Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/384 E. 2021/269 K. 10.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/384 Esas
KARAR NO : 2021/269
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/10/2017
KARAR TARİHİ : 10/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı arasında 5 konteynır malın İtalya’dan İstanbul Ambarlı Limanına kadar taşınması konusunda sözleşme yapıldığını, söz konusu taşımanın gerçekleştiğini, bu taşıma bedellerinin müvekkili tarafından ödendiğini, söz konusu malların 01/12/2016 tarihinde limana teslim edildiğini, 14 günlük ücretsiz zaman süresi hariç olmak üzere bu malların içinde bulundukları konteynırların farklı tarihlerde olmak üzere geç teslim alınması ve geç boşaltılması nedeniyle 21.290 USD lik fatura kesildiğini, bu bedelin davalının sorumluluğunda olduğunu ancak davalı şirketin bu bedeli ödemediğini, bu bedelin davalıdan tahsili için açılan ….İcra Müdürlüğünün 2017/… E. Sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığını, yapılan itiraz üzerine takibin durduğunu, alacağın tahsili amacıyla yapılan itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve tensip zaptının tebliğ edildiği, davalının süresinde cevap dilekçesi sunmadığı, ancak süresi dışında bilirkişi raporuna karşı beyan dilekçesi ile; müvekkili ile davacı arasında herhangi bir taşıma sözleşmesi bulunmadığını, tüm yazışmaların davacı ile … arasında gerçekleştirildiğinin bilirkişi raporu ile tespit olunduğunu, davacı şirketin tüm iletişimi hiçbir yetkisi olmayan … ile yürüttüğünü, 17/10/2016 tarihinden müvekkilinin iletişim bilgilerinin davacıya iletilmesine rağmen hiçbir irtibat kurulmadan 09/03/2017 tarihinde demuraj bedeli talep edilmesinin iyi niyetli olarak değerlendirilemeyeceğini, dava konusu taşımaya ilişkin gerek pazarlıklar gerekse emtianın davalıya ait depoya taşınması işlemlerinin hiçbirisinde müvekkili tarafından gerçekleştirilmediğini, diğer taraftan geçici kabul taahhütnamelerinde bulunan imzaların incelendiğinde imzaların müvekkiline ait olmadığının anlaşılacağını beyan etmiştir.
Mahkememizde açılan işbu davanın, … Asliye Ticaret Mahkemesinin 16/04/2018 tarih, 2017/… esas ve 2018/… sayılı görevsizlik kararı ile geldiği anlaşılmıştır.
Dava, taraflar arasındaki deniz taşıma ilişkisine dayalı olarak düzenlenen demuraj faturasının ödenmemesi üzerine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, TTK’nın “Deniz Ticareti” başlıklı beşinci kitabı kapsamında yer almaktadır
… İcra Müdürlüğünün 2017/… Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı … tarafından borçlu … San. Dış Tic. Ltd. Şti. aleyhine 22/09/2017 tarihinde toplam 21.290,00USD’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 28/09/2017 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 28/09/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, iş bu davanın 12/10/2017 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişi Oğuz Cebeci tarafından tanzim edilen 09/07/2020 tarihli raporda, Dava konusu konteyner demuraj ücretinin (konteyner boş geri teslim gecikme ücretinin 24.300,00USD olduğu) Konteyner gecikme ücretinin asıl alacaklısının taşıma işini fiilen yerine getiren şirket olduğu, Davacının uyuşmazlıkta hu sıfata sahip olmadığı, Davacının fiili taşıyan … adlı ana halta bu gecikme ücretini (24.300 USD ) ödediğini ispal etmesi durumunda davalı … San. Dış Tic. Ltd.den talep edebileceği, 2 no’lu davalı … ‘in pasif husumetinin bulunmadığı, Davalı şirketin, davacının hesabına 01,12,2016 tarihinde 10.355,00 TL “int depozito bedeli 01.12/99” açıklaması ile teminat/depozito bedelini gönderdiği anlaşılmakla davacının alacağından bu miktarın düşülmesi gerektiğine dair görüş ve tespitlerini bildirmiştir.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişi … tarafından tanzim edilen 05/11/2020 tarihli raporda; Davacının yasal defterlerinde; Davacı tarafından davalı adına tanzim edilen 03,03.2017 tarih … seri nolu 21.720 USD bedelli ve 21.03.2017 tarih … seri nolu 2.580 USD bedelli ” Demuraj” faturalarının davalı hesabına borç kaydedildiği, teminat bedeli 10.355 TL. karşılığı 3.010 USD’nin davalı hesabına alacak kaydı ile davacının davalıdan 22,09.2017 icra takip tarihi itibarıyla (24.300 USD fatura bedeli – 3.010 USD teminat bedeli) = 21,290 USD alacaklı gözüktüğü, Dava dışı asıl taşıma firması … Denizcilik A.Ş tarafından davacı adına davaya konu taşımacılık için 07.04.2017 tarih 07.04.2017 tarih … seri nolu 24,300 USD bedelli faturanın tanzim edildiği, Davacının ise söz konusu fatura karşılığında dava dışı fiılt taşıma firmasına 23.08.2017 tarihli … seri nolu 4.000 USD bedelli iade faturası tanzim edildiği, kalan tutarın ise dava dışı fiili taşıma firmasına 16.06.2017 tarihinde banka havalesiyle (24.300 USD fatura bedeli -4.000 USD iade faturası) = 20.300 USD’nin ödendiği, Davacının davalıdan takip tarihi itibarıyla ( 24.300 talep edilen demuraj fatura bedelleri-3.010 USD teminat mahsubu )= 21.290 USD cari hesap alacağı – dava dışı fiili taşıma firmasına kesilen iade faturası 4.000 USD) = 17.290 USD tutarını talep edebileceğine dair görüş ve tespitlerini bildirmiştir.
Tarafların beyan ve itirazları üzerine dosya bilirkişi kuruluna yeniden tevdi edilmiştir, bilirkişi kurulu tarafından tanzim edilen 03/02/2021 tarihli ek raporda, Kök raporlarındaki görüş ve tespitlerini yineleyerek, davalının davacıya, davacının fiili taşıyana yaptığı ödeme tutarı 20.300,00.USD kadar borçlu olduğuna dair görüş ve tespitlerini bildirmişlerdir.
Dünya deniz ticareti ve hukukuna girmiş bulunan, konteyner demurajı özünde, konteyner işgaliye bedeli olmakla; konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi (Davacı), gönderilenin (alıcı) belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyner başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli serbest süreler ve bunun aşılması halinde aşamalı olarak yeni süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, artan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir. Söz konusu ücret dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltılıp, taşıyanın deposuna iade edildiği güne kadar geçen süre, belirlenmiş gün sayısından fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir. Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demuraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demurajı” denilmektedir.
Konteyner demuraj taleplerinde, talep edenin, iddiasını somut delillere dayandırması gereken ve bu şekilde hukuki olarak eksik olarak değerlendirilebilecek yönlerini miııimalize eden bir yaklaşım sergilemesi gerekir. Konteyner demuraj taleplerinde somutlaştırılması gereken yönler aşağıdadır:
Taşıma sözleşmesi: Taşıtan ile gönderilen arasında yapılması gereken ve navlun, demuraj gibi somut verilerin yer aldığı bir sözleşme olabileceği gibi konteyner taşımasının doğası gereği elektronik ortamda yapılan slot/konteyner tahsisi ile, hat işleticisi firmanın gemisine yükleme yapılabilmesi sağlanmaktadır. Bu durumlarda, Konteyner taşımalarında, Konşimento da taşıma sözleşmesi olarak Türk ve uluslararası hukuk (İngiliz hukuku) tarafından kabul edilmiştir. Konşimento, kıymetli evrak olarak addedilip, konşimento üzerinde kayıtlı kurallar, taşıma sözleşmesi ve malı talep eden gönderilen – alıcı için de sözleşme olarak değerlendirilir.
Demuraj birim bedeli ve demuraj hesaplama şekli: Konteyner demuraj birim bedeli ve demuraj sürelerinin nasıl hesaplanacağı ve tarifeler konşimento üzerinde kayıtlı olmalı veya gönderilenin ulaşabileceği bir web adresinde olduğunun bildirilmiş olması gereklidir. Çünkü, borçlandırılan tarafın, demuraj ile ilgili yaptırımları bilmesi gerekir.
Varış ihbarı: Taşıyan veya taşıtan taraf konteynerin teslim limanına varış zamanını ve/veya vardığında gönderilene varış ihbarı göndermek zorundadır. Konteyner demuraj tarifesinin, konşimentoda kayıtlı olmaması halinde, vanş ihbarında bu tarifenin yer alması veya gönderilenin, konteyneri zamanında boşaltıp iade etmemesi sebebi ile demuraj ödeyeceği belirtilmesi halinde, gönderilenin demuraj ödemesi konusunda ihbar edildiği sonucuna ulaşılabilir.
Davaya konu taşımaya ilişkin olarak dosyaya sunulan … numaralı ara konişmentolar incelendiğinde, Taşıyan … Yükleten ” … ” ve “…”, alıcı/gönderilen ve eşyalar varına limanına ulaştığında ihbar edilecek kişi davalı … San. Dış Tic. Ltd., yönlendirme talimatları için başvurulacak kişi ise davacı … AŞ. Olarak kayıtlıdır. Tetkiki yapılan iş bu ara konişmentolar ve dosyaya sunulan mailler ile navlun ve teferruatı ücretlerin davacıya ödenmiş olması karşısında, yukarıda belirtilen navlun sözleşmelerinden ara navlun sözleşmesinin varlığı mahkemece kabul edilmiştir. Dolayısıyla bahse konu ara navlun sözleşmesinin taşıyanı olarak görülen; … S.P.A.’nın akdi taşıyan sıfatına sahip olduğu; bununla birlikte, davacı … firmasının fiili taşıma işini Ana hat olan … DENİZCİLİK firmasına yaptırmış olduğu, dosyaya sunulan fiili taşıyanın Demuraj faturasından ve Ambarlı Gümrük Müdürlüğü tarafından gönderilen Gümrük belgelerinden anlaşılmaktadır. Bu halde dava dosyasına sunulan bilgi ve belgeler karşısında davacı ile davalı arasında bir taşıma sözleşmesi kurulduğu dolayısı ile davalının pasif husumeti haiz olduğu mahkemece kabul edilmiştir.
Dosyada mevcut dava konusu taşımaya ilişkin konşimentolarda demuraj tarifesi yoktur ancak fiili taşıyan … firmasının davacı tarafa tanzim etmiş olduğu 07/04/2017 tarihli … nolu temel fatura dosyaya sunulmuş olup davacı tarafın faturaya herhangi bir ekleme yapılmadığı, doğrudan davalı tarafa yansıtılmış olduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği gibi navlun sözleşmesinin gönderileni eğer navlun sözleşmesinin aynı zamanda tarafı değilse, diğer bir ifadeyle, taşıtan değilse anılan ücret ve masrafların borçlusu değildir. Ancak TTK koşullarının gerçekleşmesi halinde gönderilen söz konusu masraflardan sorumlu hâle gelir. Gönderilenin TTK 1203 maddesi kapsamında yer alan kalemlerden sorumlu tutulabilmesi, iki koşulun bir arada gerçekleşmesine bağlı kılınmıştır. Buna göre gönderilenin sorumlu olabilmesi için konişmento veya konişınentonun atıf yaptığı navlun sözleşmesinde gönderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağı ilkesine yer verilmesi ve yükün gönderilen tarafından tesliminin istenmesi gereklidir. Bu koşullar karşılandığında taşıtan borçlan kurtulur. Konşimentonun arka sayfaları dosyaya sunulmuştur. Dava konusu olayda davalı alıcının yükü teslim aldığı açıktır. Dava dosyasına sunulan belgeler, mail yazışmaları, davalı tarafından yetkilendirilen Gümrükçünün imzaladığı taahhütnameler ve dosyada mevcut diğer bilgiler değerlendirildiğinde davacı ile davalı … San. Dış Tic. Ltd. arasında bir navlun sözleşmesi kurulduğu kanaatine varılmakla birlikte yukarıda açıklandığı üzere davalının yükü teslim alması ve konşimentoda göderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağının kararlaştırılması karşısında da davalının sorumluluğunun bulunduğu kabul edilmiştir.
Konteynerlerin iadesindeki gecikme sebebiyle bir bedel isteyebilecek kişi, navlun sözleşmesi uyarınca taşıyandır. Söz konusu taşıyan taşıma işini fiilen yerine gelirmiş olan kişidir. Dava konusu olayda konşimento kayıtları karşısında davacının akdi taşıyan vasfına haiz olduğu kabul olunmakla, ancak dava konusu demuraj ve imha ücretlerini fiili taşıyana ödediğini belgelemesi halinde davacıdan talep edebileceği açıktır. Bu kapsamda davacıya ait ticari kayıtlar üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde;
– davacı tarafından davalı adına tanzim edilen 03/03/2017 tarih … seri nolu 21.720 USD bedelli ve 21/03/2017 tarih … seri nolu 2.580 USD bedelli “Demuraj” faturalarının davalı hesabına borç kaydedildiği, teminat bedeli 10.355 TL. karşılığı 3.010 USD’nin davalı hesabına alacak kaydı ile davacının davalıdan 22/09/2017 icra takip tarihi itibarıyla (24.300 USD fatura bedeli – 3.010 USD teminat bedeli) 21.290 USD alacaklı gözüktüğü,
-Dava dışı asıl taşıma firması … A.Ş tarafından davacı adına davaya konu taşımacılık için 07.04.2017 tarih 07.04.2017 tarih … seri nolu 24.300 USD bedelli faturanın tanzim edildiği,
-davacının ise söz konusu fatura karşılığında dava dışı fiili taşıma firmasına 23/08/2017 tarihli … seri nolu 4.000 USD bedelli iade faturası tanzim edildiği, kalan tutarın ise dava dışı fiili taşıma firmasına 16/06/2017 tarihinde banka havalesiyle (24.300 USD fatura bedeli -4.000 USD iade faturası) 20.300 USD’nin ödendiği tespit olunmuştur.
Davacı vekilince bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile, raporda bahsi geçen 4.000 USD bedelli faturanın davacı ile dava dışı fiili taşıyan arasındaki ticari ilişkiden kaynaklı mahsuplaşma olduğu hususunda itiraz sunulmuş olup, bu doğrultuda mahkemece 16/03/2021 tarihli celse ara kararı ile bu faturanın hangi ticari ilişkiden kaynaklandığı hususunda açıklama istenilmiş olup, davacı vekilince verilen kesin süre içerisinde herhangi bir delil sunulmamıştır.
Açıklanan gerekçelerle davacının davalıdan takip tarihi itibarıyla ( 24.300 talep edilen demuraj fatura bedelleri-3.010 USD teminat mahsubu ) 21.290 USD cari hesap alacağı bulunduğu ancak, dava dışı fiili taşıma firmasına kesilen iade faturası 4.000 USD bedel düşüldüğünde, davacının 17.290 USD tutarını talep edebileceği sonuç ve kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. Ayrıca davaya konu konşimentolarda demuraj tarifesi kayıtlı bulunmadığından, alacak İİK 67 maddesi kapsamında likit ve belirlenebilir kabul edilmemiş ve şartları oluşmayan icra inkar tazminatı talebinin reddi gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, … İcra Müdürlüğünün 2017/… Esas sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın kısmen iptaline, takibin 17.290,00USD asıl alacak bakımından DEVAMINA, Asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
-Şartları oluşmadığından icra inkar tazminatı isteminin REDDİNE,
2-Karar harcı olan 4.157,99.TL’den peşin alınan 905,23TL’nin mahsubu ile bakiye 3.252,76.TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davacının peşin olarak yatırdığı 905,23TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı yargı gider toplamı olan 2.913,95TL’nin (31,40TL başvurma harcı, 482,55TL posta gideri ve 2.400,00.TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 2.366,47.TL’sinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davacı için takdir edilen 8.713,03TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
6-Davalı vekili için takdir edilen 4.080,00TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
7-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL nin Arabuluculuk ücretinin kabul ve red oranı üzerinden hesaplanan 1.071,97-TL sinin davalıdan, 248,03-TL sinin davacıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
9-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara İADESİNE,
Dair, tarafların yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/06/2021

Katip …

Hakim …
-imzalıdır