Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/529 E. 2021/131 K. 15.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2018/529 Esas
KARAR NO : 2021/131
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/12/2018
KARAR TARİHİ : 15/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı …ya ait emtianın, Nakliyat Sigorta Poliçesi müvekkili şirket tarafından sigorta teminatı altına alındığını, müvekkilinin sigortalısı olan dava dışı …ya ait alçı plaka emtiasının, 10.04.2017 tarih ve 1 nolu konşimento tahtında … isimli gemiye yüklendiğini, Mersin’den, İsrail/ Ashdod’a taşındığını, bir kısım emtianın, tahliye sırasında kırılmak suretiyle hasarlandığını, hasarın davalıya ihbar edildiğini ve tutanak tutulduğunu, davalı … Denizciliğin hem navlun faturası düzenlediğini, hem de konşimento tahtında taşıyan durumunda olduğunu, dava dışı sigortalının uğradığı zararın müvekkili tarafından tazmin edildiğini ve müvekkilinin TTK 1472 maddesine göre hukuken ve ayrıca düzenlenen ibranamede sigortalısının haklarına halef olduğunu, meydana gelen hasarın, emtianın taşıyanın hakimiyetinde bulunduğu sırada meydana geldiğini ve TTK 1478 maddesine göre taşıyanın sorumluluğunun bulunduğunu, davalı aleyhine … İcra Müdürlüğünün 2018/… sayılı dosyası kapsamında başlatılan takibe davalı tarafından itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, … İcra Müdürlüğünün 2018/… sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, haksız itirazın ile takibin durmasına sebebiyet veren davalı aleyhine %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Sigorta şirketi tarafından açılan bu davada davacının, öncelikle aktif dava ehliyetini ispatlaması gerektiğini, müvekkili şirketin iddia edilen hasarda kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, davaya konusu taşımaya ilişkin olarak düzenlenen konşimentodaki F.I.O.S. klozu uyarınca yükleme ve boşaltmada sorumluluğun, yükleten ve gönderilen alıcının üzerinde olduğunu, buna göre, yükleme ve boşaltmadan taşıyanın değil, taşıtan/ yük ilgililerinin sorumlu olduğunu belirterek, Sayın Mahkemeden, davacının aktif dava ehliyetini ispatlayamaması nedeniyle davanın usulden, davalının sorumlu olmaması nedeniyle de esastan reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve beyan etmiştir
Davanın, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki hasar nedeni ile davacının sigortalısına ödediği hasar bedelinin TTK 1472 maddesi gereği davalıdan rücuen tahsili amacıyla yapılan icra takibine itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptaline ilişkin olduğu, uyuşmazlığın ise, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı, sigorta sözleşmesinin geçerli olup olmadığı, geçerli bir sözleşme uyarınca ödemenin yapılıp yapılmadığı, hasara ilişkin süresinde ve geçerli bir ihbarın bulunup bulunmadığı ve hasarın deniz taşıması esnasında meydana gelip gelmediği, hasardan davalının sorumlu olup olmadığı ve hasarın miktarının tespiti ile tahkim itirazı noktasında toplandığı anlaşılmış, taşımaya konu konişmento ile bağlantı özetinde tahkim şartının yer aldığı Gencon 94 formuna atıf yapılmış ise de TTK nun 1237/2.maddesi gereğince Gencon 94 formunun konişmento ile birlikte taşıtana verildiği ispatlanamadığından davalı tarafın tahkim itirazının reddine karar verilmiştir.
Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası, navlun faturası dosyaya sunulmuştur.
…. İcra Müdürlüğünün 2018/… Esas sayılı icra takip dosyasının Uyap kayıtlarının dosyamız arasına alındığı, dosyanın incelenmesinde; alacaklı … Sigorta A.Ş. tarafından borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine 18/04/2018 tarihinde icra takibine başlandığı, davalı borçluya ödeme emrinin 25/04/2018 tarihinde tebliği akabinde davalı borçlu tarafından 02/05/2018 tarihinde borca itiraz dilekçesi sunulduğu, dosyada itiraz dilekçesinin davacıya tebliğ edildiğine ilişkin evrak bulunmadığı görülmekle eldeki davanın ise 02/08/2019 tarihinde İİK 67. Maddesi gereği 1 yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler tarafından tanzim edilen 01/07/2020 tarihli Bilirkişi Raporunda Özetle; Davacı sigortacının TTK m. 1472 uyarınca sigortalısının haklarına halef olduğu ve aktif husumetinin bulunduğunu, Davalı … San. ve Tic. A.Ş. nin dava-dışı sigortalı satıcı ile kurulan navlun sözleşmesinin tarafı ve taşıyan sıfatını haiz olduğu ve de pasif husumetinin bulunduğunu, geçerli bir sigorta sözleşmesinin bulunduğu ve geçerli bir sigorta sözleşmesi uyarınca sigortalısına ödeme yapılmış olduğunu, Hasarın deniz taşıması sırasında meydana gelmediği, tahliye limanındaki özensiz elleçlemeler nedeniyle meydana gelmiş olduğu, konşimentodaki FIOS kaydı ile davalı taşıyanın meydana gelen zarardan sorumlu olmadığını, hasar bedelinin 6.187,04 USD olduğu, poliçe kuru 3,6825 TL ile 22.783,77 TL hasar bedeline ulaşıldığını görüş ve kanaatlerinin bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler tarafından tanzim edilen 19/02/2021 tarihli Bilirkişi Raporunda Özetle; Davaya konu 236.136 USD satış bedelinin tamamının … CO’dan tahsil edildiğini, … Sigorta A.Ş. tarafından sigortalısı olan davadışı … A.Ş.’ye 05.02.2018 tarihinde 22.783,77 TL sigorta tazminatı ödendiğini, yapılan detaylı incelemede, davadışı … A.Ş. tarafından hem davaya konu mal bedelinin tahsil edilmesi ve ayrıca hasara uğrayan emtialar için sigorta şirketinden tazminat alınması, davadışı … A.Ş. nezdinde herhangi bir alacak kaybı ve zararın oluşmadığı, hatta, alınan sigorta tazminatı ile mal bedelinden fazlasına sahip olduğu, mevcut duruma göre asıl zararın, bedelini tam olarak ödediği halde satın aldığı emtealarda oluşan hasar nedeniyle eksik olarak teslim alan müşteri … CO. nezdinde oluştuğunu, dava dışı sigortalı, satış bedelinin tamamını tahsil ettiğinden ve hasar nedeniyle gönderilene bir ödemede bulunmadığından dava dışı sigortalının malvarlığında sigorta şirketinin tazminini gerektiren bir bir azalma almadığını, bu nedenle TTK mad. 1472 uyarınca halefiyet şartları gerçekleşmediği, dolayısıyla Davacı’nın aktif husumet ehliyeti olmadığını, mahkeme aksi konaatte ise, yükte oluşan hasarın deniz taşıması sırasında değil Asbdod Limanında geminin tahliye operasyonunda çalışan liman İşçilerinin özensiz elleçlemesi nedeniyle meydana geldiğini, FIOS kaydı gerekince taşıyanın bu faaliyetlerden sorumlu olmadığı, bir başka ifade ile davalı donatan/taşıyanın emtianın uğradığı hasardan sorumlu tutulamayacağını, Gemi kaptanın TTK mad 1091/1 uyarınca tahliyeye nezaret ettiği, yükün çalışan liman işçilerinin özensiz elleçlemesi nedeniyle hasar gördüğünü kayıt ettiği ve bu faaliyetlere ilişkin FIOS kaydı uyarınca sınırlanmış görev kapsamı içinde özen borcunu yerine getirdiği sonuç ve görüş kanaatinin bildirildiği görülmüştür.
Dosyada mevcut sigortalı … San. A.Ş. tarafından dava dışı … Co. adına düzenlenen 01.03.2017 tarihli profarma ticari faturaya göre alçı plaka emtiasının toplam 242.200 USD bedelle ve “CİF Ashdod Limanı” satış kaydı ile satıldığı, 06/04/2017 tarih, … seri numaralı toplam 236.136 USD bedelli asıl faturanın tanzim edildiği tespit edilmiştir. CİF (Cost, Insurance and Freight – mal bedeli, navlun ve sigorta) tipi satım şeklinde, satıcı belirlenen varma limanına malı gönderebilmek için gerekli navlunu ödemek ve nakliye sırasındaki rizikolara karşı sigorta himayesi temin etmekle yükümlüdür. CİF tipi satımda mallar gemiye yüklendiği andan itibaren hasar alıcıya geçeceğinden dolayısıyla satıcının malı teslim borcu bu anda ifa edilmiş olacağından taşıma sırasında meydana gelen hasardan satıcı hukuken etkilenmeyecek ve eğer satış bedelini tahsil etmişse, iade etmekle yükümlü olmayacak tahsil etmemişse, bu alacağını kaybetmeyecektir. Davacı tarafça dosyaya sunulan 15/06/2017 tarihli belgede taşınan malın hasarlanması nedeniyle zarara uğrayan dava dışı … Co. Şirketinin … sigorta poliçesi kapsamında 22.783,77 TL. Tazminata yönelik talebinin davacı şirketin sigortalısı olan … San. A.Ş. ye devir ve temlik ettiğini bildirdiği anlaşılmıştır. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2018/624E.- 2019/6137K sayılı ilamı doğrultusunda, temliknameye konu alacağın dava dışı … Co. şirketinin zararının ortaya çıkması ile, zararının ise mal bedelinin dava dışı satıcı sigortalı şirkete tamamen ödenmesi halinde ortaya çıkacağı dikkate alınarak dava dışı … Co. tarafından mal bedelinin sigortalı şirkete tamamen ödenip ödenmediği hususunda sigortalı şirketin ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak 236.136 USD satış bedelinin tamamının … Co’dan tahsil edildiği tespit edilmiş, davacı sigortacının zarar görenin zarar sorumlusuna karşı olan tazminat talep hakkını alacağın temliki hükümleri uyarınca temellük ettiği, BK m. 183 hükmü uyarınca zarar sorumlusuna rücu etmesi mümkün olduğundan, aktif husumet ehliyetine haiz olduğu kanaatine varılmıştır.
Dosyada mevcut 10.04.2017 tarihli konşimentoya göre, yükletenin/taşıtanın Türkiye’de mukim dava dışı sigortalı satıcı … San. A.Ş., alıcının … Co. firması olduğu ve taşıma konusu 700 palette, 1.713,600 MT alçı plaka emtiasının “… isimli gemiye Mersin Limanı’nda yüklenerek varış yeri olan Ashdod Limanına deniz yoluyla sevk edildiği ve konşimentonun … Gemisi Kaptanı tarafından 10.04.2017 tarihinde imzalandığı, konşimento üzerinde CLEAN ON BOARD ve FIOS kayıtlarının bulunduğu, CLEAN ON BOARD kaydının “temiz ve hasarsız” yüklenmiştir, FIOS kaydının ise yükleme, boşaltma ve istiften yük ilgilisinin sorumlu olduğu anlamına geldiği, ayrıca “84 palet riskleri yükletene ait olmak üzere güverteye yüklenmiştir. Taşıyanın bu nedenle meydana gelen ziya ve hasara ilişkin sorumluluğu yoktur” şeklinde bir kayıt bulunduğu tespit edilmiştir. Davalı … San. ve Tic. A.Ş. tarafından dava dışı sigortalı … San. AŞ., adına düzenlenmiş … Numaralı 10.04.2017 Tarihli tarihli faturada dava konusu taşımaya ilişkin olarak Mersin / Ashdod seferi deniz navlunu olarak 48.000 USD bedel belirlendiği, fatura üzerindeki bilgilerin konşimentodaki bilgiler ile örtüştüğü, TTK. 921. Md sinde yer alan ücret olarak taşıma giderlerini de içeren tek bedel kararlaştırılmışsa, taşıma işleri komisyoncusunun taşımaya ilişkin olarak taşıyanın hak ve yükümlülüklerine sahip olacağı hükmü dikkate alındığında, davalı tarafın dava konusu taşımayı üstlendiği, taşıyan sıfatına haiz olduğu, bu nedenle pasif husumet ehliyetinin bulunduğu kanaatine varılmıştır.
TTK m. 1185/1’e göre, zıya veya hasarın en geç eşyanın gönderilene teslimi sırasında taşıyana yazılı olarak bildirilmesi şarttır. Zıya veya hasar haricen belli değilse, bildirimin eşyanın gönderilene teslimi tarihinden itibaren aralıksız olarak hesaplanacak üç gün içinde gönderilmesi yeterlidir. Hükmün ikinci fıkrası uyarınca eşyanın incelenmesi tarafların katılımıyla mahkeme veya yetkili makam ya da bu husus için resmen atanmış uzmanlar tarafından yapılmışsa bildirime gerek yoktur. Dava konusu emtiayı taşıyan geminin 24.04.2017 tarihinde İsrail /Ashdood Limanına vardığı ve emtinın limanda boşaltılması sırasında hasara uğradığının tespit edildiği, 24.04.2017 tarihli tahliye sonu hasar raporunda dava konusu geminin kaptanının imzasının bulunduğu kaptanın taşıyanın temsilcisi olması nedeniyle, davalı taşıyanın hasardan haberdar olduğu, ayrıca TTK. 1185. Madde kapsamında yazılı bir ihbara gerek olmadığı, bu durumda ispat yükünün TTK 1179/1 deki genel kural uyarınca taşıyanın üzerinde olduğu, sorumluluktan kurtulmak isteyen taşıyanın kusursuzluğunu ortaya koymasının gerektiği, dosyada mevcut, 10.04.2017 tarih ve 1 no.lu konişmentoda yer alan “84 palet riskleri yükletene alt olmak üzene güverteye yüklenmiştir. Taşıyanın bu nedenle meydana gelen ziya ve hasara İlişkin sorumluluğu yoktur.” şeklindeki kayıt doğrultusunda, emtianın yükletenin rızası ile güverteye konulduğu ve taşıyanın sorumsuz olduğu, TTK. 1244/1-a bendinde yer alan Taşıyan, güverteye konan eşya bakımından zıya ve hasardan doğan borç ve sorumluluğunu daraltabilir ve kaldırabilir. ” hükmü gereğince konişmentoda yer alan sorumsuzluk kaydının geçerli kabul edilmesi gerektiği, dosyada mevcut her iki bilirkişi raporunda da yükte oluşan hasarın deniz taşıması sırasında değil Ashdod Limanında geminin tahliye operasyonunda çalışan liman işçilerinin özensiz elleçlemesi nedeniyle meydana geldiği kanaatine varıldığı, dosya içerisinde yer alan, Yük Tahliye Puantaj Raporundaki kayıtlar ve bu raporun sonuna gemi kaptanın “emtianın iyi durumda teslim edildiği ve ilgili hasar, tahliye işlemi sırasında ve sonrasında istifçilerin emtiayı yanlış elleçiemesi nedeniyle meydana gelmiştir” şeklinde koyduğu kayıt ile birlikte değerlendirildiğinde hasarın malların güvertede taşınmasından değil tahliye işlemi sırasında ve sonrasında istifçilerin emtiayı yanlış elleçlemesinden kaynaklandığı, konişmentoda yer alan FIOS klozu uyarınca, tahliye ve tahliye sonrasındaki elleçlemenin yük ilgililerine ait olduğu, tahliye işlemi sırasında ve sonrasında görevlendirilen istifçilerin gönderilenin ifa yardımcısı olduğu, dolayısıyla, tahliye ve sonrasındaki elleçlemenin gönderilenin faaliyet alanında olması nedeniyle emtianın uğradığı zarardan taşıyan sorumlu olamayacağı, TTK’nun 1091/1. Maddesinde yer alan “Kaptan, yükleme ve boşaltma araçlarının kullanılma amaçlarına uygun durumda olmasına ve istifin, özel istifçiler tarafından yapılsa bile, denizcilikte geçerli olan kurallara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesine dikkat etmek zorundadır.” hükmü dikkate alındığında, gemi kaptanının Yük Tahliye Puantaj raporundaki beyanları dikkate alındığında gemi kaptanın TTK 1091/1. madde uyarınca tahliyeye nezaret ettiği, yükün çalışan liman işçilerinin özensiz elleçlemesi nedeniyle hasar gördüğünü kayıt ettiği ve özen borcunu yerine getirdiği kanaatiyle, meydana gelen hasar nedeniyle davalının sorumlu tutulamayacağı değerlendirilerek davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 275,17 TL den karar harcı olan 59,30 TL nin mahsubu ile fazla alınan 215,87 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekili için takdir edilen 4.080,00 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
4-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/03/2021

Katip …
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı