Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/289 E. 2021/255 K. 07.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/289
KARAR NO : 2021/255
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/09/2019
KARAR TARİHİ : 07/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı sigortalı … San. ve Tic. A.Ş.’nin Polonya’ya ihraç ettiği dekoratif cam emtiasının nakliyat risklerine karşı sigorta edildiğini, emtianın taşıma işinin l nolu davalı … Lojistik’in üstlendiğini, 2 nolu davalı … Shipping’in alt taşıyan olduğunu, taşımanın “port to door” olarak yapıldığını, İzmir Limanından Gdynıa Limanına … gemisiyle götürülüp Gdynia Limanından alıcının adresine karayolu taşımasının … sorumluluğunda … Lojistics tarafından yapıldığını, hasarlı teslimat sonrasında ekspertiz raporunda belirlenmiş olan 12.531,82 Euro hasar tazminatının 27.09.2018 tarihinde sigortalıya ödendiğini, böylece TTK m.1472/1 hükmünde sigortalının haklarına halef olunduğunu, alacağın tahsil edilememesi üzerine …İcra Müdürlüğü’nün 2019/… sayılı dosyası ile icra takibine geçildiğini, davalıların yasal sürede itirazları üzerine takibin durduğu beyanları ile icra takibindeki 90.399,54 TL asıl alacağa tazminat ödeme tarihi olan 27.09.2018 tarihinden icra takibi 18.04.2019 tarihine kadar avans faizi işletilerek asıl alacak ile beraber 9.804,02 TL işlemiş faiz üzerinden takibin devamına, icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve ihtiyati haciz konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
1 nolu …vekili cevap dilekçesinde özetle aktif ve pasif husumete itiraz edildiğini, mal satış faturasında CIF kaydının yer aldığını, buna göre yükte meydana gelecek hasar veya kayba katlanma yükümlülüğünün alıcıya geçtiğini, satış faturasında peşin ödeme ibaraesinin yer aldığının görüleceğini, sigortalı … firmasının mal bedelini de tahsil ettiğinin anlaşıldığını, davacı sigortalısının emtia bedelini tahsil etmediğini kanıtlaması gerektiğini, dava dilekçesi ekinde sunulan poliçe şartlarına göre hasarın sigortacıya bildirileceği düzenlemesinin bulunduğunun ancak ekspertiz hasarın tespit edilmesinden yaklaşık 1 ay sonra bildirildiğinin anlaşıldığını, sigortalının hasardan önceden haberdar olduğu hususunda tartışma bulunmadığını, emtianın hasar bildirimi yapıldığı sırada çoktan imha edilmiş olduğunu, davacının sigortalısına poliçe şartlarını sağlamayan ve teminat kapsamı dışında bir ödeme yaptığının açık olduğunu, l nolu davalı tarafından taşımanın freight forwarder sıfatıyla organize edildiğini, konşimentonun diğer davalı tarafından düzenlendiğini ve deniz taşımasının diğer davalı tarafından yapıldığını, hasar deniz taşıması sırasında meydana gelmiş ise zarardan sorumlu olanın diğer davalı olduğunu, yükün taşıyana, satıcının sahasında ve satıcı tarafından yapılan istifleme ile yükleme neticesinde kapalı olarak teslim edildiğini, konşimetoda “shipper load, stow, count and seal” kaydının bulunduğunu, hasardan gönderenin sorumlu olduğunu, ekspertiz raporunda hasarın taşımanın hangi aşamasında meydana geldiğinin belirlenemediğini, konteyner üzerinde meydana geldiği iddia edilen göçüklerin emtia boşaltılmadan önce mi yoksa sonra mı oluştuğunun net olmadığının ifade edildiğini, zararın malın kusurlu yüklenmesi ve seçilmiş olan konteynere uygun olmaya ambalajlama nedeniyle meydana geldiğini, emtianın cam olduğu düşünüldüğünde ambalajlama ve istif işleminin önemli olduğunu, cam emtiasının yanlış sabitleme nedeniyle boş bırakılan alana devrildiğini, davacı ve sigortalının gönderdiği ihtarname tarihlerinin 17.04.2019 ve 22.05.2018 olmakla usul ve yasaya uygun geçerli bir hasar ihbarının yapılmadığını, sigortacı ile sigortalı arasında nispi sözleşmenin davalının sorumluluğunu etkilemeyeceğini, taşıyanın sorumluluk sınırının TTK m.1186 ve devamı maddeleri ile sınırlı olduğunu, icra inkar tazminatına hükmedilmemesi gerektiği beyanları ile davanın öncelikle husumetten, kabul görmez ise esastan reddi ile ihtiyati tedbir ve haciz taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2 Nolu Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalının armatör … firmasının “fiili taşıyanın” Türkiye acentesi sıfatını haiz olmaları nedeniyle kendilerine doğrudan husumet yöneltilemeyeceğini, taşımada kullanılan konşimento şartlarına güre uyuşmazlık halinde Londra Yüksek mahkemelerinin ve İngiliz Hukukunun yetkili olduğunu, davacının TTK kapsamında halef sıfatı kazanmadığını, CIF satışın söz konusu olduğunu, emtia nakliyat rizikolarına karşı sigortalanabilir menfaat sahibinin alıcı firma olduğunu, poliçe şartlarına göre hasar bildiriminin derhal yapılması gerektiği aksi takdirde hasar taleplerinin kabul edilmeyeceği düzenlemesinin bulunduğunu, sigortalının bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, taşıyana süresinde kanuna uygun hasar bildirimi yapılmadığından taşıyan lehine sorumsuzluk karinesinin doğmuş olduğunu, hasarın ispat edilemediğini, ekspertiz incelemesinin emtianın imha edildikten sonra ve sigortalının iletmiş olduğu fotoğraflar üzerinden yaklaşık 1 ay sonra yapıldığını, fiziki inceleme yapılmadığını, ekspertiz raporunun taşıyan lehine oluşan sorumsuzluk karinesinin aksini ispatlamaya yetersiz olduğunu, hasarın deniz taşımasında dava dışı … sorumluluğunda gerçekleşmediğinin sabit olduğu beyanları ile davanın yetki, pasif ve aktif husumet eksikliği nedeniyle usulden, hasarın ispat edilememesi nedeniyle esastan reddedilmesine ve %20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki hasar nedeni ile davacının sigortalısına ödediği hasar bedelinin TTK 1472 maddesi gereği davalıdan rücuen tahsili amacıyla yapılan icra takibine itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptaline ilişkin olduğu, uyuşmazlığın ise, tarafların husumet ehliyetinin olup olmadığı, geçerli bir sigorta sözleşmesinin bulunup bulunmadığı, geçerli bir sözleşme uyarınca ödeme yapılıp yapılmadığı, hasara ilişkin süresinde ve geçerli bir ihbarın olup olmadığı , hasarın deniz taşıması sırasında meydana gelip gelmediği, hasardan davalının sorumlu olup olmadığı, hasar miktarının tespiti ile davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı 2 nolu davalının Milletlerarası yetki itirazının kabul edilip edilmeyeceği noktasında toplandığı anlaşılmış, her ne kadar davalı … vekilince milletlerarası yetki itirazında bulunulmuş ise de Türk Şirketi olan davalının kendini daha iyi savunabileceği Türk Mahkemesinde milletlerarası yetki itirazında bulunması MK madde 2 ye aykırı olduğundan itirazın reddine karar verilmiş, icra takip tarihi dikkate alındığında TTK. 1188. Madde gereğince davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açıldığı kanaatine varılmıştır.
… İcra Müdürlüğü’nün 2019/… sayılı dosyası dosyamız arasına alındığı, dosyanın incelenmesinde, davacı tarafından davalılara karşı 18/04/2019 tarihinde icra takibine başlandığı, ödeme emrinin davalılara 25/04/2019 ve 26/04/2019 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlular tarafından 30/04/2019 ve 02/05/2019 tarihlerinde itiraz dilekçesi sunulduğu, davanın 12/09/2019 tarihinde, İİK 67 maddesi gereği 1 yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmış, taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası dosyaya sunulmuştur.
18/03/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Hasar miktarının 12.531,32 Euro olduğunu ancak fiziken ekspertiz incelemesi yapılmadığını, kırık cam emtiasının sovtaj değeri bulunduğunu ancak sovtaj çalışmanın yapılmayarak emtianın imha edilmiş olduğunu, Ekspertiz raporunun hasar bedelini ve hasarın hangi aşamada meydana geldiğini ispat edemediğini, kara taşıması sonunda boşaltmada anlaşılan hasarın tanımlı mal ve imha gözetilerek kadri marufundan olduğunu, geçerli bir sigorta sözleşmesinin bulunduğunu, Davacının TTK m. 1472 uyarınca sigortalısının haklarına halef olduğunu ve aktif husumet ehliyetinin bulunduğunu ancak davalıya rücu edilebilmesi için sigortalının mal bedelini tahsil etmemesi, tahsil etmiş ise ikame mal göndermesi veya alıcıdan temlik alarak ödemeyi almış olması hususlarının sigorta ticari kayıtları incelenerek tespit ve değerlendirilmesi gerektiğini aksi takdirde GIF satan ve mal bedelini tahsil ettiği karine olarak kabul edilen sigortalıya ödeme halinde, davalılara rücu edilemeyeceğini,1 nolu davalının kombine taşıma taşıyıcısı, 2 nolu davalının fiili deniz taşıyanı sıfatı ile olmak üzere, davalıların husumet ehliyetlerinin bulunduğunu, deniz taşıması süreci bakımından hasara ilişkin süresinde ve geçerli bir ihbarın yapılmadığını, hasarın hangi aşamada meydana geldiğini tespit etmenin mümkün olmadığını, zararın 2 nolu taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten ileri geldiği karinesinin aksinin ispat edilemediğini, somut taşımada l. nolu davalının akdi taşıyan olarak limandan kapıya, varma yerinde teslim şeklinde kombine taşıma üstlendiği gözetilerek, her ne kadar 2 nolu davalı açısından taşıma sürecinde hasar sabit değilse de; 1 nolu davalı açısından hasarın varma yerinde konteyner açılınca anlaşıldığını, yükün niteliğine uygun taşınmamasından kaynaklı hasar oluştuğunun anlaşıldığını, toplam 6 konteynerden sadece birinde meydana gelen bu hasarın kaba elleçleme ve aktarmalarda 1nolu davalının sorumluluk sürecinde meydana geldiğinin değerlendirildiğini, 1 nolu davalı açısından liman sonrası aşamanın da taşıma sürecine dahil olduğu gözetilerek TTK m.902 ve devamı hükümleri çerçevesinde zararın meydana geldiği aşama belli olmadığından, TTK 4.Kitap 1.Kısım ve 2.Kısım hükümlerine göre 1 nolu davalının sorumlu tutulabileceğini, davacının sigortalısının tazminat hakkı sabit olduğu varsayımında, 1 nolu davalının sorumlu tutulabileceği azami tazminatın 8.257,05 EURO olabileceğini, takibin ödeme tarihi kurları TL cinsinden olduğu gözetilerek 58.926,44 TL sınırlı sorumluluk limiti hesaplandığını, faiz ve tazminat talepleri bakımından, takibe konu alacağın akde aykırılık kaynaklı tazminat davası olduğu gözetilerek nihai takdirin mahkemeye ait olduğunu beyan etmişlerdir.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/19 Talimat numaralı bilirkişi raporunda özetle; Sigortalının dava dışı sigortalı şirket … San. Ve Tic. A.Ş. ‘ne ait 2018 yılına ait ticari deflerler incelemeye tabi tutulmuş olup, yapılan inceleme sonucunda dava dışı sigortalı şirketin, 6102 sayılı Y.TTK’nın 64/3 Md. göre, ticari defterlerin e.beratlarının 13.12.2011 tarihli, 28141 sayılı Resmi Gazete’de Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayımlanan 1 nolu “Elektronik Defter Genel Tebliği” ne uygun olarak alınmış olduğunu, yerinde inceleme tarihinde ticari defterlerin 6100 sayılı HMK nun 222. Maddesine göre delil niteliğini haiz olduğunu, dava dışı Sigortalı … San. ve Tic. A.Ş şirketi ticari kayıtlarında; 57.184,84-TL tutarlı emtia satış tutarının 09.03.2018 tarihinde kayıtlara alındığını, 13.09.2018 tarihinde 11.825,06-EURO karşılığı olmak üzere toplam 85.124,26-TL DEBİT NOTE ‘na istinaden Diğer Alacaklar hesabı karşılığı mal satış tahsilatı karşılığının kapatıldığını, sigortacı davacı şirketin ödeme kaydı, mevzuatına uygun tutulmuş ticari defterlerine yansıtılmış olduğunu, dava dışı şirket tarafından ayrıca ithalatçı firmaya mal gönderilmemiş olduğunu beyan etmiştir.
Dosyada mevcut ve davacı … tarafından düzenlenmiş olan … nolu Nakliyat Emtia Sigortası Abonman Poliçesine göre davacının dava konusu yükü dava konusu deniz taşıması bakımından nakliye rizikolarına karşı sigorta himayesi altına aldığı ve sigortalı olarak dava dışı … San. Ve Tic. A.Ş. nin gösterildiği, dava dışı sigortalı şirkete 27/09/2018 tarihinde 12.531,82 Euro ödeme yapıldığı tespit edilmiştir. Sigortacının sigortalının haklarına TTK 1472. Madde gereğince halef olabilmesi için geçerli bir sigorta sözleşmesi gereğince sigorta tazminatının ödenmiş olması, ayrıca zararın sigorta sözleşmesinde öngörülen rizikonun gerçekleşmesi sonucunda meydana gelmiş ve sigorta himayesi kapsamında bulunması ve rizikonun gerçekleşmesi sonucunda meydana gelen zararlar için sigortalının 3. Şahıslara karşı tazminat talep hakkına sahip olması gerekmektedir. Geçerli olmayan bir sigorta sözleşmesine dayanarak veya sigorta sözleşmesine göre sigorta himayesi kapsamında olmayan bir zarar için sigorta tazminatı ödendiği taktirde koşulları gerçekleşmediğinden davacı … açısından kanuni halefiyet gerçekleşmeyecektir.
Tüm dosya kapsamı itibariyle, davadışı sigortalı … San. Ve Tic. A.Ş. tarafından alıcı … … isimli şirkete 9 kasada bulunan net 23.215,73 kg. dekoratif cam emtiasının toplam 11.625,06 EURO bedel ve mal mukabili ödeme şekli ile CİF Gdynia teslim şartı satıldığı tespit edilmiştir. CİF (Cost, Insurance and Freight – mal bedeli, navlun ve sigorta) tipi satım şeklinde, satıcı belirlenen varma limanına malı gönderebilmek için gerekli navlunu ödemek ve nakliye sırasındaki rizikolara karşı sigorta himayesi temin etmekle yükümlüdür. CİF tipi satımda mallar gemiye yüklendiği andan itibaren hasar alıcıya geçeceğinden dolayısıyla satıcının malı teslim borcu bu anda ifa edilmiş olacağından taşıma sırasında meydana gelen hasardan satıcı hukuken etkilenmeyecek ve eğer satış bedelini tahsil etmişse, iade etmekle yükümlü olmayacak tahsil etmemişse, bu alacağını kaybetmeyecektir. Bununla birlikte Yargıtay bazı kararlarında, satıcının hukuki durumunda herhangi bir kötüleşme olmadığı hâlde, fiili duruma bakarak, satış bedeli henüz ödenmemiş ise satıcının da zarar görebileceğini kabul etmiştir. Ancak satıcının böyle bir durumda zarara uğramasının nedeni borçlu alıcının hasarı hukuka aykırı şekilde bahane ederek satıcının hukuken hak kazandığı alacağını ödemekten kaçınmış olmasıdır. Dolayısıyla böyle bir durumda satıcının zarara uğramasının nedeni taşıma sırasında meydana gelen hasar değildir. CİF tipi satım şekline göre dava konusu yükün mülkiyetinin ve yüke ilişkin yarar ve hasarın dava dışı alıcıya geçmiş olması nedeniyle dava dışı satıcının yük üzerinde sigortalanabilir menfaati olduğunun ispatlanması gerekmektedir. Bu kapsamda, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/03/2021 tarihli, 2021/… talimat sayılı bilirkişi raporunda dava dışı sigortalı … San. Ve Tic. A.Ş.’nin yurtdışında bulunan alıcı … şirketinden 57.184,84-TL. emtia satış tutarını 09.03.2018 tarihinde kayıtlarına aldığı, 13.09.2018 tarihinde 11.825,06-Euro karşılığı olmak üzere toplam 85.124,26-TL debit note ‘na istinaden Diğer Alacaklar hesabı karşılığı mal satış tahsilatı karşılığının kapatıldığı, bedelin tahsilat olarak kayıtlara alınarak ithalatçı şirketten mal karşılığı bedelin hesaben kapatıldığı ve dava dışı sigortalı şirket tarafından ayrıca ithalatçı alıcı şirkete mal gönderilmemiş olduğu hususunun tespit edildiği dikkate alındığında dava dışı sigortalı şirketin zarar görmediği, bu nedenle dava dışı sigortalı satıcının dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaatinin bulunmadığı, dolayısıyla davacının dava dışı sigortalısının haklarına TTK m. 1472 uyarınca halef olduğundan söz edilemeyeceği kanaatiyle aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş, davacının icra takibi başlatmakta kötüniyetli olduğunun ispatlanamaması nedeniyle davalı … Shıppıng … Denizcilik A.Ş. nin kötüniyet tazminatı talebinin de reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,
Koşullar oluşmadığından 2 nolu davalı … Shıppıng … Denizcilik A.Ş. vekilinin kötü niyet tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 1.210,21 TL den karar harcı olan 59,30 TL nin mahsubu ile fazla alınan 1.150,91 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekilleri için takdir edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılara verilmesine,
4-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 07/06/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır