uygulanarak davacıya eksik ödeme yapılmasının hukuka aykırı olduğundan itirazın iptaline karar verilmesi gerektiğini, davanın kabulü ile davalının yapmış olduğu haksız ve mesnetsiz itirazın iptaline, takip alacağının ferileri ile birlikte devamına karar verilmesini ve takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 16/06/2017 tarihinde yaşanan olay neticesinde şirketlerince bağımsız ve tarafsız eksperlerden rapor alındığını, düzenlenen rapor doğrultusunda müvekkili şirket tarafından 04/10/2017 tarihinde 20.799,82 USD miktarlı ödeme yapıldığını, kuyruğun değiştirilmesi hussunda ise 2008 model olan kuyruğun 2017 model ile değiştirilmesi nedeni ile uygulanması makul olarak belirlenen kuyruk bedeli üzerine %15 kıymet kazandırma tenzili uygulandığını, sigorta genel şartları uyarınca bir aracın üst modeli ile parça değişikliği olması halinde kıymet tenzili uygulanacağını, ayrıca takibe konu hasar bedeli talebinin miktarı ve sigorta teminatına girip girmediğinin tayininin inceleme ve araştırmayı gerektirdiğini, çözümü mahkemenin görevinde bulunan bir konu için ilamsız takip yapılmasının haklı ve iyi niyetli olmadığını, müvekkili şirketin hiç bir sorumluluğunun bulunmadığını, bu nedenlerle açılan davanın reddini, davacının % 20’den az olmamak kaydı ile kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, davacının davasını ıspatı halinde davalı şirketin öncelikle ferilerinden sorumlu tutulmamasını, olmaz ise, asıl alacak, yargılama gideri ve avukatlık ücreti açısından ayrı ayrı sorumlu tutulmasını, faizin en erken dava tarihinden başlatılmasını, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Mahkememizde açılan işbu davanın, ….Asliye Ticaret Mahkemesinin 22/01/2019 tarih,… esas ve … sayılı görevsizlik kararı ile geldiği anlaşılmıştır.
Dava; tekne sigortası nedeniyle ödenen hasar bedelinden yapılan kesintinin tahsili amacıyla başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup; uyuşmazlığın, kıymet kazandırma tenzili uygulanmasının sigorta sözleşmesine göre yerinde olup olmadığı ve buna göre varsa davacı alacağının miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı … tarafından borçlu …A.Ş. aleyhine 26/10/2016 tarihinde işlemiş faiz dahil toplam 1.923,00.USD (6.992,72.TL)’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 23/10/2017 tarihinde tebliği üzerine borçlunun 28/10/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, itiraz dilekçesi ile durma kararının davacı alacaklıya tebliğ edilmediği buna göre de iş bu davanın 23/03/2018 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler … ve … tarafından tanzim edilen 01/11/2019 tarihli raporda; Davacı sigortalıya ait … isimli teknede oluşan motor hasarı ve zararının rapor içeriğinde ifade edildiği üzere TTK’ nun rizikonun gerçekleştiği tarihte yürürlükte bulunan mevcut düzenlemeleri uyarınca sigortacının sorumluluğunun taraflar arasında riziko tarihinde geçerli olan sözleşmeye gmre yapılan ödeme kapsamında yerine getirildiği, Tarafların karşılık icra inkar tazminatı taleplerine ilişkin takdirin Sayın Mahkemeye ait olacağına ilişkin görüş ve tespitlerine yer vermişlerdir.
Tarafların beyan ve itirazları üzerine dosya Mahkememizce resen seçilen bilirkişi …’a tevdi edilmiştir. Bilirkişi tarafından tanzim edilen 21/01/2021 tarihli raporda, … … isimli özel teknenin, davalı … AŞ tarafından 04.08.2016-2017 VADELİ … numaralı “…” kapsamında sigorta teminatına alındığı, 16.06.2017 tarihinde teknenin sancak makine kuyruk bölümü üst grubunda zorlanma ve yağlama eksikliği problemi nedeniyle dişli grubunun gövdeyi zorladığı ve patlattığı, kuyruğun değiştirilmesi gerektiğinin tespiti ile sigorta şirketi tarafından 04.10.2017 tarihinde 20.799,82 USD hasar tazminatı ödendiği konusunun ihtilaf dışı olduğu, 2008 model kuyruğun 2017 model ile değiştirilmesi sonrasında kuyruk bedeli üzerinden %15 kıymet kazanma tenzili uygulanarak sigorta şirketi tarafından 1.923 USD eksik ödeme yapıldığı, Düzenlenen poliçenin atıf yapılan Tekne Poliçesi genel şartlarında kıymet kazanma tenzili ile ilgili düzenleme bulunmadığı, poliçede öncelikli uygulanacağı hususunda atıfta bulunulan… de düzenlenen özel şartların 12.1.1.ve 12.1.2 de md. de, 1/3 azami oranla sınırlı olmak kaydıyla “Koruyucu örtüler,yelkenler ve sabit ve hareketli çarmıh veya iskotalar ile dıştan takma motorlar.” Açısından, sigorta şirketinin seçimine bağlı olarak kıymet kazanma tenzili yapılabileceğinin belirtildiği, ancak meydana gelen motor hasarının, motorun dıştan takma motor olmaması nedeniyle bu madde kapsamında değerlendirilemeyeceği dolayısıyla kıymet kazanma tenzili uygulanamayacağı, Dıştan takma motor olsa dahi Sigortacılık Kanunu 11/1. Md. gereğince kıymet kazanma tenzili uygulanacak parçalar ile oranın poliçede açıkça belirtilmesi gerekeceği, bu yönde poliçede açıklama ve düzenlemeye yer verilmediği, incelenen poliçede… içeriğinde düzenlenen kloz açıklamaları ve uygulanacak muafiyetlerin açıkça düzenlenmesine rağmen kıymet kazanma tenzili ile ilgili herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, Sigorta şirketinin 1.923 USD kıymet kazanma tenzili yapmasının dayanağına düzenlenen poliçede rastlanmadığı, bu sebeple icra takibine yapılan İtirazın gerekçesiz kaldığına ilişkin görüş ve tespitlerine yer vermişlerdir.
Dava konusu uyuşmazlığın, davacıya ait … isimli teknede 16/06/2017 tarihinde meydana gelen motor hasarının davalı … tarafından 04/08/2016-2017 VADELİ … numaralı “…” kapsamından giderilmesinde kıymet kazanma tenzilinin uygulanması nedeniyle, yapılan indirimin poliçe Özel ve genel şartlarına uygun bir indirim olup olmadığının tespiti olduğu anlaşılmıştır.
Davaya konu alacağın dayanağı olan … numaralı Poliçenin incelenmesinde Tekne Poliçesi Genel Şartları, Enstitü Yat Klozları …, ve … Makine Hasan Genişletme Klozu hükümlerine atıf yapıldığı, hususi şartların tekne poliçesi genel şartlarına üstünlüğü olduğu belirtilmiştir. Tekne poliçesi genel şartları A.3 md de “Sigorta Teminatının Kapsamı” başlığı altında yeralan düzenlemede;
-“Bu sigorta, rizikonun gerçekleşmesi sonucu gemi veya diğer deniz ve göl araçlarının yahut bunlara ilişkin diğer menfaatlerin uğrayacağı ziya ve hasarı, ayrıca teminata dahil edilmişse sorumluluk tazminatını, yahut bunlarla ilgili masrafları kapsar. Ziya veya hasar yahut sorumluluk tazminat ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve İstisna edilen rizikolar, bu poliçeye eklenen Özel şartlarla belirlenir.” görüleceği üzere, tekne poliçesi genel şartlarında teminat dışı durumlar ve poliçe kapsamında değerlendirilecek hususlar ile tazminatın tespitinde esas alınacak unsurlar belirtilmemiştir. Kapsam ve teminat dışı hallerin özel şartlarla belirleneceğine atıfta bulunulmuştur. Davaya konu hasar mahiyeti itibarıyla Enstitü Yat Klozlarınm 9.2.2.1, ve 10.10 md. gereğince istisna sayılan nitelikte ise de, poliçeye eklenen Makine hasarı genişletme klozu sebebiyle meydana gelen tekne makine hasarı poliçe teminatına alınmış olmakla, sigorta şirketi tarafından poliçe kapsamından karşılanması gereken hasar olarak kabul edilmiş ve hasar bedeli sigortalıya ödenmiştir.
İhtilaf hasarlı olması nedeniyle değişim yapılan 2008 model kuyruğun 2017 model ile değiştirilmesi nedeniyle uygulanan %15 kıymet kazanma tenzili miktarı olan 1.923,59 USD ile ilgilidir.
Tekne poliçesi genel şartlan Enstitü klozları düzenlemesi ve poliçede hasar tespitinde dikkate alınacak esaslar açıkça düzenlenmemiş ayrıntılı olarak belirtilmemiştir. Buna göre TTK 1459 maddesi düzenlemesi dikkate alındığında sigortacı, sigortalının uğradığı zararı tazmin mükellefıyetindedir. Motor kuyruğundaki değişim sebebiyle zararın giderilmesi sonucu kıymet kazanma tenzili uygulaması yapılacağı konusunda Tekne poliçesi genel şartlarında düzenleme bulunmamaktadır. Poliçe metninde yapılan incelemede de Kıymet kazanma tenzili ile ilgili yer alan kloz düzenlemesine rastlanmamıştır. Eski-Yeni indirimine ilişkin olarak düzenleme Institute Yacht Clauses (Enstitü Yat Klozları) 12.2. md. de yeralmaktadır. Madde metni;
-“12.2. Yukarıdaki 12.1 Klozu’nu uygulamadan önce ve buna ek 1/3 ü aşmayan “yeni için eski” indirimleri sigortacıların seçimine bağlı olarak [ aşağıdakiler için] yapılabilir:
12.1.1. Koruyucu örtüler,yelkenler ve sabit ve hareketli çarmıh veya iskotalar
12.1.2. Bu sigorta kapsamında ayrı değerlendirilerek sigorta edilmiş olsun ya da olmasın dıştan takma motorlar.” şeklindedir.
Buna göre, azami olarak 1/3 oranı verilmek suretiyle ve sadece “Koruyucu örtüler,yelkenler ve sabit ve hareketli çarmıh veya iskotalar ile dıştan takma motorlar.” İle sınırlı olmak üzere tenzili muafiyet uygulanmasının kararlaştırılabileceğinin düzenlendiği görülmektedir. Ancak, dosyaya konu hasarın 12.1.1 ve 12.1.2 md sayılan nitelikte hasar olmadığı anlaşılmaktadır. Poliçenin 6. Sayfasında “muafiyet uygulamaları” başlığı altında “…’in 12. Md. çerçevesinde işbu poliçe ile teminat altına alınan herhangi bir rizikonun gerçekleşmesi durumunda teminat bazında olay başına uygulanacak muafiyetler aşağıda belirtilmiştir” açıklaması ile herbir hasar çeşitliliğine göre muafiyet oranları yer almasına rağmen 12. Md. nin devamında yer alan 12.1.1.ve 12.1.2 de açıklamasını bulan eski yeni tenzili (kıymet kazanma tenzili) konusuna yer verilmemiştir.
Mal sigortalarında zararın giderilmesi ve kapsamı konularında, her poliçenin genel şartlarında kıymet kazanma tenzili konusu ile ilgili düzenlene yer almaktadır. Dosyada alınan ilk bilirkişi raporunda örnek olarak verilen kasko poliçelerinde de genel şartlarının 3.3.2.3.md. ” Kısmi hasar halinde, onarım masrafları ve onarımın layıkı ile yapılabileceği en yakın yere kadar olan gerekli çekilme ve nakil masrafları ödenir. Onarım sonucunda araçta bariz bir kıymet artışı meydana gelirse, bu fark tazminat miktarından indirilebilir. Bu şekilde indirim yapılabilmesi için hangi parçalara ne oranda indirim yapılacağının poliçede yazılı olması gerekir.” düzenlemesine yer verilmiştir. Yine mal sigortası türünden olan MAKİNE KIRILMASI poliçesi genel şartlarında;:
-“Madde 14- Ödenecek tazminatın miktarı aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:
a) Tamiri kabil hasar ve ziya (kısmi hasar) halinde: Tazminat tutarı -ikame olunan yedek parçaların yeni bedelleri, mahallinde cari iş saatleri tarifesine göre işçilik masrafları var ise norma/ nakliye masrafları (uçak hariç) çökme ve montaj masrafları, gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil olarak makine veya tesislerin hasardan hemen evvelki hal ve şartlarına getirilmesi için gerekli bedelden ibarettir. Tamirat dolayisiyle eski parça yerine yeni parça konulması sebebiyle tazminattan indirme yapılmaz. Tekrar faydalanılması mümkün olan parçaların (sovdajın) bedeli tazminattan indirilir. “düzenlemesi ile kıymet kazanma tenzili uygulanmayacağı düzenlenmiştir. Bir başka örnek olarak elektronik cihaz poliçesinde de;
-“Tazminatın Hesabı başlığı ile düzenlenen 14. Md. de; Ödenecek tazminatın miktarı aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir: Tamiri kabil hasar ve ziya (kısmi hasar) halinde:
a) Tazminat tutarı ikame olunan yedek parçaların yeni bedelleri, işçilik masrafları var ise normal nakliye masrafları, sökme ve montaj masrafları, gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil olmak üzere hasara uğrayan ünite veya birimin hasardan hemen önceki hal ve şartlarına getirilmesi için gerekli bedel ile sözleşmeye aksine hüküm konulmuş ise 2. maddenin (a), (b) ve (g) fıkrasında yazılı ücret ve masrafların ilavesiyle bulunacak bedelden ibarettir.
Tamirat dolayısıyla eski parça verine yeni parça konulmasi sebebiyle tazminattan indirme yapılmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu çerçeveden bakıldığında, davaya konu Tekne poliçesi genel şartlarında tazminatın hesabı başlığı ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiş, …. Md. teminatın kapsamı yönünden belirleyici olmuştur. Yukarıda da belirtildiği üzere kıymet kazanma tenziline ilişkin tek düzenleme klozun 12. maddesinde de sınırlı sayılan hasarlara ilişkin olarak düzenlenmiş olup, davaya konu teknenin dıştan takma motor olmaması nedeniyle de kıymet kazanma tenzili uygulamasına konu olamayacaktır.
Sigortacılık Kanunu 11/1. mad. “Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir.” denilmek suretiyle genel şartlara aykırı olmamak üzere, poliçeye özel şart konulabileceği hüküm altına alınmıştır. Tekne Poliçesi genel şartları C-7. Md. Özel şart konulabileceği düzenlemesine içermekte olup Enstitü kloz düzenlemesinin 12.1.1.ve 12.1.2 de kıymet kazanma tenzilinin hangi hallere özgü hasarlara, azami ne miktarda uygulanacağı düzenlenmekle birlikte, bu husus Sigortacılık Kanunu 11/1. Md. uygun olarak poliçe metninde yer almamıştır.
Özetle denilebilir ki, Tekne Poliçesi genel şartlarında kıymet kazanma tenzili ile ilgili bir düzenlemenin bulunmadığı, … de düzenlenen özel şartların 12.1.1.ve 12.1.2 de md. de 1/3 azami oranla sınırlı olmak kaydıyla “Koruyucu örtüler,yelkenler ve sabit ve hareketli çarmıh veya iskotalar ile dıştan takma motorlar.” açısından, sigorta şirketinin seçimine bağlı olarak kıymet kazanma tenzili kararlaştınlabilecektir. Ancak tenzil, herbir parçaya hangi oranda indirim uygulanacağının poliçede Sigortacılık Kanunu 11. Md. düzenlemesine uygun olarak yer alması kaydıyla uygulanabilecektir. Davaya konu olan poliçede tenzili muafiyet ve uygulama şartları ile oranlarının yer almadığı, kaldı ki meydana gelen hasarın mahiyeti ve tenzil uygulanan makine kuyruk’un 328 no’lu klozun 12.1.1.ve 12.1.2 de sayılan değerlerden olmadığı da gözetildiğinde, sigorta şirketi tarafından uygulanan 1.923,00 USD kıymet kazanma tenzilinin gerek poliçede, gerekse atıf yapılan… özel düzenlemesinde yeri olmadığı bilirkişi raporunda belirtilmekle, bu husus mahkemece de kabul edilmiştir.
Dosyada alınan her iki bilirkişi raporu arasında sonuç kanaat olarak çelişki bulunmakla birlikte, rapor içerisinde açıklanan hususlar ve hukuki dayankalra ile raporlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde dosya kapsamında alınan 21/01/2021 tarihli raporda yer alan tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan anılan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. Alacak miktarı yargılama neticesi ortaya konulmuş olmakla İİK 67 maddesi gereğince şartları oluşmayan icra inkar tazminatı talebi yerinde görülmemiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜ ile. … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın İPTALİ ile, takibin 1.923,00USD asıl alacak bakımından DEVAMINA,
-Asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
-Şartları oluşmadığından icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Karar harcı olan 478,15.TL’den peşin alınan 119,54.TL’nin mahsubu ile bakiye 358,61.TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan (160,64.TL ilk harç 159,31.TL posta ücreti ve 2.700,00.TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam)3.019,95.TL’nin davalıdan alınıp davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı vekili için takdir edilen 4.080,00.TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya VERİLMESİNE,
5-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/03/2021

Katip …

Hakim …