Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2018/52 Esas
KARAR NO:2021/322

DAVA:İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:14/02/2018
KARAR TARİHİ:06/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili davacı şirketin, uluslararası taşıma işleri organizatörlüğü faaliyeti ile iştigal eden ve bu bağlamda kara, deniz ve hava yolu ile müfterilerine taşıma hizmeti sunan bir şirket olduğunu, Davalı … firmasının … (…) *daki müşterisi … firmasına ihraç ettiği buğday yükünün … Limanından deniz yolu ile …/… Limanına nakliyesi müvekkili tarafından üstlenildiğini, Davalı şirkete ait buğday yükünün … nolu konşimento ile armatör … A.Ş. firmasına ait … yüklendiğini, geminin 06.01.2016 tarihinde …/… Limanına vardığını, … firmasının genel kuralları gereği boşaltma için 21 gün serbest süre söz konusu olup 22. günden itibaren demuraj işlemeye bağladığını, somut olayda Gemi varış limanına ulaştığında alıcı … firmasına hiçbir şekilde ulaşılamadığını, alıcıya ulaşılamaması nedeniyle konteynerlerin uzun süre boşaltılamadığını ve 26.01.2016 tarihinden itibaren demuraj işlemeye başladığını, Demuraj işlemeye başladıktan sonra davalı firma, alıcısına ulaşılamayan buğday yükünü başka bir alıcıya devretmek istediğini müvekkil şirkete bildirdiğini, davalının bu talebinin Armatör …’a müvekkili tarafından iletildiğini, ancak Armatörün, orijinal konşiıneto alıcıya gönderilmiş olduğu için ancak banka teminat mektubu ve davalının vereceği yazılı bir taahhütname karşılığında bu talebinin yerine getirilebileceğini bildirdiğini, … bu bildirimine cevap olarak davalı şirketin bankalardan 1.000.-USD dahi teminat alacak limitlerinin bulunmadığını bildirip yükü kaderine terk ettiklerini, buna ilişkin yazışmaların delil listelerinin ekinde sunulduğunu, ancak bu bekleme sürecinde … firması tarafından ‘Taşıtan” sıfatıyla müvekkiline demuraj faturaları kesilmeye başlandığını, aşağıdaki tabloda … tarafından müvekkili şirkete kesilen faturaların dökümünün sunulduğunu, bu faturalardan ikisinin Armatör … firması tarafından hatalı olarak (mükerrer) düzenlendiğinin tespit edilerek müvekkili şirket tarafından … iade faturası kesildiğini, mükerrer faturalara ilişkin düzeltmelerin icra takibinin açılmasından sonra gerçekleştirildiğini, bu nedenle her ne kdar icra takibinin 83.375,00USD üzerinden açılmış ise de, icra takibinden sonra iade faturalar ile borç miktarı 51.430,00USD ye düştüğünü ve bu miktar üzerinden icra takibi yapıldığın, … tarafından müvekkili şirkete kesilen demuraj ve masraf fatura tutarlarının davalıya fatura edilerek ödenmesinin talep edildiği, ancak davalının haksız olarak bu faturaları iade ettiği ve ödemediğini, Mü ödenmeyen fatura bedellerinin tahsili için … İcra Müd.’nün … Esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine davalı borçlu haksız olarak itiraz ettiğini ve takibi durdurduğunu beyanla davalı borçlunun icra takibine vaki itirazının iptali ile icra takibinin 5l.430,00-USD üzerinden devamına, dava değerinin %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatının, icra takip tarihinden itibaren işleyen USD mevduat faizinin, yargılama giderlerinin ve lehimize hükmedilecek avukatlık ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve tensip zaptının tebliğ edildiği, davalının davaya yanıt vermediği anlaşılmıştır.
Dava, taraflar arasındaki deniz taşıma ilişkisi kapsamında oluşan demuraj alacağının tahsili talebi ile başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup; uyuşmazlığın, davacının talebine konu demuraj alacağının bulunup bulunmadığı, davalının demuraj nedeni ile sorumlu olup olmadığı ve buna göre varsa davacı alacak miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
… İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı … Şti. tarafından borçlu … A.Ş. aleyhine 02/07/2017 tarihinde toplam 83.375,00.USD(314.707,28.TL)’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 07/02/2017 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 14/02/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, iş bu davanın 14/02/2018 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler … ve … tarafından tanzim edilen 29/07/2019 tarihli raporda, Davacı tarafından dava konusu yüklerin … … taşımasının yapıldığı, Gönderilenin yükü teslim almadığı, Yükün 06.01.20)6 tarihinde tahliye limanına ulaştığı , Serbest sürenin 26.01.2016 tarihinde bitmesine rağmen Davacının davalıya usulüne uygun olarak zamanında yüklerin gönderilen tarafından teslim alınmadığına dair bildirim yapmadığı, Davalının serbest sürenin bitmesinden bir ay sonra 25,02.2016 tarihinde davacı tarafından yükün gönderilen tarafından teslim alınmadığı ile ilgili olarak bilgilendirildiği, Demuraj bedelinin davacı tarafından talep edilebilmesi için dava dışı fiili taşıyan “…” firmasına davacı tarafından ödendiğinin ispat edilmesi gerektiği ancak bu şartın yerine getirilmediği, Sayın mahkemece davalının demurajdan sorumlu tutulması durumunda miktarının ne kadar olabileceğinin tespiti için dava konusu konteynerlerin fiili taşıyana boş teslimi ile ilgili tarihleri gösterir belgelerin sunulması gerektiği yine, Dosyaya “… firmasının taşımanın yapıldığı tarih ve hat ile ilgili demuraj tarifesi sunulmadığından bir demuraj hesabı yapılamadığına ilişkin görüş ve tespitlerini bildirmişlerdir.
Tarafların beyan ve itirazları üzerine dosya bilirkişi kuruluna yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi kurulu tarafından tanzim edilen 21/09/2020 tarihli ek raporda, davacı vekilinin dava konusu konteynerlerin fiili taşıyana boş teslimi ile ilgili tarihleri gösterir belgeleri sunmaması karşısında davacı defterleri üzerinden yapılan incelemeler sonucunda davacının demuraj talebinin 26.170,00.USD olabileceğine ilişkin görüş ve tespitlerini bildirmişlerdir.
Tarafların beyan ve itirazları üzerine dosya kaptan bilirkişi …’ye yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi tarafından tanzim edilen 07/05/2021 tarihli raporda, Yapılan Konteyner Demuraj hesabında 55.020 USD Konteyner Demurajı hesap edildiği, ancak daha önce Sayın Mali Müşavir bilirkişi tarafından davacı defterleri üzerinden yapılan incelemeler sonucunda davacının demuraj talebinin 26.170,00 USD olabileceği kanaatinde olduğuna ilişkin görüş ve tespitlerini bildirmiştir.
Davalı borçlu vekilince icra dosyasına sunulan borca itiraz dilekçesi ile icra dairesi yetkisine itiraz edilmişse de, alacağın para alacağı olması karşısında BK 89 ve İİK 50 maddesi uyarınca itirazın reddine karar vermek gerekmiştir.
Dosyaya sunulan davacı ile davalı arasında yükleme talimatına ilişkin yapılan e-mail yazışmaları ve … Gümürk Müdürlüğü’ne yazılan müzekkere ekinde gönderilen … numaralı 28/11/2015 tarihli … konşimentosuna göre; yükleten-taşıtan davalı … AŞ, davacının ise taşıma işleri komisyoncusu sıfatını haiz olduğu anlaşılmaktadır. Fiili taşıyanın ise dava dışı “…” firması olduğu anlaşılmaktadır.
Konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi, gönderilenin belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyneri başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, arlan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir Söz konusu ücret, dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltıldığı güne kadar geçen süre, belli bir gün adedinden fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demoraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demorajı” denilmektedir Bu istem, konteyner gecikme ücrcti yahut konteyner işgaliye ücreti olarak ifade edilebilir. Konteynerlerin iadesindeki gecikme sebebiyle bir bedel isteyebilecek kişi navlun sözleşmesine göre “taşıyan”dır. Söz konusu taşıyan taşıma işini fiilen yerine getirmiş olan kişidir. Bu halde dava konusu olayda davacının fiili taşıyan “…” firmasına demuraj ücreti olarak 51.430 USD yi ödediğini ispatlaması gerekmektedir. Bu doğrultuda, davacıya ait ticari defterler üzerinde yapılan inceleme neticesinde davanın konusu ile ilgili olarak davadışı … AŞ tarafından davacı adına toplam olarak 26.170,00 USD fatura tanzim edildiği ve davacı tarafından da bu faturaların bedellerinin ödendiği anlaşılmıştır.
Navlun sözleşmesinin gönderileni eğer navlun sözleşmesinin aynı zamanda tarafı değilse, diğer bir ifadeyle, taşıtan değilse anılan ücret ve masrafların borçlusu değildir. Ancak TTK 1203 maddesi koşullarının gerçekleşmesi hâlinde gönderilen söz konusu masraflardan sorumlu hâle gelir. Gönderilenin TTK 1203 maddesi kapsamında yer alan kalemlerden sorumlu tutulabilmesi, iki koşulun bir arada gerçekleşmesine bağlı kılınmıştır. Buna göre, gönderilenin sorumlu olabilmesi için, konişmento veya konişmentonun atıf yaptığı navlun sözleşmesinde gönderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağı ilkesine yer verilmesi ve yükün gönderilen tarafından tesliminin istenmesi gereklidir. Bu koşullar karşılandığında taşıtan borçtan kurtulur. Dava konusu olayda gönderilen yükü teslim almamıştır. TTK 1203’ün koşullarının gerçekleşmediği de görüldüğünden davalının diğer şartların da gerçekleşmesi durumunda demuraj ücretlerinden sorumlu olması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Davalı gönderdiği maillerde davacıdan 21 günlük serbest süre talebinde bulunmuştur. Davacıda bu talebi fiili taşıyana iletmiş ve talebi uygun bulunarak 21 günlük serbest süre kaydı konşimentoya da düşülmüştür. Bu durumda davalının 21 günden sonra demuraj işleyeceğini bildiği kabul edilmektedir. Ne var ki ne Navlun sözleşmesinin kurulması aşamasında ne de diğer bir zaman dilimi içinde ne de konşimentoya koyulan bir kayıt ile davalının davacı tarafından demuraj tarifesi ile ilgili olarak bilgilendirmediği anlaşılmaktadır. Dosyaya davacı delilleri arasında sunulan 25/02/2016 tarihli bildirim ile dava dışı alıcının malı çekmediğinin bildirildiği anlaşılmaktadır. Bu bildiriminde ise; … …, … ve … nolu üç konteyner için bildirimde bulunulduğu görülmektedir. Bununla birlikte davacı şirket çalışanı … 08/11/2016 tarihli mailinde “… Bey merhaba,Konu yüklemeye ait … limanında bekleyen 5 konteyner için Telefondu konuştuğumuz üzere acenteye yükün size devralması için gerekenleri sordum. Ekli formların sizin ve alıcı tarafından antetli kağıda doldurulup, kaşe imza ile iletilmesi gerekiyor, İşlemleri bir an önce başlatmak adına en kısa sürede iletmenizi rica ederim.” demektedir. Yine davalı çalışanı …’in 22/11/2016 da …’na gönderdiği mesajında “Bu 67,515,00 USD sadece 5 konteynerin mi demuraj bedeli? Size bahsettiğim gibi bu demurajların ödenebilmesi için 5 konteyneri bu şekilde almamız lazım. Ödeme zamanı ayrıca bu demurajlar için indirim konusunda … ile görüşülmeli” demek sureti ile davalının 5 konteynerin de gönderilen tarafından çekilmediği ile ilgili haberi olduğu mahkemece kabul edilmiştir.
Bilirkişi raporlarındaki tespitler doğrultusunda, dava dışı fiili taşıyan acentesi … AŞ ye müzekkere yazılarak davaya konu konteynerlerin hareket bilgilerinin ve 2016 yılı demuraj tarifesinin sorulmasına karar verilmiştir. Gelen müzekkere cevabına göre; bilirkişilerce davalının ancak 25/02/2016 tarihinde davacı tarafından bilgilendirildiği tespiti ile demuraj hesabının bu tarihten itibaren ve yukarıda açıklandığı üzere 21 günlük serbest süre esas alınarak hesaplama yapılmıştır.
Dosyaya sunulan müzekkere cevabına göre konteynerlerin boş iade tarihleri;
… …———- 07.11.2016
… ……—- 07.11.2016
… …———— 26.U.2016
…———– 22.09.2016 şeklindedir.
25 Şubat 2016 dan itibaren 21 gün serbest süre 16 Mart 2016 gününe tekabül etmektedir. Buna göre ise toplam demuraj 917 gün Olmaktadır. … için 60 USD x 917 Gün olmak üzere toplamda ise 55.020 USD Konteyner Demurajı bilirkişilerce hesap edilmiştir. Ancak 07/09/2020 tarihli EK bilirkişi raporunda, Mali Müşavir Bilirkişi tarafından davacı şirket defter ve kayıtları üzerinden yapılan incelemeler ile tespit edildiği üzere ; dava konusu ile ilgili olarak dava dışı fiili taşıyan … AŞ tarafından davacı adına toplam olarak 26.170,00USD fatura tanzim edildiği ve davacı tarafından da bu faturaların bedellerinin ödendiği tespiti karşısında, davacının ancak ödediği demuraj bedelini davalıdan talep edebileceği mahkemece kabul edilmiştir. Zira yukarıda belirtildiği hali ile konteynerlerin iadesindeki gecikme sebebiyle bir bedel isteyebilecek kişi navlun sözleşmesine göre “taşıyan”dır, davacı ise taşıma işleri komisyoncusu oarak ancak ödediği demuraj bedeline davalıya rücu edebilecektir.
Açıklanan nedenlerle, davacı tarafça dava dışı fiili taşıyana yapılan ödeme tutarında davanın kısmen kabulüne ve davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın kısmen iptaline, takibin 26.170,00USD asıl alacak bakımından DEVAMINA, asıl alacağa icra takip tarihiden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
Fazlaya dair talebin REDDİNE,
-Takdirden asıl alacağın %20 oranı üzerinden takdir edilen 19.756,00TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Karar harcı olan 6.747,74.TL’den peşin alınan 1.783,65.TL’nin mahsubu ile bakiye 4.964,09.TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davacının peşin olarak yatırdığı 1.783,65TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı yargı gider toplamı olan 3.295,80.TL’nin (35,90.TL başvurma harcı, 309,90.TL posta gideri ve 2.950,00.TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 1.677,05TL’sinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davacı için takdir edilen 13.334,22.TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
6-Davalı vekili için takdir edilen 13.007,91.TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
7-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/07/2021

Katip …

Hakim …