Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/176 E. 2020/378 K. 23.12.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/176 Esas
KARAR NO : 2020/378
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 08/05/2015
KARAR TARİHİ : 23/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin donatını olduğu … IMO’lu Türk bandıralı … Gemisinin … Sigorta A.Ş tarafından tekne makine rizikolarına karşı … numaralı … Poliçesi tahtında 19/10/2012 başlangıç tarihi olmak üzere bir sene süreliğine sigortalandığını, müvekkili şirketin poliçe döneminde ve hasar sonrasında bütün ilişkilerini … Sigorta A.Ş ile yürüttüğünü, bu sigorta şirketinin … Sigorta A.Ş olarak faaliyet göstermeye başladığı hususunda hiçbir surette bilgilendirilmediklerini, çok geç aşamaya kadar aslen sigortalı konumunda olan müvekkilinin hasar tespiti konusunda bilgilendirilmediklerini, davalı tarafından …. İcra Müdürlüğünün 2015/… esas numaralı dosyasıda icra takibine borca, faize ve tüm ferilerine yapılan itirazın iptaline, takibin devamına, karşı taraf aleyhine % 20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, davanın kabulüne ve 1.299.068,USD alacağın 03/02/2013 tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarınca USD para birimi ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödenen en yüksek banka faizi ile birlikte tahsiline, yargılama masrafları ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Tekne sigortasına davalı tazminat talebine ilişkin huzurdaki davanın TTK m 5(2) gereği deniz ticaretine ve deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilmiş olan İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesinin görev sahasına girdiği ve bu nedenle görevsizlik kararı verilmesini gerektiğini, dava öncesindeki icra takibinin hasarın meydana geldiği 21/12/2012 ve ihbar edildiği 24/12/2012 tarihlerinden itibaren 2 yılın dolmasından sonra başlatıldığını, bu nedenle zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu ve davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının tazminat talebinde bulunabilmesi için öncelikle sigorta kapsamında karşılanması gereken bir zararın varlığını geçerli ve yeterli delillerle ispat etmesi gerektiğini beyanla öncelikle görevsizlik kararı verilmesini, ipotek alacaklısı olarak poliçede dain-i mürtehin olarak görünen … Bankası A,Ş.’nin sigorta tazminatının davacıya ödenmesine muvakafat etmediği gözetilerek davanın dava şartı (aktif husumet ehliyeti) yokluğundan reddine ve her halükarda davanın esastan reddine karar verilmesini ve dava konusu edilen alacağın % 20’den az olmamak kaydı ile kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Dava; … poliçesine dayanan tazminat alacağının tahsili için davalı sigorta şirketi aleyhine başlatılan icra takibine itirazın iptali davası olup, dava konusu olan … İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı dosyasının incelenmesinden, alacaklı … Tic. Ltd. Şti. tarafından borçlu … Sigorta A.Ş. aleyhine 30/01/2015 tarihinde 3.042.894,98.TL’nin tahsili için ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalının borca ve fer’ilerine itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğu, takibe itiraz ile davanın süresinde olduğu anlaşılmıştır.
Dosyanın … Asliye Ticaret Mahkemesinin 21/03/2019 tarih 2019/… esas, 2019/… karar sayılı görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine mahkememize geldiği belirli olup, davacı vekilinin görevsizlik kararının kesinleşmesinden sonra HMK’nun 20.maddesine göre süresinde gönderme talebinde bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan ipotek devir sözleşmeleri ve gemi sicil kaydının incelenmesinden, dava konusu sigortalı gemi ile ilgili olarak … Bankası lehine … Noterliğinde düzenlenen 17/02/2009 tarihli, … yevmiye nolu ipotek belgesi ile 4.500.000,00USD bedel üzerinden ipotek tesis edilip ipotek hakkının gemi siciline kaydedildiği, sigorta poliçesinde de … Bankasının dain ve mürtehin olarak gösterildiği, bu durumda sigorta tazminatını talep hakkının sigorta poliçesinin lehdarı ve ipotek alacaklısı olan … Bankasına ait olduğu, bankanın ipotek hakkını … Noterliğinde 08/03/2016 tarih, … yevmiye nolu devir sözleşmesi ile … San. Ve Tic. Ltd. Şti.ne devrettiği, bu şirketin de … Noterliğinin 30/10/2016 tarihli … yevmiye nolu devir sözleşmesi ile … ‘na devrettiği, devir sözleşmelerinin gemi siciline kaydedildiği, ipotek alacaklısı … tarafından imzalı 21/12/2016 tarihli muvafakatname ile davacı … Tic. Ltd. Şti.nin açmış olduğu işbu davaya muvafakat edildiği anlaşılmıştır. Bu şekilde ipotek hakkının temliki ile ilgili TTK’nun 1038.maddesinde düzenlenen yasal koşullar yerine getirilmiş olduğundan ipotek ile teminat altına alınan alacak hakkı sonuçta dava dışı … na geçmiş olup, adı geçen tarafından davaya muvafakat edildiğinden davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu kabul edilmiştir.
Davacı vekili tarafından cevap dilekçesinde zamanaşımı itirazında bulunulmuş olduğundan davanın esasından önce zamanaşımı itirazının değerlendirilmesi gerekmektedir. TTK nun 1420 maddesine göre sigorta sözleşmesinden doğan davalar 2 yıllık zamanaşımı süresine tabii olup, bu süre alacağın muaccel hale geldiği tarihten itibaren başlamaktadır. Sigorta tazminatının ne zaman ve hangi koşullarda muaccel hale geldiği ise TTK nun 1427 maddesinde düzenlenmiştir. TTK 1427 maddesi 2 fıkrasında,” sigorta tazminatı veya bedeli rizikonun gerçekleşmesine müteakip ve riziko ile ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra, sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her halde 1446 maddeye göre yapılacak ihbardan itibarın 45 gün sonra muaccel hale geleceği” kabul edilmiştir. Ekspertiz raporu ile cevap dilekçesinden sigorta şirketinin 26/12/2012 tarihinde zarar tespiti çalışmalarını başlattığı, ekspertiz raporunun düzenlendiği 19/09/2013 tarihinde de çalışmaların tamamlanmış olduğu anlaşılmaktadır. Bu iki tarih arasında 45 günlük süre aşılmış olduğundan, alacağın muaccel olma anının belirlenmesinde TTK 1427 maddesi 2.fıkrasının uygulanması gerekmektedir. Ekspertiz raporuna göre hasar ihbar tarihi 24/12/2012 olduğundan 45 günlük süre 07/02/2013 tarihinde sona erecektir. Bu durumda TTK nun 1420 maddesinde düzenlenen 2 yıllık dava zamanaşımı süresi 07/02/2013 tarihinde başlayıp, 07/02/20105 tarihinde sona erdiğinden dava konusu icra takibinin zamanaşımı süresi içerisinde başlatılmış olduğu anlaşıldığından davalının zamanaşımı itirazı yerinde görülmemiştir.
Davacı tarafça davalı sigorta şirketi tarafından sigortalanan … gemisinin Karabiga İçtaş Limanından hareket ettikten sonra ana makinesinin arızalandığı … SHM 2013/… D.İş sayılı dosyası üzerinden yapılan tespitte, bilirkişi tarafından geminin yeniden denize, yola ve yüke elverişli hale gelebilmesi için yapılması gereken harcamanın 4.610.150,66.TL olarak tespit edildiği, davalı sigorta şirketinin ise 06/11/2013 tarihinde 858.000,00USD ödeme yaptığı, dolayısıyla hasar bedelinin tam olarak karşılanmadığını, bu nedenle sigorta muafiyet tutarı olan 50.000,00USD lik bedel düşüldükten sonra 1.299.068,00USD nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili için icra takibi başlatıldığı ileri sürülmektedir.
Sigorta vekili ise, davacının ödenen tutarı aşan ve poliçe kapsamında tazmini gereken bir zarara uğradığını ispatlayan herhangi bir delil sunamadığını savunarak davanın reddini istemektedir.
Bu durumda taraflararasındaki uyuşmazlık, sigortalı gemide meydana gelen ve sigorta teminatı kapsamında kalan makine arızası nedeni ile ortaya çıkan gerçek zarar miktarının ne kadar olduğu, buna göre sigorta şirketinin ipotek alacaklısı … Bankasına ödediği 858.000,00 USD’ye ilave sigorta tazminatı ödeme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davalı sigorta şirketinin yaptırmış olduğu ekspertiz incelemesi sonucu düzenlenen ekspertiz raporunda arızalanan makinenin yerine yenisinin alınması için tüm maliyet giderlerinin 960.687,19.USD olarak tespit edildiği bu tutardan 2.687,19.USD sovtaj tenzili ve 100.000,00USD muafiyet indirimi yapıldıktan sonra ödenmesi gereken hasar miktarı 858.000,00USD olarak saptanmıştır.
Davacı tarafın talebi üzerine … SHM’nin 2013/… D. İş sayılı dosyasında alınan tespit raporunda da; arızalanan ana makine ve şanzıman yerine yenilerinin yurtdışından satın alınması, montajı, elektrik ve sistem devreninin bağlanarak klas sertifikalarındaki standartlarda otomasyonunun sağlanıp bu şekilde geminin yeniden yola, yüke ve denize elverişli hale getirilmesi için gerekli olan toplam maliyet bedelinin 3.731.803,51TL olarak tespit edildiği belirtilmiştir.
Mahkememiz tarafından seçilen bilirkişiler tarafından hazırlanmış olan 24/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda da, yapılan incelemede, gemi sevk sisteminin en önemli iki parametresi olan ana makine ve şanzımanın (rediktion gear) ciddi şekilde hasara uğradığı ve ana makinede yatak (bed plate) deformasyonu, şanzımanda ise bünyede çatlaklar olması nedeni ile tamir olanağının kalmadığının tespit edildiği, daha önce düzenlenmiş olan 04/09/2013 tarihli tespit raporu ile ekspertiz raporunda da yapılan hesaplamaların söz konusu ekipmanların yenilenmesi esasına dayandırılmış olduğu, dava konusu hasarın yeni emsal ana makine ve gemi rediktion (şanzıman) temini ile birlikte yapılması gereken tüm işleri ve ilave malzemeleri (kaplin, kabloların temini, sertifikalandırma vs.,) içerecek şekilde fiyat analizi yapılması gerektiği belirtilerek, buna göre oluşturulan fiyat analiz tablosunda tek tek belirtilen maliyetler nedeni ile toplam hasar miktarı 1.650.375,00USD olarak saptanmıştır.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya sunulan deliller ile alınan bilirkişi raporunun değerlendirilmesi neticesinde, davacının donatanı olduğu, davalı sigorta şirketi tarafından tekne sigorta poliçesi ile sigortalanan … IMO nolu Türk Bayraklı … isimli geminin 20/12/2012 tarihinde Karabiga İçtaş Limanından hareket ettikten sonra geminin ana makinesinde arıza meydana geldiği, sözkonusu rizikonun sigorta teminatı kapsamında kaldığı, davalı sigorta şirketi tarafından ekspertiz raporunda tespit edilen hasar bedelinden sovtaj indirimi ile muafiyet tenzili yapıldıktan sonra ipotek alacaklısı … Bankasına 858.000,00USD sigorta tazminatı ödendiği anlaşılmış olup, sözkonusu ödemeden sonra davacı ile davalı arasında ibraname düzenlenmediğinden davacı sigortalının karşılanmayan hasar bedelinin tahsili için sigortacı aleyhine takip başlatıp dava açmada hukuki yararının bulunduğu değerlendirilmşitir.
Olay günü geminin sevk sisteminin en önemli kısımlarından olan ana makine ile şanzımanın ciddi şekilde hasarlandığı belirli olup, gerek ekspertiz raporu, gerek … SHM’nin 2013/… D. İş sayılı dosyasında tanzim edilen tespit raporu ve gerekse mahkememiz tarafından seçilen bilirkişilerin düzenlemiş oldukları raporda, gemideki arızanın giderilmesi için hasarlanan ana makine ile şanzımanan yenisi ile değiştirilmesi gerektiği yönünde görüş ve kanaat bildirilmiş olduğundan ödenmesi gereken hasar bedelinin ana makine ve şanzımanın yenisinin temin edilip gemiye montajı, elektrik ve sistem devrelerinin bağlantısının sağlanması ve klas sertifikalarındaki standartlara uygun şekilde gemiye otomasyonunun sağlanması için gerekli maliyetlerin toplamından oluştuğu kabul edilmiştir. Mahkememiz tarafından alınan bilirkişi raporunda tüm bu maliyetlerin toplamı 1.650.375,00USD olarak tespit edildiğinden, sigortalı gemide meydana gelen gerçek hasar miktarının 1.650.375,00 USD olduğu sonucuna varılmıştır.
Davacının incelenen ticari defterlerinde, … gemisi ile ilgili tamir, bakım giderleri hesabında kayıtlı olan faturalara konu alımların dava konusu hasarın onarım ve tamiri için sarf edildiği anlaşılamamış ise de hasarın giderilmesi için yapılan harcamaların ticari defterlere yansıtılmamış olması sigortacının zararı karşılama yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağından davacının ticari defterlerinin kendi aleyhine delil olarak değerlendirilemeyeceği kabul edilmiştir.
1.650.375,00USD olarak tespit edilen hasar bedelinden sigortacının ipotek alacaklısına ödemiş olduğu 858.000,00USD, sigorta poliçesinde kabul edilen 100.000,00USD lik muafiyet indirimi ile ekspertiz raporunda tespit edilip davacı tarafça itiraz edilmeyen 2.688,00USD sovtaj bedeli mahsup edildikten sonra geriye kalan 689.687,81USD zarar miktarının sigorta şirketi tarafından davacı sigortalıya ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
İcra dosyasında, alacağa olay tarihinden itibaren faiz yürütülmesi talep edilmiş ise de, olay tarihi itibariyle sigorta poliçesinin lehtarı … Bankası olup, davacının sigorta şirketine karşı talep ve dava hakkı ise ipoteğin temlik edildiği … San. ve Tic. Ltd. Şti’nin işbu dava için düzenlediği muvafakatname ile doğmuş olduğundan, muvafakatnamenin düzenlenme tarihi olan 08/03/2016 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiği kabul edilmiştir.
Yapılan tüm bu değerlendirmeler neticesinde, davanın 689.687,81.USD üzerinden kısmen kabulü ile davalının … İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı icra takibine itirazının kısmen iptaline, 689.687,81 USD’nin 08/03/2016 tarihinden itibaren işleyecek Dolar faizi ile birlikte davalıdan tahsili için icra takibinin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, koşulları oluşmadığından davacı yanın icra inkar tazminatı talebinin, davalı yanın da kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile davalının … İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı icra takibine itirazının kısmen iptaline, 689.687,81 USD’nin 08/03/2016 tarihinden itibaren işleyecek Dolar faizi ile birlikte davalıdan tahsili için icra takibinin devamına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Koşulları oluşmadığından davacı yanın icra inkar tazminatı talebinin, davalı yanın da kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince tayin olunan 113.508,32.TL harçtan 44.795,51.TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 68.712,81 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye İRAD KAYDINA,
44.795,51 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
4-Davacı taraf vekil ile temsil olunduğundan davanın kabul ve reddi oranına göre Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 90.958,26 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davalı taraf vekil ile temsil olunduğundan davanın kabul ve reddi oranına göre Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 84.186,28 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 27,70 TL başvurma harcı, 352,20 TL posta gideri ile 11.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 11.379,90 TL yargılama giderinin davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 6.041,69 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olan 150,00 TL posta giderinin davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 70,36 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, bakiye giderin davalı üzerinde BIRAKILMASINA,
8-Davacı tarafından yatırılan gider avansı bakiyesinin karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, verilen kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili dairesinden temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/12/2020

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır