Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/232 E. 2019/299 K. 27.06.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2017/232 Esas
KARAR NO : 2019/299
DAVA : İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/06/2017
KARAR TARİHİ : 27/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … Sigorta A.Ş.’nin sigortacılık işi ile iştigal eden Türkiye’nin önde gelen sigorta şirketlerinden biri olduğunu, müvekkili tarafından … Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait boyalı rulo sac emtiasının, taşıma sırasında oluşabilecek rizikolara karşı … numaralı ve 31/07/2015 başlangıç tarihli Nakliyat Emtea Sigorta Poliçesi ile teminat altına alındığını, müvekkili sigortalısına ait boyalı rulo sac emtiası, 53.080 KG Brüt, 51.595 KG Net ve 33 palet olacak şekilde “… …” gemisi ile …, … ve … no’lu open-top konteynerlere yüklenerek, … numaralı konşimento tahtında Türkiye’den Belçika’ya taşındığını, taşıma neticesinde emtiaların tamamının paletlerinin ıslak, nemli ve küflü olduğunu, içerisindeki boyalı rulo sac emtialarının hemen hemen tamamına yakın bir bölümünün ise ıslak, nemli ve paslı olduğunun tespit edildiğini, oluşan bu hasar neticesinde sigortalı emtianın kullanım imkanları tamamen ortadan kalktığını, oluşan hasarın ekspertiz raporu ve fotoğraflar ile de tespit ve ispat edildiğini, davalı taşıyan tarafından navlun faturası düzenlendiğini ve navlun ücreti de bizzat tahsil edildiğini, davalının navlun faturasını düzenlemiş olması, onun Yargıtay İçtihatları ve TTK md. 1138 gereğince “akdi taşıyan” olarak hareket ettiğini gösterdiğini, oluşan hasarın müvekkil sigortalısı tarafından davalıya ihtar edildiğini ve oluşan zarardan sorumlu bulundukları belirttiğin,, müvekkilinin hasar nedeniyle sigortalının uğradığı zarar ve ziyanı tazmin etmiş olup, 6102 sayılı TTK 1472. maddesine göre hukuken sigortalının haklarına halef olduğunu, taşıyanın hem kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermediğini hem de hasarın, eşyanın kendi hâkimiyetinde bulunduğu sırada meydana geldiğini, dolayısıyla TTK md. 1178 uyarınca taşıyanın sorumlu olduğunu belirterek borçlu aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile başlattığımız takibe borçlu tarafından yapılmış olan itirazın iptali ile takibin devamını, borçlu/davalı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı cevap dilekçesinde özetle; müvekkili davalı taşıyanın merkezinin Danimarka’da bulunan … A/S olduğunu ve “Milletlerarası Yetki İtirazları” olduğunu, … A/S ‘nin, boyalı rulo sac emtiayı … numaralı konismento tahtında Adapazarı’ndan İzmit’e karayoluyla, İzmit’ten Belçika’nın … Limanına deniz yolu ile, buradan da kara yolu ile Genk şehrine 3 adet Open-Top (üstü açık) konteyner ile taşıdığını, konişmento tahtında yapılan taşımalarda, yükleme – taşıma – boşaltma – teslim ve sair ameliyelerin ne şekilde yapılacağı konusunda ve uyuşmazlıklarda konişmento hükümlerinin uygulanması gerektiğini, dava konusu uyuşmazlıkta sigorta ettiren … Sanayi ve Tie. A. Ş. firmasının, düzenlenen konşimentoya göre “YÜKLETEN” sıfatına haiz olmakla birlikte “TAŞITAN” sıfatına da haiz olduğunu, taşıyan ve taşıtan arasındaki ilişkilerde navlun sözleşmesinin esas olduğunu, konteyner taşımalarında navlun sözleşmesinin konişmento olduğunu ve dolayısıyla taşıma şartlarının konişmento arkasında yer alan şartlar olduğunu, dava konusu taşımaya ilişkin … numaralı konişmentonun taşıma şartlarını içeren arka yüzünde yer alan navlun sözleşmesi madde 26 ‘da milletlerarası yetki anlaşmasının bulunduğu ve “İş bu konismento İngiliz kanunlarına tabidir ve buna göre yorumlanacak ve bunun altında mevdana gelen bütün ihtilaflar Londra’daki Ingiliz Yüksek Adalet Mahkemesi tarafından herhangi başka bir ülke mahkemelerinin yargı yetkisi hariç olmak suretiyle karara bağlanacaktır” denmek kaydı ile konişmento tahtında yapılan taşımadan kaynaklanan uyuşmazlıkta uygulanması gereken yasaların Ingiliz Yasaları olduğunu ve yetkili mahkemenin Londra’daki Ingiliz Yüksek Adalet Mahkemesi olduğunun taraflarca kabul edilmiş ve diğer tüm mahkemelerin yetkisinin ortadan kaldırılmış olduğunu, dava konusu uyuşmazlıkta taşımayı yapan … A/S firmasının merkezi Danimarka’da bulunan yabancı bir firma olduğu, taşımanın yapıldığı geminin de yabancı bayraklı gemi olduğu, yabancılık unsuru taşıyan taşımada, konişmentoda yer alan yetki anlaşmasının uygulanmasının gerektiği, aynı konişmento şartlarını kullanan ve aynı yetki anlaşmasına havi konişmento şartının bulunduğu farklı taşımaya ilişkin yargılamalarda davanın, konişmentoda bulunan yetki şartı gereğince reddedildiğini, yağmur suyundan meydana geldiği belirtilen ıslanma ve paslanma hasarının ve zararın sigorta kapsamının dışında olduğu, malların alıcısına teslimi ile yükteki tüm hasar, rizk ve sorumluluğun yükün alıcısına geçtiği, hasar için talepte bulunabilecek yegane tarafın yükün alıcısı olduğunu, taşıyana süresinde hasar ihbarının yapılmadığı ve buna göre yükün konşimentoda yazılı olduğu şekilde alıcısına teslim edilmiş olarak kabul edilmesi gerektiğini, malın tesliminden sonra mahkemece yapılacak tespitte her iki tarafın tespit sırasında hazır bulunmasının şart olduğunu, tek taraflı tespitin yeterli olmadığını, hasarlı olduğu iddia edilen yük üzerinde her iki tarafın iştiraki ile ve mahkemeler vasıtası ile yapılmış bir tespitin bulunmadığını, dava konusu taşımaya ilişkin konişmento üzerinde bulunan bilgilerden taşıyanın, taşımaya konu olan konteynerlerin içinde ne olduğunu ve ne halde olduğunu bilmediğini, deniz yolu ile yapılan konteyner taşımalarında yüke göre doğru konteyner seçmek “yükleten” sıfatını haiz davacının sigortalısının sorumluluğunda olduğunu, yükünü hem open – top (üstü açık) konteyner ile taşıyıp hem de yükün ıslandığını ileri sürmek, deniz ticaretinin teammüllerine aykırı olduğunu, paslanma hasarına maruz kalan rulo sac emtianın hurdaya ayrılmaması gerektiğini, pası giderilerek kullanılabileceğini, hasarlanan malların tahliye limanındaki kıymetinin nazara alınması gerektiğini, ek masrafların talep edilmemesi gerektiğini ifade edilerek davanın; milletlerarası yetki yönünden ve halefiyet yokluğu ve aktif husumet yönünden reddi ile davanın usul ve esas yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; nakliyat emtia sigorta poliçesi ile davacı sigorta şirketi nezdinde sigortalı bulunan emtianın deniz yolu ile taşınması sırasında hasarlanmasından dolayı sigortalıya ödenen hasar bedelinin davalıya rücu edilmesi amacıyla başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davalı vekili tarafından cevap dilekçesinde konişmentoda yer alan yetki klozuna göre yetkili mahkemenin Londra Mahkemeleri olduğundan bahisle milletlerarası yetki itirazında bulunulmuş olduğundan öncelikle yetki itirazının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, davadışı sigortalı … Sanayi ve Ticaret A.Ş. ‘ye ait emtianın … … isimli gemi ile … nolu konişmento tahtında Türkiye’den Belçika’ya taşındığı, taşımanın davalı şirket tarafından üstlenildiği, taşıma şartlarının yer aldığı konişmentonun 26.maddesindeki yetki klozu ile işbu konişmento tahtındaki taşımalardan kaynaklanacak tüm uyuşmazlıklara İngiliz Hukukunun uygulanacağı, yetkili mahkemenin ise Londra Mahkemeleri olduğunun kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıkların çözümünde yetkili kanunun tayininden önce çözümü gereken sorun açılan davada mahkemenin milletlerarası yetkisinin bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin olduğundan (Aysel Çeliker/Bahadır Erdem, Milletlerarası Özel Hukuk, Sayfa 19) uygulanacak hukuktan önce yetki konusunun karara bağlanması gerekmektedir. MÖHUK 47.maddesinde yer itibari ile yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşma yapılması mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konulabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebilecektir. Anılan hükme göre yetki şartının geçerli olması için uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, Türk Mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması ile uyuşmazlığın borç ilişkisinden doğması gerekmektedir.
Eldeki dosyada somut uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı, dava konusunun Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmiş bir konuya ilişkin olmayıp deniz taşımasından yani akdi ilişkinden kaynaklanmış olması nedeniyle konişmentoda yer alan yetki şartına göre uyuşmazlığın yetkili kılınan Londra Mahkemelerinde görülmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Davacı vekili tarafından, davalı şirketin Türkiye’de mukim bir şirket olduğu, navlun faturasında davalı şirketin unvanı altında yer alan adresin de Türkiye’deki faaliyet adresi olduğu, ayrıca şirket kaşesinden davalının … Vergi Dairesine kayıtlı olduğunun anlaşıldığından bahisle Türkiye’de faaliyette bulunan davalının milletlerarası yetki itirazında bulunmasının dürüstlük kuralına aykırı olduğunu ileri sürmüş ise de, davalının navlun faturasında yer alan Türkiye adresinin vergi yükümlüğünün bir gereği olarak muhatap vergi dairesine bildirilen adres olduğu, bu adresin davalının Türkiye’de mukim bir şirket olduğunu göstermeyeceği, konişmentoda yer alan yetki klozunun yükleten /gönderen konumundaki davacının sigortalısı olan … Sanayi ve Ticaret A.Ş ile halefiyet hükümlerine göre davacıyı bağladığından sözkonusu yetki şartının somut uyuşmazlık açısından geçerli olduğu, buna göre somut uyuşmazlık açısından yetkili mahkemenin konişmentonun 26.maddesindeki yetki klozuna göre Londra Mahkemeleri olduğu kanaatine varılmış olduğundan, davalı tarafın Milletlerarası yetki itirazının kabulü ile mahkememizin yetkisizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
KARAR ; Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı tarafın Milletlerarası yetki itirazının kabulü ile mahkememizin yetkisizliği nedeniyle DAVANIN USULDEN REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç tarifesi uyarınca 1.418,94 TL karar harcının 44,40-TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 1.374,54 -TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 2.725,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan 900,00-TL bilirkişi giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davalı tarafa iadesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/06/2019

Katip …
e-imzalıdır

Başkan …
e-imzalıdır