Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/298 E. 2021/228 K. 29.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2019/298 Esas
KARAR NO:2021/228

DAVA:İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:12/04/2018
KARAR TARİHİ:29/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile birlikte dava dışı … Sigorta A.Ş. , Zurich Sigorta A.Ş., … Sigorta A.Ş. ve … A.Ş. Tarafından müştereken sigortalanan sigortalı …. Tic.A.Ş.’ye ait emtianın uluslararası taşıması sırasında varış limanında yapılan ekspertiz ile eksik olduğunun tespit edildiğini, poliçe kapsamında % 15 muafiyet uygulandıktan sonra bakiye hasar bedelinin müvekkilinin poliçe ile üstlendiği sorumluluk kapsamında 811,34 USD olarak sigortalıya ödendiğini, müvekkilinin sigortalısının haklarına halef olduğunu, bu sebeple ödenen bedelinin davalı taşıyandan tahsili için icra takibi başlatıldığını davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu, davalının marshall adaları bayraklı … geisine acente vasfıyla işlemleri gerçekleştirdiğini, TTK’nın 1248 maddesi kapsamında taşıyanın sorumlu olduğunu, yine TTK’nın 1178 madde hükmü gereğince de özen ve ihtimam borcunun da bunu gerektirdiğini son olarak davalının TTK’nın 119/2 maddesine göre gemi donatanına izafeten sorumlu olduğunu ve yargıtay içtihatlarının da bu yönde olduğunu, davalının ekspertiz raporunda yazılı tutardan da sorumlu olduğunu dolaysı ile tazminat isteminin de kabulü gerektiğini belirterek haksız itirazın iptaline takibin devamına ve davalının alacağın % 20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava ederek …. Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin tür değişikliğine giderek … A.Ş. Olduğunu, davanın deniz taşımasına ilişkin olması sebebiyle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, müvekkilinin dava konusu olayda acentelik yaptığını ve yaptığı işlemlerin adına hareket ettiği kişi hakkında hüküm doğuracağını müvekkilinin sözkonusu olayda hiçbir sorumluluğu bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinde yapılan yargılama neticesinde 30/04/2019 tarih, … esas, … karar sayılı kararı ile görevsizlik kararı verilerek davacı vekilinin talebi üzerine dosya mahkememize gönderilmiş ve yukarıdaki esasına kaydı yapılmıştır.
Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda özetle; dökme olarak gemi ambarlarında depolanarak taşınan dava konusu soya fasulyesi küspesi, taşıma esnasında, … Sanayi Odasının soya fasulyesi küspesi için belirlediği fire vc zayiat oranı olan % 0,5 den az olduğu, fire olarak değerlendirilmesi gerektiği; soya fasulyesi küspesi taşınması esnasmda % 0,35 sevk zayiatına uğradığı ve tespit edilen bu eksikliğin, taşıma hasan değil, kabul edilen sevk zayiatı olduğu, … Ltd. Şti’nin sadece temsilci/acente sıfatına sahip olduğu ve TTK m. 105/2 gereği müvekkilini davada temsil dışında taraf sıfatı ve buna bağlı olarak meydana gelen zarardan sorumluluğunun olmadığı, işbu dava açısından yükteki eksilmenin yükün kendisine özgü doğal cins ve niteliğinden kaynaklanmasına bağlı olarak, bu eksilmeden doğan zararlar İçin davalı taşıyan … İsimli Geminin Donatanının sorumlu olmayacağı, davacının dava dışı sigortalısının TTK m. 1472 anlamında üçüncü kişiden bir talep hakkı olmadığından, aynı hüküm kapsamında halefiyet hakkının doğmadığı belirtilmiştir.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporundaki tespitler, mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş olup, dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu karara esas alınarak hüküm tesis edilmiştir.
Dava konusu. ithal edilen dökme soya fasulyesi emtiasının taşınması esnasında % 0,35 eksildiği, hesaplanan eksilmenin, … Sanayi Odasının soya fasulyesi küspesi için belirlediği fire ve zayiat oranı % 0.5 den az olduğu, fire olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Soya fasulyesi küspesi taşınması esnasında % 0,35 sevk zayiatına uğramıştır. Tespit edilen eksiklik, taşıma hasarı değil kabul edilen sevk zayiatıdır.
Dosyada mevcut bilgi ve belgelerden … … İsimli Geminin Donatanına izafeten … Ltd. Şti ‘ya karşı açılan davada, …. Ltd. Şti.’nin acente olduğu hususu açıktır. Öncelikle acentenin taciri temsil sıfatı açısından incelenmesi gerekir. TTK m. 105/2. Maddeye göre acentenin aracılıkta bulunduğu veya yaptığı sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda müvekkili taciri temsil yetkisi olacağı şeklinde hüküm altına alınmıştır. Yani acentenin müvekkiline izafeten hasım gösterildiğinin açıklanması şartıyla dava, müvekkili taciri temsilen acenteye karşı da açılabilir. Ancak bu şekilde açılacak bir dava sonucunda, acentenin müvekkili hakkında karar verilebilir ve hükmolunacak tazminata da acentenin değil, müvekkili tacirin malvarlığından tahsil olunur. Netice itibariyle davalı … Ltd. Şti. sadece temsilci/acente sıfatına sahiptir ve TTK m. 105/2 gereği müvekkilini davada temsil dışında taraf sıfatı ve buna bağlı olarak meydana gelen zarardan sorumluluğu söz konusu değildir.
Davaya konu zarar, konişmentoda 31.095.000 kg olan soya fasulyesinin, teslim edilirken 108.020 kg eksilttiğinden kaynaklandığı, dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Uyuşmazlık ise özetle, söz konusu eksikliğin sebebi ve bu eksiklikten sorumluluğun bulunup bulunmadığı ile ilgilidir. Buna göre yükün eksik teslim edilmiş olması sebebiyle konu TTK m. 1178 vd hükümlerinde düzenlenen ve taşıyanın yükün ziyar hasarı veya geç tesliminden kaynaklanan sorumluluğu kapsamında değerlendirilebilecek bir husustur ki, davaya konu uyuşmazlıkta zıyadan kaynaklı bir zarardan sorumluluğun bulunduğu iddia edilmektedir. Nitekim bahsi geçen hüküm uyarınca taşıyan (uyuşmazlık konusu dava açısından … … İsimli Geminin Donatanı) navlun sözleşmesinin ifasında, özellikle eşyanın yüklenmesi, istifi, elden geçirilmesi, taşınması, korunması, gözetimi ve boşaltılmasında tedbirli bir taşıyandan beklenen dikkat ve özeni göstermekle yükümlüdür ( TTK m 1178/1). Taşıyan, zıyaı ve hasarından yahut geç tesliminden doğan zararlardan, zıya, hasar veya teslimde gccikmenin, eşyanın taşıyanın hakimiyetinde bulunduğu sırada meydana gelmiş olması şartıyla sorumlu kılınmıştır (TTK m. I 178/2). Eşyanın taşıyanın hakimiyetinde bulunduğu süre ise TTK m 1178/3’te belirlenmiştir; Buna göre bu süre, davaya konu uyuşmazlık açısından eşyanın yükletenden veya onun adına veya hesabına hareket eden bir kişiden teslim alındığı anda başlar ve gönderilene teslim edildiği anda sona erer. Söz konusu hükümlerden hareketle, davaya konu uyuşmazlıktaki gibi yükün zıya veya hasarından kaynaklanan zararlardan taşıyanın sorumluluğu, karine olarak kusurlu kabul edildiği bir kusur sorumluluğudur. Diğer bir ifade ile taşıyan, mezkur maddede bahsedilen süre zarfında yükte meydana gelen bir zıya veya hasarın kendisi veya gemi adamlarının kusuru dışında bir sebepten doğmadığını ispatlamadıkça oluşan zararı tazminle yükümlüdür.
Usul ve yasaya uygun alınmış bilirkişi raporuna göre, söz konusu ziyanın yükün niteliğinden kaynaklanan doğan bir eksilmeden kaynaklanmıştır. Bu sebeple uyuşmazlığa konu davada dikkate alınması gereken diğer düzenleme ise TTK 1182. maddedir. Zira söz konusu maddeye göre zararın hükümde sayılan sebeplerden birinden kaynaklanmış olması halinde karine olarak taşıyan ve adamları kusursuz sayılmakta ve dolayısıyla sorumlulukları söz konusu olmamaktadır. Nitekim bahsi geçeni hükmün f fıkrasında; Hacim veya tartı itibariyla kendiliğinden eksilme veya eşyanın gizli ayıpları ya da eşyanın kendisine özgü doğal cins ve niteliğinden kaynaklanan ziyalarda taşıyanın ve adamlarının kusursuz ve dolayısıyla aksi ispat edilene kadar sorumsuz oldukları hüküm altına alınmıştır. Huzurdaki dava açısından yapılan tespitlerden anlaşıldığı üzere, yükteki eksilme yükün kendisine özgü doğal cins ve niteliğinden kaynaklanmış olmakla, bu eksilmeden kaynaklanan zararlar için davalı taşıyan … … İsimli Geminin Donatanını sorumlu tutmak mümkün değildir. Diğer bir ifade ile davacının, dava dışı sigortalısının TTK m 1472 anlamında üçüncü kişiden bir talep hakkı olmadığından, aynı hüküm kapsamında halefiyet hakkının dolduğuda söylenemez.
Dökme olarak gemi ambarlarında depolanarak taşınan dava konusu soya fasulyesi küspesi taşıma esnasında, … Sanayi Odasının soya fasulyesi küspesi için belirlediği fire vc zayiat oranı olan % 0,5 den az olduğu, fire olarak değerlendirilmesi gerektiği; soya fasulyesi küspesi taşınması esnasında % 0,35 sevk zayiatına uğradığı ve tespit edilen bu eksikliğin, taşıma hasarı değil, kabul edilen sevk zayiatı olduğu, … Ltd Şti’nun sadece temsilci/acente sıfatına sahip olduğu ve TTK m. 105/2 gereği müvekkilini davada temsil dışında taraf sıfatı ve buna bağlı olarak meydana gelen zarardan sorumluluğunun olmadığı, huzurdaki dava açısından yükteki eksilmenin yükün kendisine özgü doğal cins ve niteliğinden kaynaklanmasına bağlı olarak, bu eksilmeden doğan zararlar için davalı taşıyan …’ … isimli geminin donatanının sorumlu olmayacağı, davacının dava dışı sigortalısının TTK m. 1472 anlamında üçüncü kişiden bir talep hakkı olmadığından, aynı hüküm kapsamında halefiyet hakkının doğmadığı anlaşılmakla açılan haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar harcı olan 59,30 TL’den peşin alınan 54,88 TL’nin mahsubu ile bakiye 5,02 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davalı vekili için takdir edilen 3.212,68 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda, kesin olarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.29/04/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır