Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/106 E. 2019/345 K. 16.07.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2018/106 Esas
KARAR NO:2019/345

DAVA :Tazminat
DAVA TARİHİ:26/08/2010
KARAR TARİHİ:16/07/2019

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; …A.Ş.’nin…şirketinden ithal ettiği buhar türbin, jeneratör ve ilgili aksamı davacı … şirketi nezdinde … nolu nakliyat poliçesi ile nakliyat rizikolarına karşı sigorta ettirildiğini, ilgili emtianın…’den İstanbul-Türkiye nakliyesini 14/09/2009 tarihli ve… nolu konşimento tahtında davalı taşıyanın “…” isimli gemi ile üstlenildiğini, taşıma konusu bir takım kapların gemiden hasarlı ve dağınık şekilde tahliye edildiğini, bu durumun 26/10/2009 tarihli TCDD Ambar Zabıt Varakası ile tespit edilerek taşıyanın acentesinin huzurunda imza altına alındığını, davalının muhtemel bir savunmasını peşinen bertaraf etmek bakımından konşimentoda şerh düşülen “three wooden cases broken”( 3 adet kap kırıktır) kapların hasar konusu tazminat talebine konu olan jeneratör, rotor hasarlı aksamlarına ait olmadığının ekspertiz raporunda belirlendiğini, Sigortacılık Kanunu m. 22’ye göre hasarlı olarak nakliye edilen malların onarımı ve zararının tespiti için tayin olunan sigorta eksperinin yaptığı çalışmalar sonucunda düzenlenen 30/12/2009 tarihli Nakliyat Ekspertiz Raporu ile taşıma sırasında taşıma konusu emtiada hasıl olan hasar tutarının 47.404,96 USD karşılığı 69.112 TL olduğunun tespit edildiğini, nakliyat hasarı olan 69.112 TL’nin sigortalı …A.Ş.’ye ödediğini ve TTK m. 1361 uyarınca haklarına halef olduğunu belirterek 69.112,00 TL nin 15/03/2010 tarihinden itibaren avans faizi ve yargılama giderleri ile birlikte davalıdan tahsilini taleple İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açmıştır.
Davalıya dava dilekçesi usulüne uygun tebliğ olunmuş, davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının sigortalıya poliçe kapsamında yapmış olduğu ödeme nedeniyle haklarına TTK m. 1361 uyarınca halef olduğunu iddia ettiğini ve fakat bu kapsamda hiçbir belgenin beyan edilmediğini, dava dilekçesinde iş bu davanın “…”ye izafeten acente sıfatı ile “… Acenteliği”ne yöneltildiğini, ancak davalı “… Ltd.”nin Türkiye genel acentesinin … A.Ş. olduğunu, kendisine izafeten dava ikame edilen …Acenteliği’nin yüklerin tahliye edildiği bölgede yerel şirket olduğunu, davalı asil adına yetkilendirildiğini, bu sebeple davanın… Vapur Acenteliğine yöneltilmesinin yerinde olmadığını, sırf bu sebepten dahi davanın husumetten reddinin gerektiğini, aksi halde davalının genel acente olarak kabulünü talep ettiklerini, davanın kaydı olarak gösterilen … Ltd. şirketine açıldığını, şirketin adresinin “…Plaza,…(Çin)” olduğunu, bu sebeple HMK m. 9 ve konişmento şartları gereği… Mahkemeleri’nin yetkili olduğunu, davayı yetkisizlik sebebiyle reddedilmesi gerektiğini usul bakımından ileri sürdüğü, esas bakımdan ise, davacının bahsi geçen sigorta poliçesinin örneğini ve numarasını, eki klozları ve bunların tercümelerini, ödemeye ilişkin belgeleri sunmadığını, bu sebeple halefıyetin gerçekleşip gerçekleşmediğinin bilinmediğini, taşımayı yapan “LE TAI 76” isimli geminin denize, yola ve yüke elverişli olduğunu, aksini kanıtlayacak bir delilin bulunmadığını, konşimentonun “clean on board / temiz kaydı” taşımayan bir konşimento olduğunu, konteynere malların yükleyicinin sorumluluğunda istif edilip mühürlendiğini ve bu sebeple sorumlu olmadıklarını, TTK’nın 1065’inci ve 1066’ncı maddelerine uygun davacı tarafından yapılmış ihbar/tespit bulunmadığını, dolayısıyla, taşıyanın malda meydana geldiği iddia edilen zarar ve/veya hasardan sorumlu olmayacağının kabulünün gerektiğini ve oluşan karinenin aksinin davacı tarafından ispatlanamadığını, davalının acentesi olduğu “…” isimli geminin davaya konu olan sefer sırasında ağır hava koşullarına maruz kaldığının bildirildiğini, bu sebeple meydana gelen hasardan davalının sorumlu olmadığını, dava konusu taşımaya ait 14/09/2009 tarihli konşimentoya şerh düşülen “three wooden cases broken”(3 adet kap kırık) ibaresinin dava konusu emtianın daha taşımanın başında gemiye yüklendiğinde hasarlı olduğunu ispatladığını, davacının emtia hasarının belirlenmesi için aldığı ekspertiz raporunun ne zaman ve kimin tarafından yetkilendirilen survey tarafından yapıldığına dair herhangi bir belge olmadığını, emtianın taşındığı kapların/kasaların kırılacak kadar bir kuvvete maruz kalan kasa içindeki emtianın da hasarlanmasının kuvvetle muhtemel olduğunu, davalının kasalar içindeki (kırık bile olsa) emtianın kontrolü imkanına sahip olmadığını, konşimentoda … ibaresinin bulunmadığını, bu sebeple davacının öncelikle emtianın tam ve sağlam olarak davalıya ait gemiye yüklendiğini ve davalının neden olduğu bir kusur sebebiyle zararın meydana geldiğini ispatlamasının gerektiğini, davacının bu dava ile ilgili olarak talep etmiş olduğu tutara dair delil niteliğinde bir belge sunmadığını, istenilen miktara ilişkin zarar kalemlerinin açıklanmasının gerektiğini, davacının talep etmiş olduğu tazminat bedelinin fahiş olup gerçeği yansıtmadığını, talep etmiş olduğu faiz tutarının da fahiş ve yasaya aykırı olduğunu, konşimentoda malların değerine ilişkin bir kayıt yer almadığını ve taşıyanın sorumluluğunun TTK m. 1114 uyarınca sınırlı olduğunu beyan etmiştir.
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinde yapılan yargılama neticesinde 26/02/2013 tarihli … Esas … Karar sayılı ilamı ile özetle; mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Davacı vekilinin temyiz başvurusu üzerine dosya Yargıtay 11. Hukuk Dairesine gönderilmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 28/09/2013 tarih, 2013/12862 esas, 2013/16969 karar sayılı kararı ile itirazda bulunan … A.Ş’nin yetki itirazında bulunduğu tarih olan 29.11.2010 tarihi itibariyle taşımayı gerçekleştiren Çin Halk Cumhuriyeti tabiyetindeki şirketin yetkili acentesi olmadığına dair davalı itirazı dikkate alınarak, öncelikle … AŞ’nin uyuşmazlık konusu taşıma akdiyle ilgili acentesinin dava dilekçesinde gösterilen acente olup olmadığı, bu nedenle de temsil ettiği yabancı tabiyetindeki şirket namına yetki itirazında bulunup bulunamayacağı hususları değerlendirilmek ve bu konularda gerektiğinde acenteliğe ve uyuşmazlık konusu taşımayla ilgili olarak aracılıkta bulunduğuna dair belge örnekleri istenmek suretiyle yapılacak değerlendirme sonucunda taraf teşkilinin sağlandığının belirlenmesi üzerine bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme sonucu yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmediği belirtilerek karar bozulmuş ve dosya mahkememize gönderilerek … Esasa sayısını almış, 2014 yılında … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kapatılması ile dosya .. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas numarasını alarak yargılamaya devam olunmuştur.
Yargıtay ilamı sonrası devam olunun yargılama neticesinde mahkememizin 25/11/2014 tarih… Esas ve… Karar sayılı ilamı ile özetle; mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Davacı vekilinin temyiz başvurusu üzerine dosya Yargıtay 11. Hukuk Dairesine gönderilmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 07/03/2016 tarih, 2015/7974 esas, 2016/2470 karar sayılı kararı ile …AŞ’nin davalı donatanın genel acentesi ve temsilcisi olduğu anlaşılmakta ise de, dava konusu taşıma akdine aracılık ettiğinin sunulan belgeden anlaşılamadığı; somut olaya uygulanması gereken 6762 sayılı TTK119/1 maddesi gereğince ancak acentenin aracılıkta bulunduğu veya akdettiği mukavelelerle ilgili ihtilaflar nedeniyle müvekkili namına acente adına dava açılabileceği; bu durumda mahkemece bu husus üzerinde durulmaması doğru olmadığı gibi, mahkemelerde tarafları sadece avukatların temsil edeceği hususu da gözden kaçırılarak … AŞ’ye temsilci sıfatıyla husumet yöneltilemeyeceği belirtilerek karar bozulmuş ve dosya mahkememize gönderilerek yukarıdaki esası almıştır.
Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyularak devam olunun yargılamada aldırılan bilirkişi raporunda özetle; Davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu, hasara konu emtianın denizyoluyla taşınmasına ilişkin sözleşmeyi (14.09.2009 tarih ve B101 no’lu konişmento) akdeden acentenin davalı …Vapur Acenteliği değil, … olduğu, ayrıca, söz konusu sözleşmenin akdedilmesinde … Acenteliği’nin aracılıkta bulunduğuna veya böylesi bir aracılığın yapıldığını gösteren hiçbir bulguya dosyada rastlanılmadığından TTK m. 119 f. 2 kapsamında davalı … A.Ş.’ne acente sıfatıyla İzafeten husumet yöneltilemeyeceği,14.09.2009 tarihli B101 nolu konişmento üzerinde ürün ambalajlarının dış görünüş itibariyle hasarlı olduğuna dair ” 3 ahşap kasa kırıktır. ” şeklinde açık bir kusur kaydı/şerhi bulunması sebebiyle konişmentonun “…” klozunun olmadığı yani “Temiz Konişmento” değil ” Kirli Konişmento ” (…) olması, buna rağmen gönderilen tarafından ürünler teslim alınmadan Önce yükteki hasara ilişkin olarak gemi ambarında bu husus için resmen tayin olunmuş eksperler tarafından tarafların katılımıyla yapılmış bir muayene/tespit çalışması yapılmamış olması hususları birlikte değerlendirildiğinde, TTK m. 1065 (1) uyarınca oluştuğu belirtilen hasardan taşıyan sıfatıyla …Ltd.’in sorumlu olamayacağı, mahkemenin aksi kanaatte olması durumunda davacı tarafından talep edebilecek rücuen tazminat miktarının 69.111,69 TL olması gerekeceği belirtilmiştir.
Yargılama esnasında davalı asilin …Ltd. ( Eski adıyla … Ltd) vekalet verdiği vekili tarafından dosyaya 06/09/2018 tarihli beyan dilekçesi sunulmuş olup, beyan dilekçesi ile eldeki dosya kapsamında …gemisi donatanı olarak müvekkili adına bugüne kadar müvekkili temsilen yapılan bilcümle işlem ve beyanları aynen kabul edip icazet verdiklerini beyanla yetki itirazlarını tekrarlamışlardır.
Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıkların çözümünde yetkili kanunun tayininden önce çözümü gereken sorun açılan davada mahkemenin milletlerarası yetkisinin bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin olduğundan (Aysel Çeliker/Bahadır Erdem, Milletlerarası Özel Hukuk, Sayfa 19) uygulanacak hukuktan önce yetki konusunun karara bağlanması gerekmektedir. MÖHUK 47.maddesinde yer itibari ile yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşma yapılması mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konulabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebilecektir. Anılan hükme göre yetki şartının geçerli olması için uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, Türk Mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması ile uyuşmazlığın borç ilişkisinden doğması gerekmektedir.
Eldeki dosyada somut uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı, dava konusunun Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmiş bir konuya ilişkin olmayıp deniz taşımasından yani akdi ilişkinden kaynaklanmış olması nedeniyle ve davalı vekilinin de kendi adına yargılama boyunca yapılan tüm işlem ve itirazlara icazet verdiğini beyan etmesi nedeniyle dosyada usule uygun yetki itirazının bulunduğu da kabul edilerek, konişmentoda yer alan yetki şartına göre uyuşmazlığın yetkili kılınan Çin Halk Cumhuriyeti Guangzau Deniz Mahkemesi’nde görülmesi gerektiği kanaatine varıldığından, davalı vekilinin milletlerarası yetki itirazının kabulü ile davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM:
1-Davalının milletlerarası yetki itirazının kabulü ile davanın usulden REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 1.026,35 TL den karar harcı olan 44,40 TL nin mahsubu ile fazla alınan 981,95 TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekili için takdir edilen 2.725,00 TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren yasal süresi içeresinde Yargıtay ilgili dairesinden temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Katip … Hakim …
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır