Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2020/192
KARAR NO : 2021/319
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/07/2020
KARAR TARİHİ : 05/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Dava dışı … Tic. Ltd. Şti, … İnşaat Mühendislik Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin Çin’de yerleşik … Co. Ltd.’den FOB esaslı satın aldığı gaz tüpü ile çalışan toplam 2155 adet şemsiye ısıtıcısı ve 331 adet ısıtıcı aparatı cinsi eşyaların Çin’den, Körfez/Türkiye Limanına taşınması işlerini organize etmeyi ve taşımayı üstlendiğini, TTK md 918 hükmünden kaynaklı yükümlülükleri kapsamında olarak, hat taşımacılığı yapan davalı ile kırkambar taşıma mahiyetinde sözleştiğini ve eşyaların davalı yanın temin ettiği 6 adet konteyner içinde davalının taşıyan olarak çalıştırdığı “… isimli gemiye yüklendiğini, yüklemeyi müteakip davalı tarafından … sayılı non-negotiable waybill (ciro ve devir edilemez irsaliye) düzenlendiğini, davalının ayrıca bu taşıma için …’e muhatap navlun faturası düzenlediğini, …’in müvekkili şirket ile sigorta sözleşmesi akdettiğini ve taşıma konusu eşyaların deniz yolu ile taşınması sırasında uğrayabileceği rizikoların müvekkili şirket tarafından düzenlenen … numaralı “taşıma işleri komisyoncuları ve nakliye operatörleri için sorumluluk sigorta poliçesi ile teminat altına alındığını, bu bağlamda eşyaların alıcısı … Ltd. Şti.’ye karşı taşıma işleri organizatörü/taşımacı olarak hareket eden sigortalı …’in davalıya karşı taşıtan/gönderilen, davalının ise …’e karşı akdi, … Ltd’ye karşı fiili taşıyan konumunda olduğunu, taşımaya konu … no’lu konteyner içerisindeki mallardan 80 adet şemsiye ısıtıcısının taşıma esnasında ıslanma suretiyle hasarlanmış olarak alıcıya teslim edildiğini, hasarlı ısıtıcıların içindeki ateşleme mekanizmasının (burner parts) ıslaklığa maruz kalması ve paslanması sebebiyle oluşabilecek kullanım riskleri ve arızalar gözetilerek bu parçaların yenilenmesi gerektiğini ve satıcı … firmasından ateşleme mekanizmaları sipariş edildiği, 80 adet hasarlı emtea tespit edilmiş olmakla 80 adet ateşleme mekanizması bedelinin 4.235,29 USD karşılığının hasar tarihi itibari ile 25.776,85 TL olarak hesaplandığını, sovtaj bedeli tenzili ile zararın 20.834,15 TL olarak tespit edilmek suretiyle sigortalı …’in (GW) talep ve muvafakati ile müvekkili şirket tarafından malın alıcısı … Ltd. Şti’ne 20.834,15 TL tazminat ödendiğini, … Ltd. Şti de kendisine yapılan ödeme neticesinde zarar sorumlularına karşı olan her türlü dava ve talep hakkını BK m. 183 vd. hükümleri gereğince davacıya devir ve temlik ettiğini böylece müvekkili şirketin TTK md 1472 gereğince kanuni, BK m. 183 vd. gereğince akdi halef olduğunu, davalının … ile olan ilişkisinde akdi taşıyan sıfatıyla TTK 1178 vd., … ile olan ilişkisinde fiili taşıyan sıfatıyla TTK m. 1141 ve TTK m. 1191 vd hükümleri gereğince oluşan zararlardan müvekkili şirkete karşı sorumlu olduğunu, bu nedenlerle davalı aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını ancak davalının borca itiraz ettiğini ve takibin durduğunu beyanla; davalının haksız itirazının reddine, %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Çin Halk Cumhuriyeti’nin Shangai Limanından İzmit … Limanına yapılan dava konusu taşımanın merkezi Kopenhag – Danimarka ‘da bulunan … A/S’ in … numaralı konişmentosu tahtında gerçekleştiğini, bilindiği üzere konişmento tahtında yapılan taşımalarda, yükleme – taşıma – boşaltma -teslim ve sair ameliyelerin nasıl ve ne şekilde yapılacağının taşıma tahtında çıkacak uyuşmazlıklar halinde uygulanacak hukuk ve uyuşmazlığın görüleceği yetkili mahkeme (yetki anlaşması) için de konişmento hükümlerinin uygulanması gerektiğini, Kırkambar taşıması olan konteyner taşımalarında esas tutulması gerekenin navlun sözleşmesi hükümleri olduğunu, Konvansiyonel yük olarak tabir edilen dökme yük taşımacılığından farklı olarak kırkambar taşımaları olan konteyner taşımalarında taşıyanların tüm taşıma şartlarını konişmentolarının arkalarına derç ettiklerini, kırkambar taşımalarına ilişkin konşimentoların arka yüzünde yer alan taşıma şartlarının da navlun sözleşmesinin kendisi olduğunu, yani kırkambar taşımalarında navlun sözleşmesinin konşimento arkasında yer alan taşıma şartları olduğunu, dava konusu uyuşmazlıkta davacının sigortalısı “… Tic. Ltd. Şti.” firmasının dava konusu konşimentoya göre yük alıcısı gönderilen sıfatına haiz olup aynı zamanda konşimentodaki “Freight Collect” yani “Navlun Alıcı Tarafından Ödemeli” kaydına göre TTK m.1200 uyarınca “Taşıtan” sıfatını haiz olduğunu, diğer bir ifade ile dava konusu taşıma bakımından davacının sigortalısının “Gönderilen” ve “Taşıtan” olmak üzere iki ayrı sıfatı bulunduğunu, sigortalının bu sıfatlarına göre sigortalı taşımaya ilişkin konşimentoya hamil olmakla yükleri de fiilen teslim aldığını, dava konusu taşımaya ilişkin olan … numaralı konişmentonun navlun sözleşmesi hükmünde olan taşıma şartlarını içeren arka yüzü madde 26 da yetki anlaşması bulunduğunu ,anılan 26. Madde” İşbu konişmento İngiliz Yasalarına tabidir ve buna göre yorumlanacak ve bunun altında meydana gelen bütün ihtilaflar Londra’ daki İngiliz Yüksek Adalet Mahkemesi tarafından, herhangi başka bir ülke mahkemelerinin yargı yetkisi hariç olmak suretiyle karara bağlanacaktır.” denmek kaydıyla konşimento tahtındaki taşımalardan kaynaklanacak tüm uyuşmazlıklarda uygulanması gereken yasaların İngiliz Yasaları olduğunu ve yetkili mahkemenin ise Londra’ daki İngiliz Yüksek Adalet Mahkemesi olduğunun taraflarca kabul edildiğini ve diğer tüm mahkemelerin yetkisinin ortadan kaldırıldığını, yabancılık unsuru taşıyan taşımalarda, konşimentolarda yer alan yetki sözleşmelerinin MÖHUK gereğince de taraflar için kesin surette bağlayıcı olduğunu, dava konusu taşımaya ilişkin konişmentodan anlaşılacağı üzere, dava konusu uyuşmazlıkta taşımayı üstlenenin … A/S olduğunu, … A/S firmasının merkezinin Danimarka’da bulunan yabancı bir şirket olduğunu, dava konusu uyuşmazlıkta taşımanın yapıldığı geminin yabancı bayraklı olduğunu, yine taşımaya ilişkin konişmento muhteviyatı yüklerin Çin Halk Cumhuriyeti ‘nden Türkiye’ ye taşındığını, dolayısı ile dava konusu taşımada yabancılık unsurunun mevcut olduğunu, bu nedenle 5718 s. MÖHUK gereğince yabancılık unsuru taşıyan taşımada, konişmento hükümlerinde yer alan yetki anlaşmasının uygulanması gerektiğini, davacının sigortalısı … şirketinin dava konusu taşımaya ilişkin şemsiye tipi ısıtıcının ne alıcısı ne de satıcısı konumunda olduğunu, dava konusu emteanın satıcısı Çin Halk Cumhuriyeti ‘nde mukim … Ltd. şirketi, alıcısının ise … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ olduğunu, dava dilekçesinde de izah edildiği üzere sigortalı … şirketinin “taşıma işleri komisyoncusu” sıfatı ile kendi nam ve hesabına yük alıcısı … şirketi ile navlun sözleşmesi yaptığını, … şirketinden navlun ücreti tahsil ettiğini, bunun dışında … şirketinin dava konusu emtea ile herhangi bir ilişkisi bulunmamdığını, dava konusu emtea bedelnin … şirketi tarafından satıcıya ödendiğini ve hasarlı olduğu iddia edilen emteaların da aynı şekilde … şirketine ait olduğunu, söz konusu emtea bakımından sigortalının sigorta edilebilir bir menfaati bulunmamakla birlikte iddia olunan hasar sebebiyle sigortalının mamelekinde herhangi bir zarar da meydana gelmediğini, emtea üzerinde yapılan incelemede de iddia olunan ıslaklık sebebiyle emteanın uğramış olduğu somut ve sabit bir hasar tespit edilmediğini, dava konusu uyuşmazlıkta şemsiye ısıtıcısı emteasında hasar olduğuna ilişkin herhangi bir iddia da olmadığını, yani emteaların sağlam olduğunu, dava konusu taşımanın A.B.D.’de değil Çin Halk Cumhuriyeti ‘nde başladığını, dava konusu emteaların Çin Halk Cumhuriyeti ‘nin Shangai limanında gemiye yüklendiğini ve İzmit … limanında tahliye edildiğini, bu itibarla sigorta poliçesinin dava konusu taşımayı kapsamadığının açık olduğunu, Buna rağmen eğer davacı … şirketi sigortalısına bir ödeme yapmış ise, bu ödemenin ancak Ex-Gratia yani Kuvertür Dışı Hatır Ödemesi olarak adlandırılabildiğini, Ex-Gratia ödemelerin rücusunun hukuken mümkün olmadığını, sigorta ekspertiz raporunda emtea üzerinde deniz suyu tespit edilemediğinin ifade edildiğini, buna göre tatlı sudan (yağmur suyu) ileri gelen zararların sigorta kapsamı dışında olduğunu, taşımaya konu emtia konşimentoda “Shipper” yani “Yükleten” olarak yer alan dava dışı firma tarafından kendi tesislerinde konteynerler içine yüklendiğini, iç istifi yapıldığını, tartıldığını, sayıldığını, akabinde her konteynerın “Shipper” yani “Yükleten” sıfatını havi bu firma tarafından mühürlendikten sonra konteynerlerın taşıyan … A/S ‘e yükleme limanında mühürlü ve kapalı olarak teslim edildiğini, taşımayı üstlenen … A/S nin kapalı ve mühürlü olarak teslim aldığı konteynerleri aynı şekilde kapalı ve mühürlü olarak taşıdıktan sonra tahliye limanında alıcı konumundaki sigortalıya da kapalı ve mühürlü olarak teslim ederek taşımayı tamamladığını, taşıyan … A/S nin yüklerin konteyner içine nasıl, ne şekilde ve hangi vaziyette yüklendiğinin bilmediğini, zira dava konusu yüklerin “Shipper” yani “Yükleten” sıfatını haiz dava dışı firma tarafından kendi tesislerinde konteyner içine hasarlı şekilde yüklenmiş olduğunun da ihtimal dahilinde olduğunu, hal böyle olunca, davacının ilk önce “Yükleme Sertifikası” ile yüklerin konteyner içine sağlam yüklendiğini ispat etmesinin gerektiğini, birim fiyati 85 usd olan şemsiye tipi açık alan ısıtıcısının sadece ateşleme mekanizmasının 52.94 USD olmasının ticaretin olağan akışına aykırı olduğunu beyanla; taşımaya ilişkin konşimentoda bulunan yetki şartı gereğince davanın Milletlerarası yetki yönünden reddine, Davacı sigortanın halef sıfatını haiz olmamasından ve eğer var ise ilgili ödemelerin Ex-Gratia kapsamında olması neticesinden davanın halefiyet yokluğu ve aktif husumet yönünden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki hasar nedeni ile davacının sigortalısına ödediği hasar bedelinin TTK 1472 maddesi gereği davalıdan rücuen tahsili amacıyla yapılan icra takibine itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptaline ilişkin olduğu, uyuşmazlığın ise; tarafların husumet ehliyetinin olup olmadığı, geçerli bir sigorta sözleşmesinin bulunup bulunmadığı, geçerli bir sözleşme uyarınca ödeme yapılıp yapılmadığı, hasara ilişkin süresinde ve geçerli bir ihbarın olup olmadığı , hasarın deniz taşıması sırasında meydana gelip gelmediği, hasardan davalının sorumlu olup olmadığı, hasar miktarının tespiti ile davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı, davalı tarafın milletlerarası yetki itirazının kabul edilip edilmeyeceği noktasında toplandığı anlaşılmış, taraf vekillerince tüm delilleri sunulmuştur.
… İcra Müdürlüğü’nün 2019/… esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları dosyamız arasına alınmış, incelenmesinde, davanın İİK 67 maddesi gereği yasal süresi içinde açıldığı görülmüştür.
Davacı velince HMK 124. Madde gereğince davalı adının asaleten … Denizcilik A.Ş. ve … AS’ye izafeten … Denizcilik A.Ş. olarak değiştirilmesi talep edilmiş ise de, 25/01/2021 tarihli celse 2 nolu ara karar ile dava ve icra takibinin … AS ‘ye yöneltilmesi nedeniyle … AS olan davalı adının … AS’ye izafeten … Denizcilik A.Ş. olarak değiştirilmesine, UYAP kayıtlarının bu şekilde düzenlenmesine karar verilmiş, … Denizcilik A.Ş. ve … AS nin farklı tüzel kişiler olması nedeniyle davacının … AS olan davalı adının … Denizcilik A.Ş. olarak değiştirilmesine ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından cevap süresi içerisinde milletlerarası yetki itirazında bulunulduğundan öncelikle yetki itirazının değerlendirilmesi gerekmiştir. MÖHUK 47. madde hükmüne göre yer itibariyle yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde, taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşmaları mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebilir. MÖHUK 47. madde hükmüne göre yetki şartının geçerli olması için uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması, uyuşmazlığın borç ilişkisinden doğması gerekir.
Dosya kapsamından, dava dışı … ve Lojistik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. tarafından yurtdışından satışı yapılan emtianın davacı … şirketi nezdinde 01/01/2018 başlangıç tarihli nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalandığı, taşımanın Çin Halk Cumhuriyeti’nin Shangai Limanından İzmit … Limanına “…” isimli gemi ile yapıldığı, taşımaya ilişkin konişmentonun … AS adına Shanghai – Çin Halk Cumhuriyetinde düzenlendiği, konşimentonun … AS adına Türkiye acentesi tarafından düzenlendiğine dair dosyada delil bulunmadığı, … AS’nin Danimarka’da kurulu yabancı bir şirket olduğu, taşıyıcı şirket, konşimentoyu düzenleyip imzalayan acente ile geminin yabancı olması nedeniyle uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı, konişmentonun 26.maddesindeki yetki klozu ile taşıma sözleşmesinin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklara İngiliz Hukukunun uygulanacağı, yetkili mahkemenin ise Londra’da İngiliz Yüksek Adalet Mahkemesi olduğunun kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
Yabancı unsuru taşıyan uyuşmazlıkların çözümünde yetkili kanunun tayininden önce çözümü gereken sorun açılan davada mahkemenin milletlerarası yetkisinin bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin olduğundan (Aysel Çeliker/Bahadır Erdem, Milletlerarası Özel Hukuk, Sayfa 19) uygulanacak hukuktan önce yetki konusunun karara bağlanması gerekmektedir. MÖHUK 47.maddesinde yer itibari ile yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşma yapılması mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konulabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebilecektir. Anılan hükme göre yetki şartının geçerli olması için uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, Türk Mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması ile uyuşmazlığın borç ilişkisinden doğması gerekmektedir.
Eldeki dosyada somut uyuşmazlığın, … AS’nin Danimarka’da kurulu yabancı bir şirket olması, taşıyıcı şirket ile geminin yabancı olması, konşimentoyu düzenleyen acentenin … AS’nin Türkiye acentesi olduğuna dair dosyada delil bulunmaması nedeniyle yabancılık unsuru taşıdığı, dava konusunun Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmiş bir konuya ilişkin olmayıp deniz taşımasından yani akdi ilişkinden kaynaklandığı, konişmentonun 26.maddesinde düzenlenen yetki klozunun halefiyet hükümlerine göre davacı … şirketini bağladığı, konişmentodaki yetki şartına göre somut uyuşmazlık yönünden Londra’da bulunan İngiliz Yüksek Adalet Mahkemesinin yetkili olduğu kanaatine varıldığından, davalı vekilinin milletlerarası yetki itirazının kabulü ile davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davalının Milletlerarası yetki itirazının KABULÜ ile, mahkememizin yetkisizliği nedeniyle davanın usulden reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 377,09 TL den karar harcı olan 59,30 TL nin mahsubu ile fazla alınan 317,79 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekili için takdir edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
4-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5- Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6- Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 05/07/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır