Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2018/542 Esas
KARAR NO:2020/184

DAVA:İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:28/12/2018
KARAR TARİHİ:24/09/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin nakliyat abonman sigorta poliçesi ile teminatı altında bulunan … … A.Ş.’ye ait 2 adet … marka, … tipi, lidyum akülü cadde süpürme aracının 26.04.2017 tarihinde … – … limanından gemiye yüklendiğini, … A.Ş.’nin davacının sigortalısına navlun faturası düzenleyen taşıyıcı olduğunu, … A.Ş.’nin de fiili taşıyıcı olduğunu, cadde süpürme araçlarının 28.05.2017 tarihinde … limanına geldiğini, resmi işlemlerin tamamlanmasından sonra 01.06.2017 tarihinde … antreposuna götürüldüğünü, konteyner açıldığında … şase numaralı aracın sağlam olduğunu, ancak … şase numaralı aracın kupa kısmının öne doğru yatmış ve hasarlı olduğunun tespit edildiğini, antrepo sorumlusunun, gümrük müşavirinin, firma yetkilisinin ve sürücünün birlikte tutanak düzenlediklerini, fotoğraflar çekildiğini; farklı onarım teklifleri alındıktan sonra 14.940 TL bedel ile aracın onarımının yapıldığını ve 02.08.2017 tarihinde sigortalıya ödendiğini, hasar tutarının davalılardan tahsili için başlatılan icra takiplerinin davalıların haksız itirazları ile durdurulduğunu iddia ederek … İcra Dairesi’nin … E. dosyasıyla 14.940 TL hasar tutarı ile ödenme tarihi 02.08.2017 itibariyle 478,90 TL işlenmiş avans faizinin toplamı 15.418,90 TL tazminatın tahsili için 30.11.2017 tarihinde başlatılan icra takibine itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
1 nolu davalı … Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin fiili taşıyan olmadığı için davanın kendilerine yönlendirilemeyeceği, hasarın ne zaman meydana geldiğinin belirsiz olduğu, aracın konteyner içine emniyetli yerleştirilmediği için hasar gördüğü ve konteyner içine müdahale etme imkanlarının olmadığı, ekspertiz raporunun kabul edilmediğini, süresinde ihbar edilmediğini, hasarın zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2 nolu davalı … Tic. ve San. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin hasarın ayıplı yüklemeden kaynaklandığını, konteynerde darbe veya hasar izi olmadığını ve içine müdahale imkanlarının olmadığını ekspertiz raporunun kabul edilmediğini, ihbarın zamanında yapılmadığını, hasarın ne zaman meydana geldiğinin belirsiz olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki sigortalısına ödediği hasar bedelinin davalıdan rücuen tahsili amacıyla başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup, uyuşmazlığın konusunun, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı, sigorta sözleşmesinin geçerli olup olmadığı, geçerli bir sözleşme uyarınca ödemenin yapılıp yapılmadığı, hasara ilişkin süresinde ve geçerli bir ihbarın bulunup bulunmadığı ve hasarın deniz taşıması esnasında meydana gelip gelmediği, hasardan davalının sorumlu olup olmadığı, hasarın sigorta kapsamında olup olmadığı, davanın zamanaşımı süresi içerisinde açlııp açılmadığı ve hasarın miktarının tespiti noktasında toplandığı görülmüştür.
… İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası incelendiğinde; davalılar aleyhine 30/11/2017 tarihinde icra takibine başlandığı, davalı borçlu … Tic A.Ş.’ye ödeme emrinin tebliğine ilişkin dosyada tebligat parçası bulunmadığı ancak davacı vekilinin itirazın süresinde yapılmadığına ilişkin bir itirazının da bulunmadığı, davalı borçlu … Ltd. Şti’ne ödeme emrinin 07/12/2017 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlu … Tic A.Ş.’ye tarafından yasal süre içerisinde 11/12/2017 tarihinde borca itiraz edildiği, davalı borçlu va … Ltd. Şti tarafından yasal süre içerisinde 07/12/2017 tarihinde borca itiraz edildiği, davanın ise İİK 67. maddesi uyarınca yasal 1 yıllık süre içerisinde 28/12/2018 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan raporda özetle; davalı …’nın dava konusu taşıma bakımından akdi taşıyan sıfatını ve bu sıfatla pasif husumetini haiz olduğunu; 2. davalı Komet’in fiili taşıyan sıfatını ve bu sıfatla pasif husumet ehliyetini haiz olduğu hususunun ise ispatlanamamış bulunduğunu, dava dışı sigortalı alıcı …’un dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaati bulunduğunu ve davacının dava dışı sigortalısının haklarına TTK m. 1472 uyarınca halef olduğunu, dosya içeriğinde hasarın TTK m. 1185/1’e uygun şekilde taşıyana ihbar edildiğine yahut TTK m. 1185/2’ye uygun olarak tarafların katılımıyla mahkemece inceleme yapıldığına dair bir belge ya da bilgi bulunmadığından ispat yükünün TTK m. 1185/4 uyarınca yer değiştirdiğini, kurulda bulunan uzman bilirkişinin görüşüne göre, zararın “konteyner içerisine gönderen tarafından istif edilen ve emniyete alınan … emtiasının, istifinin ve/veya emniyete alınmasının/bağlanmasının uzun deniz yolculuğunun ağır şartlarına uygun olarak yapılmadığını ve zararın bunun sonucunda ortaya çıktığını, bu çerçevede zararın davalının sorumlu olduğu bir sebepten meydana geldiği hususu ispatlanamadığından 1. davalı …’nın dava konusu yük hasarından sorumlu tutulamayacağı, dava konusu Mingnuo marka, … tipi, lidyum akülü cadde süpürme aracının hasar tutarının 14.070 TL olduğunu, …. İcra Dairesi’nin 2017/39390 E dosyasıyla 30.11.2017 tarihinde icra takibi yapıldığı; 14.070 TL hasar tutarı ile ödenme tarihi 02.08.2017 itibariyle 451 TL işlenmiş avans faizinin toplamının 14.521 TL olduğunu, TTK m. 1186/21 uyarınca hesaplanan üst sınır (5600/2= 2800 kg, 2800 X 2 ÖÇH= 5600 ÖÇH) toplam zarar miktarının üzerinde olduğundan, mahkeme tarafından davalının meydana gelen zarardan sorumlu olduğu kanaatine ulaşması hâlinde zararın tamamının talep edilmesinin mümkün olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası dosyaya sunulmuştur.
Dosyada bulunan 19/04/2017 tarihli satış sözleşmesine göre, dava dışı Nantong …. Ltd satıcı, dava dışı sigortalı … Makina AŞ alıcı olmakla davalılardan … tarafından … numaralı 30/05/2017 tarihli navlun faturasının dava dışı sigortalı … adına düzenlenmiş olması nedeniyle satışın FOB esasına göre gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Bilirkişi raporunda da açıklandığı üzere FOB satışta navlun sözleşmesini kurma edimi alıcıya ait olmakla yükleme limanında mallar gemiyi yüklenmekle malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçmekle eldeki dava da bu sorumluluk dava dışı sigortalı … Makineye aittir.
Dosyaya sunulan … numaralı 26/04/2017 tarihli konşimentoya göre, yükleten dava dışı satıcı …. Ltd gönderilen dava dışı sigortalı … Makina olup taşıyan … olarak gösterilmiş ve taşımanın … arası “…” gemisi ile yapıldığı anlaşılmaktadır. Davaya konu emtiaların ise … numaralı konteyner ile taşındığı belirtilmekle konşimentoda “Shipper’s load, count & seal” kaydı gereği konteynerın gönderen tarafından yüklendiği, sayıldığı ve mühürlendiği anlaşılmaktadır.
Dosyada bulunan bir diğer konşimento ise … numaralı 27/04/2017 tarihli ara konişmento olmakla, söz konusu konişmentoda, yükleme limanı …, boşaltma limanı …’dur. Konişmentoda yükleten … Co. Ltd. gönderilen 1 numaralı davalı … olarak gösterilmiştir. Eşyanın “…” adlı gemi ile ve … numaralı konteyner içerisinde taşındığı kayıtlıdır. Konişmentoda teslim acentesi olarak bu kez 2 numaralı davalı Komet gösterilmiştir. Konşimentoda “Shipper’s load, count & seal” kaydı gereği konteynerın gönderen tarafından yüklendiği, sayıldığı ve mühürlendiği anlaşılmaktadır.
Dava ise halefiyete dayalı olarak açılmış olmakla dosyaya sunulan … numaralı Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ve … numaralı münferit poliçe ile …’a ait 02/08/2017 tarihli dekontun incelenmesinden, dava dışı sigortalı … … A.Ş.’nin (kısaca “…”) dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaati bulunduğu ve davacının, sigorta himayesi kapsamındaki rizikonun gerçekleşmesi sonucunda, geçerli bir sigorta sözleşmesine dayanarak ödemesi gereken sigorta tazminatını ödediği; dolayısıyla dava dışı sigortalısının haklarına TTK 1472 maddesi uyarınca halef olduğu ve davacının aktif husumet ehliyetini haiz olduğu sonucuna varılmıştır.
Taşıyan, deniz yoluyla eşya taşıma taahhüdünde bulunan kişidir (TTK m. 1138/1). Dolayısıyla taşıyan sıfatını haiz olmak için taşımanın üstlenilmesi gerekli ve yeterlidir. “Taşıyan” kavramı bakımından belirleyici unsur, taşıma işinin gerçekleştirilmesi değil, bunun taahhüt edilmesidir. Dolayısıyla taşıyan, üstlendiği taşımayı bizzat icra edebileceği gibi, gemi işleten biri ile akdedeceği sözleşme aracılığıyla da ifa edebilir. Taşıma sözleşmesi herhangi bir şekle tâbi olmadığından, taşıma taahhüdünün mevcudiyeti ve taşıma sözleşmesinin kurulmuş olduğu çeşitli delillerle ortaya konabilir. Yargıtay muhtelif kararlarında navlun faturası düzenlenmiş olması hâlinde, faturayı düzenleyenin taşıyan sayılacağına hükmetmiştir. Davalıların pasif husumet ehliyetleri bakımından yapılan değerlendirmede ise; 2 numaralı davalı Komet’in dosyaya sunulu … numaralı konişmentoda teslim acentesi olarak gösterilmiş bulunması ve dava konusu taşımanın icrasının tamamen veya kısmen davalı Komet’e bırakıldığına dair dosyaya herhangi bir somut delil ve belge sunulmamış olması karşısında, 2 numaralı davalının dava konusu taşıma bakımından fiili taşıyan sıfatını ve bu sıfatla pasif husumet ehliyetini haiz olduğu hususunun ispatlanamadığından bu davalı bakımından davanın pasif husumet yokluğu bakımından reddine karar vermek gerekmiştir.
1 numaralı davalı … tarafından dava dışı sigortalı alıcı … adına düzenlenmiş olan 30/05/2017 tarih ve … numaralı navlun faturasının ve dosyaya sunulan ve yukarıda açıklanan konşimento kayıtlarının incelenmesinden, davalı …’nın dava konusu taşıma bakımından taşımayı dava dışı sigortalı … Makina’ya karşı üstlenmiş olması nedeniyle akdi taşıyan sıfatını ve bu sıfatla pasif husumet ehliyetini haiz olduğu sonucuna varılmıştır. Davacı vekili her ne kadar dosyaya sunmuş olduğu ve davalı … tarafından sigortalısına gönderilen ihbara cevap yazısı içeriği gereği davalılardan Komet (…) Şirketinin fiili taşıyan olduğunu beyanla bilirkişi raporuna itiraz etmişse de davalılardan birinin mahkeme dışında vermiş olduğu bu beyanı mahkeme bakımından bağlayıcı olmamakla birlikte bu beyan esasen dosya içerisindeki belge ve delillerle de uyumlu bulunmadığından itiraz mahkemece dikkate alınmamıştır.
TTK 1185 maddesi gereği zıya veya hasarın haricen belli olması durumunda en geç eşyanın gönderilene teslimi sırasında, haricen belli olmaması halindeyse eşyanın gönderilene teslimi tarihinden itibaren aralıksız olarak hesaplanacak üç gün içinde taşıyana ihbar edilmesi gerekmektedir. Dosya içeriğinde hasarın TTK 1185/1 maddesine uygun şekilde taşıyana ihbar edildiğine yahut TTK 1185/2 maddesine uygun olarak tarafların katılımıyla mahkemece inceleme yapıldığına dair bir belge ya da bilgi bulunmamaktadır. Ekspertiz raporunda; konteynerlerin 28/05/2017 tarihinde tahliye edildiği, 30/05/2017 tarihine kadar limanda beklediği ve aynı gün kara nakliyesi ile antrepoya sevk edildiği belirtilmektedir. Konteyner, 01/06/2017 tarihinde antrepoda orijinal mühürleri koparılarak açılmış ve hasar tutanak altına alınmıştır. Davacı tarafından, 1 numaralı davalı taşıyana yapılan ihtarın tarihi ise 14/08/2017’dir. Bu itibarla TTK 1185/1 maddesine uygun bir zarar bildirimi bulunmamakla, 01/06/2017 tarihli tutanakta ise, taşıyan yahut bir temsilcisinin imzası bulunmadığından TTK 1185/2 maddesine göre de bir hasar tespitinin bulunduğundan söz edilemez. Bu nedenle davalı taşıyana TTK gereği hasar ihbarının usule uygun yapılmamış olduğu kabul edilmiştir. İhbar yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde eşyanın konişmentoda yazılı olduğu şekilde teslim edildiği ve herhangi bir zıya veya hasar söz konusu ise bunun taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten ileri geldiği yönünde iki karine doğmakta olup, eldeki dosyada davacının bu iki karinenin aksini ispat ederek davalıların sorumluluğunu ispatlaması gerekmektedir. Zararın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebeple meydana geldiğini ispat yükü davacının üzerindedir. Dosyada bu konuda dikkate alınabilecek tek belge hasar ekspertiz raporudur. Ekspertiz raporunda “geminin ağır hava şartlarında ani ve sert yaptığı yukarı aşağı hareketi sırasında konteyner içindeki makinenin hareketli olan kupasının öne ve arkaya savrulması ile meydana gelmiş olabileceği kanaatine varıldığı” belirtilmektedir. Zararın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebeple meydana geldiğine ilişkin herhangi bir tespit içermeyen bu rapor mahkemece davalının sorumluluğunu tespit bakımından yeterli bulunmamıştır. Bu nedenle kanuni karinenin aksinin davacı tarafça ispatlanamadığı değerlendirilmekle taşımaya konu konişmentolardaki “…” kaydı gereği yüklerin yükletenın sorumluluğunda, konteyner içerisine yüklendiği, istiflendiği sayıldığı ve mühürlendiği, taşıyıcı/taşıyanın konteyner içerisindeki yükün akıbetinin ne olduğu hususunda sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, varma yerinde yapılan kontrollerde konteynerin mühürlerinin sağlam olduğunun tespiti karşısında bu hususun taşıyanın özen borcunu ihlal sayılamayacağı, emtiaların gemiye hasarsız olarak teslim edildiği de davacı tarafından ispatlanamadığından hasarın, davalıların sorumluluk alanı içerisinde ve deniz taşıması esnasında meydana geldiğine dair mahkemede kanaat uyanmamıştır.
Davacı vekili her ne kadar dosyaya sunmuş olduğu rapora itiraz dilekçesi ile dosyaya sunulan 01/06/2017 tarihli hasar tespit tutanağının antrepo sorumlusu ve yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından imzalandığından bahisle TTK 1185/2 maddesi uyarınca ihbar sorumluluğunun yerine getirildiği beyan edilmişse de, sunulan Yargıtay ilamlarından farklı olarak yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ve antrepo sorumlusu TTK 1185/2 maddesi uyarınca yetkili makam kabul edilmemektedir. Ayrıca anılı hasar tutanağında tır şoförünün imzasının bulunduğundan da bahsedilmekle birlikte kara taşımacısının davalının ifa yardımcısı olduğuna dair de dosyaya herhangi bir delil sunulmamış olması nedeniyle bu itiraz da mahkemece dikkate alınmamıştır.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporundaki tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak 2 numaralı davalı bakımından da davanın reddine ve takipte kötüniyetli olduğu ispat olunamayan davacı aleyhine kötü niyet tazminatına yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davalılardan … A.Ş. (… Tic A.Ş.) bakımından davanın PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
2-Davalılardan … Ltd. Şti bakımından davanın REDDİNE,
-Şartlar oluşmadığından kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 263,32 TL den karar harcı olan 54,40 TL nin mahsubu ile fazla alınan 208,92 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı …Ş. vekili için takdir edilen 3.400,00 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davalı … Ltd. Şti vekili için takdir edilen 3.400,00 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/09/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır