Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/88 Esas
KARAR NO : 2021/288

DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/12/2017
KARAR TARİHİ : 22/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin davalı-borçlu yan ile arasında gerçekleşen ticari ilişki kapsamında davalıdan;9.855,00 USD tutarında 30.06.2017 tarihli ve … numaralı, 3.720,00 USD tutarında 28.07.2017 tarihli ve… numaralı, 3.720,00 USD tutarında 28.08.2017 tarihli ve …numaralı,3.600,00 USD tutarında 26.09.2017 tarihli ve …numaralı ve 6.540,00 USD tutarında 09.10.2017 tarihli ve … numaralı faturalar uyarınca toplam 27.435,00-USD alacaklı olduğunu, İlgili faturaların ödenmemesi üzerine İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası üzerinden davalı taraf aleyhine icra takibi başlatılmış ise de davalı tarafça hem yetkiye hem de esasa ilişkin olarak itiraz edilmek sureti ile icra takibinin durdurulmasına karar verildiğini, davalı aleyhine başlatılan icra takibinin davalının haksız ve kötü niyetli, tamamen alacağın tahsilini geciktirme amacına yönelik itirazı ile durmuş olması nedeniyle davanın kabulü ile takibin devamına ve %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili …Ltd.Şti.’nin Ankara ilinde motor ithal ve ticaretiyle iştigal ettiğini, müvekkilinin İngiltere’den sıfır motor ithal ettiği “…Ltd.” ile yaptığı görüşme sonrasında bir kısım sıfır motorların ithali konusunda uzlaştıklarını, 31.03.2017 tarihinde sipariş edilen ürünlerin … Müdürlüğü’ne ulaştığının bildirilmesi üzerine … firmasının… nolu konteynırında muayeneye geçildiğini, muayeneyle birlikte açılan konteynırda müvekkilin sipariş ettiği ürünlere ilaveten müvekkilin siparişiyle ilgi ve irtibatı bulunmayan kullanılmış bir takım ürünlerin hatalı yüklendiğini, Müvekkili şirket temsilcileri yüklenen ürünleri ancak muayene esnasında görebildiğini, Hiçbir şekilde hatalı yükleme olduğuna dair bilgi sahibi olamadığını, Yapılan muayene neticesinde hiçbir şekilde müvekkilin sipariş etmediğini ve ticaretini yapmadığı bir kısım ikinci el ürünlerin konteynıra yüklenmiş olduğunun görülmesi üzerine ilgili işlemlere geçildiğini ve müvekkile ait olmayan esasında Gürcistan yerine müvekkile gönderilen ürünlere ilgili Gümrük Müdürlüğü’nce el konulduğunu, tüm bunların yanı sıra müvekkilinin ithal ettiği ürünler de aynı (…) nolu konteynıra yüklendiğini, El koyma kararı nedeniyle mahrece iade işlemleri yapılmadığından, konteynerin boşaltılmadığını, İdarece mahrece iade işlemleri yapılmayacak ise ürünlerin yediemin deposuna alınarak konteynırın iadesi gerekirken bu yapılmadığını, İhracatçı İngiliz firmasının hatalı yolladığını, yüklediği ürünlere el konulduğu gibi, müvekkiline ihracatçı firmanın yükleme hatasının sonuçları yükletilemeyeceği gibi davacının müvekkilinden demuraj alacağı adı altında talepte bulunması mümkün olmadığını, davacının konteynerinin iade edilmemesinde müvekkiline atfı kabil bir kusur olmadığını, işlemin … Müdürlüğü’nün idari işleminden kaynaklandığından, ve idari yargı yetkili olduğundan, dava konusu olayda ayrıca müvekkiline husumet düşmeyeceğinden yargı yolu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizde açılan işbu davanın, İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin 04/07/2018 tarih, … esas ve … karar 2018/678 sayılı görevsizlik kararı ile geldiği anlaşılmıştır.
Dava, taraflar arasındaki deniz taşıma ilişkisinden kaynaklanan alacağın tahsili talebi ile başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup; uyuşmazlığın, tarafların aktif ve pasif dava ehliyetlerinin olup olmadığı, varsa yetki itirazı, emtianın gümrükten çekilip çekilmediği, çekilmiş ise ne kadar süre sonra çekildiğinin ve varsa Demuraj süresi ile taşıma dolayısı ile gerçekten demuraj ücreti ödenip ödenmediği, ödenmiş ise yapılan ödemenin rayice uygun olarak yapılıp yapılmadığı hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
İstanbul Anadolu …İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı …Ltd. Şti. tarafından borçlu … aleyhine 25/10/2017 tarihinde toplam 27.435,00.USD (101,803,05.TL)’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 30/10/2017 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 03/11/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, iş bu davanın 13/12/2017 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler …, …ve … tarafından tanzim edilen 03/02/2021 tarihli raporda, İncelenen davacı şirkete ait 2017 yılı ticari defter ve belgelerinin Elektronik Defter Genel Tebliği usul ve esaslarına göre tutulduğu, Elektronik Defterler ile Envanter defterlerinin yasal süresinde onaylandığı ve davacı şirketin 2017 yılı ticari defterlerinin TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun tutmuş olduğundan davacı şirketin 2017 yılına ait ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, Davacı şirketin davalı yan ile aralarında bulunan ticari ilişkide USD para cinsinden faturalar düzenlediği bu nedenle de USD para cinsinden cari hesap kullanarak davalı yandan olan alacağını takip ettiği, Davacı şirketin düzenlediği beş adet demuraj faturasından kaynaklı olarak icra takip tarihi olan 25.10.2017 tarihi itibariyle davah …’den 27.435,00 USD alacağının bulunduğu, (Davacı şirketin 09.10.2017 tarihinde alacağı olan 27.435,00 USD ‘nin TL cinsinden ticari defterlerde kayıtlı olan değeri 96.847,96 TL’dir.) Dava dışı …A.Ş. tarafından dava ve icra takibine konu olan faturaların dayanağı olarak davacı yana toplam 21.150,00 USD bedelinde oniki (12) adet fatura düzenlemiş olduğu, işbu faturaların dava konusu olan fatura bedellerinin toplamından 6.285,00 USD (27.435,00 USD-21.150,00 USD) eksik olduğu, Davacı şirket ile dava dışı …A.Ş. arasında cari hesaba istinaden ticari ilişkinin bulunduğu ve davacı yanın tarafına düzenlenen fatura bedelini cari hesaba istinaden ödediği, Davalı şirketin icra takip tarihi itibariyle temerrüde düşürüldüğü, Dosyaya sunulan ve yukarıda özetlenen taşıma belgeleri ile navlun faturası dikkate alındığında davacının davalıya karşı taşıyan sıfatına sahip olduğunun kabul edilmesi gerektiği, navlun faturasının davalı aleyhine düzenlenmiş olması ve faturada yer verilen … kaydından davalının taşıtan sıfatına sahip olduğunun anlaşıldığı, dava konusu taşımanın asıl-alt navlun sözleşmeleri kurularak ifa edildiği ve davacının alt taşıyan/asıl taşıtan sıfatıyla dava dışı fiili taşıyana konteyner demurajı ödediğinin anlaşıldığı, ödenen konteyner demurajımn davacının davalı sebebiyle uğradığı zarar olarak nitelendirilmesinin gerektiği, dosyaya sunulan taahhütnamelerden davalının konteyner demuraj ücreti ödemeyi üstlendiğinin açıkça anlaşıldığı, bu sebeplerle dava konusu konteyner demuraj bedelinden davalının sorumlu tutulmasının gerektiğine ilişkin görüş ve tespitlerine yer vermişlerdir.
Her ne kadar davalı vekilince icra dairesine sunulan borca itiraz dilekçesi ile icra dairesinin yetkisizliği ve Ankara İcra Dairelerinin yetkili olduğu belirtilmişse de, dav konusu alacak faturaya dayalı bir para alacağı olmakla BK 89 maddesi uyarınca davacının yerleşim yeri dikkate alınarak davalı borçlu vekilinin icra dairesi yetkisine yönelik itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
Dünya deniz ticareti ve hukukuna girmiş bulunan, konteyner demurajı özünde, konteyner işgaliye bedeli olmakla; konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi (Davacı), gönderilenin (alıcı) belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyner başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli serbest süreler ve bunun aşılması halinde aşamalı olarak yeni süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, artan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir. Söz konusu ücret dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltılıp, taşıyanın deposuna iade edildiği güne kadar geçen süre, belirlenmiş gün sayısından fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir. Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demuraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demurajı” denilmektedir.
Konteyner demuraj taleplerinde, talep edenin, iddiasını somut delillere dayandırması gereken ve bu şekilde hukuki olarak eksik olarak değerlendirilebilecek yönlerini miııimalize eden bir yaklaşım sergilemesi gerekir. Konteyner demuraj taleplerinde somutlaştırılması gereken yönler aşağıdadır:
Taşıma sözleşmesi: Taşıtan ile gönderilen arasında yapılması gereken ve navlun, demuraj gibi somut verilerin yer aldığı bir sözleşme olabileceği gibi konteyner taşımasının doğası gereği elektronik ortamda yapılan slot/konteyner tahsisi ile, hat işleticisi firmanın gemisine yükleme yapılabilmesi sağlanmaktadır. Bu durumlarda, Konteyner taşımalarında, Konşimento da taşıma sözleşmesi olarak Türk ve uluslararası hukuk (İngiliz hukuku) tarafından kabul edilmiştir. Konşimento, kıymetli evrak olarak addedilip, konşimento üzerinde kayıtlı kurallar, taşıma sözleşmesi ve malı talep eden gönderilen – alıcı için de sözleşme olarak değerlendirilir.
Demuraj birim bedeli ve demuraj hesaplama şekli: Konteyner demuraj birim bedeli ve demuraj sürelerinin nasıl hesaplanacağı ve tarifeler konşimento üzerinde kayıtlı olmalı veya gönderilenin ulaşabileceği bir web adresinde olduğunun bildirilmiş olması gereklidir. Çünkü, borçlandırılan tarafın, demuraj ile ilgili yaptırımları bilmesi gerekir.
Varış ihbarı: Taşıyan veya taşıtan taraf konteynerin teslim limanına varış zamanını ve/veya vardığında gönderilene varış ihbarı göndermek zorundadır. Konteyner demuraj tarifesinin, konşimentoda kayıtlı olmaması halinde, vanş ihbarında bu tarifenin yer alması veya gönderilenin, konteyneri zamanında boşaltıp iade etmemesi sebebi ile demuraj ödeyeceği belirtilmesi halinde, gönderilenin demuraj ödemesi konusunda ihbar edildiği sonucuna ulaşılabilir.
Dava konusu olay, davalının İngiltere’de mukim dava dışı … Ltd. İle yaptığı anlaşma çerçevesinde ithalatını yaptığı sıfır motorların, … numaralı konteyner ile taşınması sonrasında davalının sipariş etmediği bir kısım emtiaların konteyner içerisinde çıkması sonucu Gümrük Müdürlüğünce eşyalara el konulduğu ve bu nedenle de davacının demuraj alacağının tahsili talebinden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasında taşımanın ifası hususunda bir çekişme bulunmamakla birlikte esasen uyumazlık, … Müdürlüğünce el koyma kararı nedeniyle davalının demuraj bedelinden sorumlu olup olmayacağı hususunda toplanmaktadır.
Dava konusu taşımaya ilişkin dosyaya sunulan … nolu deniz yük senedi dava dışı …S.A. tarafından düzenlenmiştir. …yük senedinde konteynerin yükleten tarafından yüklenmiş ve istif edilmiş olduğuna dair kayıt yer almakla birlikte konteyner muhteviyatı eşyanın 60 Pk olarak belirtildiği görülmektedir. …yük senedinin yükleteni … Ltd., gönderileni ise …Ltd. Şti. olarak kayıtlıdır. Yine dosyaya dava dışı …tarafından düzenlenmiş olan teslim ordinosu da sunulmuştur ve ordinoda davacı …’a eşyanın teslim alınması hususunda yetki verildiği görülmektedir. Dosyaya dava konusu konteynere ilişkin bir de okyanus ve karma taşıma yük senedi sunulmuştur. Bu senette yükleten dava dışı satıcı … Ltd. Şti. olarak kayıtlıdır. Bu senette teslim için başvurulacak kişi olarak davacı kaydedilmiştir. Dosyaya davacı tarafından düzenlenmiş bir taşıma senedi sunulmamış olmakla birlikte varış ihbarının davacı tarafından yapıldığı ve yine teslim ordinosunun da davacı tarafından kendisine … tarafından verilen yetkiye binaen düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davalı … muhatap gösterilerek düzenlenen fatura ise dava konusu taşımanın navlun bedeline ilişkindir.
Buna göre davacının davalıya karşı taşıyan sıfatına sahip olduğu, taşımanın fiilen dava dışı … tarafından gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Navlun faturası davalı aleyhine düzenlenmiş olduğundan ve fatura üzerinde teslim şekli olarak … ifadesinde yer verildiğinden davalının gönderilen olmanın yanında taşıtan sıfatına da sahip olduğu kabul edilmelidir. Şu halde konteynerin süresinde iade edilmemesinden kaynaklanan bir demuraj alacağı oluşmuşsa davacı taşıyanın bu bedeli davalı taşıtandan talep edebileceği mahkemece değerlendirilmiştir.
Yukarıda açıklandığı üzere ve dosyaya celp edilen Gümrük kayıtlarından tespit edildiği üzere, dava konusu konteynerin tamamen boşaltılarak iade edilememesinin sebebi konteynerde davalının satın almadığı eşyanın da bulunuyor olması ve bu eşyaya gümrük makamlarınca el konulmasıdır. Konteynerin süresinde boşaltılarak iade edilmemesi halinde ödenen konteyner demuraj bedeli konteynerin işgaliye bedelidir. …sözleşmesinde veya konişmentoda konteyner demurajı ödeneceğina dair kayıt bulunması halinde veya ayn bir taahhütte bulunulmuşsa bu taahhüde göre taşıyan, taşıtandan veya (şartlan gerçekleşmişse) gönderilenden demuraj ücreti talep edebilir. Konteyner demurajının işlemesi ve talep edilebilmesi için taşıtanın/gönderilenin gecikmede kusurunun bulunması da gerekli değildir. Dosyaya davalı … tarafından imza ve kaşe edilmiş 21/03/2017 tarihli … Taahhütnamesi ile aynı içerikli ikinci bir taahhütname daha bulunmaktadır. Bu taahhütnameler gereği davalı …l’in konteynerin boşaltılarak iade edilmemesinden kaynaklanan gecikme bedelini ödemekle yükümlü olması gerektiği bilirkişilerce de açıklanmıştır.
Dosyaya celp edilen Gümrük kayıtları incelendiğinde, davaya konu motor emtiasının bulunduğu … numaralı konteynerin 26/03/2017 tarihinde boşaltma limanı olan … Limanına ulaştığı, davalının … nezdinde karşılaştığı problemler nedeniyle davacı tarafınca serbest sürenin 6 gün uzatıldığı anlaşılmaktadır. Dosyaya Varış ihbarnamesi de sunulmuş olmakla, varış ihbarının tarihi ise 27/03/2017; davalının Ordinoyu teslim alma tarihi ise 30/03/2017’dir. Dosyaya sunulan konteyner hareketlerini gösteren belgeye göre Konteynerlar 18/04/2019 tarihinde boş olarak iade edilmiştir.Buna göre bilirkişilerce yapılan hesaplamaya göre;
Tahliye: 26.03.2017
Serbest süre Bitiş: 01.04.2017
Uzatma + 6 Gün: 07.04.2017
İlk 5 Gün : 75-USD x 5 Gün = 375.00 USD
Kalan Günler: 120-USDx 225,5 Gün=27,060.00 USD
Toplam: 27.435,00 USD demuraj bedeli hesap edilmiştir.
Davalının ödemekle yükümlü olduğu konteyner demurajı esasen davacının fiili taşıyana ödediği bedel kadardır. Zira davalı ile davacı arasında ayn bir tarife belirlenmemiş olduğundan davacının konteynerin iade edilmemesinden kaynaklanan zaran dava dışı asıl taşıyan … tarafından adına düzenlenen fatura ve ödediği bedelden ibarettir. Dosyada alınan bilirkişi raporundaki mali ve teknik değerlendirmede belirlendiği üzere; dava dışı … AŞ tarafından dava va icra takibine konu olan faturaların dayanağı olarak davacı adına toplam 21.150,00 USD bedelinde 12 adet fatura düzenlendiği, bu bedellerin ise davacı ile dava dışı … AŞ arasındaki cari ilişki kapsamında ödendiği tespit olunmuştur. Bu tespit kapsamında mahkemece davacı vekiline 6.285,00USD bedel bakımından ayrıntılı delil ve açıklamaları sunmak üzere verilmiş olup, davacı vekilince bu hususta mahkemeye açıklama ile herhangi bir delil sunulmamıştır. Davalının imzaladığı dosyaya sunulan demuraj taahhütnameleri de dikkate alındığında dava dışı ihbar olunanın bir eylemi veya uygulaması konteynerin iade edilememesine sebep olsa dahi davalının söz konusu taahhütlerden kaynaklanan sorumluluğunun ortadan kalkmayacağı, kaldı ki demuraj oluşumuna davacının kusurlu bir eyleminin sebep olmadığı da dosya kapsamında sabit olduğundan davalının davaya konu demuraj bedelleri nedeniyle davacıya karşı sorumluluğu bulunduğu mahkemece kabul edilmiştir. Bu aşamada davalı vekiline her ne kadar davalı şirkete ait ticari defterlerin incelenmesi talep edilmişse de, davalı vekilinin demuraj faturası bakımından bir ödeme iddiası bulunmadığı değerlendirilerek dava sonucuna sonuca katkı sağlamayacağı değerlendirildiğinden reddine karar vemek gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle ve dosyaya sunulan belgelere göre, davacının davalıya karşı taşıyan sıfatını haiz olduğu, navlun faturasının davalı adına düzenlenmiş olması nedeniyle ve faturada bulunan … kaydından davalının taşıtan sıfatını haiz olduğu, davacının dava dışı fiili taşıyana konteyner demuraj bedelini ödediği, ödenen bedelin davacı tarafça davalı sebebiyle uğranılan zarar olarak değerlendirilerek, davacı tarafça dava dışı fiili taşıyana ödediği tespit olunan bedel bakımından davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptaline, takibin 21.150,00USD asıl alacak bakımından DEVAMINA, asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
-Takdiren asıl alacağın %20 oranı üzerinden hesap edilen 15.696,00TL icra inkar tazminatın davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
-Reddedilen bedel bakımından şartları oluşmadığından davalı vekilinin kötü niyet tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Karar harcı olan 5.361,05.TL’den peşin alınan 1.227,81TL’nin mahsubu ile bakiye 4.133,24.TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davacının peşin olarak yatırdığı 1.227,81.TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı yargı gider toplamı olan 3.001,65TL’nin (31,40TL başvurma harcı, 270,25.TL posta gideri ve 2.700,00.TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 2.314,00.TL’sinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davacı için takdir edilen 11.002,57.TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
6-Davalı vekili için takdir edilen 4.080,00.TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
7-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/06/2021

Katip …

Hakim …

¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır

¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır