Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2018/302 Esas
KARAR NO : 2021/202
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/08/2018
KARAR TARİHİ : 13/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin “%25 hisse ile sigorta teminatı altında bulunan … A.Ş.’ye ait sentez gaz soğutma ünitesinin davalı taşıyanın nakliyesi sırasında hasar gördüğünü, eksper incelemesi ile muafiyet sonrası hasar tutarının 51.786,00 USD olduğunun tespit edildiğini ve 26.04.2017 tarihinde davacının %25 hissesine denk gelen 12.946,50 USD’nin ödendiğini, davalının meydana gelen hasardan sorumlu olduğunu ve rücu taleplerinin sonuçsuz kaldığını, hasar tutarının davalıdan tahsili için başlatılan icra takibinin haksız itiraz ile durdurulduğunu beyanla … İcra Dairesi’nin 2017/… sayılı dosyasıyla 12.946,50 USD hasar tutarı ile ödeme tarihi 26.04.2017 itibariyle 327,00 USD işlenmiş faizinin toplamı 13.273,50 USD’nin tahsili için 23.10.2017 tarihinde başlatılan İcra takibine davalının yaptığı itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen emtianın varış tarihinin 18.09.2016 ve icra takip tarihinin 23.10.2017 olduğu dikkate alındığında 1 yıllık hak düşürücü sürenin dolmasından sonra başvuru yapılmış olduğunu, davalı taşıyıcıya süresinde bildirim yapılmadığını, davalı taşıyıcının kusurlu ve sorumlu olduğu yönünde belge olmadığını, sınırlı sorumluluk hükümlerinin dikkate alınması gerektiğini ve ekspertiz raporunun kabul edilemeyeceğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen hasar nedeniyle sigortalıya ödenen hasar bedelinin davalıdan rücuen tahsili amacıyla başlatılan icra takibine yöneyik itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptaline ilişkindir. Uyuşmazlığın; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı, tarafların husumet ehliyetlerini haiz olup olmadıkları, geçerli bir sigorta sözleşmesi kapsamında ödemenin yapılıp yapılmadığı, usule uygun bir hasar ihbarının bulunup bulunmadığı, hasarın deniz taşıma esnasında ve davalının kusur ve sorumluluğu altında meydana gelip gelmediği ve buna göre varsa davacı alacağının miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
… İcra Müdürlüğünün 2017/… Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı … tarafından borçlu … Ltd. Şti. aleyhine 23/10/2017 tarihinde işlemiş faiz dahil toplam 13.273,50.USD (45.825,43.TL)’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 24/10/2017 tarihinde tebliğ edildiği, davalının 24/10/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, iş bu davanın 17/08/2018 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler … , … ve … tarafından tanzim edilen 05/06/2020 tarihli raporda; Davalı Ibrakom’un, dava konusu taşıma bakımından taşıyıcı sıfatını haiz olduğu; taahhüt ettiği taşıma gerek deniz gerekse kara yolu ayaklannı içerdiğinden karma bir taşıma olduğu, Dava dışı sigortalı Rönesans’ın dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaati bulunduğu ve davacının, sigorta himayesi kapsamındaki rizikonun gerçekleşmesi sonucunda, geçerli bir sigorta sözleşmesine dayanarak ödemesi gereken sigorta tazminatım ödediği; dolayısıyla dava dışı sigortalısının haklanna TTK m. 1472 uyarınca halef olduğu, Dosya içeriğinde hasann TTK m. 1185/1 ‘e uygun şekilde taşıyana ihbar edildiğine yahut TTK m. 1185/2’ye uygun olarak taraflann katıhjnıyla mahkemece inceleme yapıldığına dair bir belge ya da bilgi bulunmadığından TTK m. 1/85/4 uyannca ispat yükünün taşıyan lehine yer değiştirdiği, Gerek ekspertiz raporunda hasar nedeninin tahmini olarak belirlenmesi gerekse kurulumuzda bulunan uzman bilirkişinin teknik incelemesi neticesinde, dosyadaki bilgi ve belgeler çerçevesinde hasarın tam olarak ne şekilde meydana geldiği ve bunda taşıyıcının yahut eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurunun bulunup bulunmadığını tespit edememesi karşısında ve ispat yükünün taşıyıcıdan talepte bulunana ait olması nedeniyle, davalı taşıyıcının dava konusu zarardan sorumlu bulunduğu hususunun ispatlanamadığı, Sayın Mahkeme’nin taşıyanın zarardan sorumlu olduğu kanaatine varması durumunda zararın miktarının hesaplanması gerekeceği; dosya içeriğinde bulunan ekspertiz raporunda, 5.000 Amerikan Dolan tenzilli hasar tutarının 51.786 Amerikan Dolan olarak belirlendiği; davacı sigortacının bunun %25’i olan 12.946,50 Amerikan Dolan ödemede bulunduğu; kurulumuzda bulunan uzman bilirkişinin görüşüne göre bu meblağın uygun olup kadri maruf olduğu; 12.946,50 Amerikan Dolan asıl alacak ile 327,00 Amerikan Dolan işlenmiş faiz toplamının 13.273,50 Amerikan Dolan olarak belirlenebileceği kanaatine ulaşılmış olup, dosyaya sunulan dava konusu taşımaya ilişkin konişmentoda yükün miktannın gerek sayı gerekse brüt ağırlık olarak belirtildiği anlaşılabilmekle birlikte rakamlar okunamadığından sorumluluk sının hesaplanamadığına dair görüş ve tespitlerine yer vermişlerdir.
Tarafların beyan ve itirazları üzerine dosya bilirkişi kuruluna yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi kurulu tarafından tanzim edilen 04/02/2021 tarihli ek raporda, Kök rapordaki görüş ve tespitlerini yinelemişlerdir.
Davalı vekilince FIATA kuralları gereğince davanın 9 aylık hak düşürücü sürede açılmadığından bahisle itirazda bulunulmuşsa da; Taşıma İşleri Komisyonculuğu Hizmetleri İçin FIATA Örnek Kuralları (FIATA Model Rules for Freight Forwarding Services), Uluslararası Taşıma İşleri Komisyoncuları Birliği (International Federation of Freight Forwarders Associations) tarafından hazırlanan ve Kuralların 1.1. maddesi uyarınca ancak taraflarca sözleşme içeriğine dahil edilmesi halinde uygulanabilen kurallardır. Kuralların 20. maddesine göre ise, Kurallar ancak uluslararası antlaşmaların ya da ulusal hukukun emredici hükümlerine aykırı olmadığı takdirde ve ölçüde uygulanır. Dosyaya sunulan davaya konu sözleşmede FIATA Örnek Kuralları’na atıf yapılmadığı gibi, yapılsa dahi hak düşürücü süreye ilişkin gerek TTK 1188 maddesi gerekse CMR 32 maddesi hükümleri emredici nitelik taşıdığından 9 aylık hak düşümü süresi öngören bir kuralın uygulanmasının mümkün olmadığı kabul edilmiş ve davalının itirazı yerinde görülmemiştir.
Dosyada bulunan ve dava dışı sigortalı ile davalı Ibrakom arasında akdedilmiş olan, tarafların kaşe ve imzalarını havi, 11/02/2016 tarihli, “Nakliye ve İthalat Gümrük Operasyon Hizmetleri Sözleşmesinin incelenmesinden, davalının dava konusu yükü müşterinin belirteceği limandan teslim alarak “saha” olarak tabir edilen, … Tesisi’nin bulunduğu Aşkabat adresindeki nihai varış yerine kadar deniz ve kara yolundan taşımayı üstlendiği anlaşılmaktadır. Nitekim dosyada bulunan ve davalı Ibrakom tarafından dava dışı sigortalı Rönesans adına düzenlenmiş olan 08/11/2016 tarih ve … numaralı taşıma ücreti faturasında da teslim yeri “Akhal, Velayat Türkmenistan” olarak gösterilmiştir. Bu çerçevede davalı Ibrakom, dava konusu taşıma bakımından taşıyıcı sıfatını haiz olup taahhüt ettiği taşımanın gerek deniz gerekse kara yolu ayaklarım içerdiğinden karma bir taşıma olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyada bulunan … numaralı Nakliyat Abonman Blok Poliçesi’nin incelenmesinden, sigorta teminatının ICC Cargo Clauses (A) şartına göre verildiği anlaşılmaktadır. Bu kloz ile sigortacı klozun 4,5 ve 6. maddelerinde istisna edilen haller hariç olmak üzere sigorta edilen emtianın her türlü riziko nedeniyle uğrayacağı zıya ve hasara karşı teminat sağlamış olup, klozun 4. maddesinde genel istisnalar, 5. maddesinde denize elverişsizlik ve yüke uygunsuzluk istisnası, 6. maddesinde ise savaş istisnası yer almaktadır. … (A) klozu gereğince savaş ile birlikte genel istisna başlığı altında sayılan haller sigorta kapsamı dışında bırakılmıştır. Bu haller (sigortalının kasten yaptığı harekete yüklenebilen zıya, hasar veya masraf; sigorta edilen şeyin olağan akması; olağan ağırlık veya hacim kaybı ya da aşınma ve yıpranması; sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya, hasar veya masraf; sigorta edilen şeyin gizli kusuru (ayıbı) veya niteliğinin neden olduğu zıya, hasar veya masraf; sigorta kapsamındaki bir tehlikeden olsa bile yakın nedeni gecikme olan zıya, hasar veya masraf; geminin denize elverişsizliği ve yüke uygunsuzluğu) dışında kalan hallerin sigorta kapsamında bulunduğu anlaşılmıştır. Klozun 8. maddesinde ise sigorta teminatının malın taşınmak üzere depo veya istif yerini terk ettiği andan başlayıp taşımanın olağan yolu boyunca devam ederek varma yerinde alıcı ya da son depo veya istif yerine teslimi ile son bulacağı belirtilmiştir. Dava konusu hasar kapsamında … A.Ş. tarafından yürütülen ekspertiz incelemesinde sigortalı emtiada meydana gelen toplam hasar tutarının muafiyet tenzili sonrası 51.786 USD olduğu tespit edilmiş olup; davacı …Ş. tarafından %25 koasürans hissesi kapsamında 26/04/2017 tarihinde 12.946,50 USD’nin dava dışı sigortalıya ödendiği, dosyada bulunan … Bankası’na ait 26.4.2017 işlem tarihli dekonttan anlaşılmaktadır.
Dosyada bulunan ve dava dışı sigortalı ile davalı Ibrakom arasında akdedilmiş olan, tarafların kaşe ve imzalarını havi, 11/02/2016 tarihli, “Nakliye ve ithalat Gümrük Operasyon Hizmetleri Sözleşmesi”; dosyada bulunan ve dava dışı satıcı … Ltd. tarafından düzenlenmiş olan CİP kaydını havi 16/06/2016 tarihli mal faturası; davalı Ibrakom tarafından dava dışı sigortalı Rönesans adına düzenlenmiş olan 387358 numaralı taşıma ücreti faturası; dava dışı denizyolu fiili taşıyanı tarafından düzenlenmiş olan ve dava dışı … ‘ın gönderilen olarak gösterildiği, numarası okunamayan konişmento ile dava dışı …’ın gönderilen, dava dışı sigortalı Rönesans’ın ise “ihbar adresi” olarak gösterildiği Uluslararası Sevk Mektubu ve dosyada bulunan … numaralı, 29.9.2015 başlangıç, 03/11/2017 bitiş tarihli Nakliyat Abonman Blok Poliçesi ile Yapı Kredi Bankası’na ait, 26/04/2017 işlem tarihli dekontun incelenmesinden, dava dışı sigortalı Rönesans’ın dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaati bulunduğu ve davacmın, sigorta himayesi kapsamındaki rizikonun gerçekleşmesi sonucunda, geçerli bir sigorta sözleşmesine dayanarak ödemesi gereken sigorta tazminatını ödediği; dolayısıyla dava dışı sigortalısının haklarına TTK 1472 maddesi uyarınca halef olduğu ve aktif husumet ehliyetinin bulunduğu mahkemece kabul olunmuştur.
TTK 1185/1 maddesi uyarınca “zıya veya hasarın en geç eşyanın gönderilene teslimi sırasında taşıyana yazılı olarak bildirilmesi şarttır. Zıya veya hasar haricen belli değilse, bildirimin eşyanın gönderilene teslimi tarihinden İtibaren aralıksız olarak hesaplanacak üç gün içinde gönderilmesi yeterlidir. İhbarnamede zıya veya hasarın neden ibaret olduğunun genel olarak belirtilmesi gereklidir.” TTK 1185/2 maddesinde eşyanın incelenmesi tarafların katılımıyla mahkeme veya yetkili makam ya da bu husus için resmen atanmış uzmanlar tarafından yapılmışsa bildirime gerek olmadığı hüküm altına alınmıştır.
Dosyada bulunan ve … Ltd. tarafından davalı …’a hitaben yazılmış olan ihtarda bir tarih bulunmamaktadır. Dosyaya sunulan “eksik fazla hasarlı malzeme tutanağı”nın ise tarihi okunamamakta ve taşıyanın yahut bir temsilcisinin imzasını içermemektedir. Dosya içeriğinde hasarın TTK 1185/1 maddesine uygun şekilde taşıyana ihbar edildiğine yahut TTK 1185/2 maddesine uygun olarak tarafların katılımıyla mahkemece inceleme yapıldığına dair bir belge ya da bilgi bulunmamaktadır. TTK 1185/4 maddesi uyarınca”eşyanın zıya veya hasan ne bildirilmiş ne de tespit ettirilmiş olursa, taşıyanın eşyayı denizde taşıma senedinde yazılı olduğu gibi teslim ettiği ve eğer eşyada bir zıya veya hasarın meydana geldiği belirlenirse, bu zararın taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten ileri geldiği kabul olunur. Şu kadar ki, bu karinelerin aksi ispat olunabilir”. düzenlemesi mevcuttur. Taşımanın karayolu ile gerçekleştirilen kısmı bakımından da CMR 30 maddesine uygun bir hasar ihbarı yapılmamış olduğundan, karayolu taşımasının sonunda yükün gönderilene taşıma senedinde yazılı olduğu gibi teslim edildiği karine olarak kabul edilir. Açıklanan nedenlerle hasarın davalı sorumluluğunda meydana geldiği hususunda ispat yükünün davacıda bulunduğu mahkemece kabul olunmuştur.
Dava dışı sigortalı ile davalı arasındaki sözleşmenin 3.5. maddesi uyarınca, “yükün kancalanması, yüklenmesi, boşaltılması, bağlanması, tespit edilmesi ve üzerine tente konulması ve nakliye sırasında hasar görmesini önlemeye yönelik gereğine uygun depolama işlemlerinin” yüklenici olarak tabir edilen davalı … tarafından gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Davalı karayolu ayağı da dahil olmak üzere nihai varış yerine kadar taşımayı üstlendiğinden, zarar deniz yoluyla taşıma sırasında değil de karayolu taşıması sırasında meydana gelmiş olsa dahi, karayolu taşımasını gerçekleştirenler davalının yardımcı şahsı olup davalı bunların kusurlarından da sorumludur. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere zararın taşıyıcının sorumlu olduğu bir sebepten ileri geldiğini ispat yükü taşıyıcıdan talepte bulunana aittir. Dosya İçeriğinde zararın ne şekilde meydana geldiğinin ve taşıyıcının yahut adamlarının bunda kusurlarının bulunup bulunmadığının tespiti bakımından esas alınabilecek tek belge hasar ekspertiz raporudur. Burada “.. .hasarın nedeninin …’tan nihai varış noktası olan … Velayet’teki proje sahasına kadar karayolu taşıması esnasındaki karayolu baskısı / darbeleri olduğu” kanaatine ulaşılmıştır. Gerek ekspertiz raporunda hasar nedeninin tahmini olarak belirlenmesi nedeniyle, davalı taşıyıcının dava konusu zarardan sorumlu bulunduğu hususunun ispatlanamadığı mahkemece kabul olunmuştur.
Dosyada alınan bilirkişi raporunu düzenleyen uzman bilirkişi ise, teknik incelemesi neticesinde, “Hasar nedeni olarak, yükleme konişmentosunda herhangi bir kayıt olmadığı, yükleme limanında düzenlenen ekspertiz raporuna göre malların sağlam ve eksiksiz olarak yüklendiği, boşaltma limanında düzenlenmiş herhangi bir ihbar beyannamesinin olmadığı göz önünde bulundurulduğunda emtiada meydana gelen hasarların deniz taşıması sırasında olamayacağı, hasarın … limanından nihai varış noktası olan proje sahasına kadar olan karayolu taşıması sırasındaki baskıların/darbelerin neticesinde meydana geldiği” sonucuna varmıştır.
Bilirkişilerce de zararın karayoluyla taşıma safhasında oluştuğu değerlendirilmekle birlikte, nasıl meydana geldiğinin ve taşıyıcıya atfı mümkün bir kusur sonucunda oluşup oluşmadığının ispatı külfeti davacı üzerindedir. Ancak hasarın davalıların kusuru nedeniyle ve sorumlulukları altında meydana geldiği dosyaya sunulan belgeler çerçevesinde ispat edilememiştir. Uzman bilirkişinin tespitleri çerçevesinde yukarıda bahsedilen taşıma sözleşmesi 3.5 maddesi uyarınca konteyner içi sabitleme işleminin davacı sigotalısı sorumluluğunda bulunduğu da gözetilere meydana gelen zararın davalı taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten meydana geldiği dolayısıyla davalı taşıyıcının dava konusu yük hasarından sorumlu tutulamayacağı sonucuna varılmıştır.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporlarındaki tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 1.087,58TL den karar harcı olan 59,30.TL nin mahsubu ile fazla alınan 1.028,28.TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davalı vekili için takdir edilen 6.757,31.TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.. 13/04/2021

Katip …

Hakim …
e-imzalıdır ¸e-imzalıdır