Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2017/439 Esas
KARAR NO:2021/340

DAVA:İtirazın İptali
DAVA TARİHİ:19/12/2017
KARAR TARİHİ:13/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu emtialar, davalının talimatı üzerine müvekkil şirketin acentesi olduğu armatör tarafından … Limanı’ndan … Limanf na tam ve eksiksiz olarak taşındığını, davalının bildirdiği yükleme talimatları üzerine; müvekkil şirketin acentesi olduğu armatör tarafından …/01 nolu konşimento kapsamında, 20’lık … nolu konteyner, 02.05.2016 tarihinde, …/ 01 nolu konşimento kapsamında, 40’hk … … nolu konteyner, 24.05.2016 tarihinde … Limanı’na tam ve eksiksiz olarak taşınarak tahliye edildiğini, dava dışı alıcıya malın teslim alınması için varış ihbarnamesi gönderilmesine rağmen mallar alıcısı tarafından teslim alınmadığından, taşıma kapsamında doğan ve/veya doğacak demuraj alacaklarından TTK m. 1207 kapsamında taşıtan sorumlu olduğunu, dava dışı alıcı firmalara malların teslim alınması için bildirim yapılmış olmasına rağmen konteynerler teslim alınmadığını, toplam 29.800- USD demuraj alacağının mevcut olduğunu, taşımanın dayanağı konşimento hükümleri, TTK md.1207 ve yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca, taşıtan sorumlu olup, söz konusu alacağından davalı taşıtandan tahsil edilememesi nedeniyle dava açılması zarureti doğduğunu belirterek şeklinde beyan ve iddia ederek, …. İcra Müdürlüğü’nün … E nolu sayılı takibine davalının yaptığı haksız itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın %20’ından az olmamak üzere davalının icra inkar tazminatına mahkumiyetine, mahkeme harç ve masrafları ile avukatlık ücretinin de davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının iddia ettiği üzere bahse konu konşimentoya dayalı olarak deniz taşımacılığı yapılmış ancak davacının süresinde konşimentoyu teslim etmemesi/vermek istememesi üzerine alıcı firma malı almaktan vazgeçtiğini, davacının taşıma sonrası konşimentoyu vermek istememesi üzerine alıcı malı çekmemiş ve mal limanda kalarak demuraj ücreti doğmasına sebebiyet verdiğini, davacının kusuru nedeni ile müvekkil şirket müşteri kaybederek zarara uğradığını, bu hususta talep ve dava hakkının saklı olduğunu belirterek Davanın reddine, Kötü niyetli davacının, alacağın ferileriyle birlikte toplamı üzerinden hesaplanacak %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline Karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; taraflar arasındaki taşıma ilişkisi kapsamında emtiaların teslim alınmaması nedeni ile oluşan demuraj alacağının tahsili talebi ile başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup; davalının icra dairesi yetkisine yönelik itirazının yerinde olup olmadığı, uyuşmazlığın, demuraj bedeli nedeni ile davalının sorumluluğu bulunup bulunmadığı, davacının demuraj talebi bakımından şartların oluşup oluşmadığı ve buna göre varsa davacı alacak miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
… İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklı …’e İzafeten … A.Ş. tarafından borçlu…. Ltd. Şti aleyhine 31/01/2017 tarihinde toplam 29.800,00.USD(115.942,86.TL)’nin tahsili için ilamsız icra takibi yapılmış olduğu, borçluya ödeme emrinin 16/06/2017 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 19/06/2017 tarihli itirazı ile takibin durduğu, iş bu davanın 19/12/2017 tarihinde İİK md 67 uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler … ve …tarafından tanzim edilen 19/04/2019 tarihli raporda; Konteyner demuraj ücretinden davalı taşıtanın sorumlu olduğu, davalının davacıdan kaynaklanan sebeplerle yükün teslim edilemediği yönündeki savunmasının delillerle desteklenmediği, demuraj ücretinin hesaplanabilmesi için , gönderilene hangi tarihte bildirim yapıldığının bilinmesi gerektiği, dosya içeriğinden bu hususun tespit edilememesi sebebiyle, her bir konteyner bakımından sürenin başlangıcının hesaplanamadığı, davacının serbest sürenin hangi tarihte başladığını ortaya koyması halinde hesaplamanın yapılabileceği, … dirheminin diğer para birimlerine karşı olan değerinin TC Merkez Bankası verilerinde yer almadığı, geçmiş tarihte doğan alacak bakımından bu para biriminin Türk lirası veya Amerikan dolarına karşılık gelen değerinin heyetçe tespit edilemediği belirtilmiştir.
Tarafların rapora beyan ve itirazları sonucu, bilirkişilikten affını talep eden bilirkişi …’in heyetten çıkarılarak yerine …’nin tayini ile alınan 11/03/2020 tarihli ek raporda; Davacının davalıdan 2.417,82 USD konteyner demuraj ücreti talep edebileceği belirtilmiştir.
Tarafların rapora beyan ve itirazları sonucu dosya bilirkişi kuruluna yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi kurulu tarafından tanzim edilen 18/12/2020 tarihli ek raporda; davacı tarafın yapılan hesaplamalar doğrultusunda davalı taraftan 2.417.82 USD konteyner demuraj ücreti talep edebileceği belirtilmiştir.
Davalı vekilince her ne kadar icra dosyasına sunulan borca itiraz dilekçesi ile icra dairesi yetkisine itiraz edilmişse de; takibin … İcra Dairelerinde başlatıldığı, borçlu tarafından yetki itirazında bulunulması ile dosyanın … İcra Mahkemelerine gönderildiği ve …. İcra Müdürlüğünce borçluya ödeme emrinin tebliğ edilip bu kez borçlu tarafından … İcra Müdürlüklerinin yetkili olduğu belirtilerek itirazda bulunulduğu görülmekle, yapılan itirazın MK nın 2. Maddesine aykırı olması nedeni ile icra dairesi yetkisine yönelik itirazın reddine karar vermek gerekmiştir.
Dünya deniz ticareti ve hukukuna girmiş bulunan, konteyner demurajı özünde, konteyner işgaliye bedeli olmakla; konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi (Davacı), gönderilenin (alıcı) belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyner başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli serbest süreler ve bunun aşılması halinde aşamalı olarak yeni süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, artan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir. Söz konusu ücret dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltılıp, taşıyanın deposuna iade edildiği güne kadar geçen süre, belirlenmiş gün sayısından fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir. Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demuraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demurajı” denilmektedir.
Konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi, gönderilenin belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyneri başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, arlan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir Söz konusu ücret, dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltıldığı güne kadar geçen süre, belli bir gün adedinden fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen “demoraj” teriminden türetilmiş olarak “konteyner demorajı” denilmektedir Bu istem, konteyner gecikme ücrcti yahut konteyner işgaliye ücreti olarak ifade edilebilir. Konteynerlerin iadesindeki gecikme sebebiyle bir bedel isteyebilecek kişi navlun sözleşmesine göre “taşıyan”dır. Söz konusu taşıyan taşıma işini fiilen yerine getirmiş olan kişidir.
Navlun sözleşmesinin gönderileni eğer navlun sözleşmesinin aynı zamanda tarafı değilse, diğer bir ifadeyle, taşıtan değilse anılan ücret ve masrafların borçlusu değildir. Ancak TTK 1203 maddesi koşullarının gerçekleşmesi hâlinde gönderilen söz konusu masraflardan sorumlu hâle gelir. Gönderilenin TTK 1203 maddesi kapsamında yer alan kalemlerden sorumlu tutulabilmesi, iki koşulun bir arada gerçekleşmesine bağlı kılınmıştır. Buna göre, gönderilenin sorumlu olabilmesi için, konişmento veya konişmentonun atıf yaptığı navlun sözleşmesinde gönderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağı ilkesine yer verilmesi ve yükün gönderilen tarafından tesliminin istenmesi gereklidir. Bu koşullar karşılandığında taşıtan borçtan kurtulur.
Dava dosyasında iki adet konşimento kopyası sunulduğu anlaşılmaktadır;
-…/01 numaralı konşimentoya göre; taşıtan davalı, gönderilen dava dışı …, taşıyan davacı olarak kayıtlıdır,
–…/01 numaralı konşimentoya göre; taşıtan davalı, gönderilen dava dışı … SA …, taşıyan davacı olarak kayıtlıdır.
Konşimento üzerinde, konteynerin geç teslimi halinde uygulanacak olan , konteyner demuraj tarifesinin kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır. Davacı firma, dava dilekçesinde, dava dışı alıcıya varış ihbarı gönderildiği iddiasına rağmen, dava dosyasında varış ihbarına rastlanılmamıştır. Davacı tarafından, davalı firmaya, söz konusu iki konteynerin teslim alınmaması sebebiyle, doğmuş olan demurajın ödenmesi ile ilgili olarak gönderdiği ihtarnamelerin birer kopyası dava dosyasında mübrezdir. Davalı, davacının konşimentoyu vermediği, bu nedenle malın çekilemediği ve malın limanda kalması üzerine gönderilenin malı almaktan vazgeçtiğini savunmaktadır ancak dava dosyasında bu iddiayı destekler bir delile rastlanılmamıştır. Konşimentonun neden teslim edilmediği de, dosya içeriğinden göre anlaşılamamaktadır.
Buna göre emtiaların alıcıları tarafından teslim alınmadığı dosya kapsamında sabit olup, davalı firmanın, Gönderilen firmaların emtiaların içerisinde yer aldığı konteynerlerin teslim almaması sebebiyle doğan konteyner demurajından sorumlu bulunduğu mahkemece kabul edilmiştir.
Konteyner demuraj ücretinin hesaplanabilmesi için, yükün ne zaman tahliye edildiği, gönderilen kişilere ihbarın yapıldığı tarih ile serbest sürenin ne zaman başladığının belirlenmesi gereklidir. Serbest sürenin başladığı tarihin ne olduğunun anlaşılabilmesi için, gönderilene yapılan ihbarın tarihinin bilinmesi gereklidir.
Bu kapsamda mahkeme ara kararı doğrultusunda davacı vekilince
– …/01 nolu konşimento kapsamında, 20’lik … … nolu konteynerin, 02/05/2016 tarihinde tahliye edildiğini, konşimento kapsamında alıcısının; STE Coraldıffusion S.A. Olduğunu, müvekkili şirketin yurt dışı acentesinden müvekkili şirkete iletilen varış ihbarında geminin tahliye tarihinin 02/05/2016 olarak belirtildiği alıcı firmaya da 01/05/2016 tarihinde faks çekildiği, bununla birlikte geminin varış tarihi olan 02/05/2016 tarihinde ayrıca mail ortamında da bilgi verildiği ve gönderilen tarafından mailinde onaylandığını belirterek ek olarak Varis İhbarı ve faks iletisi, mail onayını dosyaya sunmuştur.
-…/01 nolu konşimento kapsamında. 40’lık … … nolu konteynerin, 24/05/2016 tarihinde tahliye edildiğini, mezkur konşimento kapsamında alıcı firmanın; … S.A.’ olduğunu, müvekkili şirketin yurtdışı acentesinden, müvekkili şirkete gönderilen varış ihbarında alıcı firma … S.A.ya. geminin tahmini varış tarihinin 23/05/2016 olarak belirtildiği ve 21/05/2016 tarihinde faks çekildiğini belirterek ek olarak Varış ihbarı ve faks iletisini dosyaya sunmuştur. Ayrıca tüm bu hususlara ilaveten, varış ihbarnamelerinin içeriği incelendiğinde, gemideki yükün durumunun armatör … S.A.’nın internet sitesinden de takip edilebileceğinin belirtildiğini. Dava konusu taşımalar kapsamında, alıcı/ gönderilen firmalara varış ihbarnameleri gönderilmiş olmakla birlikte, gerek gönderici gerekse alıcı / gönderilen firmaların yükün durumunu internet sitesinden takip etme durumlarının da mevcut olduğunu, bu bağlamda, alıcı/ gönderilen firmalara tahliye tarihlerini bildirir ihbarları yapılmış olduğundan, demuraj alacağının sabit olduğunu dilekçesi ile beyan etmiştir.
Davacı vekilince dava dosyasına delileri arasında her iki konteyner için 21/12/2016’ya kadar oluşan demuraj ücreti ile ilgili olarak davalıya gönderdiği ihtarnameleri sunmuştur. Varış limanında Yüklerin alıcısı tarafından teslim alınmadığına dair davacının davalıya gönderdiği başkaca bir ihbar dosya arasında bulunmamaktadır. Davacı taşıyanın, davalı taşıtana, dava konusu yükün alıcısı tarafından teslim alınmadığını bildirmesi ve talimatını alması gerektiği açıktır. Davalı ise ancak bu bildirimin kendisine tebliğinden sonraki aşama için demuraj ücretinden sorumlu tutulabilecektir. Buna göre davalının ancak bu ihtarname ile 21/12/2016 tarihinde emtiaların alıcısı tarafından teslim alınmadığını öğrendiği mahkemece kabul olunmuştur.
Bu halde davacı her iki konteyner için de 21/12/2016 tarihinden itibaren oluşan demuraj için talepte bulunabilecektir. Bu doğrultuda bilirkişilerce yapılan hesaplama neticesinde;
-…/01 nolu konşimento kapsamında, 20’lık … … nolu konteyner için 23/01/2017 tarihine kadar 8.040 MAD,
…/01 nolu konşimento kapsamında, 40’lık … … nolu konteyner için, 23/01/2017 tarihine kadar 16.080 MAD
Olmak üzere iki konteyner için hesap edilen Demuraj ücretini 8.040 MAD + 16.080 MAD = 24.120 MAD olarak tespit etmişlerdir.
Davaya konu fatura tarihi olan 2017 Ocak ayı verilerine göre 1 USD nin karşılığının 9.9759 MAD olduğu bilirkişilerce belirtilmekle, davacının demuraj alacağı da 24.120 MAD / 9.9759 = 2.417,82 USD olarak tespit olunmuştur.
Davacı davalıya gönderdiği 21/12/2016 tarihli ihbarnamelerinde ayrıca; … numaralı kontevner için Konteyner bedeli olarak 3.107 USD; … numaralı konteyner için 2.300 USD konteyner bedeli talep etmiştir. Konşimentolarda davacı taşıyanın davalıdan konteyner bedelleri talep edebileceğine dair bir kayıt bulunmamaktadır.
Konteynerlerin içinin boşaltılıp boşaltılmadığı , konteynerlerin içi boşaltıldı ise ne zaman boşaltıldığı ve ne zaman davacı tarafından teslim alındığı da dosya kapsamından tespit edilememektedir. Bu nedenle davacının konteyner bedelleri talebi mahkemece yerinde görülmemiştir.
Davacı vekilince her ne kadar dava konusu taşımalar kapsamında, gerek gönderici gerekse alıcı/gönderilen firmaların yükün durumunu internet sitesinden takip etme durumlarının da mevcut olduğunu, bu bağlamda, alıcı/ gönderilen firmalara tahliye tarihlerini bildirir ihbarları yapılmış olduğunun kabulü ile bu doğrultuda hesaplama yapılması gerektiği belirtilmişse de; dosya içerisinde davalı taşıtana yükün varma limanına geldiği, gönderilenler tarafından teslim alınmadığı yahut demuraj alacağının doğduğu hususlarına ilişkin herhangi bir bildirim yapıldığını gösterir bilgi ve belgeye rastlanamamıştır. Davalı taşıtana, gönderilen şirketlere yapılan bildirimlerin izafe edilmesi mümkün değildir. Zira davacı taraf, yük alıcısı gönderilenlere varış bildirimlerinin belirttiği tarihlerde yapıldığını ortaya koymakla beraber davalı taşıtana belirtilen tarihlerde herhangi bir bildirim yapıldığı hususunu ortaya koyamamaktadır. Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde de tekrarladığı üzere, TTK 1176 maddesi kapsamında taşıyanın internet sitesinde yapılan bildirimlerin ilanen tebliğ sayılması gerektiği davacı vekilince savunulmaktaysa da, TTK 1174/2 maddesi gözetildiğinde, emtiaların gönderilen tarafından teslim alınmaması halinde durumun taşıtana bildirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Rutin olarak konteynerlerin takibi bakımından internet sitesi üzerinden yapılan bildirimler, mahkemece bu kapsamda bir ilanen tebliğ olarak kabul edilmemiştir. Zira geminin yola çıkması ile rutin olarak yapılabilen bu takip, TTK 1174/2 maddesinde düzenlenen ve davaya da konu olan hadise yaşanmadan evvel internet ortamında yayınlanmaktadır. TTK düzenlemesi karşısında hadiseye uygun olarak yapılması gereken tebligatın yerel adete göre ilanen yapılabileceği belirtilmekle, burada ayrı bir tebliğin gerektiği mahkemece değerlendirilmiştir. Davaya konu olan emtiaların teslim alınmaması üzerine davacı taşıyanın, durumu davalı taşıtana bildirmek üzere bir aksiyon almadığı dosya kapsamından sabit olmakla aksi yöndeki itirazları mahkemece yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, dosyaya sunulan bilirkişi raporundaki tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın kısmen iptaline, takibin 2.417,82 USD asıl alacak bakımından DEVAMINA, asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
-Fazlaya dair talebin REDDİNE,
-Şartları oluşmadığından icra inkar tazminatı ve kötü niyet tazminatı taleplerinin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince peşin alınan 1.964,40..TL den karar harcı olan 642,40.TL nin mahsubu ile fazla alınan 1.321,81.TL’nin kesinleşmeye müteakip talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacının peşin olarak yatırdığı 642,40.TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı yargı gider toplamı olan 3.211,40.TL’nin (31,40.TL başvurma harcı, 180,00TL posta gideri ve 3.000,00.TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 260,55.TL’sinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davalı yargı gider toplamı olan 78,50.TL’nin davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 72,13.TL’sinin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine, bakiye giderin davalı üzerinde BIRAKILMASINA,
6-Davacı için takdir edilen 4.080,00.TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
7-Davalı vekili için takdir edilen 14.070,91.TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğundan kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/07/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır