Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/299 E. 2018/497 K. 18.12.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO :2016/299 Esas
KARAR NO :2018/497
DAVA :Alacak
DAVA TARİHİ :14/07/2016
KARAR TARİHİ :18/12/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin dava dışı … Ltd. Şti. ve … A.Ş. firmaları ile yüklerinin … Limanı’ndan Shuwaikh / Kuwait Limam’na taşınmasının organizesi konusunda anlaştığını, akabinde de konu yüklerin taşınması için … gemisi ile anlaşmaya varıldığını, bu anlaşmaya göre; davalının taşıma konusu emtianın Haydarpaşa Limanı’ndan Shuwaikh Limam’na sevkini sağlayacağını, müvekkili şirketin ise navlun bedelini ödeyeceğini, konu sözleşme uyarınca taşıma konusu emtiaların 16.01.2016 tarihinde … Gemisine yüklenmiş olduğunu, navlun bedelinin peşin olarak ödendiğini, davalı gemi donatanının, navlun ücretinin tarafına ödenmediği gerekçesi ile … gemisinin seferini Cubuti Cumhuriyeti (Djibouti) açıklarında demirleyerek seferini durdurduğunu, donatan tarafından navlun bedelinin ödenmediği iddiası ile taşıma konusu emtianın navlun ücretine binaen haksız bir şekilde alıkonularak taşıma konusu emtianın alıcıya ulaşmasının engellendiğini, davalı tarafça, taşıma konusu emtianın aylarca elde tutularak hem gönderici şirketler hem müvekkili şirket hem de alıcı şirketlerin mağduriyetine yol açtığını ve emtianın alıcıya teslimi için navlun bedelinin tekrar ödenmesine zorlandığını, müvekkili şirketçe hem alıcı şirketin hem de gönderici şirketin mağduriyetinin giderilmesi ve emtianın teslim edilmemesi neticesinde oluşun zararın katlanmaması için navlun bedeli olan dava dışı … Ltd. Şti ‘ye ve … A.Ş ‘ye ait yüklerin teslimi için toplam 40.000 USD’nin donatana ödendiğini, donatanın yüklerin tesliminin sağlanmasının navlun bedelinin ödenmesine bağlı olacağını belirttiğini ve navlun bedelinin, belirttiği hesap numarasına gönderilmesini talep edildiğini, davalı tarafça, müvekkili şirketin, alıcının ve göndericinin zor durumda kalmasından faydalanılarak navlun bedelinin tekraren tahsil edildiğini, taşıma taraflarının tacir olması sebebi ile taşıma konusu emtianın daha fazla gecikmesinin bütün taraflar için olumsuzluk yaratacak olması sebebi ile tekrar ödeme yapmak zorunda kalındığını, bu ödeme ile göndericiler … Ltd. Şti. ve … A.Ş. … gemisinin Haydarpaşa Limanı’ndan Shuwaikh / Kuwaii Limanı’na yapılan taşımaya ilişkin olarak navlun bedelini buna bağlı açılmış ve açılacak her türlü dava ve alacak hakkını gayrikabili rücu olmak üzere devir ve temlik etmiş olduğunu, göndericilere ait yüklerin 16.01.2016 tarihinde … gemisine yüklenmiş olmasına rağmen ancak Nisan ayı sonunda tahliyesinin yapıldığını belirterek 40.000,00 USD alacağın ödeme tarihinden itibaren işleyecek TC. Merkez Bankasının USD dövizine uyguladığı en yüksek faiz oram üzerinden hesaplanacak faiziyle birlikte tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı husumetinin müvekkili şirkete yöneltilmesinin usul ve esas hükümlerine aykırı olduğunu, müvekkili şirket ile donatan arasında her ne sebeple olursa olsun akdedilmiş herhangi bir acentelik sözleşmesinin mevcut olmadığını, müvekkili şirketin donatanın acentesi olmadığını, müvekkili şirketin, deniz ve hava taşıma araçları için liman hizmetleri veren bir şirket olduğunu, müvekkilinin donatanın acentesi olmadığı gibi hiçbir zaman ve şekilde, ne taşıma işinin düzenlenmesi ve organizasyonu ne de navlun ücretinin ödenmesi işini kapsayan bir sözleşme akdetmediğini, böyle bir sözleşmenin tarafı olmadığını, bu konularla ilgili olarak taahhütte bulunmadığını belirterek davalı sıfatı olmayan müvekkili şirket açısından husumet yokluğu sebebiyle davanın reddine ve her türlü yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda özetle; Davacı şirkete ait 2016 yılı Ticari defter ve belgelerinin Elektronik Defter Genel Tebliği usul ve esaslarına göre tutulduğu, Elektronik Defterlerin yasal süresinde onaylandığı ve davacı şirketin 2016 yılı ticari defterlerinin TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olduğundan davacı şirketin ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, davalı şirkete ait 2016 yılı Ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile yıl sonunda yaptırılması gereken kapanış tasdiklerinin yasal süresinde TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olduğu ve davalı şirketin 2016 yılı ticari defterlerini TTK. hükümlerine göre usulüne uygun tutmuş olduğundan davalı şirketin ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, dosya kapsamına göre, dava konusu gemi ile ilgili olarak donatanı temsilen faaliyette bulunmuş davalının yabancı bir donatanı temsilen faaliyeti gözetilerek TTK m. 103/1-b bendi ve m.105 hükümlerine göre davalıya karşı, müvekkili donatana İzafeten dava ikame edilebileceği, davacının dava dışı … L.P şirketine 40.000,00 USD navlun ödemesinin sabit olduğu; ancak bunu iade talep etmek bakımından; kararlaştırılan navlun borcu toplamı ve yapılan ödeme miktarlarını ortaya koyarak; fazladan navlun ödemesi yapıp yapmadığını ispat etmesi gerektiği, konişmentoda yazılı “freight prepaid-navlun peşin ödendi kaydının tek başına davacının taşıtan sıfatı gereği kararlaştırılan navlunu peşin ödediği anlamına gelmeyeceği belirtilmiştir.
Mahkememizce aldırılan bilirkişi ek raporunda özetle; Davalı itirazları bakımından; kök raporda varılan sonuç ve kanaatlerde davalıya yöneltilen husumet tespiti ve davalının izafeten davalı sıfatının yerinde olduğu, davalı itirazlarının değerlendirmesi neticesi kök raporun değişmediği, davacı yan itirazları bakımından ise davacının, navlun peşin ödendi kaydı ile düzenlenen konişmentolar tahtında dava dışı … firmasına 39.000 USD ödeme yaptığı, malın alıcısına taşınması ve teslimi bakımından işletenin hapis hakkını haksız kullandığı ve bundan malı kurtarmak için davacının ayrıca 40.000 USD swift kodu ile ödeme yapmak zorunda kaldığı, bu durumda, davacının dava dışı … firması ile 39000 USD deniz navlunu ve 1.000 USD komisyon ile anlaştığı taşımada, ödeme yapılmasına rağmen yükü varma yerine ulaştırmak ve teslimi sağlamak için sonradan 40.000 USD tekrar ödenmesinin mükerrer ödeme olduğunun değerlendirildiği, davacının sunulan mail yazışmaları, swift mesajı ve ticari defter kayıtları ile fazladan ödeme yaptığının ortaya konulduğu, sunulan ek deliller ve yazışmaların inceleme ve değerlendirmesi sonucunda kök rapor sonuç ve kanaatlerinin davacı lehine değiştiği; davacının 40.000 USD ikinci ödeme bakımından sebepsiz zenginleşme açık olup iade talep edebileceği kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, dosya kapsamı delillere uygun bilirkişi raporu içeriği ve toplanan tüm delillerden, davadaki hukuki ihtilafın, davacının dava dışı firmalara ait yüklerin teslimi için ödenen 40.000- Usd navlun bedelinin mükerrer olarak ödenmesi iddiasıyla davalı … Gemisi işletenenine ödediği navlun bedelini tahsil iddiasına dayandığı, bu durumda, davacının talebinin borç olmadığı halde ödenmek durumunda kalınan 40,000 USD bedelin iadesine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı … Gümrük Müdürlüğü’ nün … sayılı yazısı ekinde gönderilen gümrük beyannamesinde, Beyan formunda, kargo manifestolarında yükleme müsadesi için gümrüğe verilen dilekçede … A.Ş’nin kaşe ve imzası bulunduğu, buradan da … A.Ş’nin anılan yükleme ile ilgili olarak geminin acentesi olduğu sonucuna varılmakla Reba Denizcilik’ in davalı asilin acentesi olduğu ve davalı asile izafeten hakkında dava yürütülebileceği kanaatine varılmıştır.
Davalı asilin pasif husumet ehliyeti bakımından, dosyada mevcut equasis kayıtlarından, 28.02.2014-30.09.2016 tarihleri arasında dolayısıyla dava konusu taşımanın olduğu tarihte geminin işletmeciliğini davalı asil … Co’ nun yaptığı ve davalının pasif husumet ehliyetinin olduğu kanaatine varılmıştır.
Dosyaya sunulan konşimento örneklerinde yükün yükleyicileri olarak … Ltd. Şti, ve … A.Ş. firmalarının göründüğü, konşimentolarda navlunun peşin ödendiği kaydı bulunup konşimentoların … gemisi kaptanı adına “… tarafından 16.01.2016 tarihinde imzalanıp mühürlendiği, davacının konşimentoda yükün yükleyicileri/gönderenleri olarak görülen firmalardan aldığı temliknamelerin mevcut olduğu, dosyadaki iki konşimento tahtında yapılan taşıma ile ilgili olarak “… L.P.-İskoçya ” tarafından navlunun borçlusu olarak gösterilen davacı … firmasına 20160118-02 numaralı 39.000 USD tutarlı ve … numaralı 10.725 USD tutarlı 18.01.2016 tarihli iki adet navlun faturası bulunduğu, sunulan EK-5 ve EK-6’da yer alan e-posta yazışmaları incelendiğinde, davacının yükün Alıcısı-gönderileni olduğu; esasen navlun ödeme yükümlülüğü olmadığı, konişmentonun navlun peşin ödendi kaydı ile yükün taşınmakta olduğuna işaret ettiği, buna karşın davacıdan navlun almadan malın teslim edilmediğinin anlaşıldığı, dava dışı gönderen-taşıtan 40.000 USD navlun ödemesini ve buna ek olarak organizasyon bedelini davacı … firmasına yapması gerektiği, ancak … ve … firmaları navlun ödeme borçlarını gereği gibi yerine getirdiği ve bu bedeller taşıyana aktarılmış olmasına karşın; ikinci kez navlun ödenmek durumunda kalınmış ise davacı yanın bu bedelleri dava ve talep edebileceği, konişmentoların “freight prepaid” kaydı ile düzenlenmesi her halde navlunun peşin ödendiği anlamına gelmeyeceği, bu kayıtın sadece alıcı-gönderilenden navlun talep edilemeyeceği şeklinde anlaşılması gerekeceği, bu hususlar göz önüne alınarak, davacının … firmasının düzenlediği 39.000 USD bedelli faturayı aldığı, bu işten 1000 USD organizasyon bedeli kazandığı, esasen 40.000 USD navlun konusunda dava dışı … firmasının alacağı aldığı tespit edildiğinde ise; davacının 40.000 USD ödemesinin ikinci kez ödeme olarak bu defa asıl donatana yapılmak durumunda kaldığının gözlendiği, esasen dava konusu taşımalar için başlangıçta … firmasına yapılan 39.000 USD ödemenin, daha sonra 40.000 USD olarak tekrar ödenmek durumunda kaldığı, bunun haksız hapis hakkı ve yükü teslim etmeme karşısında, yükü serbest bıraktırmayı amaçladığı değerlendirildiği, bu nedenle davacının 40.000 USD bakımından iade talebinin somut olaya uygun değerlendirilmekle davacının davasının kabulune dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının KABULÜ ile 40.000,-USD’nin ödeme tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a madde ve fıkrası gereğince işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar harcı olan 7.935,43 TL’den peşin alınan 1.980,99 TL’nin mahsubu ile bakiye 5.954,44 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan (2.014,49 TL ilk harç, 137,20 TL posta ücreti ve 3.150,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam)5.301,69 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı vekili için takdir edilen 12.043,44 TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/12/2018

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır