Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/177 Esas
KARAR NO : 2020/234
DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 16/11/2017
KARAR TARİHİ : 13/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı sigortalı … San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Malezya’dan ithal edilen nitril muayene eldiveni emtiasının Türkiye’ye taşınması için davalı ile anlaşıldığını, … nolu konşimento ile … adlı gemi ile yapılan taşıma sonrası emtianın … Gümrüğüne getirildiğini, emtianın sigortalı firmaya tesliminde bir kısım emtianın hasarlı olduğunu, … nolu konteyner üzerinde bulunan delik nedeniyle 122.000 adet eldivenin ıslanma nedeniyle hasar gördüğünün tespit edildiğini, davalı taşıyana 24.11.2015 tarihli ihtarname gönderildiğini, 11.11.2015 tarihinde yapılan ekspertizde 61 kolide 122.000 adet eldivende tatlı su kaynaklı hasar tespit edildiğini, steril özelliğini kaybeden tıbbı amaçlı eldivenler için sovtaj tenzili sonucunda sigortalıya 5.506,14 TL tazminat ödendiğini, davalıya gönderilen rücu mektubuna dönüş alınamaması üzerine …. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, davalıların itirazı üzerine takibin durduğu belirterek …. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… E. Sayılı dosyasına vaki itirazın iptali ile takibin devamına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; konşimento ve arka yüzünün dosyaya ibraz edilmediğini, hangi mercinin yetkili olduğunun bilinmediğini, hasar nedeninin hukuki delil ve kanıta dayandırılması gerektiğini, emtianın teslimi sırasında hasar tutanağının düzenlenmesi gerektiğini, ilk aşamada hasarın fark edilmesinin olanaksız olduğu durumlarda teslim alındığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde taşıyana noter aracılığıyla ihtarname çekilmesi gerektiğini, ihtarname çekilmez ise hasar olsa dahi taşıyan firmanın sorumluluktan kurtulacağını, geçerli ve uygun bir hasar tutanağının dosyada bulunmadığını, emtianın kapalı ambalajı tamamen açıldıktan sonra fotoğraflanarak hasar bildirimi yapıldığını, hasarın nerede ve nasıl olduğuna dair bir delil bulunmadığını, hasar bedelinin yüksek ve fahiş olduğu belirterek yetki görev yönünden ve esas yönünden davanın reddini, masraf, harç ve avukatlık ücretinin davacı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Dava, … Asliye Ticaret Mahkemesinin 02/05/2018 tarih, 2017/… esas ve 2018/… karar sayılı görevsizlik kararı üzerine davacı vekilinin talebi ile mahkememize gönderilmiş olup, mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılarak yargılamaya bu esas üzerinden devam olunmuştur.
Dava, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki sigortalısına ödediği hasar bedelinin davalıdan rücuen tahsili amacıyla yapılan icra takibine itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptali davası olup; uyuşmazlığın, tarafların husumet ehliyetlerini haiz olup olmadıkları, davacı sigortalısına ait emtiaların hasarlanmasında davalının kusur ve sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, dosyada usule uygun hasar ihbarının bulunup bulunmadığı ve buna göre varsa davacı alacağının miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
… İcra Müdürlüğü’nün 2016/… Esas numaralı icra takip dosyası incelendiğinde, davalı borçlu aleyhine 16/11/2016 tarihinde icra takibine başlandığı, davalı borçluya ödeme emrinin davalı borçluya 23/11/2016 tarihinde tebliği akabinde davalı borçlu tarafından 29/11/2016 tarihinde borca itiraz dilekçesi sunulduğu eldeki davanın ise 16/11/2017 tarihinde İİK 67 maddesi gereği 1 yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan raporda özetle; davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğunu, davalının pasif husumet ehliyetinin bulunduğunu, geçerli bir sigorta sözleşmesinin olduğunu, sigorta sözleşmesi uyarınca ödeme yapılmış olduğunu, hasarın 5.506,14 TL olduğunu, hasarın deniz taşıması sırasında ve/veya davalının veya ifa yardımcılarının zilyetliğinde iken hasarlanmış olduğunu, hasardan davalı akdi taşıyanın sorumlu olduğunu, emtiadaki hasarın, akdi taşıyanının zilyetliğinde olduğu bir aşamada meydana gelmiş olduğunu, süresinde yapılmış bir ihbarın bulunmadığını, ancak TTK m.1185 f.4 uyarınca taşıyanın lehine olan karinenin aksinin dosyada bulunan tutanak ile davacı tarafından ispat edilmiş olduğu kanaatlerine varıldığı bildirilmiştir.
Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası, navlun faturası dosyaya sunulmuş.
Dosyaya sunulan … numaralı 22/09/2015 tarihli konşimento kayıtları incelendiğinde; yükleme limanının Port Klang/Malezya, boşaltma limanının İstanbul olduğu, konşimentoda yükleten olarak dava dışı satıcı … gönderilen … Bankası emrine, ihbar edilen olarak alıcı dava dışı sigortalı …, taşıyan olarak …’ın kayıtlı olduğu anlaşılmıştır…. numaralı mühürlü konteyner muhtevası 3396 paket … eldiven emtiasının “… ” adlı gemi ile taşındığı ve konşimentoda, davalı … Tic. Ltd. Şti. teslimin yapılmak üzere müracaat edileceği firma olarak kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
12.10.2015 Tarihli … numaralı Navlun Faturası incelendiğinde ise, faturanın davalı …Tic. Ltd. Şti. tarafından, dava dışı sigortalı alıcı … adına ve “Navlun Bedeli” açıklaması ile düzenlendiği anlaşılmıştır.. Faturada … numaralı konşimento detaylarına; gemi adı, konteyner no, yükleme ve tahliye limanı v.b. bilgilerine ayrıntılarıyla yer verildiği gürülmektedir.
Dosyaya sunulan bir diğer delil olan 20/09/2015 tarihli satış faturası satıcı ile alıcı arasında kurulan satış sözleşmesini ispat etmektedir. Buna göre satıcı sıfatı dava dışı … . dir. Teslim şekli “FOB (Free on board: Gemi Bordasında Teslim)” dur. Bu teslim şeklinde, bilirkişi raporunda açıklandığı üzere, satıcı, malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Alıcının sorumluluğu, sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini ödemek, belirlenen tarihte ve yerde mallarını teslim almak olup, bu andan itibaren bütün masraflar ve risk alıcıya aittir. Navlun sözleşmesini kurma borcu da alıcının üzerinde olmakla eldeki dosya bakımından dava dışı sigortalı … aynı zamanda taşıtan sıfatını da haizdir.
Dava halefiyete istinaden açılmış olmakla; davacının aktif husumet ehliyetinin belirlenmesinde sigortacının halefiyeti şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti gerekmektedir. Bu bağlamda TTK 1472 maddesi uyarınca sigortacı sigortalının üçüncü şahıslara karşı haiz olduğu talep haklarına halef olur. Davacı sigortacının, sigortalısının haklarına halef olabilmesi için sigortalının üçüncü şahıslara karşı tazminat talebi hakkına sahip olması, sigortacının sigorta tazminatını ödemiş olması ve geçerli bir sigorta sözleşmesinin var olması gerekir.
Uyuşmazlıktaki 22/09/2015 düzenleme tarihli nakliyat emtia sigorta poliçesi incelendiğinde; sigorta ettiren ve sigortalı sıfatının …’e ait olduğu, poliçenin, konşimento muhtevası eldiven emtiasının Malezya’dan İstanbul’a kadar deniz taşınması sırasındaki riskler için düzenlendiği görülmektedir. Yukarıda belirtildiği üzere FOB satışta eşyanın belirlenen teslim yerine kadar taşınması sürecinde hasara katlanma yükümlülüğü alıcıya aittir. Bu kapsamda geçerli bir sigorta sözleşmesi mevcuttur. Davacı sigortacı tarafından, sigortalısına 30/12/2015 tarihli dekont ile 5.506,14 TL tazminatın ödendiği görülmektedir. Buna göre davacının TTK 1472 maddesi uyarınca sigortalısının haklarına halef olduğu ve davacının aktif husumetinin bulunduğu kabul edilmiştir.
En genel ifadesiyle taşıyan, deniz yolu ile yük taşıma taahhüdünde bulunan kişi olarak tanımlanmaktadır. Diğer taraftan TTK 1238 de konşmentoyu taşıyan sıfatıyla imzalayan veya konişmento kendi ad ve hesabına imzalanan kişinin taşıyan sayılacağını hüküm altına alınmıştır. Keza konişmento dışında, taraflar arasındaki elektronik yazışmalar veya benzeri bilgi ve belgeler yahut navlun faturası düzenleme gibi hususlar da taşıyan sıfatını tespite imkan vermektedir. TTK 921 maddesi gereğince ücret olarak taşıma giderlerini de içeren tek bedel kararlaştırılmışsa taşıma işleri komisyoncusu taşımaya ilişkin olarak taşıyanın hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Yargıtay çeşitli kararlarında navlun faturası düzenlenmiş olması hâlinde, faturayı düzenleyenin TTK 921 maddesi uyarınca, fiili olarak taşıma işlemini gerçekleştirmemiş olsa dahi, akdi olarak taşıyan sayılacağına hükmetmiştir. Buna göre davalının pasif husumet ehliyeti bakımından yapılan değerlendirmede, yukarıdaki açıklamalar gereği TTK 1138 maddesi anlamında navlun sözleşmesinin dava-dışı sigortalı alıcı … ile davalı firma arasında kurulduğu, navlun faturasını düzenleyen, davalının, dava-dışı sigortalı alıcı ile kurulan navlun sözleşmesinin tarafı olduğu ve akdi taşıyan sıfatına ve dolayısıyla pasif husumet ehliyetine sahip olduğu kabul edilmiştir.
TTK 1185 maddesi gereği zıya veya hasarın haricen belli olması durumunda en geç eşyanın gönderilene teslimi sırasında, haricen belli olmaması halindeyse eşyanın gönderilene teslimi tarihinden itibaren aralıksız olarak hesaplanacak üç gün içinde taşıyana ihbar edilmesi gerekmektedir. İhbar yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde eşyanın konişmentoda yazılı olduğu şekilde teslim edildiği ve herhangi bir zıya veya hasar söz konusu ise bunun taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten ileri geldiği yönünde iki karine doğmakta olup, eldeki dosyada davacının bu iki karinenin aksini ispat ederek davalının sorumluluğunu ispatlaması gerekmektedir.
Konteynerin gümrük işlemlerinin 22/10/2015 tarihinde tamamlandığı, 28/10/2015 tarihinde … Gümrük Müdürlüğünden teslim alınarak emtiaların alıcıya teslim edildiği görülmektedir. Bu belgelerden, akdi taşıyan davalının sorumluluğunun 28/10/2015 tarihinde konteynerin … limanından çıkması ile sona erdiği tespit olunmuştur.
Dosyada hasarın ihbarı anlamında önem taşıyan belgeler; 24/11/2015 tarihinde dava dışı alıcı sigortacı tarafından, davalıya gönderilen ihtarname ile 28/10/2015 tarihli tutatanaktır.
24/11/2015 tarihinde dava dışı sigortalı tarafından davalıya gönderilen ihtarnamenin değerlendirilmesi neticesinde; TTK 1185 maddesi kapsamında bu ihtarname bakımından süresinde bir hasar ihbarının yapılmadığı anlaşılmıştır.
Ancak yukarıda açıklandığı üzere, bu karinelerin aksi ispat olunabilir. Bu bakımdan, TTK 1185 maddesi 4. fıkrası uyarınca, davalı taşıyan lehine olan karinenin aksinin ispat edilip edilmediği sorusunun cevaplanması gerekmektedir.
Konteynerin gümrük işlemlerinin 22/10/2015 tarihinde tamamlandığı, 28/10/2015 tarihinde … Gümrük Müdürlüğünden teslim alınarak aynı gün alıcının deposuna nakledildiği, bu tarihte de bir hasar tutanağı düzenlendiği görülmektedir. Düzenlenen tutanakta, “ … nolu konteynerin tavanında bulunan delik sebebiyle, içerisinde bulunan nitril eldivenlerin ıslandığı” belirtilmektedir. Eksper raporunda yer verilen fotoğraflarda konteyner tavanında delik olduğu açıkça görülmektedir. Buna göre, davalı bakımından dosyada mevcut tutanak ile taşıyan lehine oluşan karinenin aksinin ispat edildiği, dosyadaki hasarın konteyner elverişsizliğinden kaynaklandığı ve davalının taşıyan olarak hasar nedeniyle sorumlu bulunduğu mahkemece kabul edilmişitir.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporundaki tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak davanın kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜ ile … İcra Müdürlüğü’nün 2016/… E. Sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın iptaline, takibin 5.506,14 TL asıl alacak ile 428,10 TL işlemiş faiz bakımından devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına,
2-Karar harcı olan 405,36 TL’den peşin alınan 31,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 373,96 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan (67,40 TL ilk harç, 136,60 TL posta ücreti ve 1.800,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam) 2.004,00 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı vekili için takdir edilen 3.400,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı taraf yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/10/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır