Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2017/11 Esas
KARAR NO : 2020/8
DAVA : Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/01/2017
KARAR TARİHİ : 16/01/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …’ın … numaralı, … Booking nolu konşimentoya ait …/…/…/… nolu sefer ve Monrovia/Liberya çıkışlı, Luanda varışlı taşımaya konu yükün taşıma edimini davacının talebi üzerine yüklediğini, davacının acentası olan … Shipping firmasına … tarafından ardiye masrafları ve taşıma bedelleri konusunda fatura düzenlendiğini, davacının acentesi … ’e ve yükün ilk taşıma destinasyonu olan Türkiye Momovra -Liberya kısmında oluşan söz konusu masrafların ve taşıma bedellerinin tamamını davalı …’ın kusurlu ve talimata aykırı alıcıya teslimi nedeniyle ödenmek zorunda bırakıldığını, yükün ilk önce Monrovia’daki şirkete teslim edilmesinden vazgeçildiğinden Luanda’daki başka bir firmaya tesliminin sağlanması için yeni bir güzergah tayin edildiğini, alıcının değişmesinden kaynaklanan navlun ve ardiye bedellerinin de davada ihbar olunan … Ltd. Şti.’ne aracı olan davalı … firması tarafından taraflarına ödenmediğini, davalı …’ın usulsüz talimat ile davacıdan bu talimatı saklayarak yükü konşimentosuz teslimden kaçınmadığını, davalıya müvekkil taşıyan şirket tarafından yükün yeni alıcısı durumunda olan … firmasına davacının onayı ve talimatı olmaksızın konşimento aslı ibraz edilmeksizin teslim edilmemesi konusunda yazılı ve sözlü talimat verilmesine rağmen yükün koşumentosuz olarak davacı şirket ve acentenin onayı olmaksızın teslim edilmesi nedeniyle oluşan ardiye ve ek taşıma ödenmeksizin davacı şirketi zarara uğrattığını, müvekkilinin uyarılarında ardiye ve navlun bedellerini alamadığını, bu yüzden yükün konşimentosuz teslimine onay vermediğini bildirdiği halde kötü niyetli davranarak kusurlu tesliminden oluşan ve aslen hakkı olmaması nedeniyle davacının oluşan zararlarından sorumlu olduğunu bilmesine rağmen taşımaya ilişkin bedellerin tümünü … Shipping’nin ve ilk taşıma destinasyonuna ilişkin ücreti …’nin davacıdan tahsil ettiğini, dolayısıyla müvekkilinin bu bedelleri iki şirkete ödediğini, davalı …’ın tüm yasal, uluslararası düzenlemelere göre hakketmeyeceği ücretleri haksız ve geçersiz kötü niyetli olduğunun farkında olarak aldığını beyan ederek davanın … San. Tic. Ltd.Şti.’ne ihbarını, davaya konu 51.498,05 USD alacağın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile dava tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte ödenmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A/S’e izafeten acentesi sıfatıyla … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin acentelik hizmet vermediğini ve aracılık etmediğini, … numaralı konşimento tahtında yapılan Monrovia Luanda taşımasından doğan uyuşmazlıkta izafeten dava edilmesinin mümkün olmadığını, davanın doğrudan yabancı taşına … ‘ne yönetilmesi gerektiğini, Türkiye’de akdedilmemiş, hiçbir bacağı Türkiye’de ifa edilmemiş bir taşıma ve taşıma sözleşmesi nedeniyle Türkiye’de ikametgahı bulunmayan yabancı taşıyan … ’in Türk mahkemelerinde dava edilebilmesinin mümkün olmadığını, uyuşmazlık konusu konşimentonun yetki düzenlemesine göre Türk Mahkemelerinin yetkili olmadığını, davacı yanın dava konusu taşımanın tarafı olmadığını, taşıyanın (…), yükletenin (…), taşıtanının (…), gönderilenin (…) olduğunu, konşimento incelendiğinde üzerinde yükleten olarak … Ltd. Şti. isimli firmanın yer aldığını, gönderilen olarak da … isimli firmanın yer aldığını, buna göre TTK m, 1200 uyannca bu taşımada “Taşıtan” sıfatına haiz tarafın … Ltd firması olduğunu, öte yandan davacının delileri arasında sunulan elektronik ortamdaki yazışmaların hiç birisinde … A.Ş. veya … ‘nin yazışan taraf olarak yer almadığını, davacı yanın taşımaya konu konşimentonun yasal hamili olmadığını, davacının elinde orijinal konşimentonun bulunmadığını, dava konusu taşımanın tarafı olmayan ve bu taşımaya konu konşimentonun da yasal hamili olmayan davacının yabancı taşıyan … ‘e talimat verme hakkının bulunmadığını, dava konusu taşımaya ilişkin konşimentoda “yükleten” olarak yer alan “…” firmasının (ihbar olunan) talimatı ile yüklerin … tarafından alıcısına konşimentosuz teslim edildiğini, nama yazılı konşimentolarda TTK m.1232/4 uyarınca taşıyanın yükletenin talimat ile konşimento aslını sormaksızın yükü teslim etme hak ve yetkisinin bulunduğunu, dava konusu yüklerin 07/09/2015 tarihinde alıcısına konşimentosuz teslim edildiğini, davanın ile 04/01/2017 tarihinde açıldığını, eğer davacı yan dava konusu etmiş olduğu konşimentosuz teslim sebebi ile malların kaybolduğunu iddia ediyor ise buna göre davacının taleplerinin dava tarihi itibariyle TTK m. 1188 uyarınca hak düşümüne uğradığını, eğer davacı yan dava konusu yüklerin usulüne uygun olarak teslim edilmediğini, navlun sözleşmesinin edimi ifa edilmediğini iddia ediyorsa bu durumda da davacının taleplerinin dava tarihi itibariyle TTK m. 1246 uyarınca zamanaşımına uğradığını, müddeabih ve davanın mahiyeti yönünden davacının tanık dinletmesine muvafakatlerinin bulunmadığın beyan ederek yurt dışında akdedilen ifası da yurtdışında tamamlanmış navlun sözleşmesinde acentelik yapmamış, bu taşımaya aracılık etmemiş olan müvekkili … A.Ş’ye izafeten dava açılamayacağını, yabancı taşıyan …’nin Türkiye’de ikametgahı olmaması karşısında davanın öncelikle Türk mahkemelerinin yetkisizliği bakımından Milletlerarası Yetki yönünden reddini, davalı ile gerek müvekkili gerekse de yabancı taşıyan arasında akdi bir ilişki bulunmaması ve davacının taşımaya konu konşimentoya da hamil olmaması nedeniyle davacının davasının pasif husumet yönünden reddini, davanın TTK m, 1188 uyarınca hakdüşümü yönünden reddini, davanın TTK m. 1246 uyarınca zamanaşımı yönünden reddini, haksız ve hukuka aykırı davanın esastan reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir
Davalı … Ltd. Şti’ne usulüne uygun tebligat yapılmış olmasına rağmen cevap dilekçesi ibraz edilmediği anlaşılmıştır.
Dava, davacı vekilinin talebi üzerine … San. Tic. Ltd.Şti.’ne ihbar edildiği anlaşılmıştır.
Dava; davalılar tarafından ifa edilen deniz taşıma hizmeti sonrası emtiaların konişmentosuz teslimi nedeni ile davacının uğradığı zararın tahsili talepli alacak davası olup, uyuşmazlık; mahkememizin yetkili olup olmadığı, dosyada uygulanması gereken hukuk, davalı … bakımından davanın zamanaşımı süresinde açılıp açılmadığı, davacı tarafça talep edilen bedellerin ödemelerinin dava dışı firmaya yapılıp yapılmadığı, tarafların husumet ehliyetlerinin bulunup bulunmadığı ile davalıların sorumluluğunun bulunup bulunmadığı ve zararın miktarı hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan 23/03/2018 havale tarihli raporda özetle; yapılan mali incelemede; davalı … A.ş.’nin incelenen resmi defter ve belgelerinde davacı …A.Ş’nin hesap hareketlerine rastlanmadığı, davalı … Ticaret Ltd. Şti’nin incelenen resmi defter ve belgelerinde … Ticaret Ltd. Şti.nin diğer davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’den 452.041,55 TL alacaklı olduğunu, davacının incelenen resmi defter ve belgelerinde davalı … Tlc.Ltd.Şti… kod nolu “Alıcılar” hesabında işlem görmüş olduğunu ve 31.12.2016 tarihi itibarıyla davacının davalı … San.Tic.Ltd.Şti.’nin 200.848,72 TL alacaklı olduğunu, davalı … San. Tic. Ltd. Şti’nin 02.06.2017 tarihinde delil listesi olarak dava dosyasına sunduğu … Şubesine ait … nolu 15.02.2016 vadeli 59.000,00 TL tutarlı, … Bankası-Şubesine ait … nolu 15.05.2016 vadeli 59.000,00 TL tutarlı, … Şubesine ait … nolu 09.07.2016 vadeli 59,076,00 TL. Tutarlı çeklerin davacının incelenen resmi defter ve belgelerinde kayıtlı olduğunu, TTK m. 1232’nin hükümleri uygulama alanı bulsa dahi, taşıma senetleri kayıtları dikkate alındığında …’ın eşyanın konişmento ibraz edilmeksizin teslim edilmesinden kaynaklanan zarardan dolayı bir sorumluluğunun bulunmadığı, davacının l. taşıma sonrasında boşaltma limanında oluşan depo masraflarını ve ikinci taşımaya ilişkin navlun ve sair masraftan dava-dışı …’ye ödediğinin sabit olduğunu, bu masraflardan sözleşme ilişkisi çerçevesinde davalı …’nın sorumlu olduğunu belirtmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan 31/10/2018 havale tarihli ek raporda özetle; sınırlı yapılan değerlendirme sonrasında kök rapordaki kanaatini değiştirecek bir sonuca varılmadığını bildirilmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan 07/11/2019 havale tarihli ikinci ek raporda özetle; yapılan değerlendirme sonrasında kök rapordaki kanaatini değiştirecek bir hususa rastlanmadığı bildirilmiştir.
Eldeki dosyada uyuşmazlık Türkiye-Liberya taşıması sonucu emtiaların dava dışı alıcı tarafından teslim alınmaması nedeni ile, sonrasındaki süreçte gerçekleştirilen Liberya-Luanda taşıması yapılana kadar oluşan masraflara ilişkin olmakla, ihtilafa uygulanacak hukuk bakımından MÖHUK 29 maddesinin “Eşyanın taşınmasına ilişkin sözleşmeler tarafların seçtikleri hukuka tâbidir. Tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları hâlinde, sözleşmenin kuruluşu sırasında taşıyıcının esas işyerinin bulunduğu ülke aynı zamanda yüklemenin veya boşaltmanın yapıldığı ülke veya gönderenin esas işyerinin bulunduğu ülke ise bu ülkenin sözleşmeyle en sıkı ilişkili olduğu kabul edilir ve sözleşmeye bu ülkenin hukuku uygulanır. Tek seferlik çarter sözleşmeleri ve esas konusu eşya taşıma olan diğer sözleşmeler de bu madde hükümlerine tâbidir. Hâlin bütün şartlarına göre eşyanın taşınmasına ilişkin sözleşmeyle daha sıkı ilişkili bir hukukun bulunması hâlinde sözleşmeye bu hukuk uygulanır.” hükmü gereği; eldeki uyuşmazlıkta emtiaların taşınmasına ilişkin taşıma sözleşmesi Türkiye’de kurulmakla 1 numaralı davalının yerleşim yerinin Tükiye’de bulunması, dava dışı gönderenin de Türkiye’de mukim olması ve emtiaların Türkiye’den gemiye yüklenmiş olması nedeni ile uyuşmazlığın Türkiye ile sıkı ilişki içerisinde olduğu değerlendirilmiş ve mahkemece uyuşmazlığa Türk Hukukunun uygulanmasına karar verilmiştir.
Uygulanacak hukuka ilişkin tespit sonrası, davalılardan … vekilinin milletlerarası yetki itirazı ile zamanaşımı itirazı bulunmakla öncelikle bu hususların irdelenmesi gerekmektedir. Öncelikle mahkememizin milletlerarası yetkisinin bulunup bulunmadığı değerlendirilmiş ve davalı … vekilinin milletlerarası yetki itirazına dayanak olan konişmento incelendiğinde davacının konişmentoya taraf olmadığı anlaşıldığından milletlerarası yetki itirazı yerinde görülmemiştir. Zamanaşımı itirazı bakımından ise; TTK 1246 maddesi “1188 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, gemi kira sözleşmeleri ile zaman çarteri sözleşmeleri ve navlun sözleşmelerinden veya konişmentodan veya onun düzenlenmesinden doğan bütün alacaklar bir yılda zamanaşımına uğrar. Bu süre, alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlar.” hükmünü içermekle; dava konusu uyuşmazlıkta ise davacı vekili dava dilekçesi ekinde … Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarı ile 25/11/2015 tarihinde davalılardan …’e ihtarname göndererek dava konusu bedelin talep edildiğini bildirmiş olmakla mahkemece bu tarih muacceliyet tarihi olarak esas alınmış ve eldeki davanın ise 04/01/2017 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. Buna göre TTK 1246 maddesi gereği davalının zamanaşımı itirazı yerinde görülmekle davalı … bakımından davanın zamanaşımı süresinde açılmamış olması nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı incelendiğinde, dava dışı ihbar olunan … Şirketi’nin mallarını taşıtmak üzere davalı … Şirketine teslim ettiği, Davalı … Şirketinin ise davacı … ile taşıma sözleşmesi akdettiği anlaşılmıştır. Davacı … taşıma sözleşmesi gereği Türkiye Mersin-Monrovia (Liberya) taşımasını dosyaya sunulan … numaralı, yükletenin ihbar olunun … olduğu ve dava dışı … tarafından düzenlenen … konişmentosu tahtında “…” isimli gemi ile Liberyadaki alıcı olan dava dışı Horizon International Inc.’ye teslim edilmek üzere ifa etmiştir. Bu taşımada davacı akdi taşıyan, dava dışı … fiili taşıyandır.
Ancak bu konişmentoda alıcı görünen dava dışı … Inc. tarafından emtiaların teslim alınmaması üzerine emtiaların Liberya-Angola taşıması için yeni bir taşıma sözleşmesi yapılması gerekmiştir. Dava dışı ihbar olunanın 15/07/2015 tarihli Relaese Talimatı başlıklı belge ile “Biz bu aşağıda detayları verilen yüklememize ilişkin orijinal konişmentoların firmanızda muhafaza edilmesi, bahse konu olan malların konişmento olmaksızın … firmasına teslimini rica ederiz. Gerek çıkış gümrüğünde gerekse yurtdışında girişte İş bu malların konişmentosuz tesliminden doğabilecek bütün zarar ve neticelerden dolayı aşağıda adı yazılı gemi, donatanı, maliki, kiracısı, kaptanı ve acentasına karşı her türlü sorumluluğun tarafımıza ait olduğunu beyan ve taahhüt ederiz” talimatı gereği, Davalı … Şirketi ile davacı arasında yeni bir sözleşme akdedilmiştir. Davacı ise bu taşıma için dava dışı … ile anlaşmış olup her ne kadar davacı …’nin kendi acentesi olduğunu beyan etmişse de dosyada alınan bilirkişi raporlarında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere; gerek fiili taşıyan tarafından düzenlenen navlun faturasının dava-dışı … adına düzenlenmiş olması, gerekse de dava dışı …’ye düzenlenen navlun faturası ile (5.900,00 USD) … tarafından davacıya düzenlenen navlun faturası (7.200,00 USD) miktarları arasındaki fark, gerekse ikinci taşımaya ilişkin davacı tarafından ödenen meblağın Davalı … Turizme yansıtılmış olması göz önünde tutulduğunda, ikinci navlun sözleşmesinin Davalı … ile Davacı arasında kurulduğu, davacının bu navlun sözleşmesinin ifası için dava-dışı … ile anlaştığı ve dava-dışı …’nin de Davalı … ile anlaştığı sonucuna varılmaktadır. Bu taşıma ise … numaralı konişmento tahtında yükletenin ihbar olunun …, gönderilenin dava dışı … olduğu ve “… ” isimli gemi ile Monrovia-Luanda taşımasının … tarafından gerçekleştirildiği ve ihbar olunanın talimatı ile konişmentosuz teslim yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu açıklamalara göre uyuşmazlık konusu olan ilk taşıma sonrası Liberyada boşaltma Limanında oluşan depo masraflarının ve ikinci taşıma nedeniyle navlun ve sair masrafların davacı tarafından dava dışı … ye ödendiği dosyada alınan bilirkişi hesap incelemeleri ile sabit olmakla, bilirkişi raporundaki tespitler mahkemece denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve dayandıkları gerekçeler ile ulaştıkları tespitler ise mahkemece dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu bulunduğundan bilirkişi raporu da hükme esas alınarak davacının sözleme ilişkisi içerisinde olduğu davalı … Şirketine bu bedeller nedeniyle rücu edebileceği mahkemece kabul edilmiş ve aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davalılardan … adına izafeten … A.Ş hakkındaki davanın zamanaşımı nedeniyle REDDİNE,
2-Davalılardan … Sanayi Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın KABULÜ ile 51.498,05 USD ‘nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-Karar harcı olan 12.613,53 TL’den peşin alınan 3.153,39 TL’nin mahsubu ile bakiye 9.460,14 TL harcın davalı … Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nden tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan (3.189,39 TL ilk harç 412,00 TL posta ücreti ve 2.800,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam) 6.401,39 TL’nin davalı … Turizm Tekstil Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nden alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalı … adına izafeten … A.Ş tarafından yapılan yargılama gideri olan 10,00 TL posta masrafının davacıdan alınarak davalı … adına izafeten … A.Ş.’ne verilmesine,
6-Davalı … Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı vekili için takdir edilen 21.375,59 TL vekalet ücretinin davalı …Sanayi Tic. Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
8-Davalı … adına izafeten … A.Ş vekili için takdir edilen 21.375,59 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı … adına izafeten … A.Ş’ne verilmesine,
9-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı … vekilinin yüzlerine karşı, davalı … Tic. Ltd. Şti. vekili yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/01/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır