Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO :2018/408 Esas
KARAR NO :2019/498
DAVA :İtirazın İptali
DAVA TARİHİ :02/11/2018
KARAR TARİHİ :10/12/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yurtiçi taşımacılık faaliyetleri yürüttüğü ve organize ettiğini, müvekkili şirket bu faaliyet çerçevesinde, davalı şirkete, icra takibine dayanak teşkil eden faturalar konusu hizmetleri verdiğini, belirtilen faturalar tanzim edildikleri tarih itibarı ile davalı firmaya gönderilmiş olduğunu, faturaya herhangi bir itirazda bulunulmadığı gibi iade de edilmediğini, söz konusu fatura konusu borç davalı tarafın kabulünde olup alacağın sabit olduğunu, söz konusu borcun ödenmesi konusunda taraflar arasında görüşmeler yapılmış olduğunu, davalı firmanın borca herhangi bir itirazı söz konusu olmadığını, buna rağmen borcu ödemediğini, müvekkilinin defalarca bildirimine rağmen icra takibi konusu borçları ödenmediğini, alacağın ödenmesi için davalı taraf ile müteaddit kere görüşmeler yapıldığını fakat işbu girişimler sonuçsuz kaldığını, bu nedenle müvekkili tarafından davalı taraf aleyhine … icra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası tahtında icra takibi başlatılmış olduğunu, işbu dosyadan gönderilen ödeme emrine borçlunun itirazı sebebiyle takip durdurulmuş olduğunu belirterek … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına vaki itirazın iptali ile takibin devamını, İtirazında haksız ve kötü niyetli olan davalının alacak miktarının % 20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, Yargılama giderleri ile ücret-i vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde takibe konu faturanın davalı şirkete gönderilmesine rağmen, faturaya herhangi bir itirazda bulunulmadığı ve faturanın iade edilmediği iddiası Sayın Mahkemeyi yanıltmaya matuf haksız, kötüniyetli ve gerçek dışı bir beyan olduğunu, zira davalı müvekkil şirket, söz konusu faturanın kendilerine tebliği üzerine …Noterliği’nden keşide ettiğini 20.06.2018 tarihli … yevmiye no’lu ihtarname ile “fatura muhteviyatına konu edilen taşımaya ilişkin ürünler fabrika teslimi olduğundan taşıma ücreti ve ürünlerin taşınması sırasında doğan sair alacaklar yönünden konunun muhatabının 3.şahıs şirket olduğunu bu gerekçeyle söz konusu faturanın kabulünün mümkün olmadığı gerekçesiyle ilgili faturaya itiraz ettiğini ve sunulan fatura aslını davacı tarafa iade ettiğini, davacı dava dilekçesinde: “yurtiçi taşımacılık faaliyeti yürüttüğü, bu faaliyet çerçevesinde, müvekkil şirkete fatura konusu hizmeti verdiği ” iddia etmişse de, bu iddianın gerçek dışı olduğunu, iddia ettiği taşıma hizmetini verdiği, iddia ettiği alacak miktarını ve bu alacağı hak ettiğini TTK hükümlerine göre ispat etmekle mükellef olduğunu bu hususta sadece fatura kesilmesinin, faturaya konu hizmetin verildiği anlamına gelmediğini, davalı müvekkili şirketçe hem ilgili faturaya itiraz ettiğini, hem de fatura aslı davacı tarafa iade edildiğini, davalı müvekkil şirketinin plastik ürünler imal etmekte yurtiçi ve yurt dışındaki bazı şirketlerin plastik ürünler satmakta olduğunu bu minvalde davalı müvekkil şirketin Norveç’te bulunan … AS ünvanlı dava dışı şirkete sunduğu faturalar ile bir takım plastik ürünler satıldığını, ibraz edilen faturaların tamamın da ürünlerin teslim şartı exw yani “ex works” olarak belirlendiğini, Uluslararası Deniz Ticareti Hukukunda bu kayıdın satıcının satım konusu malları fabrika veya deposunda alıcının emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlülüğünü ifa ettiğini, satıcının malın alıcısı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden ya da malların gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu olmadığını, alıcının satıcının adresinden kendi adresine kadar malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerden sorumlu olduğu anlamına geldiğini ex works teslimce her türlü nakliye, yükleme, boşaltma, sigorta vs. gibi işlem ve bunlarla ilgili tüm sair masraflar alıcıya ait olduğunu, malların nakliye yani teknik adıyla navlun ücretinin fer’isi olan demuraj ücretinden de alıcı yani dava konusu yüku taşıtma hususunda davacı şirketle anlaşan dava dışı (… AS) şirketinin sorumlu olduğunu hukuken demuraj ücretinin davalı müvekkil şirketten talep edilmesinin mümkün olmadığını, davanın reddini talep ettiğini, davanın reddine takibi ve davasında haksız ve kötüniyetli olduğundan davacının dava konusu bedelin %20’sinden az olmamak üzere takdiren en üst hadden davalı müvekkil şirkete kötüniyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesine yargılama masrafı ve ücret-i vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesi, beyanında bulunmuştur.
Mahkememizce yapılan inceleme sonrasında dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporunda; İncelenen davacı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile yıl sonunda yaptırılması gereken kapanış tasdiklerinin yasal süresinde TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olduğunu ve davacı şirketin 2018 yılı ticari defterlerini TTK. hükümlerine göre usulüne uygun tutmasından dolayı davacı şirketin ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığını, incelenen davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defter ve belgelerinin Elektronik Defter Genel Tebliği usul ve esaslarına göre tutulduğunu, Elektronik Defterler ile Envanter defterinin yasal süresinde onaylandığını vc davalı şirketin 2018 yılı ticari defterlerinin TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun tutmuş olduğundan davalı şirketin ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığını, davacı şirketin icra takip tarihi olan 03.09.2018 tarihi itibariyle demuraj faturasından kaynaklı olarak davalı … San. vc Tic. A.Ş.’den 1.806,64 USD alacağının bulunduğunu, davacı şirketin, icra ve dava konusu olan fatura içeriği ile ilgili olarak asıl taşımayı yapan dava dışı … A.Ş.’ ye cari hesaba istinaden ödeme yaptığını, davalı şirketin ise dava ve icra takibine konu olan işbu faturayı kabul etmeyerek ihtarname ile davacı yana iade etmesinden dolayı işbu faturayı ticari defterlerinde kayıt altına almadığını, tarafların arasında bir taşıma sözleşmesinin varlığının tespit edilemediğini bu nedenle tarafların husumet ehliyetlerinin bulunmadığını ve dava konusu talep olan demuraj faturasından davalının sorumlu olmadığını, mahkemece aksine hükmedilmesi halinde davacının demuraj talebinin piyasa rayiçleri ile uyumlu olduğunu tarafların icra inkar tazminatı ve diğer benzeri taleplerinin değerlendirilmesinin mahkemenin takdirinde olduğunu belirtmiştir.
Dava;deniz taşıma ilişkisine dayalı olarak düzenlenen demuraj faturasının ödenmemesi üzerine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, TTK’nın “Deniz Ticareti” başlıklı beşinci kitabı kapsamında yer almaktadır. Uyuşmazlığın ise; tarafların husumet ehliyetleri, taşıma nedeniyle demuraj alacağının doğup doğmadığı ve davacı tarafça demuraj bedelinin fiili taşıyana ödenip ödenmediği, demuraj nedeniyle davalının sorumluluğunun bulunup bulunmadığı hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
… İcra Müdürlüğünün … Esasa sayılı icra takip dosyasının incelenmesinde; davalı aleyhine 28/08/2018 tarihinde icra takibine başlandığı, ödeme emrinin davalı borçluya 06/09/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlu tarafından 11/09/2018 tarihinde borca itiraz edildiği ve buna göre de davanın 02/11/2018 tarihinde yasal süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan … numaralı konişmentoya göre; yükleyen davalı … San. Ve Tic. AŞ, yükün alıcısı dava dışı … AS, taşıyan ise … olduğu anlaşılmaktadır. Yine dosyaya sunulan ticari satış faturasına göre, eşyanın EXW teslim şartı ile ihraç edildiği ve dosyaya celp edilen Gümrük kayıtlarına göre de EXW teslim şartı iye beyanname verildiği anlaşılmaktadır. Dosyaya sunulan bilirkişi raporunda ayrıntısı açıklandığı üzere; bu teslim şekline göre, satıcı malları kendi iş yerinde taşıma için belirlenen araca yüklemeksizin alcının tasarrufuna bırakmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılmaktadır.
Dosyaya celp edilen 29.01.2018 tarihli Gümrük Beyannamesinde beyan sahibi bölümünde ” … ve Dan. Hiz. Ltd. Şti. ” firması kayıtlıdır. Davalı taraf delil olarak ayrıca ” … ve Dan. Hiz. Ltd. Şti. ” nin … numaralı 30.01.2018 tarihli “Konteyner işlemi (İhracat ilave kont.) Gümrük Hizmet bedeli ” açıklamalı … San ve Tic A.Ş adına düzenlenen 767,00 TL lik faturayı da dosyaya sunmuştur. Buna göre davalı ile davadışı alıcı arasındaki teslim şekline göre Gümrük formalitelerine ilişkin yükümlülük alıcıya ait olsa da kendi ülkesinde ihraç formalitelerini daha iyi biliyor olması düşüncesiyle davalının bu işlemi gerçekleştirdiği kanaatine varılmıştır.
Dosyaya sunulan ve celp edilen belgeler içerisinde davacı ile davalı arasında kurulan taşıma ilişkisine dair herhangi bir delil bulunmamakla birlikte, yukarıda bahsedilen konişmento kayıtları ve davacının ticari defter kayıtlarına göre davacı tarafça dava dışı … AŞ ye yapılan ödeme gereği tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerini haiz oldukları kabul edilmiştir.
Dünya deniz ticareti ve hukukuna girmiş bulunan, konteyner demurajı özünde, konteyner işgaliye bedeli olmakla; konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi (Davacı), gönderilenin (alıcı) belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyner başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli serbest süreler ve bunun aşılması halinde aşamalı olarak yeni süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, artan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir. Söz konusu ücret dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltılıp, taşıyanın deposuna iade edildiği güne kadar geçen süre, belirlenmiş gün sayısından fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir. Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demuraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demurajı” denilmektedir.
Konteyner demuraj taleplerinde, talep edenin, iddiasını somut delillere dayandırması gereken ve bu şekilde hukuki olarak eksik olarak değerlendirilebilecek yönlerini minimalize eden bir yaklaşım sergilemesi gerekir. Konteyner demuraj taleplerinde somutlaştırılması gereken yönler şu şeklidedir:
Taşıma sözleşmesi: Taşıtan ile gönderilen arasında yapılması gereken ve navlun, demuraj gibi somut verilerin yer aldığı bir sözleşme olabileceği gibi konteyner taşımasının doğası gereği elektronik ortamda yapılan slot/konteyner tahsisi ile, hat işleticisi firmanın gemisine yükleme yapılabilmesi sağlanmaktadır. Bu durumlarda, Konteyner taşımalarında, Konşimento da taşıma sözleşmesi olarak Türk ve uluslararası hukuk (İngiliz hukuku) tarafından kabul edilmiştir. Konşimento, kıymetli evrak olarak addedilip, konşimento üzerinde kayıtlı kurallar, taşıma sözleşmesi ve malı talep eden gönderilen – alıcı için de sözleşme olarak değerlendirilir.
Demuraj birim bedeli ve demuraj hesaplama şekli: Konteyner demuraj birim bedeli ve demuraj sürelerinin nasıl hesaplanacağı ve tarifeler konşimento üzerinde kayıtlı olmalı veya gönderilenin ulaşabileceği bir web adresinde olduğunun bildirilmiş olması gereklidir. Çünkü, borçlandırılan tarafın, demuraj ile ilgili yaptırımları bilmesi gerekir.
Varış ihbarı: Taşıyan veya taşıtan taraf konteynerin teslim limanına varış zamanını ve/veya vardığında gönderilene varış ihbarı göndermek zorundadır. Konteyner demuraj tarifesinin, konşimentoda kayıtlı olmaması halinde, vanş ihbarında bu tarifenin yer alması veya gönderilenin, konteyneri zamanında boşaltıp iade etmemesi sebebi ile demuraj ödeyeceği belirtilmesi halinde, gönderilenin demuraj ödemesi konusunda ihbar edildiği sonucuna ulaşılabilir.
Konteyner demurajı esasen tahliye limanı ile ilişkili olmakla ve navlun sözleşmesinin gönderileni eğer navlun sözleşmesinin aynı zamanda tarafı değilse, diğer bir ifadeyle, taşıtan değilse anılan ücret ve masrafların borçlusu değildir. Ancak TTK m. 1203’ün koşullarının gerçekleşmesi hâlinde gönderilen söz konusu masraflardan sorumlu hâle gelecektir. Gönderilenin TTK.m. 1203 kapsamında yer alan kalemlerden sorumlu tutulabilmesi için, konişmento veya konişmentonun atıf yaptığı navlun sözleşmesinde gönderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağı ilkesine yer verilmesi ve yükün gönderilen tarafından teslimin istenmesi gereklidir. Bu koşullar karşılandığında taşıtan borçtan kurtulur. Eldeki dosyada ise davalı dava dışı gönderilenin yükü teslim aldığını ileri sürmüş ve davacı da aksini iddia etmemiştir. Konşimentonun ön sayfasında arka sayfasına atıf olmakla konşimentonun arka sayfası da dosyaya sunulmamıştır. Bu açıklamalar ışığında, borçlardan dolayı sorumluluğun kime ait olduğu esasen tespit olmamakla birlikte, açıklandığı üzere davacının taşıtan sıfatını haiz olduğuna dair dosyaya herhangi bir delil sunulmamıştır. Dolayısıyla davacının taşıtan sıfatıyla demurajdan sorumlu tutulması mahkemece mümkün bulunmamıştır. Ayrıca davalı tarafından ihraç edilen yükün dava dışı Norveç’teki alıcısı tarafından teslim alınması (buna dair davacı yanın itirazı bulunmadığından uyuşmazlık konusu değildir) ve teslim şeklinin EXW olması karşısında her halde, davalının demuraj ücretinden sorumluluğunun bulunmadığı kabul olunarak davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Davacı vekili her ne kadar karar celsesinde sulh görüşmeleri için süre talep etmişse de aynı celsede bu talep davalı vekilince kabul olunmadığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE
Şartlar oluşmadığından davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesi taleplerinin REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 179,08 TL den karar harcı olan 44,40 TL nin mahsubu ile fazla alınan 134,68 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı yargı gider toplamı olan 14,00 TL’nin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine, bakiye giderin davalı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı vekili için takdir edilen 2.725,00 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine.
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/12/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır