Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/180 E. 2020/354 K. 10.12.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO :2019/180 Esas
KARAR NO :2020/354
DAVA :İtirazın İptali
DAVA TARİHİ :17/06/2019
KARAR TARİHİ :10/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili …Ş’nin, taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen şirketlerinden biri olduğunu, müvekkilinin, davalı/borçlu … San. Ltd. Şti’nin Türkiye’den Portekiz’e ihraç ettiği ürünlerin … ve … gemileri ile taşınması işini üstlendiğini, yapmış olduğu bu taşıma hizmetine istinaden müvekkili tarafından davalı adına 19/10/2018 tarihli … numaralı 2,725.00 EURO bedelli ve 15/10/2018 tarihli … numaralı 2,450.00 EURO bedelli navlun faturaları düzenlendiğini, ancak söz konusu faturalar karşılığı toplam 5.175,00 EURO tutarın, davalı tarafından müvekkiline ödenmediğini, bu sebeple müvekkilince davalı şirkete … Noterliği’nin 30.01.2019 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile toplam 5.175,00 EURO borcun ödenmesi ihtarında bulunulduğunu, gönderilen ihtarnameye rağmen borcun ödenmediğini, bunun üzerine müvekkilinin davalı şirketten olan alacağının tahsili maksadıyla … İcra Müdürlüğü’ nün 2019/… E. Sayılı dosyası nezdinde icra takibi başlatıldığını, davalı/borçlu tarafından takibe haksız ve kötü niyetli olarak itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, bunun üzerine TTK’nın m. 5/A hükmü gereğince arabuluculuğa başvurulduğunu, yapılan arabuluculuk toplantıları sonucunda anlaşma sağlanamadığını ileri sürerek yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, takibin haksız şekilde durmasına neden olan davalı/borçlu aleyhine %20 ‘den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin Portekiz’den almış olduğu sipariş üzerine … San. Tic. Ltd. Şti. ile iletişime geçtiğini ve siparişe konu malların üretimi için anlaştıklarını, müvekkilinin ürettirmiş olduğu kimyasal ürünlerin tenekeler içerisinde sıvı şekilde direkt deniz taşımacılığını gerçekleştirecek olan şirkete teslim edileceğini akabinde Portekiz’e gönderileceğini, bu kapsamda müvekkili tarafından ürettirilen kimyasal ürünlerin Portekiz’e nakliyatı için müvekkilinin, davacı şirket … ile anlaştığını, ürettirilen kimyasal malların Portekiz’e deniz taşımacılığı ile nakliye edilmek üzere davacı şirket … ‘ın malların taşınması üzere anlaşmış olduğu … A.Ş’ye teslim edildiğini ve akabinde malların İzmir Aliağa Limanı’ndan, Portekiz Monosinhos’ta bulunan … Limanı’na taşındığını ve varma limanında sipariş edilen malların düzenlenen konşimento uyarınca … tarafından teslim alındığını, bu süreçte malların üretici …’dan nakliyeyi gerçekleştirecek olan şirkete hazır bir şekilde teslim edildiğini ve müvekkilinin sürece hiçbir suretle dahil olmadığını, ülkeye giriş esnasında yapılan gümrük incelemesinde, … ve … numaralı konteynerlerde mevcut sıvı haldeki kimyasalların konteynerlerden dışarıya sızmakta olduğu ve malların telef olduğunun görüldüğünü, malların telef oluşu ve konteynerlerden sızması üzerine konteynerlerin gümrükten taşındığını ve bağımsız “…” adlı şirket tarafından duruma ilişkin inceleme ve raporlama yapıldığını, müvekkili tarafından Portekiz’e taşımacılığı yapılacak olan kimyasal malların niteliği ve cinsi hakkında bildirimin “declaration of goods” başlıklı evrak aracılığıyla deniz taşımacılığını gerçekleştirecek olan davacı şirketçe gerçekleştirildiğini, deniz taşımacılığını gerçekleştirecek olan davacı … tarafından anlaşılan … A.Ş.’nin taşınacak olan malların mahiyetini bilmekte olmasına rağmen taşımacılığı gerçekleştirdiği ve malların münhasıran sorumluluğunda olduğu esnada gerekli özeni göstermediğini ve taşımacılık yaptığı konteynerlere gelen darbe nedeni ile malların hasar görmesi ile müvekkilinin zararına yol açtığını, taşıdığı malların mahiyetine ilişkin bilgiyi haiz olduğu halde müvekkili şirkete ait malların bulunduğu konteynerin darbe alması ve bundan bahisle telef olan mallar ile müvekkilinin uğramış olduğu zarara ilişkin münhasır sorumlulardan birinin davacı şirket … tarafından anlaşılmış olunan … A.Ş’ de olduğunu, müvekkilinin davacı şirket … ‘e dava dilekçeleri ekinde mevcut faturalara ilişkin bahse konu taşıma hizmetini aldığı sırada mallarının zayi olması sebebi ile uğradığı zararın hiçbir şekilde karşılanmamış olması sebebi ile ödeme yapmadığını, davacı şirket tarafından dava dilekçelerinde belirtmiş oldukları 19.10.2018 tarih … numaralı, 2.725,00 EUR bedelli ve 15.10.2018 tarihli. … numaralı ve 2.450,00 EUR bedelli faturalar beyan ettikleri üzere hizmet karşılığı talep edilmekte olup müvekkilinin bu hizmeti alamamış olduğunu; müvekkilinin davacı şirketten telef olan mallarına ilişkin karşılanmayan zararı kapsamında alacağının mevcut olduğu, davacı şirket tarafından düzenlenen bahse konu bu iki fatura hakkında iş bu dava ikame edilmeden önce faturalardan sadece birinin müvekkili için düzenleneceği diğer faturanın ise dava dışı Portekizli şirketin ödeyeceği şekilde düzenleneceği hususunda anlaşılmış olmasına rağmen davacı şirket tarafından faturaların ikisini de müvekkili adına düzenlendiğini, nakliyesi sağlanan malların telef oluşu nedeniyle Portekizli alıcı firmanın Müvekkiline rücu etmiş olduğunu 23.700,47 Euro ve faizi oranında müvekkilinin zararı bulunduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda özetle; dava konusu taşımalarda davacının (akdi) taşıyan, davalının ise taşıtan sıfatlarına sahip olduğu, taraflar arasındaki navlun sözleşmelerinden kaynaklanan taşıma borcunun davacı taşıyan tarafından asıl taşıma sözleşmesi marifetiyle ifa edilmiş olduğu hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, dava konusu … gemisi ile gerçekleştirilen navlun bedelini davacının taşıyan sıfatıyla talep edebileceği, dava konusu yük hasarına ilişkin süresinde bildirim yapılmadığından taşıyan lehine iki karine doğduğu, … gemisi ile gerçekleştirilen taşımada bir kısım eşyanın hasara uğraması eşyanın içinde bulunduğu tenekelerin dayanıksızlığına ve konteyner içinde üst üste yüklenmiş olmasına dayandığından taşıyanın sorumluluğunun söz konusu olmadığı, darbe alan konteyner içindeki eşyanın darbeye bağlı aldığı hasar bakımından konişmentodaki Free Out şartı gereği boşaltma gönderilenin yükümlülüğünde olduğundan ve konteynerin boşaltmadan önce gemide iken darbe almış olduğu ispatlanamadığından taşıyanın bu hasardan da sorumlu tutulamayacağı, her iki konteyner bakımından eşyanın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebepten hasara uğramış olduğunun ispatlanamadığı, … gemisi ile yapılan taşımada meydana gelen yük hasarının taşıyanın her iki navlun alacağı üzerinde bir etkisinin bulunmadığı ve taşıyanın navlunu talep edebileceği kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Açılan dava, navlun alacağının tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali davası olup İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama, dosya kapsamı deliller ile uyumlu olması nedeniyle içeriğine itibar edilen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte incelenip değerlendirildiğinde, dava konusu uyuşmazlığın, davacı tarafın dava konusu 2.725 EURO ve 2.450 EURO bedelli faturalar nedeniyle davalı taraftan navlun alacağı bulunup bulunmadığı, emtiadaki hasardan hangi tarafın sorumlu olduğu ve sorumluluğun navlun ücretine etkisi noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlıkta davacının taşıyan sıfatıyla taşıma taahhüdünde bulunduğu, davalının ise eşyanın taşınması kendisine karşı üstlenilen taşıtan olduğu hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Dosyaya dava konusu emtiaya ilişkin iki ayrı konişmento sunulmuştur. Her iki konişmento … tarafından taşıyan sıfatıyla düzenlendiğinden dava dışı … ‘ ın fiili taşıyan olduğu anlaşılmaktadır. … nolu konişmento … gemisi ile gerçekleşen … ve … nolu konteynerler muhteviyatı toplam 46.900 kg eşyaya ilişkindir. … nolu konişmetno ise … gemisi ile taşınacak … ve … nolu konteynerler muhteviyatı toplam 37.328,580 kg eşyaya ilişkindir. Konişmentoların her ikisinde eşyanın gemiye yüklenmesi ve gemiden boşaltılması işlemlerinin taşıtan/gönderilen tarafından yerine getirileceğine ilişkin Free In/ Free Out kayıtları ile konteyner muhteviyatı tüm yükün aynı taşıtana ait olduğuna dair FCL kaydı yer almaktadır. … nolu konişmento muhteviyatı 46.900 kg’lık eşyaya ilişkin dava dışı … muhatap alınarak davalı … tarafından düzenlenen 03.10.2018 tarihli faturada eşyanın teslim şeklinin EXW/Turkey olduğu kayıtlıdır. EXW teslim şeklinin kararlaştırıldığı satım sözleşmelerinde satıcının alıcıya karşı ve alıcının da satıcıya karşı taşıma sözleşmesini kurma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Davalı, davacının kendisine karşı taşıma taahhüdünde bulunduğunu ikrar ettiğinden, davalı satıcının taşıtan sıfatına sahip olduğu kabul edilmelidir.
… nolu konişmento muhteviyatı 37.328,580 kg eşyaya ilişkin faturada ise teslim şeklinin CFR Portekiz olduğu kayıtlıdır. Aynı teslim şekli kaydı ilgili gümrük beyannamesinde de yer almaktadır. CFR teslim şeklinin kararlaştırıldığı satım sözleşmelerinde taşıma sözleşmesi kurma yükümlülüğü satıcı üzerindedir. Buna göre tarafların belirttikleri üzere, taşıtan sıfatı davalı satıcı …’a aittir. TTK m. 1200’e göre, navlunun borçlusu taşıtandır. Dava dışı alıcı … konişmentolarda gönderilen olarak kayıtlı bulunup gönderilenin navlun borçlusu haline gelmesi belli koşullara bağlıdır. Dosyadaki konişmentolarda ise navlunun gönderilen tarafından ödeneceğine dair bir kayıt yer almamakta; tam tersine navlunun peşin olarak taşıtan tarafından ödeneceğine dair “freight prepaid” kaydı bulunmaktadır. Dolayısıyla dava dışı gönderilen navlun sözleşmesi esaslarına göre navlun borçlusu haline gelmemiştir. Bu sebeple, her ne kadar dosyadaki elektronik posta yazışmalarında navlun faturalarından birisinin dava dışı alıcı muhatap alınarak düzenlenmesi istenmiş olsa da, dava konusu taşımalarda davalı … taşıtan sıfatıyla navlun bedelinden sorumludur. Taşıyanın eşyanın uğradığı hasardan veya ziyadan sorumlu tutulması için, hasarın veya zıyaın sefer sırasında meydana gelmiş olması gerekli ve yeterli olmayıp, hasara veya zıyaa sebep olan olgunun eşya taşıyanın hakimiyetinde iken meydana gelmiş olması gerekir. Ayrıca taşıyan veya adamlarının kusurunun bulunması gereklidir. Geminin 02.11.2018 tarihinde varma limanına ulaştığı ve konteynerlerden sızmanın tespit edildiği hususunda tereddüt olmadığına göre, dosyaya sunulan delillerden süresi içinde hasar bildiriminin yapıldığı da tespit edilememektedir. Eşyanın uğradığı hasar veya zıya resmi inceleme ile tespit edilmemiş ve taşıyana da bildirilmemiş ise eşyanın konişmentoda olduğu gibi teslim edildiği ve eşyada bir hasar veya zıya söz konusu ise bunun taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten kaynaklandığı şeklinde iki karine doğar. Yükle ilgili gönderilenin bu iki karinenin aksini, diğer bir anlatımla eşyanın hasara veya zıyaa uğramış şekilde teslim edildiğini ve bu hasar veya zıyaın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebepten kaynaklandığını, ispat etmesi gereklidir. Dava konusu olayda da kanuna uygun ihbar yapılmadığından bu iki karinenin doğduğu kabul edilmelidir.
Dava konusu eşyanın konteynerlere yüklenmesi işinin dava dışı tedarikçi … tarafından gerçekleştirildiği ve taşıyana teslim edildiği davalının cevap dilekçesinde kabul edilmektedir. Dava konusu olayda eşyada akma olduğu varma limanında konteynerlerdeki sızma sonucu tespit edilmiştir. Hasara/zıyaa ilişkin AVR tarafından düzenlenen Ekspertiz Raporunda yükleme işlemleri gönderici tarafından gerçekleştirildikten sonra konteynerlerin … isimli gemiye yüklendiği, … nolu ve … nolu konteynerin her ikisinde de akma olduğu; ancak ikinci konteynerdeki akmanın daha kapsamlı olduğu belirlenmiştir. Rapora göre, konteynerlereki hasarın ortaya çıkma sebebi temelde tenekelerde kullanılan metalin dayanıksızlığıdır ve tenekelerin üst üste bindirilmiş olması altta kalan tenekelerin çatlamasına sebep olmuştur. … nolu konteynerdeki darbenin konteynerde meydana getirdiği iç basıncın etkisinin yanında, yine alt sıralardaki bazı tenekelerin materyallerindeki dayanıksızlığın da alt sıradaki tenekelerin bazılarında akmaya sebep olduğu raporda açıklanan diğer bir husustur. Mahkememizce atanan teknik bilirkişi incelemesinde de ekspertiz raporundaki değerlendirmeler yerinde bulunarak dosya kapsamına göre aynı değerlendirmeler yapıldığından, somut olayda … nolu konteyner muhteviyatı eşyanın sızması sonucunda hasara uğramasının sebebi eşyanın içinde bulunduğu tenekelerin dayanıksızlığı ve taşımaya uygun olmayacak şekilde üst üste yüklenmiş olmasıdır. Bu durumda söz konusu konteynerdeki eşyanın hasara uğramasında taşıyan veya adamlarının kusurunun bulunmadığı, TTK m. 1178 gereğince yüke özen gösterme borcunun ihlal edilmediği, taşıyanın meydana gelen hasarın sebep olduğu zarardan sorumlu tutulamayacağı sonucuna varılmaktadır. … nolu konteyner bakımından ise, sızma olan tenekelerin bir kısmındaki sızmanın sebebi yine tekenelerin dayanıksızlığı ve üst üste yüklenmesi olarak tespit edilirken, bir kısmının konteynerin aldığı darbe sebebiyle hasara uğramış olduğu belirlenmiştir; ancak hangi tenekelerin hangi sebeple hasara uğramış olduğu tespit edilmemiştir. … nolu konteynerin yükleme sırasında hasarlanmış olduğunu ortaya koyan bir delil dosyada yer almadığından konteynerin sağlam olarak taşıyana teslim edildiği ancak varma limanında hasarlanmış olduğunun tespit edildiği anlaşılmaktadır. Ekspertiz Raporunun 3. sayfasında konteynerlerdeki sızıntının boşaltma sırasında fark edildiği belirtilmiş olsa da, dosyada boşaltmadan önce tutulmuş bir tutanak bulunmamaktadır. Konişmentoda bulunan “Free out” şartına göre boşaltmayı gönderilen üstlenmiş olduğundan konteynerin boşaltmanın başlangıcında eşya henüz gemide iken hasarlanmış olduğunu davalının ispat etmesi gereklidir. Dosyaya sunulan delillerden konteynerin boşaltma işlemi başlamadan önce darbe almış olduğu tespit edilememektedir. Dolayısıyla konteynerin aldığı darbeye bağlı olan hasar kısmından da, taşıyanın sorumlu tutulması mümkün değildir. Neticeten her iki konteyner muhteviyatı yük bakımından hasarın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebepten kaynaklandığı ispat edilememiştir.
Taşıma konusu eşyanın hasara/zıyaa uğramasının navlun alacağına etkisi TTK m. 1198 ve m. 1199 hükümlerinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre, öncelikle eşyanın hasara uğramış olmasının taşıyanın navlun alacağı üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Bu prensip TTK m. 1198 hükmünde taşıyanın hasarlanan eşyayı navlun yerine kabul etmekle yükümlü olmadığına ilişkin ifadeden çıkmaktadır. Dolayısıyla eşyanın hasara uğraması halinde yükle ilgilinin taşıyana karşı tazminat talep hakkı bulunurken, taşıyanın da taşıtandan navlunu talep etme hakkı varlığını devam ettirmektedir. Eşyanın zıyaa uğraması halindeyse, TTK m. 1198 gereğince zıyaın sebebi bir kaza ise taşıyan navlun hakkını kaybeder. Kanun koyucunun kullandığı “kaza” ifadesi, hem taşıyanın hem de yükle ilgililerin veya bunların fiillerinden sorumlu oldukları kişilerin kusurundan kaynaklanmayan tesadüfi sebepleri belirtmektedir. Dava konusu navlun alacağı davacı … tarafından davalı …uhatap alınarak düzenlenen 2,725 Euro ve 2.450 Euro bedelli iki ayrı faturaya dayanmaktadır. Yük hasarı … gemisi ile yapılan 2.725 Euro bedelli taşımaya ilişkin olduğundan … gemisi ile yapılan taşımanın navlun alacağı … gemisi ile gerçekleştirilen taşımada eşyanın hasara uğraması ile herhangi bir ilişkisi yoktur. Bu sebeple … gemisi ile yapılan taşımada eşyanın hasara uğramış olması … gemisi ile yapılan taşımanın navlun alacağı bakımından bir etki doğurmaz. Her iki taşımanın da ifa edildiği hususunda tereddüt bulunmadığından davacı taşıyanın … gemisi ile gerçekleştirdiği taşımanın navlun ücretini talep hakkı bulunmaktadır. … gemisi ile yapılan taşımaya ilişkin navlun bedeli bakımından da eşyanın hasara/zıyaa uğramış olması herhangi bir etki doğurmayacaktır. Dolayısıyla davacı taşıyan bu taşımaya ilişkin navlunu da talep hakkına sahip olacağından davacının davasının kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
Davacı tarafın davalı tarafı … Noterliği’ nin 30.01.2019 tarihli ihtarnamesi ile usulune uygun temerrüde düşürdüğü anlaşılmakla işlemiş faiz talebinin kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının KABULÜ ile … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… esas sayılı icra dosyasına yapılan itirazın İPTALİ ile takibin talep gibi devamına(2.450 Euro ve 2.725 Euro fatura alacakları ve 26,58 Euro,28,22 Euro işlemiş faiz toplam 5.229,80 Euro üzerinden) kabul edilen asıl alacak toplamı 5.175 Euro’ya takip tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a madde ve fıkrası uyarınca faiz uygulanmasına,
2-Kabul edilen asıl alacak likit olduğundan kabul edilen asıl alacağın %20’si olan 6.174,49 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar harcı olan 2.132,76 TL’den peşin alınan 438,24 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.694,52 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan (489,04 TL ilk harç 91,00 TL posta ücreti ve 1.700,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam)2.280,04TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı vekili için takdir edilen 4.683,29 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/12/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır